SKKN Phương pháp sử dụng đồ dùng dạy học bằng vật thật trong tiết học cho trẻ làm quen về môi trường xung quanh đối với trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi

 2
TÊN ĐỀ TÀI: “Phương pháp sử dụng đồ dùng dạy học bằng vật thật trong 
tiết học Cho trẻ LQVMTXQ đối với trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi”
 PHẦN A: ĐẶT VẤN ĐỀ
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Cho trẻ làm quen với môi trường xung quanh có vai trò rất quan trọng trong quá 
trình giáo dục trẻ, đặc biệt là đối với trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi. Thông qua môn học 
trẻ được khám phá một thế giới của riêng mình, khám phá môi trường xung 
quanh. Trẻ được cung cấp vốn kiến thức sơ đẳng về thế giới xung quanh mình, 
không những phát triển nhận thức mà trẻ còn được rèn luyện óc quan sát, tri 
giác, khả năng ghi nhớ, chú ý, tư duy và tưởng tượng...Khám phá môi trường 
xung quanh nhằm củng cố hệ thống hoá kiến thức, mở rộng vốn hiểu biết về thế 
giới xung quanh trẻ, qua đó làm giàu vốn từ của trẻ. Trẻ được khám phá thế giới 
xung quanh mình, những điều trẻ chưa biết hoặc đã biết nhưng chưa cụ thể. Trẻ 
được trải nghiệm thông qua các tiết học và trực tiếp khám phá chúng: Biết được 
tên, đặc điểm, mùi vị, công dụng các đối tuợng mà trẻ khám phá. Hơn thế 
môn học còn giáo dục lễ giáo, giáo dục vệ sinh, dinh dưỡng cho trẻ.
- Là một giáo viên mầm non đầu năm học tôi được sự phân công của BGH nhà 
trường phân công vào lớp 5T- A2, thông qua các hoạt động khám phá tôi thấy 
rằng các biện pháp để tổ chức hoạt động khám phá còn chưa phong phú, sinh 
động, chưa đổi mới về hình thức. Các hoạt động khám phá còn dập khuôn máy 
móc, đồ dùng trực quan còn chưa phong phú. Qua đó các kỹ năng quan sát, ghi 
nhớ của trẻ còn hạn chế, chưa sâu chỉ biết các đặc điểm nhìn thấy được, chưa sử 
dụng hết được các giác quan để khám phá. Một việc vô cùng quan trọng là trong 
quá trình giúp trẻ nhận biết thế giới xung quanh tôi quan sát và thấy rằng. Khi 
cho trẻ quan sát bằng các vật liệu trong tự nhiên đã giúp trẻ lĩnh hội kiến thức 
nhanh hơn và hiệu quả hơn.
 Từ những hạn chế trên mà bản thân tôi trăn trở, suy nghĩ cần có phương pháp 
nào đó để giúp trẻ sử dụng đồ dùng dạy học bằng vật thật để trẻ lĩnh hội kiến 
thức sâu hơn. Vì vậy tôi lựa chọn đề tài: “Phương pháp sử dụng đồ dùng dạy 
học bằng vật thật trong tiết học cho trẻ LQVMTXQ đối với trẻ mẫu giáo 5-
6 tuổi.”
II. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI VÀ THỜI GIAN NGHIÊN CỨU:
 1. Đối tượng nghiên cứu:
 - Trẻ mẫu giáo lớp 5-6 tuổi 
 2. Phạm vi thực hiện:
 - Lớp 5 tuổi A2
Phương pháp sử dụng đồ dùng dạy học bằng vật thật trong tiết học cho trẻ LQVMTXQ đối với trẻ 
mẫu giáo 5 – 6 tuổi. 4
 Được nhà trường đầu tư trang thiết bị đầy đủ về cơ sở vật chất và trang 
thiết bị dạy học.
 Bản thân là một giáo viên có chuyên môn, yêu nghề mếm trẻ, nhiệt tình 
trong công việc, chịu khó tìm tòi học hỏi qua đồng nghiệp, sách báo và CNTT. 
 Nắm được định hướng đổi mới trong phương pháp giảng dạy
 Giáo viên luôn được đi dự các chuyên đề của huyện tại các trường bạn để 
học hỏi thêm và nâng cao nghiệp vụ sư phạm.
 Trẻ đến lớp chuyên cần đạt từ 98% đến 100%.
 b. Khó khăn:
 Phương tiện dạy học của cô, đồ dùng cho trẻ khám phá chưa phong phú, đa 
dạng về chủng loại và mầu sắc.
 Nhiều phụ huynh còn chưa nắm được những phuơng pháp giáo dục khoa học 
và đổi mới.
 Xác định được ý nghĩa to lớn đó và đứng trước những thực trạng trên tôi đã 
mạnh dạn chọn đề tài này.
 c. Số liệu khảo sát trước khi thực hiện giải pháp
 - Số trẻ: 27 trẻ
 Đạt Chưa đạt
 STT Nội dung đánh giá Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ 
 lượng % lượng %
 Trẻ hứng thú tham gia hoạt động 
 1 12 44,5 15 55,5
 khám phá
 Trẻ Nhận thức rõ đặc điểm đồ vật, 
 2 sự vật 10 37 17 63
 Trẻ nhận thức chậm
 3 7 26 20 74
 Không nhớ đặc điểm
 4 9 33,3 18 66,7
 Từ những thực tế trên tôi đã tìm ra những biện pháp thiết thực giúp trẻ sử 
dụng tốt đồ vật thật trong hoạt động khám phá.
 III. MỘT SỐ BIỆN PHÁP
1. Biện pháp 1: Xây dựng cơ sở vật chất tạo môi trường cho trẻ khám phá 
môi trường xung quanh bằng vật thật thông qua hoạt động thực tiễn.
 Để tạo điều kiện cho trẻ thường xuyên được khám phá môi trường xung quanh
bằng vật thật thông qua hoạt động thực tiễn thì điều kiện khuôn viên trong
Phương pháp sử dụng đồ dùng dạy học bằng vật thật trong tiết học cho trẻ LQVMTXQ đối với trẻ 
mẫu giáo 5 – 6 tuổi. 6
 Tôi tận dụng bìa cát tông có dây dật thật sinh động, hấp dẫn, gây hứng thú 
 với trẻ. Sau đó để trẻ tự điều khiển, để trẻ biết con vật này có chân hay có 
 cánh, có chân thì biết chạy có cánh thì biết bay.
 Tôi để cho trẻ tự làm một sản phẩm như tranh vẽ về các con vật, cỏ cây, hoa 
 lá, hoặc các sản phẩm nặn những đồ vật xung quanh trẻ, các sản phẩm tạo 
 hình, tranh từ những phế liệu, cô và trẻ cùng làm thể hiện vốn hiểu biết 
 phong phú của trẻ về MTXQ.
 Tôi sưu tầm những bài thơ về môi trường xung quanh, sau đó dùng hình ảnh
 minh hoạ và có chữ viết đi cùng. Vừa giúp trẻ củng cố hình ảnh vừa để trẻ 
 rèn luyện ngôn ngữ. Từ đó tư duy của trẻ cũng phát triển những đồ dùng, đồ 
 chơi được phát và tự làm khi tôi đưa vào sử dụng trong tiết dạy môi trường 
 xung quanh, tôi thấy trẻ rất hào hứng, hứng thú học, trẻ hiểu biết nhiều, 
 quan sát rất tốt, tìm rất nhanh các vật mẫu cô đưa ra, so sánh và phân loại 
 cũng rất rõ ràng, rành mạch, ngôn ngữ rất phát triển, trẻ thuộc rất nhiều thơ 
 ca dao, tục ngữ,đặc biệt là các câu đố về các con vật, các cây hoa, các loại 
 quả ..Tư duy của trẻ cũng nhanh và chính xác hơn
 3. Biện pháp 3: Xây dựng góc “Bé với thiên nhiên”
 Góc thiên nhiên là nơi dành cho các hoạt động chăm sóc cây cối: Nhặt cỏ, 
 bắt sâu, tưới nước, ngoài ra còn là nơi tìm đọc các loại sách về thiên nhiên, 
 các tranh ảnh về thế giới tự nhiên.
 Tôi xây dựng góc thiên nhiên có các cây xanh như: cây vạn niên thanh, cây 
 hoa hồng Dàn dây leo.
 Hình ảnh: Góc thiên nhiên
Phương pháp sử dụng đồ dùng dạy học bằng vật thật trong tiết học cho trẻ LQVMTXQ đối với trẻ 
mẫu giáo 5 – 6 tuổi. 8
 Bản thân sự vật, hiện tượng xung quanh luôn gây hứng thú cho trẻ, làm trẻ 
 có mong muốn tìm hiểu, khám phá. Nếu quá trình này diễn ra dưới sự điều 
 khiển của giáo viên thì hứng thú và tính ham hiểu biết của trẻ sẽ tăng lên. 
 Việc tiếp xúc trực tiếp với các sự vật, hiện tượng sẽ tạo ra sự rung động 
 trước cái đẹp xung quanh cho trẻ gắn bó hơn, tạo ra những xúc cảm, tình 
 cảm tích cực và hành động thiết thực để bảo vệ môi trường xung quanh 
 chúng. Vì vậy trong quá trình cho trẻ khám phá thế giới xung quanh trong 
 tiết học, tôi đã sử dụng các phương pháp như: phương pháp quan sát, 
 phương pháp trò chuyện, phương pháp sử dụng trò chơi...
 Trong tiết học tôi đã sử dụng vật thật cho trẻ khám phá, cho trẻ tiếp xúc trực 
 tiếp với vật thật bằng cách nhìn, sờ, nếm...và cảm nhận, qua đó trẻ trải 
 nghiệm bằng chính bản thân của mình sẽ giúp trẻ hứng thú, ham tìm hiểu và 
 ghi nhớ một cách có chủ định. Tùy từng tiết học theo từng chủ đề phù hợp 
 giáo viên càn tích cực chuẩn bị đồ dùng trực quan sinh động, thực tế để cho 
 trẻ quan sát, trải nghiệm hứng thú nhất. Tránh dạy vo, dạy lí thuyết sáo rỗng 
 không hợp lứa tuổi của trẻ sẽ làm trẻ không hứng thú, khắc saau biểu tượng 
 mờ nhạt. Bằng các vật thật dễ tìm kiếm, sưu tầm, sẵn có trong thực tế giáo 
 viên tận dụng tối đa sử dụng trong các tiết học dạy trẻ trong các chủ đề: 
 trường Mầm non, gia đình, bản thân.. sẽ giúp trẻ tham gia khám phá môi 
 trường xung quanh đạt hiệu quả cao nhất.
 Ví dụ : Cho trẻ làm quen một số loại quả
 * Mục tiêu:
 - Trẻ biết được tên gọi, đặc điểm, mùi vị, màu sắc và lợi ích của một số loại
 quả. Trẻ tham gia hoạt động và tham gia trò chơi một cách hứng thú
 - Trẻ biết ơn những người trồng cây
 2. Chuẩn bị: Một số loại quả thật.
 Hình ảnh: Giỏ hoa quả thật cho trẻ quan sát
Phương pháp sử dụng đồ dùng dạy học bằng vật thật trong tiết học cho trẻ LQVMTXQ đối với trẻ 
mẫu giáo 5 – 6 tuổi. 10
 + Cô cũng muốn khám phá món quà của bạn thỏ nâu dành cho các con.
 Các con có đồng ý để cô giúp không nào?
 Cô thò tay vào trong hộp chọn quả, đoán tên sau đó đưa lên cho cả lớp cùng 
 phát âm
 Cô hỏi trẻ về đặc điểm của loại quả đó bằng các câu hỏi tương tự (hình 
 dạng, màu sắc, mùi vị, vỏ)
 Cô cho trẻ sờ để cảm nhận được đặc điểm của vỏ
 Cô nêu nhận xét chung về loại quả đó
 Trong giỏ còn có rất nhiều quả nữa đấy các con ạ, các con có muốn khám 
 phá xem đó là những loại quả gì không?
