SKKN Một số biện pháp xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm giúp trẻ lớp mẫu giáo 5-6 tuổi

 Sở dĩ tôi lựa chọn đề tài này là muốn chia sẽ với bạn bè, đồng nhiệp những kinh 
nghiệm của mình về việc xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm giúp trẻ lớp 
mẫu giáo 5-6 tuổi.A
Bên cạnh đó nhằm thu hút được sự tham gia của các bậc phụ huynh và sự quan tâm 
của các cấp, các ngành đối với giáo dục mầm non nói chung và trường Mầm non 
VÜnh Nam nói riêng.
3 Đối tượng nghiên cøu
Một số biện pháp xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm giúp trẻ lớp mẫu giáo 
5-6 tuổi A
4. Phương pháp nghiên cứu.
4.1. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn.
- Phương pháp quan sát sư phạm.
- Phương pháp phân tích và tổng kết giáo dục
- Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động giáo dục
4.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu lí thuyết
- Phương pháp phân tích và tổng hợp lí thuyết
- Phương pháp thống kê
5. Ph¹m vi vµ kÕ ho¹ch nghiªn cøu 
Một số biện pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ 5-6 tuổi tại lớp 5-6 tuổi 
atrường mầm non vĩnh nam , theo hình thức luyện tập cá nhân , nhóm , lớp và mở 
rộng ra toàn khối 
Thời gian thực hiện từ tháng 9/2018 đến tháng 4/2019. năm học 2018-2019 tại 
trường mầm non xã Vĩnh Nam - huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị
PHẦN II: NỘI DUNG 
I. Cơ sở về mặt lý luận
 Môi trường là yếu tố góp phần tích cực trong hoạt động nâng cao chất lượng 
giáo dục toàn diện cho trẻ. Trong lớp học không thể thiếu những mảng trang trí, 
những góc chơi của trẻ, do đó để lớp học thêm lôi cuốn trẻ thì giáo viên cần tạo 
một môi trường lớp học với những màu sắc sinh động, đồ dùng đa dạng bắt 
mắt.Môi trường có không gian, cách sắp xếp phù hợp, thuận tiện, gần gũi quen 
thuộc với cuộc sống thực hàng ngày của trẻ phản ánh kinh nghiệm, văn hóa của địa 
phương, luôn thay đổi để tạo ra sự hấp dẫn mới lạ đối với trẻ.
 Các góc chính được duy trì thường xuyên. Vì vậy chúng ta cần bố trí, sắp xếp 
các góc phải rất linh hoạt để có thể di chuyển tạo không gian cho trẻ hoạt động. 
Môi trường trong trường mầm non bao gồm các trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi, 
không gian phục vụ cho việc tổ chức các hoạt động sinh hoạt hằng ngày của trẻ. 
Môi trường vật chất tạo cho trẻ những cơ hội tốt để thỏa mãn nhu cầu hoạt động 
và phát triển toàn diện về mặt thể chất, trí tuệ, thẩm mĩ, đạo đức, xã hội, thỏa mãn - Trẻ mới vào đầu năm học nên một số trẻ còn nhút nhát chưa phát huy hết năng 
lực của trẻ.
- Tính sáng tạo trong sự thiết kế bài dạy cho trẻ theo hướng lấy trẻ làm trung tâm 
chưa cao, dẫn đến khi thực hiện chương trình đổi mới còn nhiều khó khăn. Từ 
những hạn chế trên đã làm cho đội ngủ giáo viên thiếu sự tự tin khi lập kế hoạch và 
soạn giảng, bởi giáo viên quên cách dạy truyền đạt nên giờ học đối với trẻ còn 
nhàm chán, bởi cô nói và làm còn trẻ thụ động
3. Thùc tr¹ng vµ vÊn ®Ò nghiªn cøu 
 - Qua việc nghiên cứu 1 số biện xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm 
 giúp trẻ 5-6 tuổi trên thì tôi khảo sát thực trạng của trẻ trong lớp đầu năm 
 được kết quả như sau:
Bảng khảo sát chất lượng của trẻ đầu tháng 9/2019 như sau:
 Đạt Chưa đạt
 STT Tiêu chí Số trẻ Tỷ lệ % Số trẻ Tỷ lệ %
 Trẻ hứng thú tham gia vào 
1 19/27 70,4% 8/27 29,6%
 giờ học
 Trẻ có ý thức tự thực hiện 
2 18/27 66,6% 9/27 33,4%
 tốt yêu cầu của tiết học
 Trẻ nắm vững kiến thức, kỹ 
3 năng vận dụng linh hoạt, 19/27 70,4% 8/27 29,6%
 sáng tạo vào thực tế.
