SKKN Một số biện pháp tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ 5-6 tuổi trong Trường Mầm non Trung Sơn

 1.3.1. Đối tượng nghiên cứu: biện pháp tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ 
5- 6 tuổi trong trường mầm non.
 1.3.2. Phạm vi nghiên cứu: Trẻ lớp Mẫu giáo 5 -6 tuổi A6 Trường mầm non 
Trung Sơn, thời gian nghiên cứu từ tháng 9 năm 2021 đến tháng 5 năm 2022
 1.4. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
 Việc nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn việc tổ chức hoạt động ngoài trời 
cho trẻ 5 – 6 tuổi trong trường mầm non, đề xuất một số biện pháp tổ chức hoạt 
động ngoài trời cho trẻ 5 – 6 tuổi để đưa vào thực nghiệm, nhằm đảm bảo các yêu 
cầu sau:
 Tạo cơ hội cho trẻ tiếp xúc với môi trường ngoài lớp học
 Giúp trẻ khám phá môi trường xung quanh, dựa trên khả năng kinh nghiệm của 
trẻ và đặc điểm riêng của mỗi trẻ.
 Tạo điều kiện cho trẻ được trải nghiệm qua giờ hoạt động ngoài trời qua các 
hoạt động đa dạng trong trường mầm non.
 Tạo cơ hội cho trẻ chia sẻ hiểu biết, suy nghĩ cảm xúc, tình cảm với các bạn và 
những người xung quanh trong các buổi hoạt động ngoài trời.
 1.5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
 Qua quá trình nghiên cứu đề tài và quá trình thực hiện công tác giáo dục trẻ tại 
lớp, tôi đã áp dụng các phương pháp nghiên cứu sau:
 - Phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
 - Phương pháp quan sát.
 - Phương pháp thực hành, trải nghiệm.
 - Phương pháp phân tích, so sánh, đối chứng.
 - Phương pháp đúc rút kinh nghiệm.
 1.6. NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA ĐỀ TÀI
 Giúp giáo viên tích cực tìm tòi các nội dung mới và hình thức tổ chức linh 
hoạt mang đến cho trẻ những khám phá mới lạ nhưng vẫn gần gũi với trẻ. Góp phần 
thực hiện tốt chương trình giáo dục mầm non do Bộ giáo dục và đào tạo quy định, 
nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ. Giúp trẻ tích cực 
hoạt động, sáng tạo với những cái mới, yêu thích và bảo vệ những đồ vật, con vật 
cây cối xung quanh mình. Giúp trẻ phát huy khả năng sáng tạo với những đồ vật gần 
gũi, hứng thú tham gia các hoạt động khám phá, trải nghiệm cùng cô và các bạn. Bên 
cạnh đó, việc sáng tạo ra các đồ chơi cho trẻ hoạt động ngoài trời được làm từ những Hiểu được tầm quan trọng và những lợi ích giáo dục do hoạt động ngoài trời 
mang lại. Trong những năm học vừa qua, ở trường mầm non nơi tôi công tác hoạt 
động ngoài trời đã được tổ chức thường xuyên theo đúng thời gian biểu trong ngày. 
Nhà trường cũng đã có sự đầu tư, cải tạo môi trường sân chơi ngoài trời cho trẻ hoạt 
động như tăng cường trồng cây xanh, cây cảnh và bóng mát các khu vực vui chơi. 
Đồ dùng, đồ chơi ngoài trời phong phú, đa dạng và được bố trí hợp lí. Phần lớn giáo 
viên đã nắm được phương pháp tổ chức hoạt động ngoài trời, biết tận dụng khai thác 
các đối tượng cho trẻ hoạt động. Tuy nhiên, trên thực tế thì hoạt động ngoài trời chưa 
thực sự đem lại hiệu quả tốt nhất. Bởi vì, giáo viên chưa có sự suy nghĩ, đầu tư để 
xây dựng một kế hoạch cụ thể, khoa học, phù hợp cho trẻ tại nhóm lớp mình phụ 
trách. Bên cạnh đó việc tạo môi trường, sử dụng nguyên vật liệu cho trẻ hoạt động 
cũng chưa được quan tâm. Các nội dung cho trẻ hoạt động còn đơn giản, lặp lại chưa 
có sự mới lạ, hấp dẫn nên chưa thu hút được sự chú ý, hứng thú, tích cực của trẻ dẫn 
đến chất lượng các buổi vui chơi ngoài trời đạt hiệu quả chưa cao.
 Chính vì vậy, với vai trò là giáo viên giảng dạy lớp 5-6 tuổi tôi nhận thấy mình 
cần phải tổ chức cho trẻ hoạt động ngoài trời với nhiều nội dung phong phú, sáng 
tạo, sử dụng linh hoạt các hình thức tổ chức. Tích cực, sáng tạo trong việc tạo ra môi 
trường, nguyên vật liệu mở và cách định hướng, gợi mở cho trẻ hoạt động. Tạo điều 
kiện để trẻ trải nghiệm, khám phá theo khả năng, nhu cầu và hứng thú của trẻ. Có 
như thế mới tạo cho trẻ tích cực, hứng thú khi tham gia hoạt động đồng thời nâng 
cao chất lượng tổ chức hoạt động vui chơi ngoài trời.
 Hoạt động chủ đạo của trẻ lứa tuổi mầm non chính là hoạt động vui chơi. Đây 
là hoạt động chiếm ưu thế và góp phần quan trọng trong việc tác động, chi phối tới 
các hoạt động khác trong ngày của trẻ. Đặc biệt hoạt động vui chơi ngoài trời đã làm 
thỏa mãn nhu cầu vận động, nhu cầu tìm hiểu và khám phá của trẻ. Khi được tham 
gia các hoạt động quan sát, khám phá, trải nghiệm bằng cách tiếp xúc trực tiếp với 
môi trường xung quanh giúp trẻ có những hiểu biết, những kiến thức bổ ích và hình 
thành các kĩ năng cơ bản. Trẻ được vui chơi, chạy nhảy, thỏa mãn nhu cầu vận động 
tạo cho trẻ sự nhanh nhen, hoạt bát và trở nên mạnh khỏe và thích ứng với mọi hoàn 
cảnh của môi trường. Bên cạnh đó, giúp trẻ được giao lưu với bạn bè, mọi người 
xung quanh, phát huy tinh thần hợp tác, chia sẻ và ý thức tập thể. Việc tổ chức có 
hiệu quả các buổi vui chơi ngoài trời cho trẻ là nhằm góp phần thực hiện tốt các mục 
tiêu giáo dục, nội dung giáo dục đề ra cho các độ tuổi trong trường mầm non.
 2.2. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT
 Trường mầm non trung sơn nằm ở vị trí trung tâm xã giao thông đi lại thuận 
lợi. Trường được công nhận trường mầm non đạt chuẩn quốc gia. Khi tổ chức hoạt động giáo viên còn nói nhiều, cách truyền đạt chưa lưu 
loát, chưa phát huy được tính tích cực của trẻ khi tham gia các hoạt động.
 Trẻ còn thụ động, chưa có sự tìm tòi, khám phá xung quanh . Một số trẻ còn 
nhút nhát, chưa mạnh dạn tự tin. 
 Nguyên nhân của những hạn chế trên:
 Qua nhiều năm giảng dạy ở lớp mẫu giáo 5- 6 tuổi A6 tôi nhận thấy khi trẻ ra 
ngoài trời trẻ thường chỉ thích chạy nhảy vận động chứ chưa chú ý vào các hoạt động 
quan sát, thí nghiệm, trải nghiệm do giáo viên tổ chức. Trẻ bị môi trường ngoài trời 
làm phân tán nên không tập chung, chú ý lắng nghe cô. Do vậy dẫn đến việc tổ 
chức hoạt động ngoài trời đạt hiệu quả chưa cao.
 Dưới đây là bảng thống kê số liệu kết quả hứng thú, tích cực của trẻ tham gia 
vào các hoạt động.
 Quan sát các hiện tượng sự vật xung quanh, chơi với các loại thí nghiệm, trẻ 
thực hành trải nghiệm tạo sản phẩm, lao động, chăm sóc, chơi các trò chơi vận động, 
chơi tự do...
 Nội dung Số Trẻ hứng thú, Trẻ chưa hứng 
 lượng tích cực thú, tích cực
 Hoạt động quan sát 30 11 37% 19 63%
 Hoạt động trải nghiệm 30 10 33% 20 67%
 Hoạt động thí nghiệm 30 9 30% 21 70%
 Hoạt động lao động, chăm sóc 30 10 33% 20 67%
 Chơi các trò chơi vận động 30 15 50% 15 50%
 Chơi tự do 30 17 57% 13 43%
 Từ những thực tế đã nêu trên, bản thân là một giáo viên đứng lớp tôi đã suy 
nghĩ tìm ra một số biện pháp nhằm thu hút sự chú ý, giúp trẻ hứng thú, tích cực tham 
gia hoạt động ngoài trời. Tạo cơ hội để trẻ chủ động tìm hiểu, khám phá thế giới 
xung quanh. 
 2.3. CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN Nhà trẻ 24-36 tháng 8h35 – 9h05 8h45 – 9h15
 Mẫu giáo 3 tuổi 8h45 – 9h15 9h00 – 9h30
 Mẫu giáo 4 tuổi 9h40 – 10h10 9h55 – 10h25
 Mẫu giáo 5 tuổi 9h45 – 10h15 10h00 – 10h30
 Khi thiết kế, lập kế hoạch vui chơi ngoài trời cho trẻ tôi cũng luôn đặc biệt 
quan tâm đến vấn đề đó là: môi trường ngoài trời và các nguyên vật liệu giáo viên 
cung cấp có đáp ứng được nhu cầu của trẻ hay không? Nguyên vật liệu, các đối 
tượng quan sát, các thí nghiệmcó hỗ trợ tốt cho tất cả các dạng hoạt động cũng 
như các mặt phát triển của trẻ hay không? Sân trường có đủ diện tích, đủ bóng mát, 
môi trường vật chất và đồ dùng, đồ chơi có sẵn sàng, đa dạng và phù hợp với mục 
tiêu phát triển của trẻ? Và vấn đề đó được thể hiện ở biện pháp tiếp theo của sáng 
kiến.
