SKKN Một số biện pháp ứng dụng phương pháp Steam trong tổ chức hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi
STEAM viết tắt của các từ Science (khoa học), Technology (công nghệ), Engineering (kỹ thuật), Art (nghệ thuật) và Math (toán học) là phương pháp học được áp dụng đầu tiên tại Mỹ với đặc điểm cung cấp kiến thức toàn diện của năm lĩnh vực: Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật, Nghệ thuật và Toán học. Điểm nổi bật của STEAM là kết nối, liên hệ thông tin giữa các lĩnh vực vào trong thực tế. Các thí nghiệm, hoạt động thực tiễn thường xuyên diễn ra để các em có thể thảo luận, tự rút ra kết luận và ghi nhớ sâu sắc. Chẳng hạn, trong giờ khoa học, để giải thích cho các em vì sao nước sông suối lại trong, giáo viên sẽ cho học sinh thử lọc nước chứa tạp chất bằng các vật liệu tự nhiên như đá, sỏi, cát và rút ra kết luận về tính chất, vai trò của mỗi thành phần
Hiện nay, tại Việt Nam, phương pháp Steam đã được đưa vào chương trình giáo dục đào tạo tại các trường sư phạm dưới hình thức tham khảo và chương trình nghiên cứu mở rộng của các bộ môn.
Đối với trẻ mầm non, việc ứng dụng Steam vào dạy cho trẻ những bài học là vô cùng quan trọng. Thực hành là để giúp trẻ phát triển khả năng kiểm soát và phối hợp các hoạt động của các bộ phận trên cơ thể, giúp trẻ rèn luyện được tính tự lập và dần thích nghi với hoàn cảnh, môi trường sống. Các bài học, bài tập thực hành của môn này còn góp phần rất quan trọng trong sự phát triển trí tuệ, nhân cách và là kim chỉ nam hướng tâm hồn trẻ đến với chân, thiện, mỹ.
Đặc điểm nổi trội ở phương pháp Steam là nhấn mạnh đến vai trò của tính tự do sáng tạo (trong khuôn khổ cho phép) của trẻ. Ngoài ra, phương pháp này còn rất tôn trọng sự phát triển tư duy của trẻ, cũng như trang bị đầy đủ cho học sinh các kiến thức khoa học công nghệ tiến bộ và hiện đại.
Giáo dục STEAM về bản chất được hiểu là trang bị cho người học những kiến thức và kỹ năng cần thiết liên quan đến các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật, nghệ thuật và toán học. Các kiến thức và kỹ năng này phải được tích hợp, lồng ghép và bổ trợ cho nhau giúp học sinh không chỉ hiểu biết về nguyên lý mà còn có thể thực hành và tạo ra được những sản phẩm trong cuộc sống hằng ngày. Giáo dục STEAM sẽ phá đi khoảng cách giữa hàn lâm và thực tiễn, tạo ra những con người có năng lực làm việc một cách sáng tạo.
STEAM dựa trên lý thuyết giáo dục hiện đại, xem giáo viên là người hỗ trợ về học tập, không chỉ là người cung cấp kiến thức. Phương pháp này mang lại sự hứng khởi trong học tập nhưng vẫn đảm bảo việc nắm bắt kiến thức, giúp các em thật sự tương tác với môn học và học vì yêu thích, đồng thời kích thích sự tìm tòi khám phá. Mặt khác, việc đặt trẻ làm trung tâm sẽ giúp các em trở thành những nhà lãnh đạo mạnh mẽ, những nhà cải tiến đầy sáng tạo. Mô hình STEAM còn khá mới mẻ ở Việt Nam nhưng đã là “kim chỉ nam” rất thịnh hành trong lĩnh vực giáo dục ở các quốc gia phát triển hàng đầu trên thế giới như Mỹ, Nhật…
Hiện nay, tại Việt Nam, phương pháp Steam đã được đưa vào chương trình giáo dục đào tạo tại các trường sư phạm dưới hình thức tham khảo và chương trình nghiên cứu mở rộng của các bộ môn.