 Trẻ có kỹ năng sử dụng 
4 18/27 66,6% 9/27 33,4%
 ngôn ngữ rõ rang, mạch lạc
 Qua kết quả trên tôi đã nắm được tình hình thực tế về cơ sở vật chất, năng lực 
giáo viên, sự quan tâm của phụ huynh và khả năng của trẻ khi tham gia cùng cô 
trong tiết học để tôi đề ra những giải pháp sử dụng tốt hơn các biện pháp sư phạm 
giúp trẻ phát huy mọi tiềm lực trong mọi hoạt động trên cơ sở lấy trẻ làm trung tâm 
 Để góp phần tích cực vào những hạn chế tôi mạnh dạn đưa ra một số giải 
pháp, Các biện pháp sư phạm giúp trẻ phát huy mọi tiềm lực trong mọi hoạt động 
trên cơ sở lấy trẻ làm trung tâm đạt hiệu quả như sau:
 IV. Biện pháp
 1 Biện pháp thứ nhất: Chú trọng bồi dưỡng chuyên môn cho bản thân 
 Chất lượng chuyên môn phụ thuộc rất lớn vào bản thân mỗi giáo viên do đó 
yếu tố con người đóng vai trò quyết định mà các văn kiện của Đảng và Nhà nước 
đều nêu rõ trong chỉ thị 40/CT/TW ngày 15/6/2004 của Ban bí thư TW Đảng về 
việc xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục. 
Người thầy cần giỏi về chuyên môn, đồng thời lại phải tốt về nhân cách mới thực 
hiện được nhiệm vụ của mình, thực sự là những “Kỹ sư tâm hồn”. Hình ảnh: Tham gia Hội thi Giáo viên giỏi cấp trường
 Tự học hỏi và thiết kế được các giáo án điện tử trong phần mềm power point
Ví dụ: Chúng ta thiết kế ô cửa bí mật với các nhân vật, chữ cái hay con số chuyển 
động giúp học sinh nảy sinh sự tò mò thích khám phá và chú ý tốt. Như các câu hỏi 
được hé mở qua các ô cửa bí mật.
 Nhân vật nào xuất hiện ? Vì sao de trắng lại 
 Khi gặp sói dê trắng 
 bị sói ăn thịt ?
 thế nào ? 1 2
 - Khi gặp sói 
 dê đen thế nào ? - Vì sao Dê đen
 Dê đen không bị Sói ăn thịt ?
 trả lời nh3ư thế nào? 4
 Ô cửa bí mật thiết kể từ phần mềm power point
-Tham khảo tài liệu sách báo, nói về chuyên đề để nâng cao trình độ chuyên môn 
nghiệp vụ.
 Sáng tạo trong thiết kế thiết bị đồ dùng dạy học thông dụng cho các môn học.
-Đây là hoạt động không thể thiếu trong các phong trào của nhà trường. Thông qua 
hội thi, giáo viên phải thực hành tiết dạy lĩnh vực phát triể thẩm mỹ, vừa đánh giá 
được trình độ chuyên môn, khả năng chuẩn bị, kỹ năng sư phạm trong sử dụng đồ 3.Biện pháp ba: Thực hiện tổ chức tốt biện pháp giáo dục lấy trẻ làm 
trung tâm thông qua các hoạt động giáo dục
 Ở độ tuổi 5-6 tuổi, hoạt động chủ đạo của trẻ “Chơi mà học, học mà chơi” 
thông qua các hoạt động đa dạng phong phú mà trẻ lĩnh hội tri thức trong cuộc 
sống xung quanh trẻ, chương trình giáo dục mầm non mới lấy trẻ làm trung tâm, 
tạo điều kiện cho mỗi đứa trẻ được hoạt động tích cực phù hợp với sự phát triển 
của bản thân trẻ, đáp ứng được tối đa nhu cầu và hứng thú, dựa vào khả năng của 
mỗi trẻ.
 Ví dụ: Khi tổ chức hoạt động khám phá khoa học tôi đã chia trẻ thành từng nhóm, 
mỗi nhóm có đội trưởng, nhằm cho các thành viên tự quan sát, khảo nghiệm thảo luận, 
rồi mời nhóm trưởng thuyết trình ý kiến của nhóm mình đưa ra.
