SKKN Một số giải pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi nhằm nâng cao chất lượng giáo dục

 2
 Lớp học thoáng mát, đủ diện tích cho trẻ hoạt động và đủ đồ dùng trang 
thiết bị, theo thông tư 02/2010/TT Bộ giáo dục đào tạo ngày 11/02/2010 của Bộ 
giáo dục và đào tạo thực hiện chương trình giáo dục mầm non, thực hiện bộ 
chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi. Đa số trẻ ngoan, lễ phép, biết vâng lời, đi học 
chuyên cần, thích tham gia vào các hoạt động.
 Bản thân tôi là một giáo viên có trình độ đại học sư phạm mầm non, kinh 
nghiệm nhiều năm giảng dạy, có năng lực chuyên môn nghiệp vụ vững vàng, 
tâm huyết với nghề, nhiệt tình, năng động trong mọi công việc, được tập huấn về 
giáo dục kỹ năng sống cho trẻ, có đủ các tài liệu hướng dẫn về giáo dục kĩ năng 
sống cho trẻ. Phụ huynh học sinh có nhận thức đúng đắn về bậc học mầm non. 
 + Nhược điểm: 
 - Giáo viên chưa có sự đầu tư trong các hoạt động giáo dục kỹ năng sống 
cho trẻ. Những kiến thức cơ bản về xây dựng môi trường giáo dục theo quan 
điểm “Lấy trẻ làm trung tâm”chưa khoa học, nội dung chơi chưa phong phú, 
hình ảnh gợi ý các góc chưa đẹp, chưa hấp dẫn thu hút trẻ hoạt động.
 - Đa số trẻ đều được bố mẹ nuông chiều nên chưa có kỹ năng tự phục vụ 
bản thân như: tự cởi – mặc quần áo , chải tóc, đánh răng, sếp gọn đồ dùng cá 
nhân , đồ dùng trong nhó lớp.hầu hết các trẻ chưa tốt.
 - Trẻ chưa biết tự bảo vệ mình trước những tình huống nguy hiểm ..
 - Trong giao tiếp trẻ còn thiếu tự tin, khả năng thuyết phục và thương 
thuyết còn yếu: nói nhỏ, nói trống không Và đa số trẻ còn vụng về, kĩ năng vẽ 
còn hạn chế chưa có nhiều sáng tạo, khả năng ghi nhớ, tưởng tượng, tập chung 
còn chưa cao. Vào đầu năm học, tôi đã tiến hành khảo sát trẻ trên lớp để nắm bắt 
tình hình và có kế hoạch rèn kĩ năng sống cho trẻ 5- 6 tuổi, cụ thể kết quả khảo 
sát như sau:
 Các kĩ năng Tổng Trước khi áp dụng biện 
 số trẻ pháp
 trong Đạt Chưa đạt
 lớp SL % SL %
 Thể hiện ý thức về bản thân 26 9 34,6 17 65,4
 Thể hiện sự tự tin, tự lực 26 10 38,4 16 61,5
 Thể hiện cảm xúc, tình cảm với con 26 10 38,5 16 61,5
 người, sự vật, hiện tượng xung quanh
 Hành vi quy tắc ứng xữ xã hội 26 11 42,3 15 57,7
 Quan tâm đến môi trường 26 12 46,2 14 53,8 4
ghép cho trẻ trong các chủ đề.
 Giáo dục kĩ năng sống cho trẻ được thực hiện trong tất cả các chủ đề, 
các hoạt động ở trường mầm non. Tùy thuộc vào từng chủ đề, từng thời điểm có 
thể lựa chọn tích hợp nội dung giáo dục kĩ năng sống để dạy trẻ cho phù hợp 
nhằm đạt hiệu quả cao. Ví dụ: + Chủ đề trường mầm non: tôi dạy trẻ kĩ năng 
giao tiếp chào hỏi, tạm biệt, cám ơn, xin lỗi; lễ phép với người lớn, tôn trọng với 
bạn bè: vui vẻ, thân thiện, hòa thuận với các bạn: nắng nghe bạn, nêu ý kiến chia 
sẻ thông tin và giúp đỡ bạn khi cần thiết: cùng bạn hoàn thành công việc đơn 
giản: biết các xử lý khi ngã, bỏng, đất tay.. tìm kiếm sự giúp đỡ khi cần thiết. 