 Cô tiếp tục đưa những quả khác trong hộp quà cho trẻ phát âm nhằm mở 
 rộng các loại quả cho trẻ
 * Trò chơi : Hái quả
 Vườn cây ăn quả của nhà bạn thỏ nâu đã đến mùa thu hoạch rồi, để thể hiện 
 long biết ơn vì bạn đã tặng cho các con quà thì bây giờ các con sẽ giúp bạn 
 thỏ nâu hái quả nha, các con có dồng ý không nào?
 Để hái quả được nhanh và nhiều thì bây giờ lớp mình sẽ chia thành 2 đội
 chơi, một đội sẽ giúp bạn thỏ hái những quả có dạng dài còn đội kia sẽ hái 
 những quả có dạng tròn nha. Thời gian cho các con là một bản nhạc, khi nào 
 bạn nhạc kết thúc mà đội nào hái được nhiều quả thì đội đó sẽ chiến thắng.
 Các con đã lao động mệt mỏi nên bạn thỏ nâu đã chuẩn bị các loại quả trong
 vườn cây của bạn cho các con cùng thưởng thức đấy.
 Các con cùng nhau nếm xem mùi vị của các loại quả đó như thế nào nha!
 Hình ảnh: Trẻ chơi trò chơi hái quả
Phương pháp sử dụng đồ dùng dạy học bằng vật thật trong tiết học cho trẻ LQVMTXQ đối với trẻ 
mẫu giáo 5 – 6 tuổi. 12
 Hình ảnh: Giờ ăn
 Thông qua những thức ăn hằng ngày của trẻ trong bữa ăn giúp trẻ nhận biết
 được một một số chất dinh dưỡng, giáo dục trẻ thói quen trong ăn uống....
 6. Giải pháp 6: Tổ chức hiệu quả cho trẻ 5 - 6 tuổi tham gia các hoạt động 
tham quan, dã ngoại
 Với các nội dung về xã hội như hoạt động, lao động của con người, các 
 công trình công cộng hay về thế giới động vật, thực vật, giáo viên có thể tổ 
 chức đi tham quan. Hình thức thăm quan thường được tổ chức cho trẻ mẫu 
 giáo nhỏ và đặc biệt có ý nghĩa đối với trẻ mẫu giáo lớn. Tuỳ điều kiện cụ 
 thể của từng trường và mục đích tích luỹ kiến thức về các đối tượng khác 
 nhau, giáo viên có thể cho trẻ tham quan ở gần hay xa trường mầm non 
 trong khoảng thời gian thích hợp. Biện pháp tổ chức cho trẻ đi tham quan là 
 phương pháp vô cùng hiệu quả để giải quyết vấn đề trẻ khám phá xung 
 quanh bằng hoạt động thực tiễn. Hoạt động tham quan, dạo chơi vô cùng 
 phong phú gắn liền với cuộc sống nếu được tổ chức chu đáo trẻ sẽ được tự 
 mình trải nghiệm những điều thú vị từ cuộc sống muôn màu bằng vật thật. 
 Trong khi thăm quan giáo viên có thể tổ chức đàm thoại, thảo luận, trò 
 chuyện về nội dung của buổi tham quan hoặc sau đó một , hai ngày. Với các 
 trường thuộc nông thôn, Thị Trấn có thể tổ chức tham quan cho trẻ tham 
 quan các di tích lịch sử địa phương, khu trang trại, khu trồng hoa, khu làm 
 bánh làng nghè. Trẻ sẽ được học hỏi rất nhiều về cuộc sống xung quanh 
 nơi trẻ sống bằng vật thật, con người thật, điều quan trọng trẻ sẽ được trải 
 nghiệm trực tiếp tìm hiểu mọi sự vật hiện tượng
 xung quanh đó chứ không phải qua tranh ảnh, đàm thoại bằng lời nói.
 * Ví dụ: Cho trẻ đi thăm quan trải nghiệm tại Đền Hai Bà Trưng tại xã Hát 
 Môn.
Phương pháp sử dụng đồ dùng dạy học bằng vật thật trong tiết học cho trẻ LQVMTXQ đối với trẻ 
mẫu giáo 5 – 6 tuổi.