SKKN Một số biện pháp trong việc tổ chức hoạt động cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi theo quan điểm Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm

 Năm học 2017 - 2018, nhằm thực hiện có chất lượng, đạt hiệu quả nội dung 
này, Sở, Phòng GD&ĐT đã chỉ đạo các trường mầm non đẩy mạnh việc tổ chức 
các hoạt động giáo dục trẻ theo quan điểm “Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” phù 
hợp với điều kiện thực tế của trường, lớp và khả năng của trẻ theo các nội dung của 
Bộ tiêu chí thực hành áp dụng quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong 
trường Mầm non.
 Nhận thức được tầm quan trọng của việc nâng cao chất lượng và hiệu quả 
giáo dục trẻ, đáp ứng với yêu cầu và xu thế hội nhập của toàn ngành Giáo dục hiện 
nay; thực hiện chủ trương đổi mới phương pháp giáo dục trong toàn ngành nói 
chung và bậc học Mầm non nói riêng; cùng với những kinh nghiệm, hiểu biết của 
bản thân và mong muốn làm thế nào để tổ chức hoạt động chung cho trẻ mẫu giáo 
có hiệu quả, đồng thời phát huy tính sáng tạo trong thiết kế và tổ chức các hoạt 
động cho trẻ, tôi đã chọn đề tài "Một số biện pháp trong việc tổ chức hoạt động 
cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi theo quan điểm “Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm". 
. 2. Phạm vi áp dụng đề tài:
 Qua thực tế, giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là một nhiệm vụ hết sức quan 
trọng trong việc thực hiện chương trình giáo dục mầm non, đảm bảo chất lượng và 
sự phát triển toàn diện phù hợp với từng cá nhân trẻ. Việc tổ chức các hoạt động 
theo hướng lấy trẻ làm trung tâm đã tạo ra một không gian mỡ cho trẻ, khuyến 
khích trẻ phát triển tư duy và phương pháp giải quyết vấn đề. 
 Đề tài này có thể áp dụng cho các đơn vị khác ở trong huyện, trong tỉnh và 
ngoại tỉnh.
 II. PHẦN NỘI DUNG
 1. Thực trạng của nội dung cần nghiên cứu.
 Hiện nay yêu cầu đặt ra là phải đổi mới giáo dục, trong đó đổi mới mục tiêu, 
nội dung, phương pháp dạy học.“ Phương pháp giáo dục phải phát huy tính tích 
cực, tự giác, chủ động, tư duy sáng tạo của người học; Bồi dưỡng cho người học 
chính năng lực tự học, khả năng thực hành, lòng say mê học tập và ý chí vươn 
lên”. Phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của trẻ có nghĩa là phải thay đổi 
cách dạy và cách học. Chuyển cách dạy thụ động, truyền thụ một chiều, giáo viên 
làm trung tâm sang cách dạy lấy trẻ làm trung tâm. Nhưng thực tế việc dạy trẻ mẫu 
giáo 5- 6 tuổi trong trường tôi hiện nay còn nhiều vấn đề cần khắc phục như: Sự 
am hiểu tính cách độ tuổi từng trẻ, cách xây dựng kế hoạch, lựa chọn chỉ số, lối 
dẫn dắt lôi cuốn trẻ đa số cô vẫn còn hướng dẫn nhiều, nói nhiều, trẻ chưa phát huy 
hết khả năng, nhu cầu và hứng thú trong các hoạt động. 
 Phải xây dựng kế hoạch giảng dạy và lựa chọn hình thức hoạt động nhằm 
“Lấy trẻ làm trung tâm” thì mới mang lại hiệu quả, sát với thực tế, phù hợp với 
tình hình nhận thức của trẻ là việc làm hết sức cần thiết và quan trọng của mỗi một 
giáo viên mầm non. Đòi hỏi giáo viên phải có trình độ chuyên môn cao, năng động 
 2 Tỷ lệ
 TT Nội dung khảo sát
 % đạt
 1 Dám làm điều mình nghĩ 45
 2 Trẻ hứng thú tham gia vào giờ học 47
 3 Kỹ năng vận dụng linh hoạt, sang tạo vào thực tế 50
 4 Trẻ có kỹ năng sử dụng ngôn ngữ rõ rang mạch lạc 50
 Với những kết quả như trên, bản thân tôi nhận thấy cơ bản trẻ chưa có tính 
mạnh dạn tự tin khi ở trường, số trẻ có tính mạnh dạn tự tin, năng động,sáng tạo và 
áp dụng hàng ngày còn ít. 
 Từ kết quả khảo sát trên, tôi rút ra nhiều nguyên nhân như sau:
 * Nguyên nhân:
 + Thực tế hiện nay cho thấy, chúng ta phải thừa nhận là trẻ con ngày nay đã 
thông minh hơn, hoạt bát hơn, lém lĩnh hơn. Nhưng khi cháu vào lớp học thì các 
cháu không dám nói lên những điều trẻ thích, không dám mạnh dạn sinh hoạt trong 
tập thể, giao tiếp với người lớn theo suy nghĩ của mình. Chỉ một số cháu dám nói 
lên những suy nghĩ, trò chuyện cùng cô và khách đến lớp. 