 Hình ảnh 3: trẻ nâng bạn khi bị ngã
 + Chủ đề bản thân: Dạy trẻ kĩ năng tự phục vụ bản thân: Tự mặc , cởi 
quần áo: cách sử dụng nhà vệ sinh: Vệ sinh cá nhân đánh răng, cách ăn uống, 
mặc trang phục phù hợp với thời tiết: sống gọn gàng , ngăn nắp. dạy trẻ các kĩ 
năng biết tự bảo vệ bản thân trước những tình huống nguy hiểm không đi theo 
và nhận quà của người lạ. Biết kêu cứu và chạy khỏi nơi nguy hiểm nói được 1 
số thông tin quan trọng về bản thân 
 Hình ảnh 4: trẻ đánh răng
 + Chủ đề gia đình: Dạy trẻ kĩ năng ứng sử phù hợp với những người gần 
gũi xung quanh: lễ phép với người trên: quan tâm, nhường nhịn em nhỏ giúp đỡ 
bố mẹ những việc vừa sức: biết quy tắc khi giao tiếp Trò chuyện lễ phép thân 
mật. 
 + Chủ đề nghề nghiệp: Dạy trẻ yêu thích các nghề, có mơ ước, lựa chọn 
nghề trong tương lai, kỹ năng làm việc theo nhóm, tuân thủ sự phân công phối 
hợp với bạn để hoàn thành công việc chung; khả năng sáng tạo diễn đạt ý tưởng, 
kĩ năng xử lý tình huống.
 + Chủ đề phương tiện và quy định giao thông: dạy trẻ kĩ năng tuân thủ 1 
số quy định giao thông đi bộ trên vỉa hè, đi bên phải đường, đi theo tín hiêu giao 
thông không chơi dưới lòng đường: hành vi văn hóa nơi công cộng đi nhẹ nói 
khẽ không làm ồn không chen lấn xô đẩy chờ đến lượt
 + Chủ đề tết và mùa xuân: Dạy trẻ kĩ năng giao tiếp, ứng xử lịch sự ,lễ 
phép yêu thiên nhiên, trồng và chăm sóc yêu cây xanh, bảo vệ môi trường 
Hình ảnh 5: trẻ chăm sóc cây
 + Chủ đề quê hương đất nước Bác Hồ: Dạy trẻ kính yêu Bác Hồ, quan 
tâm đến di tích lịch sử, cảnh đẹp lễ hội của quê hương đất nước giữ gìn bảo vệ 
môi trường 
 Giải pháp 3: Tổ chức các hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho trẻ. 6
 -Thông qua hoạt động PTTC-KNXH: trong giờ hoạt động PTTC-KNXH 
giáo dục trẻ lòng biết ơn, tình yêu thương, sự cảm thông chia sẽ và các kĩ năng 
sống cần thiết như: kĩ năng hợp tác, biết an ủi và chia vui với người thân và bạn 
bè, biết tìm cách để giải quyết mâu thuẩn. Ví dụ: Đề tài: “Bé vui Tết cùng bạn” 
Tôi đã tạo ra các tình huống để trẻ giải quyết như: “Chơi một mình con cảm thấy 
thế nào? Con cảm nhận như thế nào khi được vui chơi cùng các bạn?”
 Hay là tình huống: Nhà bạn Toàn tết đến nhưng bạn ấy vẫn không có áo 
mới để mặc vì vậy các con phải làm gì? Khi đó trẻ sẽ tìm cách để giải quyết vấn 
đề đó như: đến an ủi bạn và làm quà tặng bạn trong ngày tết
 Các nội dung trong giờ hoạt động tôi đều lựa chọn hình thức thể hiện bằng 
các trò chơi như: Chơi chuyển bóng, Làm quà tặng bạn Qua các trò chơi đó, 
trẻ cần phải có sự phối hợp của các bạn thì mới hoàn thành trò chơi. Từ đó giáo 
dục cho trẻ kỹ năng phối hợp, đoàn kết, chia sẽ với bạn, kỹ năng giải quyết các 
tình huống.
