SKKN Một số kinh nghiệm làm đồ dùng làm quen với Toán cho trẻ 5-6 tuổi Trường Mầm non Thanh Vân, Tam Dương, Vĩnh Phúc

 đồ chơi có hiệu quả cho các tiết dạy, đặc biệt là tiết làm quen với toán cho trẻ 5-
6 tuổi để có được những kinh nghiệm làm và sử dụng các đồ dùng đồ chơi đó 
một cách hiệu quả. Sau đây tôi xin trình bày một số kinh nghiệm của mình với 
đề tài: “Một số kinh nghiệm làm đồ dùng làm quen với toán cho trẻ 5-6 tuổi 
trường mầm non Thanh Vân, Tam Dương, Vĩnh Phúc”.
 2. Tên sáng kiến: Một số kinh nghiệm làm đồ dùng làm quen với toán 
cho trẻ 5-6 tuổi trường mầm non Thanh Vân, Tam Dương, Vĩnh Phúc.
 3. Tác giả sáng kiến:
 - Họ và tên: Hoàng Thị Thu Hồng
 - Địa chỉ: Trường mầm non Thanh Vân
 - Số điện thoại: 0349830169.
 - Email: hoangthithuhong.c0thanhvan@vinhphuc.edu.vn
 4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến 
 Nhà giáo: Hoàng Thị Thu Hồng-Giáo viên trường mầm non Thanh Vân -
Tam Dương - Vĩnh Phúc.
 5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến:
 Sáng kiến được áp dụng trong lĩnh vực phát triển nhận thức cho trẻ 5-6 
tuổi lớp mẫu giáo 5-6 tuổi trường mầm non Thanh Vân - Huyện Tam Dương - 
Tỉnh Vĩnh Phúc.
 6. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu 
 Từ tháng 02/2018 – 02/2019.
 7. Mô tả bản chất của sáng kiến
 7.1. Về nội dung của sáng kiến
 7.1.1. Cơ sở lý luận liên quan đến vấn đề nghiên cứu
 Toán học đóng vai trò rất quan trọng với các bạn nhỏ mầm non. Theo 
nghiên cứu của Ginsberg năm 1991, trẻ dành 43% thời gian vui chơi vào các 
hoạt động tư duy toán học. 
 Toán học là một môn khoa học cần có độ chính xác cao, bởi vì ở độ tuổi 
mẫu giáo trẻ chưa có biểu tượng khoa học nào. Nhiệm vụ của giáo viên là phải 
hình thành cho trẻ biểu tượng về toán học, cung cấp những kỹ năng cơ bản nhất 
để trẻ có thể vận dụng vào trong thực tế, góp phần hình thành ở trẻ những dạng 
sơ khai của hoạt động thực tiễn vào hoạt động trí tuệ như: Hoạt động đếm, đo 
lường, khảo sátTrong các dạng hoạt động này, trẻ sẽ nắm được những kiến 
thức qua việc thực hiện trình tự các thao tác, như: Qua thực hiện trình tự các 
thao tác khi so sánh độ lớn của các tập hợp bằng cách thiết lập tương ứng 1:1, 
thực hiện trình tự các thao tác đo,, trẻ không chỉ nắm được các trình tự các 
thao tác đó, mà đồng thời còn nắm được mục đích và phương thức hành động để 
hình thành kiến thức đó, như: Trẻ nắm được các mối quan hệ số lượng bằng 
nhau, không bằng nhau khi so sánh độ lớn các tập hợp bằng cách tiết lập tương 
ứng 1:1 (xếp chồng, sếp cạnh), hay hình thành biểu tựơng con số phần tử hơn 
kém nhau là 1 phần tử. Chính vì vậy, giáo viên phải đặc biệt chú ý đến việc 
chuẩn bị các đồ dùng, đồ chơi dạy học và việc tổ chức các thao tác thực hành 
 2 * Thuận lợi
 - Bản thân tôi kiến tập các tiết dạy mẫu của đồng nghiệp trong trường và 
của huyện trong các hội thi giáo viên dạy giỏi nên cũng đã học hỏi được một số 
kinh nghiệm trong việc sử dụng đồ dùng dạy học hiệu quả. 
 - Năm học 2017-2018, được tham gia hội thi: Làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ 
mầm non, cấp trường đạt giải nhì và cấp Huyện đạt giải ba. Vì vậy, tôi cũng có 
những kinh nghiệm làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ đặc biệt là lĩnh vực phát triển 
nhận thức.
 * Hạn chế
 - Một số trang thiết bị dạy học của nhà trường đã xuống cấp, chưa phong 
phú hấp dẫn trẻ, đồ dùng đồ chơi phục vụ cho môn toán lại rất ít nhất là đồ chơi 
phát triển trí tuệ, tư duy và đồ dùng, đồ chơi hỏng nhiều sau mỗi năm học. Đồ 
dùng đồ chơi theo thông tư 02 đã áp dụng ở các lớp 4 tuổi, còn các lớp 3, 5 tuổi 
chưa có theo thông tư mà chủ yếu là đồ dùng, đồ chơi do các cô tự làm. 
