SKKN Một số kinh nghiệm hướng dẫn cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi kể chuyện sáng tạo

 MỤC LỤC
 NỘI DUNG Trang
 I – ĐẶT VẤN ĐỀ 1
II - GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1
1.Những nội dung lý luận có liên qua trực tiếp đến vấn đề nghiên 1
cứu tổng hợp kết kinh nghiệm.
1.1. Cơ sở lý luận: 1
1.2. Cơ sở thực tiễn 2
2. Thực trạng vấn đề 2
2.1. Thuận lợi. 2
2.2. Khó khăn. 3
3. Các biện pháp đã tiến hành: 3
3.1. Biện pháp 1: Nghiên cứu tài liệu. 3
3.2. Biện pháp 2: Tạo môi trường hoạt động cho trẻ kể chuyện sáng 
 3
tạo. 
3.3. Dạy trẻ cách sử dụng nhân vật phù hợp với ngôn ngữ lời kể sáng 
 4
tạo.
3.4. Lồng ghép các môn khác khi dạy trẻ kể chuyện sáng tạo. 5
3.5. Dạy trẻ kể chuyện ở mọi lúc mọi nơi. 5
3.6. Tuyên truyền kết hợp với phụ huynh. 7
4. Hiệu quả của SKKN. 7
III. Kết luận, kiến nghị. 7
1. Ý nghĩa của sáng kiến kinh nghiệm. 7
2. Bài học kinh nghiệm. 8 I. ĐẶT VẤN ĐỀ 
 Chúng ta đang sống trong những năm của thế kỷ XXI – thế kỷ của khoa 
học công nghệ hiện đại. Việc giáo dục con người hoàn thiện để sánh kịp thời đại 
luôn là vấn đề cấp thiết không chỉ của riêng các nhà giáo dục mà của toàn xã hội. 
Để đạt được sự hoàn thiện đó chúng ta không thể bỏ qua “thời thơ ấu” của mỗi 
con người. Trẻ em chính là trang sách mở đầu của mỗi cuộc đời, là nơi đặt những 
viên gạch đầu tiên xây dựng nền móng nhân cách của con người. Một trong những 
yếu tố quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển toàn diện nhân cách trẻ 
đó chính là ngôn ngữ. Ngôn ngữ chính là yếu tố không thể thiếu đối với bất cứ ai 
nhất là đối với trẻ thơ. Trong công tác giáo dục thế hệ mầm non cho đất nước, 
chúng ta càng thấy rõ vai trò của ngôn ngữ đối với việc giáo dục trẻ. Ngôn ngữ 
góp phần đào tạo các cháu trở thành con người phát triển toàn diện. Bởi ngôn ngữ 
là phương tiện giao tiếp quan trọng nhất của con người. Vậy làm thế nào để phát 
triển ngôn ngữ cho trẻ một cách toàn diện, là một giáo viên mầm non tôi không 
khỏi trăn trở băn khoăn về vấn đề này, làm thế nào để trẻ khi rời khỏi trường mầm 
non trẻ có một vốn ngôn ngữ phong phú, trẻ có thể mạnh dạn giao tiếp với mọi 
người xung quanh. 
 Đối với trẻ mầm non, trẻ rất nhạy cảm với nghệ thuật ngôn từ. Âm điệu, 
hình tượng của các bài hát ru, đồng dao, ca dao, dân ca sớm đi vào tâm hồn tuổi 
thơ. Những câu chuyện cổ tích, thần thoại đặc biệt hấp dẫn trẻ. Chính vì vậy cho 
trẻ tiếp xúc với văn học và đặc biệt là hoạt động dạy trẻ kể chuyện sáng tạo là con 
đường phát triển ngôn ngữ cho trẻ tốt nhất, hiệu quả nhất.
 Thông qua việc trẻ kể chuyện sáng tạo giúp trẻ phát triển năng lực tư duy, 
óc tưởng tượng sáng tạo, biết yêu quý cái đẹp, hướng tới cái đẹp. Khi trẻ kể 
chuyện, ngôn ngữ của trẻ phát triển, trẻ phát âm rõ ràng mạch lạc, vốn từ phong 
phú. Trẻ biết trình bày ý kiến, suy nghĩ, kể về một sự vật hay sự kiện nào đóbằng 
chính ngôn ngữ của trẻ. Đó là lý do tôi chọn đề tài: “Một số kinh nghiệm hướng 
dẫn trẻ 5-6 tuổi kể chuyện sáng tạo”
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 
1. Những nội dung lý luận có liên quan trực tiếp đến vấn đề nghiên cứu tổng 
kết kinh nghiệm.
1.1 Cơ sở lý luận:
 Sự phát triển ngôn ngữ của trẻ là một quá trình từ thấp đến cao với các giai 
đoạn mang những đặc trưng khác nhau tuỳ thuộc vào độ tuổi của trẻ. Trẻ ở lứa 
tuổi mầm non sự phát triển ngôn ngữ mạch lạc chịu ảnh hưởng lớn của việc tích 
cực hoá vốn từ, ngôn ngữ của trẻ đã trở nên được mở rộng hơn, có trật tự hơn, 
mặc dù cấu trúc còn chưa hoàn thiện. Khả năng nói trình bày ý nghĩa, hiểu ngôn 
ngữ hoàn cảnh của trẻ cũng đã bắt đầu phát triển.
 Với nhiệm vụ khơi dậy ở trẻ tình yêu đối với từ ngữ nghệ thuật thông qua 
cách đọc kể diễn cảm, cao hơn nữa là biết dùng ngôn ngữ của mình để kể chuyện 
sáng tạo. Đây là một nhiệm vụ rất phức tạp, yêu cầu khi kể chuyện sáng tạo trẻ 
phải tự nghĩ ra một nội dung câu chuyện, tạo ra cấu trúc logic được thể hiện trong 
hình nói tương ứng (lời nói kết hợp với sử dụng đồ dung trực quan).
 Yêu cầu này đòi hỏi trẻ phải có vốn từ phong phú, các kỹ năng tổng hợp, 
kỹ năng truyền đạt ý nghĩ của mình một cách chính xác, tập trung chú ý và nói 
 1/8 - Không gian lớp học, đồ dùng, đồ chơi chưa thực sự phong phú để kích thích 
sự sáng tạo của trẻ. 
 - Vốn từ của một số trẻ chưa phong phú, khả năng sắp xếp các nội dung của 
câu chuyện chưa có sự logic.
 - Một trẻ nói không đủ câu, nhiều câu nói không có nghĩa, nên rất khó khăn 
trong quá trình dạy trẻ. 
 - Khi hướng dẫn trẻ kể chuyện sáng tạo khả năng thể hiện điệu bộ cử chỉ vào 
các vai của các nhân vật trong câu chuyện còn hạn chế. Trẻ chưa nhập vai khi thể 
hiện. 
3. Các biện pháp đã tiến hành:
3.1. Biện pháp 1: Nghiên cứu tài liệu:
 Nhận thức rõ việc nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ là một việc làm 
hết sức quan trọng và cần thiết đầu tiên để nâng cao chất lượng dạy và học đặc 
biệt đối với giờ đọc thơ, kể chuyện đạt hiệu quả tốt thì bản thân phải chủ động, 
sáng tạo, tích cực từ đó tôi đã đầu tư nghiên cứu tài liệu sách báo về giáo dục, tài 
liệu nghiên cứu cuốn sách hướng dẫn thực hiện chương trình giáo dục mầm non 
cho trẻ ở các độ tuổi tuổi, sách bồi dưỡng thường xuyên, sách tuyển tập trò chơi 
và kể chuyện cho trẻ, các tạp chí, báo họa mi, sách bé cùng kể chuyện... hay các 
tập tranh thơ, truyện theo chủ đề cho trẻ ở lứa tuổi mầm non, tập tranh kể chuyện 
sáng tạo của bộ giáo dục và đào tạo. 