 b) Giáo dục kĩ năng sống vào hoạt động vui chơi
 - Tổ chức cho trẻ chơi trò chơi đóng vai: cô giáo, bố mẹ, bác sĩ, nấu 
ănchơi xây dựng trường mầm non, làng xóm, công viên, ngã tư đường phố, 
bệnh viện, doanh trại bộ độ, cửa hàng bách hóa Chơi đóng kịch “Cây tre trăm 
đốt”, “Hai anh em”, “Chú dê đen”Để giáo dục kỹ năng sống cho trẻ bởi trong 
trò chơi, xã hội của trẻ em hình thành một cách thú vị; có thủ lĩnh , có nhóm, có 
sự hợp tác giúp đỡ nhau, giải quyết xung đột và trẻ có những cơ hội để phát 
triển trí tưởng tượng, sáng tạo đây là cơ hội để trẻ phát triển trí tưởng tượng, 
phát triển ngôn ngữ giao tiếp, giải quyết tình huống Sau khi chơi xong trẻ để 
đồ chơi bừa bãi cô hỏi trẻ “Con đã cất đồ chơi chưa?” “ Con nhìn xem các bạn 
đang làm gì?” “ Con cùng cất đồ chơi với các bạn nhé!” Hình ảnh 9: bé nấu ăn, 
cô giáo, nấu ăn, bác sĩ
 c) Giáo dục kĩ năng sống thông qua các hoạt đông khác trong ngày 
 - Trong giờ đón, trả trẻ: Cô trò chuyện cùng trẻ, giáo dục trẻ kĩ năng giao 
tiếp, lịch sự, lễ phép, chào hỏi, tạm biệt, cảm ơn, vui vẻ, thân thiện với cô, với 
các bạn, biết tự mặc, cởi dầy, cất ba lô 
 - Trong giờ vệ sinh: giáo dục trẻ kĩ năng vệ sinh cá nhân: rửa mặt, rửa tay 
bằng xà phong, sử dụng đồ dùng dụng cụ nhà vệ sinh, cách trải, tết tóc, đánh 
răng, đi vệ sinh đúng nơi quy định. Hình ảnh 10: trẻ trải, tết tóc
 - Trong giờ ăn: giáo dục trẻ biết làm việc vừa sức, tập trung theo nhóm kê 
bàn ăn, sắp xếp bát, thìa; biết ăn uống lịch sự không nói chuyện không khua bát, 
thìa; ăn hết suất biết chờ đến lượt, ăn uống gọn gàng, không rơi vãi nhai nhỏ 8
 - Việc giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 5 - 6 tuổi hết sức quan trọng, vì vậy
 không thể thiếu sự phối kết hợp của phụ huynh, nhà trường và xã hội. Với nhận 
thức như vậy, tôi thường xuyên phối kết hợp với phụ huynh vào những buổi họp 
phụ huynh đầu năm, hoặc thời gian đón, trả trẻ, các bảng tuyên truyền, chụp 
ảnh, liên hệ trên nhóm Zalo, Mesenger của lớp... tôi mạnh dạn đánh giá tình 
hình của lớp nêu tầm quan trọng của việc giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 5- 6 tuổi 
trong các hoạt động trong ngày của cô và trò các kỹ năng sống của phụ huynh, cô 
giáo và của trẻ 5- 6 tuổi: Hình ảnh 13: bảng tuyên truyền
 * Về phía giáo viên: Tôi luôn quan niệm"trường là nhà, cô là mẹ” tôi luôn 
gương mẫu về mọi mặt, nhất là trước mặt trẻ như: ăn mặc, cử chỉ, lời nói, tác 
phong phải nhẹ nhàng đúng mực, làm mẫu trong các kĩ năng dạy trẻ ở các hoạt 
động trong ngày chuẩn mực để trẻ noi theo.