Hình ảnh trẻ hoạt động theo nhóm tiết KPKHQua đó giáo viên sẽ là người tổng 
hợp mọi ý kiến của các nhóm và bổ sung ý kiến, đưa ra kết quả chung cho cả lớp 
hiểu vấn đề.
 Ví dụ: Khi hoạt động góc. Cô sẽ gợi ý cho những trẻ năng động, linh hoạt 
đóng vai trò chủ đạo, làm trưởng nhóm để có thể bao quát, xây dựng trong quá 
trình chơi của nhóm.
 Tổ chức tốt hoạt cho trẻ theo biện pháp và hình thức lấy trẻ làm trung tâm đã 
tạo ra được một không gian mở cho cô
 Nhìn chung ở lứa tuổi Mầm non sự hình thành và phát triển nhân cách của trẻ 
diễn ra không phải qua các tiết học của môn khoa học riêng rẽ mà của người dạy 
hoạt động theo quan niệm lấy trẻ làm trung tâm. Các hoạt động này giúp trẻ lĩnh nhằm tạo cơ hội tốt nhất để trẻ được tham gia vào các hoạt động, tiếp thu kiến thức 
một cách chủ động giúp trẻ phát triển toàn diện cả về thể lực và trí tuệ. Với những 
hình thức cho trẻ hoạt động như:
 * Sử dụng phần mềm cho trẻ tìm hiểu môi trường xung quanh.
 Môi trường xung quanh đối với trẻ vô cùng rộng lớn khó hiểu, trẻ lại tò mò 
hiếu động, luôn đặt ra vô vàn câu hỏi. Nó là cái gì ? Như thế nào ? Vì sao nó lại 
như vậy?... Chính vì thế cô giáo phải biết áp dụng phương pháp dạy học tích cực, 
dám đổi mới và lựa chọn ra những hình thức khác nhau trong mỗi một chủ đề tránh 
nhàm chán đối với trẻ khi có những chủ đề kéo dài ba đến bốn tuần mà cô chỉ với 
một hình thức hát hay đọc thơ thì không thể lôi cuốn thu hút trẻ trong quá trình 
hoạt động.
 Ví dụ: Cho trẻ “Quan sát một số con vật sống trong rừng ”. Nếu chỉ quan sát 
tranh thì tiết học sẽ trở nên đơn điệu, trẻ sẽ nhàm chán. Nhưng cô ứng dụng phần 
mềm, sáng tạo ra câu chuyện về các con vật, cô vừa kể truyện vừa cho trẻ quan sát 
các con vật đang di chuyển trong rừng, những con vật “ thật ” thì trẻ sẽ rất thích 
thú, trẻ tập trung vào hoạt động tích cực hơn, giờ học đạt kết quả như mong muốn. 
Qua đó giáo dục trẻ biết tự chăm sóc, bảo vệ bản thân trước những con vật hung 
dữ, trước sự thay đổi thời tiết, biết yêu thương, chăm sóc cho cây cối, con vật nuôi.
 Những sự vật, hiện tượng xung quanh đều có ý nghĩa đối với trẻ. Để những 
cái đẹp đi vào tâm hồn trẻ một cách sâu sắc, điều quan trọng là cô giáo phải truyền 
thụ thế nào cho trẻ tiếp thu nhẹ nhàng, thoải mái để trẻ nhớ lâu. 
 * Sử dụng phần mềm hướng dẫn trẻ hoạt động tạo hình.
 Cũng giống như bất cứ hoạt động chung nào, việc tạo cảm xúc khi vào bài là 
một vấn đề quan trọng, nó đưa đến sự thành công và sáng tạo của trẻ trong suốt 
thời gian hoạt động.Tuy phần này nó chiếm ít thời gian nhưng nó có vị trí không 
kém phần quan trọng, vừa lôi cuốn được trẻ, vừa khéo léo giúp trẻ hình thành 
những vấn đề mà trẻ cần giải quyết. 
 Ví dụ: Cho trẻ “vẽ vườn hoa ” để sản phẩm của trẻ sáng tạo thì đòi hỏi cô giáo 
phải cung cấp đầy đủ các biểu tượng, hình ảnh về sự vật, không đơn thuần chỉ là 
tranh ảnh mà trẻ phải được trực tiếp quan sát các loài hoa. Cô cung cấp cho trẻ qua 
phần mềm, cho trẻ được trực tiếp xem các loài hoa rung rinh trong gió, đua nhau 
khoe sắc. Từ đó làm giàu hình ảnh, biểu tượng trong sản phẩm của trẻ
 * Sử dụng phần mềm cho trẻ làm quen với toán và tổ chức trò chơi củng cố 
kiến thức.