Đối với trẻ mầm non, việc ứng dụng Steam vào dạy cho trẻ những bài học là vô cùng quan trọng. Thực hành là để giúp trẻ phát triển khả năng kiểm soát và phối hợp các hoạt động của các bộ phận trên cơ thể, giúp trẻ rèn luyện được tính tự lập và dần thích nghi với hoàn cảnh, môi trường sống. Các bài học, bài tập thực hành của môn này còn góp phần rất quan trọng trong sự phát triển trí tuệ, nhân cách và là kim chỉ nam hướng tâm hồn trẻ đến với chân, thiện, mỹ.
Đặc điểm nổi trội ở phương pháp Steam là nhấn mạnh đến vai trò của tính tự do sáng tạo (trong khuôn khổ cho phép) của trẻ. Ngoài ra, phương pháp này còn rất tôn trọng sự phát triển tư duy của trẻ, cũng như trang bị đầy đủ cho học sinh các kiến thức khoa học công nghệ tiến bộ và hiện đại.
Giáo dục STEAM về bản chất được hiểu là trang bị cho người học những kiến thức và kỹ năng cần thiết liên quan đến các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật, nghệ thuật và toán học. Các kiến thức và kỹ năng này phải được tích hợp, lồng ghép và bổ trợ cho nhau giúp học sinh không chỉ hiểu biết về nguyên lý mà còn có thể thực hành và tạo ra được những sản phẩm trong cuộc sống hằng ngày. Giáo dục STEAM sẽ phá đi khoảng cách giữa hàn lâm và thực tiễn, tạo ra những con người có năng lực làm việc một cách sáng tạo.
STEAM dựa trên lý thuyết giáo dục hiện đại, xem giáo viên là người hỗ trợ về học tập, không chỉ là người cung cấp kiến thức. Phương pháp này mang lại sự hứng khởi trong học tập nhưng vẫn đảm bảo việc nắm bắt kiến thức, giúp các em thật sự tương tác với môn học và học vì yêu thích, đồng thời kích thích sự tìm tòi khám phá. Mặt khác, việc đặt trẻ làm trung tâm sẽ giúp các em trở thành những nhà lãnh đạo mạnh mẽ, những nhà cải tiến đầy sáng tạo. Mô hình STEAM còn khá mới mẻ ở Việt Nam nhưng đã là “kim chỉ nam” rất thịnh hành trong lĩnh vực giáo dục ở các quốc gia phát triển hàng đầu trên thế giới như Mỹ, Nhật…
Bạn đang xem tài liệu "SKKN Một số biện pháp ứng dụng phương pháp Steam trong tổ chức hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
Tóm tắt nội dung tài liệu: SKKN Một số biện pháp ứng dụng phương pháp Steam trong tổ chức hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi
2 biện pháp ứng dụng phương pháp Steam trong tổ chức hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi” * ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU. Đối tượng nghiên cứu của đề tài là “Ứng dụng phương pháp Steam trong tổ chức hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi.” * ĐỐI TƯỢNG KHẢO SÁT. Khảo sát 48 cháu lớp mẫu giáo lớn A2 trường mầm non A Ngũ Hiệp * PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU. - Nghiên cứu các loại sách, tài liệu hướng dẫn tổ chức hoạt động giáo dục của Steam cho giáo viên mầm non của vụ giáo dục mầm non. - Chương trình chăm sóc giáo dục trẻ 5 - 6 tuổi. - Các chuyên đề giáo dục mầm non mới lấy trẻ làm trung tâm - Phương pháp điều tra, khảo sát. - Phương pháp thực hành trải nghiệm. * PHẠM VI KẾ HOẠCH NGHIÊN CỨU. Do điều kiện và khả năng của bản thân còn hạn chế nên tôi chỉ nghiên cứu Một số phương pháp tổ chức hoạt động giáo dục của Steam cho trẻ 5-6 tuổi” từ tháng 9 năm 2022 đến nay. 4 lý mà còn có thể thực hành và tạo ra được những sản phẩm trong cuộc sống hằng ngày. Giáo dục STEAM sẽ phá đi khoảng cách giữa hàn lâm và thực tiễn, tạo ra những con người có năng lực làm việc một cách sáng tạo. STEAM dựa trên lý thuyết giáo dục hiện đại, xem giáo viên là người hỗ trợ về học tập, không chỉ là người cung cấp kiến thức. Phương pháp này mang lại sự hứng khởi trong học tập nhưng vẫn đảm bảo việc nắm bắt kiến thức, giúp các em thật sự tương tác với môn học và học vì yêu thích, đồng thời kích thích sự tìm tòi khám phá. Mặt khác, việc đặt trẻ làm trung tâm sẽ giúp các em trở thành những nhà lãnh đạo mạnh mẽ, những nhà cải tiến đầy sáng tạo. Mô hình STEAM còn khá mới mẻ ở Việt Nam nhưng đã là “kim chỉ nam” rất thịnh hành trong lĩnh vực giáo dục ở các quốc gia phát triển hàng đầu trên thế giới như Mỹ, Nhật Vì thế tôi muốn ứng dụng phương pháp Steam vào tổ chức hoạt động giáo dục cho trẻ 5- 6 tuổi, trong suốt giai đoạn này trẻ trải qua quá trình phát triển tâm sinh lý không ngừng và nổi bật nhất. Trẻ là những cá nhân học tập và khám phá thế giới xung quanh rất tinh tế bằng các giác quan nhạy bén của mình, từ đó hình thành nên tính độc lập và tự xây dựng mang nét riêng của từng cá nhân. 2. CƠ SỞ THỰC TIỄN: Năm học 2022 - 2023 tôi được nhà trường phân công dạy lớp mẫu giáo lớn lứa tuổi 5-6 tuổi, với 3 giáo viên. Trong quá trình tổ chức các hoạt động giáo dục trong trường mầm non, tôi đã gặp những thuận lợi khó khăn sau: a. Thuận lợi: - Từ năm 2008 Bộ Giáo dục - Đào tạo đã phát động phong trào thi đua “ Xây dựng trường học thân thiện - học sinh tích cực” với những biện pháp cụ thể để rèn kỹ năng thực hành cuộc sống cho trẻ một cách chung nhất, đây chính là những định hướng giúp giáo viên có nhiều cơ hội để thực hiện rèn luyện các kỹ năng thực hành cuộc sống cho trẻ. - Năm học 2022 - 2023, huyện đã tổ chức nhiều buổi tập huấn chuyên đề “ ứng dụng phương pháp STEAM vào tổ chức hoạt động cho trẻ mầm non” và 6 Nội dung khảo sát Số trẻ đạt Tỉ lệ Chưa đạt Tỉ lệ Trẻ hứng thú, chủ động khi tham 26 63 22 37 gia hoạt động. Trẻ có khẳ năng làm việc theo 17 41 31 59 nhóm. Trẻ có kĩ năng ứng dụng STEAM 11 27 37 73 Trẻ có kĩ năng thuyết trình 19 46 29 54 3. CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN: 3.1. Biện pháp 1: Giáo viên xác định những nội dung và xây dựng kế hoạch nội dung các hoạt động theo các dự án Việc ứng dụng phương pháp Steam vào việc thiết kế các hoạt động giáo dục cho trẻ, điều đó đồng nghĩa với việc giáo viên mầm non phải lựa chọn nội dung dạy cho trẻ mầm non để phù hợp với lứa tuổi đã khó đối với mỗi giáo viên đứng lớp. Nhưng để xây dựng được nội dung và kế hoạch tổ chức các hoạt động ứng dụng Steam cho trẻ trong trường mầm non cũng là việc rất quan trọng mà giáo viên cần làm. Trong quá trình giảng dạy tôi cũng đã xây dựng nội dung và kế hoạch cho trẻ trong mỗi hoạt động theo từng tháng trong năm học theo bảng kế hoạch sau: Tháng Nội dung Tháng 9 Làm giấy tái chế, nấu vụn sáp màu Tháng 10 Làm mô hình khung xương, các bộ phận trên cơ thể Tháng 11 Làm áo phao cứu hộ khi đi máy bay Tháng 12 Làm trang trại kiến Tháng 1 Làm lì xì Tháng 2 Bồi quả Tháng 3 Làm PTGT từ vỏ hộp sữa 8 - Trẻ phải được hợp tác, tương tác, được thảo luận với nhau, được lựa chọn các đồ chơi khác nhau. - Góc chơi sắp xếp khoa học, dễ quản lý, bảo quản và thuận tiện vệ sinh. Cần sắp xếp góc chơi theo góc nhìn của trẻ (độ cao vừa phải để trẻ dễ thao tác với đồ dùng trong góc) Kết quả: Việc xây dựng các góc theo đúng mô hình STEAM không chỉ thu hút trẻ đến lớp, tham gia vào hoạt động góc mà chất lượng hoạt động góc của trẻ lớp tôi cũng tăng rõ rệt, trẻ có kĩ năng hơn đặc biệt là khả năng làm việc nhóm, lắp ghép, chế tạo, tạo hình đều tiến bộ. 3.3. Biện pháp 3: Tích hợp lồng ghép Steam vào các hoạt động khác: Việc ứng dụng Steam vào các môn học là vô cùng cần thiết và quan trong ngày nay. Đối với chương trình giáo dục đào tạo hệ mầm non, phương pháp Steam được áp dụng cho rất nhiều các môn học: Tạo hình, Âm nhạc, Thể chất, Văn học, Toán, Khám phá. Một yêu cầu quan trọng là nên cho trẻ tiếp cận với kiến thức thông qua các hoạt động học mà chơi, chơi mà học để trẻ được trải nghiệm, sáng tạo thông qua các hoạt động. VD1: Tổ chức họat động STEAM ở ngoài sân trường: Hoạt động “gieo hạt” 1. Khoa học: Muốn cây phát triển thì cần ánh sáng, không khí, nước 2. Công nghệ: Làm cách nào để nước chuyển đến tưới cây 3. Kỹ thuật: Làm thế nào để thiết kế đường dẫn nước cho cây 4. Nghệ thuật: Làm lưới bảo vệ không để cho các động vật khác ăn được hoặc là làm các người hình nộm 5. Toán: Tính toán trong khoảng đất ấy có thể trồng được bao nhiêu cây để cây có thể lớn lên và phát triển ( VD: Cắt tán lá rộng nhất của cây để làm thước đo; khoảng cách giữa các cây bằng 1 tán lá) VD2: Các bước tiến hành 1 tiết học STEAM Tên hoạt động: “Chế tạo Robot” Lứa tuổi: 5- 6 tuổi Thời gian: 10 Sau khi làm xong trẻ phải giới thiệu và thuyết minh để mọi người thấy con robot mình làm ra đẹp và hiệu quả nhất. Thử nghiệm: Sau khi trẻ thực hiện, cho trẻ thử các con robot mình vừa làm xem nó di chuyển như thế nào? *Phần kết luận: Giáo viên kết luận nguyên lí hoạt động của robot và là thế nào để robot di chuyển được Ngoài ra trong các video dạy trẻ tạo hình, khám phá, toán, làm quen chữ cái tôi luôn lưu ý để trẻ có thể trải nghiệm, tự lập kế hoạch và dùng các kĩ năng toán học, kĩ thuật, mỹ thuật đê rgiair quyết vấn đề. Kết quả: Sau một thời gian thực hiện, trẻ lớp tôi không