 - Trang trí phòng nhóm theo chủ đề chủ điểm gọn gàng ngăn lắp sạch sẽ
Tôi dạy trẻ kĩ năng sống mạnh dạn tự tin từ thái độ cử chỉ, lời nói lễ giáo nói to 
rõ ràng mạch lạc, biết cất đồ dùng cá nhân đúng nơi quy định, tạo môi trường 
xanh- sạch- đẹp sắp xếp gọn gàng đồ dùng, đồ chơi trên giá, trong khi chơi phải 
rèn các kĩ năng giao tiếp ứng xử nhẹ nhàng, chơi theo nhóm, không tranh dành 
đồ chơi của bạn biết nhường nhịn phân công việc cho các thành viên trong 
nhóm, biết giúp đỡ bạn khi gặp khó khăn
 * Về phía phụ huynh: những người thân trong gia đình cần làm gương cho 
trẻ noi theo, thể hiện thái độ hành vi đúng đắn trước mặt con trẻ, không nên xem 
nhẹ trẻ mà luôn quan sát, chú ý để hình thành và xây dựng cho trẻ có những kỹ 
năng sống tốt. có biện pháp chăm sóc giáo dục trẻ tại nhà phụ huynh cần dạy trẻ 
những nghi thức văn hóa trong ăn uống tại bữa cơm gia đình, biết cách chào hỏi 
lễ phép lịch sự trước khi ăn cơm và khi có khách đến nhà sử dụng đồ dùng trong 
ăn uống đúng chức năng một cách chính xác và thuần thục, dạy trẻ biết tự phục 
vụ mình không dựa vào người lớn, biết giúp đỡ ông, bà, bố, mẹ những công 
việc vừa sức của mình không cho trẻ xem những bộ phim, những tranh ảnh... có 
hành động, hành vi sai trái, hoặc kịp thời giải thích cho trẻ rõ về những gì trẻ 
vừa thấy không đúng với chuẩn mực xã hội.... tất cả những yếu tố trên sẽ giúp 
trẻ có thói quen tốt để hình thành kĩ năng sống tự lập sau này. 
Với những việc làm trên, tôi thấy đa số phụ huynh hưởng ứng, ủng hộ và tin 
tưởng vào những gì mà tôi đã rèn cho trẻ 5- 6 tuổi những kỹ năng sống thích 
hợp.
 II.1 Tính mới, tính sáng tạo: 
 II.1.1 Tính mới 10
vấn đề, giải quyết xung đột,Và phát triển những phẩm chất tốt đẹp như: Tính 
kiên trì, tính trung thực, biết nhường nhịn, biết ứng xử đẹp khi thắng thua. Trẻ tự 
tin tham gia vào các hoạt động của trường lớp. Điều này chứng minh rằng việc 
vui chơi bằng các trò chơi, các hoạt động cho trẻ thực hành trải nghiệm cùng với 
các phương thức sử dụng đa dạng, linh hoạt đã giúp trẻ tiếp nhận kĩ năng sống 
một cách hiệu quả. Trẻ đã biết chuyển hóa từ hoạt động thành ý thức, từ ý thức 
thành kĩ năng. Và những kĩ năng sống đó sẽ phát triển toàn diện, bền vững theo 
trẻ đến suốt cuộc đời. Dưới đây là bản khảo sát
 Các kĩ năng khảo sát Tổng số Sau khi áp dụng biện pháp
 trẻ khảo 
 Đạt Chưa đạt
 sát
 SL % SL %
 Thể hiện ý thức về bản thân 26 22 84,6 4 15,4
 Thể hiện sự tự tin, tự lực 26 23 84,5 3 15,5
 Thể hiện cảm xúc, tình cảm với con 26 23 84,5 3 15,5
 người, sự vật, hiện tượng xung quanh
 Hành vi quy tắc ứng xử xã hội 26 25 96,2 1 3,8
 Quan tâm đến môi trường 26 23 84,5 3 15,5
 II.1.3 Khả năng áp dụng nhân rộng
 Sáng kiến áp dụng cho lớp 5-6 tuổi A1 của tôi nói riêng và có thể áp dụng 
cho tất cả các trường mầm non trong toàn huyện Vĩnh Bảo, Hải Phòng nói 
chung.
 III.3. Hiệu quả, lợi ích thu được do áp dụng giải pháp:
 a. Hiệu quả kinh tế:
 Nhà trường cung cấp nhiều tài liệu để giáo viên đọc tham khảo và nghiên 
cứu về lĩnh vực giáo dục kĩ năng sống giúp trẻ hoạt động tích cực trong việc trải 
nghiệm nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho trẻ.
 Tạo điều kiện để giáo viên được tham quan môi trường và dự giờ học 
hỏi kinh nghiệm đồng nghiệp, tham gia các buổi tọa đàm tập huấn.
 Các bậc phụ huynh ủng hộ nguyên vật liệu đa dạng cho trẻ hoạt động kĩ 
năng sống cũng bớt được phần nào về kinh tế, không phải mua sắm nhiều đồ 
dùng, đồ chơi cho trẻ hoạt động và còn kích thích trẻ, tham gia tích cực vào các 
hoạt động giúp trẻ phát triển toàn diện về nhân cách, chất lượng kĩ năng sống 
cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi.