SKKN Thiết kế một số trò chơi tạo hình nhằm giúp trẻ mẫu giáo lớn 5-6 tuổi phát triển kĩ năng xé dán

 Cũng như mơ ước ngày thơ của trẻChính vì vậy cần tích cực cho trẻ hoạt động 
tạo hình nhất là hoạt động vẽ của trẻ.
 Trên thực tế em thấy chất lượng các giờ dạy HĐTH ở trường MN. Chưa cao bởi 
các giờ học mang tính khuôn mẫu, áp đặt. Bài xé dán của các em mang tình tái tại dập 
khuôn. Thiếu đi sự mềm mại và ít có tính sáng tạo. Trong đó quá trình tổ chức các tiết 
học tạo hình của GV. Còn lúng túng và gặp nhiều khó khăn. Việc đưa yếu tố chơi vào 
tiết học còn rất hạn hẹp mà lứa tuổi MN trẻ phải được "Học mà chơi, Chơi mà học". 
Nhà tâm lý học Hà Lan IBBC de dop đã từng nói"Nếu tiến hành tiết học dưới hình thức 
trò chơi thì tất nhiên hiệu quả tiết học sẽ cao hơn" HĐTH cũng vậy việc đưa các yếu tố 
chơi vào tiết học sẽ làm tăng hướng thú cho trẻ, tạo lên tâm trạng phấn khởi mong 
muốn được tạo ra sản phẩm của mình thông qua các phương tiện tạo hình, đường nét, 
bố cục, màu sắc, giấy màu
 Xuất phát từ những lý do trên mà tôi đã chon đề tài: " Thiết kế một số trò chơi 
tạo hình nhằm giúp trẻ mẫu giáo lớn 5 -6 tuổi phát triển kĩ năng xé dán " Do trình 
độ hiểu biết của tôi còn hạn chế. Kính mong quý thầy cô giúp đỡ để bài tập của tôi được 
hoàn thiện hơn
 2) Mục đích đề tài
 Thiết kế một số trò chơi tạo hình nhằm giúp trẻ MGL. Nâng cao phát triển kỹ 
năng xé dán. Để từ đó nâng cao hiệu quả của việc giáo dục nghệ thuật mang tính tích 
hợp nhằm phát triển và giáo dục toàn diện cho trẻ
 3) Nhiệm vụ nghiên cứu
 3.1. Nghiên cứu lý luận xây dựng lý luận, hệ thống hóa một số lý luận trong việc 
"Thiết kế một số trò chơi". Tạo hình nhằm nâng cao phát triển kỹ năng xé dán cho trẻ 
MG 
 3.2. Nghiên cứu thực trạng của đề tài
 Tìm hiểu thực trạng trong việc tổ chức HĐTH cho trẻ MG hiện nay ở trường MN 
Gia Thượng – Long Biên– Thành Phố Hà Nội
 3.3.Thiết kế và tiến hành thực nghiệm áp dụng một số trơ chơi - Tạo hình để xác 
định hiệu quả giáo dục của các tró chơi đã thiết kế 
 4) Giả thiết khoa học
 Nếu thiết kế một số trò chơi – tạo hình giúp trẻ nâng cao kỹ năng xé dán cho trẻ 
trong các đường nét trang trí dán, bố cục, giấy màu, nội dungthì sẽ bồi dưỡng được 
khả năng quan sát và cung cấp vốn hiểu biết cho trẻ, kích thích được tình cảm, xúc cảm, 
thẩm mỹ, từ đó sẽ giúp trẻ nâng cao kỹ năng xé dán thông qua HĐTH
 5) Giới hạn nghiên cứu 
 Khóa luận này nghiên cứu thiết kế một số trò chơi – tạo hình dành cho trẻ 
MGL.( 5 – 6T ) ở các trường MN các tiết học tạo hình tập chung vào thể loại xé dán 
 Trẻ em hôm nay- Thế giới ngày mai Nhận xét, phân tích, so sánh kết quả sản phẩm của 2 nhóm và đưa ra kết luận cụ thể
 7.6. Phương pháp sử lý số liệu bằng thống kê toán học:
 Thống kê số liệu và tính % nhằm sử dụng số liệu thu được vào phân tích kết quả 
nghiên cứu.
 NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
 Chương I
 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI
 1) Vài nét về lịch sử nghiên cứu vấn đề
 - Để tìm hiểu về quá trình và phát triển HĐTH của trẻ em, chúng ta xem xét sự 
phát triển của một dạng hoạt động mang tính tạo hình đặc trưng nhất và xuất hiện sớm 
nhất đó là hoạt động xé xé dán 
 Có nhiều quan điểm và nhiều cách phân loại khác nhau về các thời kỳ phát triển 
của HĐTH tuy nhiên đứng từ góc độ giáo dục MN có thể phân quá trình phát triển 
HĐTH của trẻ em mà cụ thể là hoạt động xé dán thành hai thời kỳ.Thời kỳ tiền tạo hình 
và thời kỳ tạo hình 
 - Thời kỳ tiền tạo hình: Thời kỳ này bắt đầu không giống nhau ở đứa trẻ thường 
vào cuối năm thứ 2 thời kỳ này diễn ra qua nhiều gia đoạn những đường nét lộn xộn 
không có ý nghĩa. Lúc này trẻ chưa có ý định thể hiện một sự nhất định nào cả các chi 
tiết xé chỉ là kết quả của sự thỏa mãn nhu cầu vận động khám phá thế giới xung quanh 
đồng thời cũng là kết quả của trẻ bắt chước hành động của người lớn. Sự ham thích 
thực hiện " thao tác xé " ở giai đoạn này chính là những biểu hiện tính tích cực khảo sát 
– định hướng. Một chức năng tâm lý được được hình thành trong quá trình vận động 
với đồ vật và giao tiếp người lớn. Lúc này trẻ vô cùng thỏa mãn khi nhìn thấy dấu vết 
hiện nên do chính mình tạo nên càng ngày trẻ càng bị thu hút vào những vận động 
 2) Các nội dung HĐTH của trẻ MN 
 - Nhóm nội dung 1 :
 Các kiến thức, kỹ năng, năng lực thể hiện sự vật đơn giản 
 + Sự thể hiện về hinh dạng 
 + Sự thể hiện về kích thước của các vật mẫu và các bộ phận của chúng 
 + Sự thể hiện cấu trúc 
 + Sự thể hiện màu sắc 
 - Nhóm nội dung 2 : 
 Các kiến thức, kỹ năng, năng lực giúp trẻ thể hiện một nội dung mạch lạc
 + Sự thể hiện bố cục trong không gian 
 Trẻ em hôm nay- Thế giới ngày mai Nhóm phương pháp này còn gồm các quá trình hướng dẫn cho trẻ các phương 
thức, các kỹ năng tạo hình.
 a.3. Yêu cầu về việc sử dụng 
 Trong nhóm này có 3 phương pháp cơ bản : quan sát, chỉ dẫn trực quan và dùng 
lời. Chúng ta sẽ xem sét các yêu cầu sử dụng của từng phương pháp đó.
 Phương pháp quan sát : 
 Khi quan sát cần giúp trẻ tích cực vận dụng khả năng cảm giác, tri giác, hình 
thành các biểu tượng rõ nét về đối tượng miêu tả.
 Quan sát không chỉ dừng lại ở nhận biết mà còn phân tích để tiến tới đánh giá 
thẩm mỹ thưởng thức cái đẹp.
 Quá trình quan sát phải được tổ chức tốt để từng bước tạp cho trẻ biết phân tích, 
khái quát hóa hình ảnh của đối tượng tri giác. Những phương thức tri giác khái quát này 
sẽ được trẻ sử dụng để nắm bắt đặc điểm của nhiều sự vật, từ đó dễ dàng thiết lập các sơ 
đồ, phân biệt sự giống và khác nhau giữa các sự vật, hiện tượng và dễ dàng tìm kiếm 
phương thức miêu tả phù hợp . 
 Khi quan sát một vật, cần tập cho trẻ biết dùng các thao tác trí tuệ để " phân tách 
" đối tượng thành các chi tiết, các bộ phận, sau đó tìm hiểu các đặc điểm, thuộc tính của 
chúng rồi " lắp ghép " chúng lại để từ đó nắm bắt hình ảnh, biểu tượng chung của đối 
tượng, đồng thời phát hiên ra những nét độc đáo của nó.
 Một quá trình quan sát thường phải là sự phối hợp rất linh hoạt và hợp lý của các 
quá trình tri giác bao quát với tri giác tập trung. Cần giúp trẻ biết bắt đầu bằng quan sát 
bao quát toàn bộ diện mạo của đối tượng.
 Nắm vững cách thức, kỹ năng quan sát như vật trẻ sẽ trở nên tích cực và tự lập 
tích lũy vốn kinh nghiệm xúc cảm, tri giác thẩm mỹ của trẻ sẽ dần dần hình thành và trở 
nên phong phú, làm cơ sở phát triển óc sáng tạo.
 Hiệu quả của quá quan sát phụ thuộc không chỉ vào việc cho trẻ rèn luyện các cơ 
quan cảm giác mà còn vào việc cung cấp cho trẻ các chuẩn cảm giác mang tính xã hội ( 
các hình hình học cơ bạn, hệ thống các màu quang phổ, các cấu trúc nhịp điệu,). Khả 
năng sử dụng các chẩn cảm giác trong quá trình cảm giác trong quá trinh quan sát, trong 
sát trong quá trình tạo nên hình ảnh hay mô hình tâm lý của đối tượng quan sát cũng là 
yếu tố quan trọng đem lại hiệu quả cho tri giác thẩm mỹ.