chỉ hứng thú hơn mà phụ huynh cũng rất quan tâm và thích thú với những hình ảnh tôi đã chia sẻ. Trẻ có kĩ năng tự giải quyết vấn đề và kết quả môn học cũng được nâng cao. 3.4. Biện pháp 4: Kết hợp cùng phụ huynh và nhà trường. Với phương châm “Trường học là nhà, nhà là trường học” thì việc phối kết hợp với các bậc phụ huynh là một trong những biện pháp rất cần thiết để giáo dục trẻ. Gia đình giáo dục tốt, trẻ sẽ có điểm xuất phát tốt và nề nếp tốt. Ngược lại, trẻ sẽ không có gì khi không được gia đình quan tâm giáo dục. Như vậy, xuất phát điểm của trẻ là chưa công bằng. Giáo dục kỹ năng sống trong nhà trường sẽ xóa đi rào cản đó. Vì vậy, giáo viên và phụ huynh đều phải tiến hành giáo dục trẻ song song với nhau. Trong buổi họp phụ huynh đầu năm tôi mạnh dạn trao đổi với phụ huynh về tầm quan trọng của việc ứng dụng phương pháp Steam vào dạy cho trẻ, để phụ huynh nhận thức rõ ý nghĩa vấn đề để cùng nhà trường giáo dục trẻ. Tôi luôn gặp gỡ trao đổi với phụ huynh hằng ngày trong giờ đón trả trẻ về sự tiến bộ hay những hạn chế của trẻ để phụ huynh nắm bắt kịp thời và tiếp tục rèn luyện cho trẻ ở nhà. Hàng ngày tôi cũng chú ý đưa những thông tin giáo dục cũng như chăm sóc trẻ ra bảng tuyên truyền cho phụ huynh nắm được để cùng nhà trường rèn dạy thêm cho các cháu ở nhà. Những cử chỉ và việc làm tốt của trẻ ở trường và ở gia đình tôi thường nêu ra và tuyên dương trẻ đó trước lớp trong giờ nêu gương để trẻ khác cùng học tập. 12 *Đối với phụ huynh: Các bậc phụ huynh có những chuyển biến rõ rệt về phong cách, về lời ăn tiếng nói và quan tâm đến con em mình ngày càng nhiều hơn. *Đối với giáo viên: Giáo viên biết tiếp cận với các thông tin, nghiên cứu tài liệu, tập san, nghe đài, xem tivi, băng hình và sự tìm tòi sáng tạo ứng dụng đồ dùng, đồ chơi vào từng hoạt động để cung cấp truyền đạt đủ nội dung kiến thức phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ. Bản thân tôi được trau dồi kiến thức về phương pháp giáo dục STEAM, có thêm kinh nghiệm và thỏa sức sáng tạo trong việc tổ chức các hoạt động giáo dục trẻ, giúp trẻ phát triển toàn diện về mọi mặt. Như vậy, với những kết quả đã đạt được ở trên chứng tỏ rằng chất lượng những tiết dạy của tôi đã được nâng lên, tỉ lệ trẻ nắm được bài đạt được theo yêu cầu của hoạt động đã tăng lên, đó là một kết quả tốt trong quá trình giáo dục. 14 PHỤ LỤC: MỘT SỐ HÌNH ẢNH MINH HỌA Mảng dự án STEAM thể hiện nội dung hoạt động STEAM trong ngày 16 Một số hoạt động ứng dụng STEAM 18 PHẦN IV: TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Tạp trí giáo dục mầm non - Bộ giáo dụ xuất bản 2. Giáo trình giáo dục học tập 1 - NXBĐHSP in năm 2013 3. Giáo trình giáo dục học mầm non - Tác giả TS: Nguyễn Thị Hoa do NXBĐHSP in năm 2013 4.Tài liệu tham khảo về phương pháp Steam của sở giáo dục Hà Nội
File đính kèm:
- skkn_mot_so_bien_phap_ung_dung_phuong_phap_steam_trong_to_ch.doc