 + Trong khi dạy, cô thường dạy rập khuôn theo giáo án, chưa biết điều khiển 
cái thông minh linh hoạt ở một số trẻ giỏi đang có ở trong lớp của mình.
 + Cô ít cùng cháu chuyện trò đề tài mới, đàm thoại bàn bạc những vấn đề 
xảy ra xung quanh trẻ.
 + Còn mệnh lệnh ra lệnh cho trẻ. Thậm chí muốn cháu vào nề nếp nhanh cô 
hay la mắng áp đặt trẻ.
 + Trong một số tiết học như: Tìm hiểu môi trường xung quanh, văn học, âm 
nhạc, vui chơi, ít tạo điều kiện cho trẻ hỏi nhiều và nêu những thắc mắc của mình 
bằng chính ngôn ngữ ngây thơ của trẻ.
 - Hình thức, phương pháp tổ chức các hoạt động của giáo viên chưa phù 
hợp, chưa linh hoạt.
 + Sự phối hợp giữa giáo viên và phụ huynh chưa thường xuyên, thiếu sự 
thống nhất trong chăm sóc, giáo dục trẻ.
 + Nhận thức của trẻ trong lớp chưa đồng đều.
 + Đồ dùng đồ chơi chưa thực sự đa dạng, phong phú, chưa thu hút được trẻ.
 - Với sự quyết tâm của bản thân, tôi đã không ngừng tìm kiếm, học hỏi, sáng 
tạo để tìm ra một số phương pháp nhằm giúp cho việc tổ chức hoạt động lấy trẻ 
làm trung tâm cho trẻ mẫu giáo đạt được hiệu quả cao, giúp trẻ phát triển toàn diện 
nhân cách. Sau đây, tôi xin đưa ra một số biện pháp cụ thể như sau:
 2. Các giải pháp: 
 *Giải pháp 1: Chú trọng bồi dưỡng chuyên môn cho bản thân.
 - Tham gia các buổi chuyên đề cấp cụm, cấp trường tổ chức.
 - Tham gia học tập, tự học chuyên đề bồi dưỡng thường xuyên và đặc biệt là 
 học module mầm non trực tuyến.
 - Bản thân được tham gia tiết dạy mẫu cấp cụm và được rút ra những kinh 
 nghiệm, bài học bổ ích vận dụng phù hợp cho lớp mình phụ trách.
 4 dung, phương pháp, hình thức tổ chức và cả quan điểm dạy học. Do vậy, để xây 
dựng được kế hoạch giáo dục lấy trẻ làm trung tâm một cách hiệu quả, tôi đã quan 
tâm và thực hiện các việc làm sau: 
 * Xác định mục tiêu: 
 - Xây dựng kế hoạch lấy trẻ làm trung tâm được thể hiện ngay từ việc xác 
định mục tiêu và cách viết mục tiêu. Vì vậy khi xác định mục tiêu trong kế hoạch 
bản thân tôi đã căn cứ vào những yếu tố sau: 
 + Khả năng tiếp thu kiến thức, nhu cầu học tập khám phá, sở thích của 
từng trẻ trong lớp tôi phụ trách, để có được những kết quả trên tôi đã lựa chọn từ 
việc theo dõi, quan sát trẻ hàng ngày, hằng tuần, hằng tháng 
 + Nội dung giáo dục cho từng độ tuổi (trong chương trình giáo dục mầm 
non) Ngoài ra, tôi căn cứ vào khả năng, hứng thú của trẻ,; điều kiện nhóm lớp; nhu 
cầu, mong muốn của cha mẹ trẻ muốn trẻ có những kiến thức, kỹ năng nào 
để phù hợp với điều kiện sống của trẻ trong cộng đồng để xác định mục tiêu phù 
hợp khả năng, kinh nghiệm sống của trẻ, đáp ứng được yêu cầu của chương trình, 
phù hợp với vùng miền, với trường lớp của tôi. 
 - Việc viết mục tiêu tôi luôn hướng vào trẻ, nghĩa là trẻ sẽ làm được gì? sẽ 
như thế nào? sau một năm học (kế hoạch năm), sau một tháng (kế hoạch tháng) và 
sau một tuần, ngày (kế hoạch giáo dục tuần, ngày). Do đó mục tiêu giáo dục nhất 
là mục tiêu cho một bài (một nội dung) giáo viên đặt ra cần cụ thể, đo được, đạt 
được, thực tế và có giới hạn về thời gian để có thể dễ dàng xác định trong một 
khoảng thời gian nhất định mục tiêu đã đạt được chưa. 
 * Lựa chọn nội dung giáo dục: 
 - Khi mục tiêu giáo dục đã được xác định tôi dựa vào mục tiêu để cụ thể hóa 
nội dung của từng lĩnh vực cho từng độ tuổi quy định trong chương trình vì nội 
dung giáo dục trong chương trình là những vấn đề cốt lõi, cơ bản. 