 - Trong khi đó trẻ lại rất đông và không đủ đồ dùng cho số trẻ mà đồ dùng 
đồ chơi có bán bên ngoài thị trường giá thành rất cao. Vì thế giáo viên phải làm 
đồ dùng đồ chơi để phục vụ cho tiết dạy của mình, khi làm làm đồ dùng đồ chơi 
giáo viên cần phải tính toán đến kinh phí và hiệu quả sử dụng... 
 - Đa số trẻ trong trường là nông thôn, ít được sự quan tâm chăm sóc, bồi 
dưỡng của bố mẹ nên khả năng hiểu biết của trẻ còn hạn chế.
 7.1.2.2. Kết quả khảo sát ban đầu
 Mặc dù giáo viên đã làm và sử dụng các đồ dùng học tập vào hoạt động 
làm quen với toán cho trẻ nhưng để đáp ứng được với yêu cầu thì phần nào đó 
còn hạn chế, số đồ dùng học tập đã có mặt nhưng chưa phong phú về hình thức 
và chủng loại. 
Biểu 1: Khảo sát đồ dùng làm quen với toán trên các lớp 5 tuổi trường mầm 
 non Thanh Vân
 Mức độ
 Đạt Chưa đạt
 yêu cầu yêu cầu
 Tổng 
 TT Nội dung khảo sát
 số
 Số 
 Số 
 % lượng %
 lượng
 4 Để tạo ra những đồ dùng dạy toán cho trẻ đẹp, hấp dẫn, sinh động, tạo 
hứng thú cho trẻ thì tôi đã:
 - Tìm đọc, tham khảo những cách làm đồ dùng dạy toán cho trẻ mầm non 
đơn giản trên sách báo, tạp chí.
 - Xem các video trên máy tính, điện thoại về cách làm đồ dùng học toán 
cho trẻ mầm non.
 - Qua sách báo, tạp chí, các phương tiện hiện đại tôi biết được nhiều cách 
làm một số đồ dùng đồ chơi và có được một số kinh nghiệm để làm những đồ 
chơi dạy toán cho trẻ của lớp mình.
 Ví dụ: Có thể tận dụng những những dây điện hỏng và xốp lỉ để tạo lên 
những cây ăn quả, cây hoa nhiều màu sắc. Giúp trẻ học số đếm như đếm số quả 
trên cây và đặt thẻ số tương ứng, đếm số bông hoa màu đỏ, so sánh số bông hoa 
màu đỏ với bông hoa màu vàng xem bên nào nhiều hơn bên nào ít hơn, so sánh 
cây cao cây thấp......hay cắt số lượng như ô tô, thuyền buồm, quần áo, hoa quả, 
con vật để học số đếm phù hợp theo từng chủ đề.
 - Với một số kinh nghiệm mà mình có được, và sự tích cực tìm tòi, tham 
khảo thêm các cách làm đồ dùng đồ chơi sáng tạo, năm học 2017-2018 tôi có 
tham gia hội thi Làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ mầm non, cấp trường đạt giải nhì 
và cấp Huyện đạt giải ba. Trong đó, tôi cũng làm một số đồ chơi giúp trẻ phát 
triển nhận thức đó là môn toán và tạo hình. Những đồ chơi tôi làm ra phục vụ 
cho môn toán đều là những con vật, đồ dùng có nhiều số lượng, kích thước to 
nhỏ khác nhau như: 3 con Gà có số lượng, kích thước khác nhau; 3 người tuyết 
có gắn các hình khác nhau; 3 quả bí ngô với số lượng khác nhau; Đồng hồ từ vỏ 
hộp kẹo bằng sắt...
 7.2.2. Biện pháp 2: Nghiên cứu nội dung bài dạy để làm ra đồ dùng đồ 
chơi học tập của cô và trẻ phù hợp với đề tài, với chủ đề.
 Như chúng ta đã biết, đồ dùng đồ chơi có vai trò quan trọng trong tiết dạy 
của giáo viên đó là làm tăng tính hấp dẫn của giờ học, giúp trẻ hứng thú tham 
gia vào hoạt động học và trẻ cảm thấy không bị nhàm chán trong tiết học. Hơn 
nữa đặc trưng của môn toán là tính chính xác và khoa học. Mỗi tiết học cung cấp 
cho trẻ một kiến thức khác nhau và đòi hỏi phải có những đồ dùng đồ chơi phù 
hợp với nội dung, chủ đề và hình thức tổ chức tiết học. Vì thế, trước khi soạn bài 
toán dạy cho trẻ tôi đều xem tiết dạy đó là tiết gì? Ở chủ đề nào? Và sau đó tôi 
lại suy nghĩ xem ở bài dạy đó mình sẽ chọn đồ dùng đồ chơi nào cho phù hợp 
với chủ đề.