 Sở GD và ĐT tổ chức kiến tập hoạt động phát triển ngôn ngữ. Các đồng chí 
được tham dự buổi kiến tập đã về trường tổ chức lại các hoạt động đã được kiến 
tập cho đồng nghiệp được học hỏi. Ban giám hiệu cùng tổ chuyên môn đã xây 
dựng kiến tập lại các hoạt động và tổ chức sinh hoạt chuyên môn để trao đổi những 
nội dung mới, sáng tạo. Đó là cơ hội để tôi được học hỏi, đúc rút kinh nghiệm sau 
các tiết dạy dự giờ của đồng nghiệp. Đặc biệt sau những đợt học hỏi xem các hoạt 
động dạy giáo viên giỏi cấp trường, cấp huyện..... cùng với giảng dạy thực tế ở 
lớp học tôi đã lên kế hoạch từng chủ đề, kế hoạch tuần, ngày một cách phù hợp 
với tình hình thực tế của trường, lớp và đặc điểm của từng trẻ để áp dụng vào tình 
hình thực tế ở các chủ đề trong năm một cách phù hợp. Ngoài ra tôi luôn học hỏi 
tìm các tài liệu liên quan đến giáo dục mầm non qua các sách báo, băng đĩa, ti vi 
và các thông tin đại chúng để áp dụng vào giáo dục trẻ.
 Đồng thời tôi cũng tìm hiểu về các đồ dùng đồ chơi giúp trẻ học mà chơi, 
chơi mà học và còn giúp trẻ thỏa mãn nhu cầu giao tiếp. Hàng ngày trẻ được trò 
chuyện cùng búp bê, gấu bông, từ đó ngôn ngữ của trẻ được phát triển và kích 
thích sự hứng thú của trẻ giúp trẻ dễ nhớ, lâu quên và tạo không khí buổi học thoải 
mái, vui vẻ đạt kết quả cao nhưng với điều kiện cô giáo phải sử dụng đồ dùng đồ 
chơi đó sao cho đúng lúc đúng chỗ phù hợp với nội dung bài dạy, lứa tuổi trẻ. Vì 
thế hàng ngày hàng giờ tôi cùng các chị em trong trường, cùng phụ huynh sưu 
tầm các nguyên vật liệu thiên nhiên, tận dụng những nguyên vật liệu sẵn có như 
chai, lọ, vải vụn sau đó dựa vào nội dung câu truyện làm sa bàn, làm các nhân 
vật, con rối bằng xốp, củ quả, chai lọ, que, giấy bóng 
3.2. Biện pháp 2: Tạo môi trường hoạt động cho trẻ kể chuyện sáng tạo.
 Hiện nay, nếu cô giáo tạo được môi trường cho trẻ hoạt động tốt thì sẽ kích 
thích trẻ phát triển ngôn ngữ, tham gia vào các hoạt động và kết quả đạt được rất 
 3/8 - Dạy trẻ ghép tranh kể chuyện: chọn những tranh mà trẻ thích ghép thành 
một dải câu chuyện sau đó kể từng tranh kết hợp với lời nói chỉ dẫn thông qua 
các nhân vật trong tranh.
 - Dạy trẻ ghép các nhân vật kể chuyện: chọn những nhân vật mà trẻ thích, sau 
đó ghép các nhân vật với nhau tạo thành một câu chuyện theo ý tưởng của trẻ.
 - Dạy trẻ kể chuyện bằng sa bàn: chọn những nhân vật mà trẻ thích kết hợp di 
chuyển các nhân vật đó trên sa bàn. Nói đến đâu đưa nhân vật ra đến đó, lời kể đi 
theo nhân vật sử dụng.