 Chính vì vậy mà khi tổ chức cho trẻ quan sát các GV cần tập cho trẻ luôn tích cực 
so sánh, đối chiếu, tìm mối quan hệ giữa các tính chất, đặc điểm của sự vật với các 
chuẩn cảm giác mà trẻ biết.
 Chất lượng của quá trình quan sát phụ thuộc phần lớn vào sự tham gia tích cực 
của trẻ, vào mối liên hệ với hoạt động lời nói và việc thực hiện các thao tác tri giác.
 Việc tổ chức quan sát các hiện tượng, khung cảnh thiên nhiên, các sự kiện, cảnh 
sinh hoạt trong xã hội đòi hỏi sự tổ chức, chuẩn bị kỹ lưỡng hôn so với quá trình tổ 
chức quan sát các vật mẫu đơn lẻ. Để tránh hiện tượng nhiễu loạn, khó tập trung khi trẻ 
 Trẻ em hôm nay- Thế giới ngày mai Hoạt động lời nói đóng vai khá quan trọng trong việc tạo nên hiệu quả của toàn bộ 
quá trình tạo hình: từ việc nghiên cứu đối tượng miêu tả, cảm nhận giá trị thẩm mỹ của 
đối tượng tới việc tổ chức khâu thể hiện – biểu cảm và đặc biệt la việc đánh giá, thưởng 
ngoạn thành quả của hoạt động nghệ thuật.
 Các phương pháp, biện pháp dùng lời gồm : những lời dẫn, lời kể, những lời nói 
truyền cảm để mô tả vẻ đẹp của sự vật, những lời giải thích, chỉ dẫn, những câu hỏi – 
trả lời, những lời đàm thoại, trao đổi, và cả thủ pháp ngôn ngữ kích xúc cảm như 
những bài hát, bài thơ, câu đố, câu chuyện
 Tính chất của phương pháp dùng lời phải được xác định và sử dụng phù hợp với nội 
dung thông tin và ngữ cảnh .Chẳng hạn, những lời giả thích, chỉ dẫn phương pháp tạo 
hình cần rõ dàng, ngắn gọn, dễ hiểu, những lời nói mô tả vẻ đẹp của sự vật lại phải sinh 
động đầy tính tưởng tượng , gợi cảmphù hợp với khả năng tiếp nhận của trẻ. Những 
câu thơ, những bài hát, những mẩu chuyện sinh động được lồng vào một cách hợp lý và 
đúng chỗ sẽ giúp trẻ không chỉ hiểu về sự vật một cách chính xác, đầy đủ mà còn tạo 
điều kiện cho trẻ hình dung về đối tượng miêu tả, một cách rõ nét, đầy tính thẩm mỹ, 
chất nghệ thuật phong phú và từ các sản phẩm đó sẽ dẫn tới sự tượng sáng tạo nghệ 
thuật
 Việc kích thích và phát triển lời nói của trẻ trong hoạt động nhận thức thẩm mỹ như 
hoạt động tạo hình là việc làm rất đáng chú ý : Để có thể huy động tích cực mọi khả 
năng của mình, trẻ cần được tự do trong thể hiện, cần được đàm thoại, trao đổi với nhau 
các cảm xúc, suy nghĩ, dùng ngôn ngữ nói mạch lạc để trình bày về những gì đã làm và 
sẽ làm, về các phương pháp miêu tả đã học cùng cách ứng dụng chúng, về những 
phương tiện tạo hình cần thiết để thể hiện để tài mới, về sự thành công của mình, của 
bạn.
 Những biện pháp dùng lời nói có thể được sử dụng trong cả quá trình miêu tả ( xác 
định lại trình tự hành động, nhắc nhở, hỏi lại những gì mà trẻ quên, gợi cho trẻ nhớ lại, 
gợi cho trẻ bổ sung, làm phong phú cho hình ảnh được miêu tả)
 Trong một hoạt động mang tính sáng tạo nghệ thuật như hoạt động tạo hình cần tích 
cực sử dụng ngôn ngữ văn học, những lời nói so sánh , hình tượng hóa,Lời nói của cô 
giáo cũng đặc biệt quan trọng trong quá trình nhận xét các sản phẩm của trẻ : Nó phải 
gây cho trẻ niềm vui sướng vì những gì chúng đã tạo nên, phải nhấn mạnh những thành 
công sáng tạo, những ý định tạo hình thú vị của trẻ, phải chỉ cho trẻ thấy sự giống nhau 
giữa sự vật với hình ảnh được miêu tả và giúp cho trẻ thể hiện tình cảm, thái độ trước 
kết quả hoạt động.
 b. Nhóm phương pháp thực hành – ôn luyện
 b.1. Ý nghĩa
 Phương pháp thực hành – ôn luyện là một hoạt động của cả GV và trẻ nhằm 
củng cố tri thức, bồi dưỡng các kĩ năng, rèn luyện, hình thành các kĩ xảo trong hoạt 
động tạo hình.