 Ví dụ: Trong bài dạy: Nhận biết giờ trên đồng hồ, trong trò chơi ở phần 
luyện tập. Để đáp ứng nội dung trò chơi này, trước đó tôi phải dùng giấy vẽ, 
giấy màu, màu nước Vẽ, cắt dán một số tranh ảnh như hình ảnh Thần Mặt 
Trời, Thần Mặt Trăng, một số hình ảnh phản ánh các thời điểm trong ngày Để 
tổ chức cho trẻ chơi, được chơi với hình thức mới lạ trẻ rất hứng thú. 
 6 chính xác, khoa học, phù hợp với chủ đề, chủ điểm cho trẻ.
 Ví dụ: Khi dạy bài “Chữ số 7, số lượng và số thứ tự trong phạm vi 7” 
trong chủ đề “Thế giới thực vật”, tôi chọn cặp đối tượng cây và hoa để dạy trẻ 
lập số. Bởi vì “Cây và hoa” đúng trong chủ đề “Thế giới thực vật”, Cây và hoa có 
quan hệ lôgíc với nhau: Cây sẽ cho ra hoa, khi dẫn dắt vào bài trẻ cũng dễ hiểu.
 Hình ảnh: Tiết dạy toán “Chữ số 7, số lượng và số thứ tự trong phạm vi 7” 
 chủ đề “Thế giới thực vật”
 7.2.4. Biện pháp 4: Khuyến khích trẻ làm một số đồ dùng học tập cùng cô. 
 Có thể nói: Đồ dùng đồ chơi đẹp hấp dẫn gây sự chú ý của trẻ phát triển tính 
tò mò, óc sáng tạo và kích thích trẻ hứng thú tham gia vào các hoạt động giúp trẻ tiếp 
thu kiến thức hiệu quả phát triển óc thẩm mỹ, phát triển trí tuệ. Nhưng trong khi đó 
những đồ dùng học tập trong lớp còn phổ biến và hạn chế về số lượng và ít được 
thay đổi. Vì vậy sẽ không phát huy được tính tích cực và sáng tạo cho trẻ. Hơn nữa 
trẻ mầm non rất thích được tự mình làm ra một cái gì đó. Việc tổ chức cho trẻ làm 
cùng cô một số đồ dùng học tập tôi nghĩ sẽ giúp cho trẻ hứng thú hơn khi được 
sử dụng chính những đồ dùng mình làm ra trong tiết học và giáo dục trẻ ý thức 
biết trân trọng, giữ gìn sản phẩm do chính mình làm ra và còn cung cấp thêm đồ 
dùng học tập cho lớp. Ngoài ra, trẻ lại được củng cố kỹ năng tạo hình và rèn 
luyện kỹ năng khéo léo của đôi bàn tay. Vì thế, hàng ngày trong thời gian rảnh 
như đón và trả trẻ tôi tổ chức và động viên trẻ làm cùng cô một số đồ dùng học 
tập cho lớp.
 Ví dụ: Để gây hứng thú vào các tiết dạy toán tôi thường dẫn dắt trẻ vào 
chương trình “Bé vui học toán” và cuối chương trình sẽ có những phần quà thú 
vị dành cho trẻ, vì vậy, tôi tổ chức cho trẻ gói những hộp quà to nhỏ khác nhau 
hay vẽ những bông hoa, những điểm số...để tặng cho trẻ sau mỗi tiết dạy.
 8 chua...Hay những nguyên liệu thiên nhiên như: Tre, lá khô, hột hạt khô. Đó là 
những nguyên vật liệu đơn giản, dễ tìm, dễ thấy và là những nguyên vật liệu rất 
đa dạng, phong phú có thể tạo ra được những sản phẩm hữu ích. Từ những 
nguyên vật liệu đó tôi chọn lọc và có thể tận dụng những hộp sữa to nhỏ biến 
chúng thành những ô tô, tàu hỏa... Việc tận dụng các nguyên liệu dễ kiếm, rẻ 
tiền để làm các đồ dùng là một việc làm rất có ý nghĩa, giúp giáo viên vừa có 
điều kiện tiết kiệm chi phí làm đồ dùng đồ chơi vừa tạo ra những đồ dùng, đồ 
chơi mang tính sáng tạo, phong phú vừa làm tăng số lượng đồ dùng, đồ chơi cho 
trẻ, mà hiệu quả sử dụng lại khá cao. Đồng thời góp phần làm giảm thiểu lượng 
rác thải, giảm chi phí cho công tác vệ sinh môi trường vừa có thể phối hợp cùng 
phụ huynh trong việc chăm sóc giáo dục trẻ. (Phụ huynh đóng góp, ủng hộ giáo 
viên các nguyên liệu cũ).
 Tuy nhiên khi lựa chọn vật liệu làm đồ dùng đồ chơi cần chú ý:
 - Lựa chọn các vật liệu sạch, đảm bảo khoa học, an toàn.
 - Tận dụng các vật liệu phổ biến, rẻ tiền.
 - Nguyên vật liệu dễ huy động được từ phụ huynh học sinh.
 - Vật liệu có màu sắc đẹp, kích thước vừa phải với tầm tay trẻ. 
 10