SKKN Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ lứa tuổi mẫu giáo lớn

 SKKN : Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ lứa tuổi mẫu giáo lớn
chỉ ở các thành phố mà còn ở cả các vùng quê. Vì thế, giúp các em hiểu và quay 
về nguồn với các trò chơi dân gian là một việc làm cần thiết”. 
 2. Lý do chủ quan
Ở lứa tuổi mẫu giáo, vui chơi là hoạt động chủ đạo. Thông qua hoạt động vui chơi, 
trẻ phát triển trí tuệ, thể chất, tình cảm quan hệ xã hội, thẩm mĩqua đó nhằm 
phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ. Chính vì vậy, giáo viên cần tổ chức cho trẻ 
chơi các trò chơi nói chung và trò chơi dân gian nói riêng. Năm học 2008 – 2009, 
Bộ giáo dục và đào tạo phát động phong trào: “ Xây dựng trường học thân thiện – 
Học sinh tích cực” trong đó có nội dung đưa trò chơi dân gian vào trường học. 
Nhưng làm thế nào để tổ chức được các trò chơi dân gian thực sự có hiệu quả, lôi 
cuốn và hấp dẫn được trẻ là một bài toán khó với các giáo viên, đặc biệt là các 
giáo viên mầm non. ( Vì khả năng chú ý có chủ định của trẻ mầm non còn kém. 
Trẻ dễ dàng tham gia vào trò chơi nhưng cũng nhanh chán, nhanh bỏ cuộc). Là 
một giáo viên mầm non, tôi luôn trăn trở và tìm ra các biện pháp để tổ chức các trò 
chơi dân gian một cách có hiệu quả nhất. Chính vì những lý do trên mà tôi đã 
mạnh dạn lựa chọn đề tài: “ Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi 
dân gian cho trẻ lứa tuổi mẫu giáo lớn”.
 II/Đối tượng ,cơ sở và phương pháp nghiên cứu 
 1. Đối tượng và cơ sở nghiên cứu 
 *Đối tượng : 40 trẻ lớp lá 3 do tôi phụ trách.
 * Cơ sở nghiên cứu : Trường MN Krông Ana 
 2.Phương pháp nghiên cứu 
 - Phương pháp nghiên cứu tài liệu 
 - Phương pháp quan sát hoạt động của trẻ 
 - Phương pháp trao đổi đồng nghiệp
 - Phương pháp thực nghiệm Sư phạm
III/Nội dung và kết quả nghiên cứu 
 1.Thực trạng của việc tổ chức các trò chơi dân gian
 * Về phía giáo viên Mầm non 
 - 2 –
 Người thực hiện : Lê Thị Hằng SKKN : Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ lứa tuổi mẫu giáo lớn
sự cân nhắc lựa chọn cho trẻ chơi các trò chơi có luật chơi và cách chơi đơn giản, 
dễ nhớ, dễ hiểu. 
Bên cạnh đó, trong trường Mầm non lại có sự phân chia trẻ theo nhiều độ tuổi. 
Mỗi độ tuổi lại có mức độ nhận thức và khả năng chú ý có chủ định khác nhau. 
Chính vì thế, các trò chơi cũng cần phải được lựa chọn cho phù hợp với từng độ 
tuổi.
Cụ thể như sau:
 Với trẻ lứa tuổi nhà trẻ và mẫu giáo bé ( từ 2 đến 4 tuổi ): khả năng chú ý có chủ 
định còn kém, nhận thức còn đơn giản. Vì vậy trẻ chỉ có thể chơi được các trò chơi 
đơn giản như: “ Lộn cầu vồng”,Chi chi chành chành”, “ Tập tầm vông”, “ Nu na 
nu nống”, 
 Với trẻ mẫu giáo nhỡ và lớn ( từ 4 đến 6 tuổi ): khả năng chú ý có chủ định và 
nhận thức của trẻ đã cao hơn rất nhiều so với lứa tuổi trước. Vì thế, trẻ có thể chơi 
được các trò chơi dài hơn và khó hơn.
Khi lựa chọn các trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo lớn, tôi thực hiện theo các tiêu 
chí sau:
 - Trò chơi không quá đơn giản nhưng cũng không quá phức tạp.
 - Đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trò chơi dễ kiếm, dễ tìm.
 - Giúp củng cố tư duy, ngôn ngữ, vận động, kỹ năng cho trẻ.
 -Trò chơi mang tính lồng ghép ôn lại bài cũ và làm quen kiến thức mới.
 - Gây được hứng thú, thu hút sự chú ý của trẻ.
 - Có sự tham gia của tập thể lớp hoặc nhóm trẻ trong lớp.
Từ những tiêu chí trên, tôi đã lựa chọn các trò chơi sau cho trẻ lớp MGL:“Ô ăn 
quan”, “Trốn tìm”, “Ném còn”,“ Chơi chuyền”  
 *Biện pháp 2 : Chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi, lời ca, địa điểm trước khi tổ chức 
cho trẻ tham gia vào các trò chơi dân gian.
 2.1. Chuẩn bị đồ dùng đồ chơi cho các trò chơi dân gian
 Đồ dùng đồ chơi của các trò chơi dân gian cũng vô cùng đa dạng và phong 
phú, mang tính đặc trưng và được thiết kế dựa vào cách chơi và luật chơi của từng 
 - 4 –
 Người thực hiện : Lê Thị Hằng SKKN : Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ lứa tuổi mẫu giáo lớn
 2.3. Chuẩn bị địa điểm để tổ chức trò chơi
 Mỗi trò chơi dân gian có một cách chơi và luật chơi khác nhau. Có những trò 
chơi vận động mang tính tập thể rất cao, thường có số lượng người tham gia chơi 
lớn và đòi hỏi địa điểm chơi phải có diện tích rộng như “ Kéo co”, “ Rồng rắn lên 
mây”, “ Thả đỉa ba ba”, “ Trồng nụ trồng hoa”
Nhưng lại cũng có những trò chơi tĩnh, trẻ hay chơi theo các nhóm nhỏ như “ Chi 
chi chành chành”, “ Tập tầm vông”, “Rải ranh”, “ Chuyền thẻ”, “ Ô ăn quan”
Chính vì vậy, giáo viên cần nắm vững cách chơi, luật chơi, đặc điểm của từng trò 
chơi để từ đó lựa chọn địa điểm cho phù hợp trước khi tổ chức cho trẻ chơi. 
 *Biện pháp 3 : Tổ chức các trò chơi phù hợp với tính chất của hoạt động.
 Mỗi hoạt động của trẻ đều nhằm đạt được một mục đích nhất định. Vì thế, hoạt 
động nào cũng có tính chất riêng của nó. Nếu như hoạt động chung được tổ chức 
nhằm cung cấp các kiến thức cho trẻ thì hoạt động ngoài trời lại giúp trẻ được gần 
gũi với thiên nhiên, khám phá các hiện tượng tự nhiên và phát triển thể chất; hay 
như ở hoạt động góc trẻ lại được mở rộng thêm về kinh nghiệm sống và kỹ năng 
chơi theo nhóm. Chính vì vậy, giáo viên cần chú ý lựa chọn và tổ chức các trò chơi 
dân gian cho phù hợp với tính chất của từng hoạt động, từng chủ đề.
 Với HĐ ngoài trời: tận dụng không gian rộng và thoáng, giáo viên nên tổ chức 
cho trẻ chơi các trò chơi vận động nhằm rèn luyện và phát triển thể lực cho trẻ 
như: “Rồng rắn lên mây”, “Bịt mắt bắt dê”, “ Nhảy dây”, “Nhảy lò cò”, “ Thả đỉa 
ba ba”
 Với hoạt động góc: nên tổ chức cho trẻ các trò chơi có thể chơi theo nhóm nhỏ 
trong một không gian hẹp như: “ Ô ăn quan”, “Chơi chuyền”, “Rải ranh”, “Chuyền 
thẻ”, “Kéo cưa lửa xẻ”
 Với hoạt động chung và hoạt động chiều ( chủ yếu diễn ra trong phòng nhóm ): 
nên tổ chức cho trẻ các trò chơi tĩnh nhằm phát triển nhận thức cho trẻ như: “Ô ăn 
quan”, “Tập tầm vông”, “Rải ranh”, “Chơi chuyền”, “Chơi cờ”, “Vấn đáp”, “Đếm 
sao”, “ Đọc câu”
 - 6 –
 Người thực hiện : Lê Thị Hằng SKKN : Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ lứa tuổi mẫu giáo lớn
 + Lời đồng dao của trò chơi chuyền: “ Con ruồi có cánh - Đòn gánh có mấu – 
Châu chấu có chân” đã giúp trẻ nhận biết được đặc điểm đặc trưng của một số 
con vật và đồ vật quen thuộc.
 + Những câu thơ ngược có tính chất đánh lừa nhận thức, thử thách sự năng động 
của trí tuệ, khiến trẻ muốn hiểu đúng sự vật thì phải chuyển ngược lại:
 Cô đọc lời bài thơ sai Trẻ sửa và đọc đúng lời bài thơ
“ Non cao đầy nước “ Non cao đầy mây 
Đáy biển đầy mây Đáy biển đầy nước
Dưới đất lắm mây Dưới đất lắm cỏ
 Trên trời lắm cỏ Trên trời lắm mây
 Người thì có mỏ Người thì có miệng
 Chim thì có mồm” Chim thì có mỏ”
 +“ Chuyền thẻ” là một trò chơi dân gian dạy trẻ làm toán cộng hay trừ. Đó là bài 
tập đếm từ 1 đến 10 của trẻ. Trẻ nhóm các nhóm theo trật tự cao dần lên và cộng 
lại trong phạm vi 10: bắt đầu từ bàn một “cái mốt, cái mai, cái trai, cái hến” sau 
đó là nhóm đôi và các nhóm cao hơn “ đôi tôi, đôi chị”, “ba lá đa, ba lá đề”, 
“tám quả trám, hai lên chín”Bài tập đó có thể giúp trẻ đếm thành thạo trong 
phạm vi 10. 
 - Với môn giáo dục âm nhạc nên chọn các trò chơi có giai điệu và lời hát như các 
trò chơi: “ Tập tầm vông” , “ Hát chuyền sỏi”, “Đồng dao chăn trâu xứ Quảng”
Ngoài ra khi lựa chọn các trò chơi dân gian trong hoạt động chung, một điều cần 
đặc biệt lưu ý đó là: phải lựa chọ trò chơi phù hợp với đề tài và chủ đề của bài 
dạy.
Chẳng hạn như:
 - Chủ đề “ Thế giới động vật” có thể tổ chức các trò chơi: “ Đồng dao hỏi tuổi xứ 
Quảng”, “ Đồng dao chăn trâu xứ Quảng”, “ Bịt mắt bắt dê”, “ Phụ đồng ếch”, “ 
Thi tìm những con vật có từ láy”
 - Chủ đề “ Thế giới thực vật” có thể cho trẻ chơi các trò chơi: 
“ Trồng nụ trồng hoa”, “ Mít mật mít gai”, “ Làm nón mão bằng lá” 
 - 8 –
 Người thực hiện : Lê Thị Hằng SKKN : Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ lứa tuổi mẫu giáo lớn
 -Qua việc thường xuyên được tham gia vào các trò chơi dân gian, nhận thức và 
thể lực của các trẻ trong lớp tôi được nâng cao rõ rệt. Trẻ nhanh nhẹn, năng động, 
tự tin và hồn nhiên trong giao tiếp với mọi người.