 Trong quá trình nghiên cứu và tiến hành kể chuyện sáng tạo đến nay ở lớp tôi 
đa số trẻ đã kể chuyện sáng tạo theo ý tưởng của mình mà kgông cần sự gợi ý của 
cô. Thông qua các câu truyện sáng tạo của trẻ, trẻ sử dụng các ngữ điệu, ngắt nghỉ 
để truyền đạt thái độ, tình cảm của mình đối với tác phẩm. Trẻ bắt chước giọng 
kể diễn cảm của cô, trẻ có thể hiểu được một từ dung với đồ vật này lại có thể vào 
các đồ vật khác nữa. Từ đó ngôn ngữ của trẻ phát triển mạnh mẽ, vốn từ được làm 
giàu thêm.
3.4. Lồng ghép các môn học khác khi dạy trẻ kể chuyện sáng tạo
 Với lời kể diễn cảm, hấp dẫn đã làm rung động người nghe, nhưng biết tích 
hợp các môn học khác thì còn hay hơn vì nó làm thay đổi không khí, làm thay đổi 
trạng thái khi kể chuyện. Bằng những lời ca, lời đối thoại,những câu đố, những 
bài đồng dao, ca dao hay một số trò chơi xen lẫn.
 Ví dụ: Bài thơ “Thỏ bông bị ốm” “Ong và bướm”, “Cá vàng bơi”.hoặc cho 
trẻ đọc thuộc các câu đố về con chó, mèo, lợn, cá, gàhay một số bài đồng dao, 
ca dao “Vè chim”, “Đi cầu đi quán”.
 Âm nhạc là môn bổ trợ cho rẻ làm quen với tác phẩm văn học, dễ gây ấn tượng 
cho người xem, vì thế tôi cho trẻ hát thuộc các bài hát: “Thương con mèo”, “Một 
con vịt”, “đố biết con gì”, “Trời nắng trời mưa” giúp trẻ khi kể chuyện về con 
vật nào trẻ có thể hát về các con vật đó phù hợp với nội dung câu chuyện.
 Trò chơi là hình thức chuyển tiếp giữa các lần kể hay thay cho phần củng cố 
câu chuyện mà các tiết dạy thường áp dụng. Tôi cho trẻ chơi một số trò chơi ở 
dạng động như trò chơi: Mèo và chim sẻ, gà gáy vịt kêu, trời nắng trời mưa, cáo 
và thỏ
 Việc tích hợp các môn học khác, các trò chơi vào cho trẻ kể chuyện sáng tạo 
là việc cung cấp thêm một số kiến thức bổ trợ cho câu chuyện sinh động hơn. Ở 
lứa tuổi này tâm lý của trẻ thường mau nhớ chóng quên. Vì vậy vào giờ đón trả 
trẻ tôi đưa trẻ vào góc văn học để hướng dẫn trẻ kiến thức mới và củng cố kiến 
thức cũ. Đây là hình thức cho trẻ trải nghiệm những gì mình có sẵn và học tập ở 
cô và bạn, trẻ cảm thấy thoải mái và tự tin hơn. Việc tích hợp các môn học khác 
cô giáo phải linh hoạt, lựa chọn nội dung sao cho phù hợp với nội dung câu 
chuyện, giúp trẻ tham gia vào hoạt động một cách tích cực nhất và ngôn ngữ của 
trẻ được phát triển mạnh mẽ nhất.
3.5 Dạy trẻ kể chuyện ở mọi lúc mọi nơi: 
 Giáo dục trẻ ở mọi lúc mọi nơi là biện pháp không thể thiếu được đối với các 
môn học đặt biệt là môn văn học. Vào buổi sáng giờ đón trẻ tôi cho trẻ được chơi 
theo ý thích trong đó góc sách truyện tôi luôn khuyến khích trẻ tham gia. Trẻ sẽ 
được “đọc”, xem các bài thơ, câu chuyện mà trẻ thích, được chơi với các con rối 
 5/8