 Trẻ em hôm nay- Thế giới ngày mai Với phương pháp này người ta từng bước đưa vào quá trình tiếp nhận những yếu 
tố sơ đẳng của hoạt động sáng tạo mà trẻ có thể thực hiện được ở mọi độ tuổi.
 Phương pháp sáng tạo : 
 Đây là một phương pháp tổ chức hoạt động nhằm giúp trẻ không chỉ tìm kiếm 
từng phần mà còn biết độc lập tổ chức một quá trình sáng tạo, giải quyết các bài tập 
mang tính sáng tạo theo dự định tạo hình của riêng trẻ.
 Nội dung các bài tập tạo hình sáng tạo thường là những đề tài tự chọn (thể hiện 
những khung cảnh, sự kiện iện tượng tương đối phức tạp) những cốt truyện hay nội 
dung các tác phẩm nghệ thuật khác. Sự thàng công mang tính nghệ thuật của việc thực 
hiện bài tập sáng tạo phụ thuộc vào mức độ rõ ràng của ý định tạo hình. Để có thể hình 
thành được ý định tạo hình, đứa trẻ cần có sự dẫn dắt, giúp đỡ của GV, đồng thời trẻ 
phải tích cực huy động tất cả mối kinh nghiệm đã tích lũy được và sử dụng chúng một 
cách linh hoạt nhằm giải quyết nhiệm vụ tạo hình mới trong phương pháp hướng dẫn trẻ 
mẫu giáo hoạt động tạo hình, người ta xác định một số con đường cơ bản để kích thích 
quá trình hình thành ý định tạo hình, khuyến khích hoạt động sáng tạo của trẻ như : 
 Con đường thứ nhất : 
 Giúp trẻ tích lũy, làm giàu vốn hiểu biết, vốn biểu tượng phong phú và xúc cảm, 
tình cảm về các sự vật, các hiện tượng xung quanh. Đây là cả một quá trình đòi hỏi 
được tổ chức liên tục, có hệ thống, có mức độ nâng dần, phong phú dần.
 Trong quá trình này cần chú ý chỉ cho trẻ thấy rõ những nét khác biệt nổi bật, đặc 
trưng giữa các sự vật, hiện tượng, trên cơ sở đó có sự phân nhóm, khái quát hóa, tìm ra 
những nét độc đáo, những đặc điểm thẩm mỹ của đối tượng.
 Con đường thứ hai : 
 Tổ chức hoạt động thực tiễn tạo ra sản phẩm tạo hình. Đây là quá trình mà trẻ 
được trải nghiệm lại những cảm xúc, ấn tượng, " làm sống lại" các biểu tượng, hình 
tượng được lưu trữ trong trí nhớ và thể hiện lại những hình ảnh mà chúng nhớ được, 
chúng tưởng tượng ra. Có thể nói đây là quá trình trẻ biến ước mơ của mình thành hiện 
thực. Chính trong quá trình này, ý định tạo hình sẽ được trẻ nhận thức lại, bổ sung làm 
cho phong phú hơn, hấp dẫn hơn.
 Nhiệm vụ sư phạm ở đây là động viên kịp thời các sáng kiến giúp trẻ tiếp thu, bổ 
sung, chính xác hóa các hiểu biết, làm phong phú các biểu tượng, hình tượng.
 Con đường thứ ba : 
 Hướng dẫn, dìu dắt trẻ tới hoạt động tìm kiếm, khám phá, đưa vào sản phẩm tạo 
hình những nét mới lạ, những suy nghĩ " của riêng mình ". Kịp thời khuyến khích và 
phổ biến những sáng kiến trong việc giải quyết các nhiệm vụ, các vấn đề tạo hình.
 Trong tổ chức hoạt động cần hạn chế sự bắt chước, sao chép mẫu, tập cho trẻ 
miểu tả theo nhiều phương án khác nhau, vận dụng nhiều biện pháp miêu tả khác nhau. 
Lúc đầu cần có sự chỉ dẫn của cô giáo, dần dần tiến tới động viên , tạo điều kiện cho 
hoạt động tìm kiếm độc lập.
 Con đường thứ tư : 
 Trẻ em hôm nay- Thế giới ngày mai