 -Trò chơi dân gian còn giúp các trẻ trong lớp tôi thêm gắn bó với nhau, nâng cao 
tinh thần đoàn kết và ý thức tập thể của trẻ.
-Một số giáo viên và cả cha mẹ học sinh trong trường đã áp dụng kinh nghiệm của 
tôi trong việc tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian và đạt được kết quả tốt.
IV/Những đề xuất
 -Cô giáo phải linh hoạt sáng tạo và biết tận dụng mọi cơ hội để tổ chức các trò 
chơi dân gian cho trẻ.
-Cần phải tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian để phát triển ở trẻ tinh thần 
tập thể, biết nhường nhịn bạn bè, biết giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm của mình với 
bạn khác.
 -Khi tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ giáo viên cần tìm hiểu kỹ cách chơi, luật 
chơi và chuẩn bị đầy đủ các yếu tố cần thiết để tiến hành trò chơi.
 -Biết kết hợp chặt chẽ với cha mẹ học sinh để tuyên truyền vận động phụ huynh 
cùng tham gia ủng hộ các đồ chơi để cho trẻ chơi thêm phong phú. V/Kết luận:
 Trò chơi dân gian có tầm quan trọng rất lớn đối với sự phát triển toàn diện của 
trẻ nhỏ. Trò chơi dân gian vừa giúp trẻ thỏa mãn nhu cầu vui chơi, vừa góp phần 
nâng cao nhận thức, phát triển các giác quan, tăng cường thể lực cho trẻ, giúp trẻ 
trở thành những người lao động tài giỏi trong tương lai, nhất là những trẻ chơi 
một cách hăng hái, hoạt động nổi bật trong khi chơi thường cũng chính là những 
đứa trẻ thông minh, tháo vát và biết tổ chức trong cuộc sống. Bằng việc tổ chức 
cho trẻ chơi các trò chơi dân gian, tôi đã giúp trẻ được thỏa mãn nhu cầu vui chơi, 
đồng thời bảo tồn được một di sản văn hóa tốt đẹp của dân tộc, góp phần thực hiện 
tốt cuộc vận động “ Xây dựng trường học thân thiện – Học sinh tích cực”.
 Vieäc tổ chức các trò chơi dân gian trong các trường học nói chung và trường 
mầm non nói riêng là hết sức cần thiết và quan trọng ,vì không những chỉ giữ gìn 
di sản văn hoá dân tộc mà nó còn hình thành ở trẻ một nhân cách tốt.Vieäc laøm 
 - 10 –
 Người thực hiện : Lê Thị Hằng SKKN : Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ lứa tuổi mẫu giáo lớn
 MỤC LỤC
 I. Lyù do choïn ñeà taøi 
 - Lyù do khaùch quan 2
 - Lyù do chuû quan 2
 II. Ñoái töôïng , cô sôû vaø phöông phaùp nghieân cöùu 
 3
 III. Noäi dung vaø keát quaû nghieân cöùu 
 3
 1.Thực trạng của việc tổ chức các trò chơi dân gian 3
 2. Các biện pháp 
 - Bieän phaùp 1: Lựa chọn các trò chơi dân gian phù hợp 4
 với lứa tuổi của trẻ.
 - Bieän phaùp 2: Chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi, lời ca, địa 5
 điểm trước khi tổ chức cho trẻ tham gia vào các trò chơi
 dân gian
 2.1. Chuẩn bị đồ dùng đồ chơi cho các trò chơi dân gian 5
 2.2. Dạy trẻ đọc thuộc lời ca 5
 2.3. Chuẩn bị địa điểm để tổ chức trò chơi 6 
 - Bieän phaùp 3: Tổ chức các trò chơi phù hợp với tính 6
 chất của hoạt động. 
 - Bieän phaùp 4: Động viên tất cả các trẻ tham gia 8
 trò chơi.
 3 .Keát quaû 8
 - 12 –
 Người thực hiện : Lê Thị Hằng