 Ví dụ: Nội dung trong lĩnh vực phát triển nhận thức - phần khám phá khoa 
học: đặc điểm, công dụng và cách sử dụng đồ dùng, đồ chơi; so sánh sự khác nhau, 
giống nhau của 2,3 đồ dùng, đồ chơi; đặc điểm công dụng một số phương tiện giao 
thông ... dựa vào mục tiêu giáo viên cụ thể nội dung: đặc điểm, công dụng và cách 
sử dụng đồ dùng hay đồ chơi nào? So sánh sự khác nhau và giống nhau thì phải 
xác định so sánh đồ dùng/đồ chơi nào với nhau? Đặc điểm, công dụng của phương 
tiện giao thông nào? xe máy hay ô tô. 
 - Những nội dung giáo dục trong kế hoạch là những nội dung cụ thể, trẻ 
muốn biết, gẫn gũi với trẻ, phù hợp với vùng, miền. 
 - Mục tiêu và nội dung liên quan với nhau do đó có mục tiêu thì phải có nội 
dung. Một mục tiêu có thể có 2 - 3 nội dung 
 * Lựa chọn hoạt động giáo dục. 
 - Theo Chương trình giáo dục mầm non, hoạt động giáo dục gồm: Hoạt động 
chơi, hoạt động học, hoạt động ăn, ngủ, vệ sinh cá nhân, hoạt động lao động. 
 6 + Nếu.. thì sao? Nếu không thì sao? 
 +Theo con thì điều gì/cái gì sẽ xảy ra tiếp theo? 
 Nói tóm lại khi xây dựng kế hoạch lấy trẻ làm trung tâm là việc tôi đặt ra các 
câu hỏi và tìm lời giải đáp để có một kế hoạch hoàn chỉnh phù hợp với trẻ. 
 1. Hiện tại trình độ của trẻ như thế nào ? Khảo sát, tìm hiểu trẻ. 
 2. Trẻ cần học gì tiếp theo ? Chọn mục tiêu. 
 3. Trẻ cần làm gì để đạt những mục tiêu, yêu cầu này ? Dự kiến các công 
 việc, hoạt động cụ thể của trẻ cho trẻ trải nghiệm nhằm vào các mục tiêu đã 
đặt ra. 
 4. Những học liệu nào được dùng để thực hiện kế hoạch này ? Chọn học 
liệu, chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi cho trẻ và cô. 
 *Giải pháp 3: Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. 
 Trong giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, thì môi trường học tập có ý nghĩa vô 
cùng quan trọng đối với việc học tập và tiếp thu kiến thức của trẻ. Trẻ em vốn rất 
hiếu kỳ, chúng tò mò mong muốn được khám phá tất cả mọi vật xung quanh 
chúng. Những hình ảnh, những ấn tượng mà trẻ thu nhận được trong những năm 
tháng tuổi thơ sẽ hằn sâu trong trí nhớ suốt cả cuộc đời của trẻ. Những điều đó ảnh 
hưởng rất nhiều đến sự phát triển sau này của trẻ. Chính vì vậy tôi luôn tâm niệm: 
Sẽ trang bị cho trẻ một thế giới tự nhiên, một môi trường học tập tốt nhất ở ngay 
tại khu vực lớp và trường của trẻ. 
 Trước hết tôi làm đẹp môi trường lớp học từ cách bố trí, sắp xếp các 
góctrong lớp, trưng bày đồ dùng, đồ chơi sao cho hấp dẫn đẹp mắt, lôi cuốn mà 
vẫn gọn gàng ngăn nắp. 
 Xây dựng các góc hoạt động khác nhau trong lớp nhằm tạo điều kiện cho trẻ 
hoạt động cá nhân hoặc theo nhóm nhỏ được nhiều hơn, hình thức hoạt động 
phong phú, đa dạng hơn .Giúp trẻ tìm hiểu và khám phá cái mới, hoạt động với đồ 
vật và rèn luyện kỹ năng. 
 - Trong lớp tôi đã bố trí các góc như sau: 
 + Góc yên tĩnh xa góc hoạt động ồn ào 
Ví dụ: Góc xây dựng và góc phân vai ở gần nhau và xa góc sách, góc xây dựng 
tránh lối đi lại. Góc tạo hình gần nguồn nước, góc thiên nhiên ở ngoài hiên 
 - Các góc có khoảng rộng, cách nhau hợp lý để bảo đảm an toàn và vận 
động của trẻ. 
 - Tạo ranh giới giữa các góc hoạt động 
Ví dụ : Sử dụng giá dựng đồ chơi quay lại tạo thành ranh giới cho góc chơi. 
Ranh giới ở các góc không che tầm nhìn của trẻ và không cản việc quan sát của 
giáo viên 
 - Thay đổi vị trí các góc sau mỗi chủ đề để tạo cảm giác mới lạ, kích thích 
hứng thú của trẻ. 
 8