SKKN Phát triển nhận thức thông qua hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi tại Trường Mầm non Hải Thành

 2
 Tuy cùng độ tuổi nhưng khả năng nhận thức, hiểu biết của trẻ không đồng 
đều, một số cháu còn nhút nhát, thụ động trẻ không được tự tin khi đưa ra ý kiến 
nhận xét của mình về các sự vật hiện tượng xung quanh.
 Một số phụ huynh chưa quan tâm đến việc khám phá, tìm tòi của trẻ và 
chưa trả lời những câu hỏi, những thắc mắc của con em mình. 
 Một số trẻ chưa qua lớp mẫu giáo 4-5 tuổi nên trẻ chưa chủ động, tự tin khi 
tham gia vào các hoạt động cùng bạn.
 Kết quả khảo sát về quá trình trẻ tham gia vào hoạt động khám phá khoa 
học đầu năm như sau
 Kết quả trên trẻ
 Tổng 
 số trẻ Đạt Chưa đạt
 STT Nội dung
 trong Số Tỉ lệ Số Tỉ lệ
 lớp
 lượng % lượng %
 1 Trẻ tò mò, tìm tòi, khám phá các sự vật, 
 33 20 61 13 39
 hiện tượng xung quanh 
 2 Làm thử nghiệm và sử dụng công cụ 
 đơn giản để quan sát, so sánh, dự đoán, 33 19 58 14 42
 nhận xét và thảo luận.
 3 Phân loại các đối tượng theo dấu hiệu 
 33 20 61 13 39
 khác nhau
 4 Nhận xét được mối quan hệ đơn giản 
 33 18 55 15 45
 giữa các sự vật, hiện tượng
 5 Nhận xét, thảo luận về đặc điểm, sự 
 khác nhau, giống nhau của các đối 33 19 58 14 42
 tượng được quan sát.
 2. Trình bày biện pháp
 Nhìn vào những kết quả khảo sát đầu năm, tôi rất băn khoăn lo lắng phải 
làm thế nào để giúp trẻ phát triển nhận thức tốt hơn, nên tôi đã áp dụng biện pháp 
phát triển nhận thức thông qua hoạt động khám phá khoa học như sau.
 2.1. Tạo môi trường trong và ngoài lớp học cho trẻ trải nghiệm, khám phá
 Môi trường là yếu tố trực tiếp tác động hằng ngày đến trẻ. Môi trường học 
tập, môi trường vui chơicó vai trò quan trọng đến giáo dục phát triển nhận thức 
cho trẻ.
 Đối với môi trường học tập tôi đặc biệt quan tâm đến việc trang trí lên hàng 
hàng đầu. Vì ở mỗi chủ đề, tôi luôn dành thời gian thiết kế môi trường lớp học sao 
cho phù hợp với chủ đề mà trẻ khám phá, tìm hiểu. Khi trang trí tôi chú ý thiết kế 4
 Như vậy việc thiết kế các hoạt động tạo điều kiện cho trẻ được hoạt động trải 
nghiệm đã giúp trẻ hoạt động hứng thú, kích thích khám phá tò mò thỏa mãn nhu cầu 
ở trẻ, làm tăng khả năng quan sát, nhận xét, ghi nhớ, phát triển tư duy và giúp trẻ giải 
quyết những vấn đề đơn giản, trẻ tích lũy được kinh nghiệm nhằm giúp trẻ phát triển 
nhận thức một cách tốt hơn. 
 2.3. Nâng cao phát triển kỹ năng quan sát, so sánh, phân loại
 Chúng ta muốn phát triển kỹ năng quan sát, so sánh, phân loại cho trẻ, thì 
cần tạo điều kiện cho trẻ được thường xuyên trải nghiệm với các sự vật hiện tượng 
xung quanh trong tính đa dạng của chúng. Với mỗi sự vật hiện tượng trẻ được làm 
quen, được quan sát, trẻ biết nhận xét về đối tượng qua hệ thống câu hỏi mở của 
cô, từ đó trẻ so sánh và phân loại được các nhóm đối tượng mà trẻ được quan sát 
nhằm phát huy khả năng ghi nhớ, tư duy sáng tạo ở trẻ.
 Ví dụ: Chủ đề “Động vật” tôi tổ chức cho trẻ tham gia vào hoạt động “ Phân 
loại động vật nuôi trong gia đình” với mục đích giúp trẻ phát triển khả năng quan 
sát, so sánh, phân loại nhóm động vật nuôi. Cô chuẩn bị cho trẻ một số hình ảnh, 
tranh tô lô về các con vật sống trong gia đình. Chia trẻ thành từng nhóm nhỏ cho 
trẻ quan sát, thảo luận về các đặc điểm, thức ăn, cách thức kiếm mồi của chúng, 
đặc điểm sinh sản. Sau khi trẻ quan sát và trình bày được đặc điểm các con vật tôi 
đã yêu cầu trẻ so sánh giữa các con vật với nhau, khi trẻ so sát xong, tôi tiến hành 
cho trẻ phân loại các nhóm con vật theo 2-3 dấu hiệu đặc trưng như nhóm: gia 
cầm đẻ trứng nhóm gia súc đẻ con.
 Các buổi dạo chơi, thăm quan, hoạt động ngoài trờitrẻ được trực tiếp quan 
sát và sờ, ngửi... Từ đó vốn kinh nghiệm của trẻ với các sự vật hiện tượng xung quanh 
được tăng lên và các giác quan tư duy được phát triển một cách hoàn thiện hơn.
 Ví dụ: Cô cho trẻ quan sát bồn hoa có nhiều loại hoa, hướng trẻ nhận biết tên 
các loại hoa, màu sắc đặc điểm của hoa cụ thể cánh hoa như thế nào? Cho trẻ sờ cánh 
hoa thấy mịn và nhẵn, đưa hoa lên ngửi có mùi thơm. Sau đó cho trẻ so sánh về các 
đặc điểm của hoa như: màu sắc, đặc điểm của các cánh hoa (cánh tròn, cánh dài), 
hoa mọc chùm, hoa mọc đơn,
 Thông qua biện pháp này trẻ được phát triển về khả năng quan sát, so sánh 
và phân loại bằng nhiều cách khác nhau được hình thành ở trẻ.
 2.4. Ứng dụng các thử nghiệm đơn giản vào hoạt động khám phá khoa học
 Như chúng ta đã biết, hoạt động chủ đạo của trẻ là học mà chơi, chơi mà 
học qua đó sẽ giúp trẻ lĩnh hội kiến thức một cách dễ dàng.
 Trong khám phá khoa học việc sử dụng các thử nghiệm đơn gian luôn tạo 
cho trẻ hứng thú, kích thích trẻ tích cực hoạt động, phát triển ở trẻ tính tò mò, ham 
hiểu biết, thích khám phá tìm tòi, phát triển óc quan sát, phán đoán chính vì vậy, 
mà việc tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi thực nghiệm luôn đạt kết quả cao
 trong hoạt động khám phá khoa học.
 Ví dụ: Thử nghiệm về sự nảy mầm của hạt và quá trình phát triển của cây. 
 Tôi chuẩn bị các thùng xốp khác nhau và đổ đất vào đó cho trẻ gieo hạt 6
 2 Làm thử nghiệm và sử dụng công cụ đơn 33 30 91 3 9
 giản để quan sát, so sánh, dự đoán, nhận 
 xét và thảo luận.
 3 Phân loại các đối tượng theo dấu hiệu khác 33 33 100 0 0
 nhau
 4 Nhận xét được mối quan hệ đơn giản giữa 33 31 94 2 6
 các sự vật, hiện tượng
 5 Nhận xét, thảo luận về đặc điểm, sự khác 33 31 94 2 6
 nhau, giống nhau của các đối tượng được 
 quan sát.
 Nhìn vào bảng khảo sát , chúng ta thấy được kết quả trẻ thực hiện các nội 
dung khám phá khoa học được nâng cao rõ rệt so với đầu năm. Điều này chứng 
tỏ rằng phát triển nhận thức thông qua hoạt động khám phá khoa học cho trẻ 
Mẫu Giáo 5-6 tuổi đã đạt được kết quả rất cao.Tôi nhận thấy, trẻ mạnh dạn hơn 
và hứng thú hơn, tự tin hơn khi tham gia vào hoạt động khám phá, các sự vật hiện 
tượng. Hơn thế nữa trẻ đã có khả năng so sánh, phân loại phán đoán, biết giải 
quyết những vấn đề đơn giản và diễn đạt sự hiểu biết của mình bằng nhiều cách 
khác nhau, qua đó đã góp phần vào việc phát triển toàn diện cho trẻ.
 2. Về phía giáo viên
 Đã nâng cao kiến thức về khám phá khoa học, nắm vững nội dung chương 
trình, có kỹ năng sử dụng linh hoạt các phương pháp để thu hút trẻ tham gia vào 
hoạt động theo hướng giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
 Giáo viên thường xuyên nắm bắt nhận thức của trẻ, đặc biệt là tính tò mò, 
khám phá hiểu biết của trẻ để thiết kế những hoạt động hấp dẫn, phong phú đa 
dạng phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ, từ đó giúp trẻ dễ dàng lĩnh hội 
kiến thức.
 3. Về phía phụ huynh
 Đã phần nào quan tâm trò chuyện với trẻ nhiều hơn. Chủ động phối hợp 
giúp đỡ giáo viên làm đồ dùng đồ chơi, phục vụ cho hoạt động vui chơi học tập 
của trẻ ở trường.
 PHẦN IV. KẾT LUẬN
 1. Tóm tắt ý nghĩa của biện pháp
 Việc áp dụng biện pháp: “Phát triển nhận thức thông qua hoạt động 
khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi tại trường Mầm Non hải Thành” 
đã có ý nghĩa rất quan trọng vì qua biện pháp đã kích thích sự hứng thú và phát 
huy được tính chủ động, tích cực và sáng tạo. Trẻ hứng thú khi trực tiếp được tiếp 
cận với sự vật, hiện tượng, đối tượng mà trẻ đang quan sát, đã giúp cho trẻ tích 
lũy được kinh nghiệm phát triển được vốn sống tư duy và sự hiểu biết. 8
 MỤC LỤC
 Nội dung Trang
PHẦN I. MỞ ĐẦU 1
PHẦN II. NỘI DUNG 1-2
1. Đánh giá thực trạng 1-2
2. Trình bày biện pháp 2-5
PHẦN III. HIỆU QUẢ THỰC HIỆN CỦA VIỆC ÁP DỤNG 5-6
BIỆN PHÁP TRONG THỰC TẾ
PHẦN IV. KẾT LUẬN 6-7
1. Tóm tắt ý nghĩa của biện pháp 6
2. Kiến nghị đề xuất 7