 Sau khi truyền thụ kiến thức mới cho trẻ để củng cố lại vốn kiến thức đó. 
Giáo viên nghiên cứu, sáng tạo đưa ra các trò chơi. Tuỳ thuộc vào nội dung bài học 
mà giáo viên lựa chọn ra các trò chơi khác nhau, nhằm cung cấp cho trẻ nhận biết 
các chữ số, tạo nhóm, hay so sánh thêm bớt tạo sự bằng nhau..., một cách chính Ví dụ : Sử dụng giá dựng đồ chơi quay lại tạo thành ranh giới cho góc chơi. 
Ranh giới ở các góc không che tầm nhìn của trẻ và không cản việc quan sát của 
giáo viên
 Thay đổi vị trí các góc sau mỗi chủ đề để tạo cảm giác mới lạ, kích thích 
hứng thú của trẻ.
 Đặt tên các góc phải đơn giản, dễ hiểu và phù hợp với nội dung từng chủ đề 
đang thực hiện, tên góc rõ ràng để tích hợp lồng ghép chữ cái.
 Ví dụ: Khi thực hiện chủ đề “Gia đình” góc sách có thể đặt “ Thư viện của 
gia đình bé” nhưng khi sang chủ đề “ thế giới thực vật” góc sách có thể đặt “ Thư 
viện của các loại cây”..
 Trang trí góc trưng bày sản phẩm của trẻ: Tôi xắp xếp vị trí đủ rộng, dễ nhìn 
để làm góc trưng bày sản phẩm của trẻ. Có hình ảnh minh hoạ ngộ nghĩnh, tên gọi 
gần gũi, hấp dẫn trẻ VD: Họa sỹ tý hon, hoặc Ai khéo tay ,bé thích bài nào. 
 Tôi bố trí giá sách chủ yếu là sách vẽ con vật, cây cối, hoa lá, quả hạt  
Tranh ảnh vừa tầm với của trẻ để trẻ có thể xem và đọc sách ( có que chỉ cho việc 
đọc sách ) Đọc sách theo từng chữ, từng dòng, tôi sắp xếp các hộp đựng vỏ cây 
khô hoa lá ép khô, các loại hạt  Có ngắn nhãn mác và hình ảnh rõ ràng để trẻ dễ 
nhận thấy, trẻ được chơi và làm được những sản phẩm từ những dồ chơi ấy. Ngoài 
ra tôi cũng dùng vỏ hến, ốc trai, sò  vỏ trứng vệ sinh sạch sẽ vừa làm đồ dùng, 
đồ chơi phong phú vừa rẻ tiền vừa dễ kiếm.
 Các tranh, lô tô đều được phân loại để ở giá vừa dễ lấy, dễ tìm.
 Ví dụ : Tôi phân loại lô tô : 
 - Lô tô con vật xếp vào một ô .
 - Lô tô các loại quả xếp vào một ô 
 Đối với tranh đều có chữ cái tương ứng ở dưới cũng được phân loại xếp gọn 
gàng và dễ kiếm.
 Khi trang trí lớp bao giờ tôi cũng chú ý tới những mảng tường lớn trong góc 
chơi, hoặc những mảng trung tâm mà trẻ thường hoạt động để trang trí. Các mảng 
này vừa được sử dụng để trang trí vừa được gắn những hình ảnh rất ngộ nghĩnh, 
sinh động. Từ những nguyên vật liệu đơn giản, dễ kiếm tôi đã cắt, vẽ dán trang trí 
những hình ảnh ngộ nghĩnh, có hiệu quả giáo dục. Như những cây nổi có kích cỡ 
lớn để trang hoàng cho lớp học của mình.
 VD: Tôi chọn một góc sáng dễ quan sát, tôi làm một cây chuối từ nhiều chất 
liệu, cây có lá, có buồng nổi hẳn lên trên bề mặt của tường. Bất cứ ai bước vào lớp 
học cũng bị thu hút sự chú ý bởi loại cây này. Tôi nghĩ đây chính là một loại 
phương tiện đồ dùng để cho trẻ được trải nghiệm, được khám phá, nó sẽ hấp dẫn 
hơn nhiều các bức tranh vẽ mà trẻ vẫn thường được học. Ngoài ra các mảng phụ tôi 
đã dùng để trang trí những hình ảnh theo từng chủ điểm cụ thể để trẻ dược cảm 
nhận sự vật hiện tượng một cách tự nhiên. Tụi cũn sưu tầm các loại vải vụn, cọng