 2.3.2. Giải pháp 2: Tạo môi trường hoạt động và sử dụng các nguyên vật 
liệu để tổ chức hoạt động ngoài trời.
 Tạo môi trường hoạt động cho trẻ vui chơi ngoài trời.
 Môi trường hoạt động là toàn bộ không gian bên ngoài sân trường, vườn 
trường và ở cả bên ngoài khuôn viên của trường. Môi trường để tổ chức hoạt động 
vui chơi ngoài trời cần được tạo ra nhằm khơi gợi hứng thú, phát huy khả năng tìm 
tòi và khám phá của cả cô và trẻ. Một môi trường vui chơi chất lượng sẽ tối đa hóa 
mọi lĩnh vực học tập và phát triển của trẻ em cũng như đáp ứng khả năng và nhu cầu 
khác nhau của mỗi trẻ. Do đó, khi tạo môi trường vui chơi ngoài trời cần thỏa mãn 
được nhu cầu, hứng thú khám phá của mỗi trẻ để trẻ trải nghiệm thông qua các giác 
quan, các đối tượng phong phú, đa dạng ở thế giới xung quanh.
 Để môi trường vui chơi ngoài trời tạo điều kiện cho trẻ được phát huy tính tò 
mò, ham hiểu biết khám phá tôi đã sử dụng không gian ngoài trời một cách phù hợp, 
tận dụng mọi địa điểm ngoài sân trường để tổ chức cho trẻ làm thí nghiệm, khám 
phá, trải nghiệm
 Ví dụ: Khi tổ chức cho trẻ nội dung “Chơi với nước”, hoặc “Thí nghiệm vật 
nổi vật chìm” tôi sẽ bố trí cho trẻ hoạt động gần bồn rửa tay, khu vực có vòi nước 
chảy
 Hoặc với nội dung cho trẻ quan sát “Sự bay hơi của nước”, tôi tận dụng 
khoảng sân có ánh nắng mặt trời chiếu để cho trẻ dùng bút lông vẽ nước trên sân 
trường. Ngoài ra, khi tổ chức cho trẻ tham ra các buổi dã ngoại, tham quan di tích lịch 
sử hoặc địa điểm công cộng gần trường, tôi đã khảo sát thực tế địa điểm sẽ cho trẻ 
đến về diện tích, cảnh quan chung, những góc khuất, cây cối, xe cộ đi lạiĐặc biệt 
tôi cũng đã trao đổi với những người phụ trách khu vực đó để nắm được các quy 
định nhằm đảm bảo an toàn cho trẻ và giúp trẻ có buổi tham quan thật bổ ích.
 Hình ảnh: Trẻ đi tham quan giã ngoại
 Bên cạnh việc tạo môi trường vật chất để giúp cho trẻ chú ý, hứng thú, tích 
cực thì môi trường tâm lí cũng góp phần quan trọng quyết định đến kết quả của giờ 
chơi hoạt động ngoài trời. Vì vậy, khi cho trẻ ra chơi ngoài trời tôi đã tạo ra bầu 
không khí, thoải mái vui vẻ để kích thích trẻ tích cực tham gia hoạt động cùng cô 
bằng cách trò chuyện, tổ chức các trò chơi vui nhộn hoặc dẫn dắt giới thiệu những 
điều thú vị mà trẻ sắp được khám phá, trải nghiệm.
 Ví dụ: Trước khi tổ chức cô có thể trò chuyện cùng trẻ bằng các câu hỏi gợi mở 
như:
 + Hôm nay ra ngoài trời con cảm thấy thế nào?
 + Con có ý tưởng gì cho buổi hoạt động ngoài trời ngày hôm nay?
 Từ đó trẻ có tâm lí thoải mái, không bị gò bó khi tham gia các hoạt động do cô 
tổ chức.
 Sử dụng nguyên vật liệu cho trẻ hoạt động. Đồng thời để tạo hứng thú cho trẻ, tôi đã cùng trẻ sưu tầm nguyên vật liệu và 
làm một số đồ dùng phục vụ cho hoạt động ngoài trời như: làm bình tưới nước từ vỏ 
chai lavi, lọ nước lau sàn, làm chong chóng, làm bộ đồ chơi với nước, tận dụng ống 
nước bằng nhựa, các thùng xốp, vỏ lọ nước giặt để trồng cây, gieo hạt Cô gợi ý 
cho trẻ chơi và giúp trẻ sáng tạo trong sản phẩm của mình.
 2.3.3. Giải pháp 3: Xác định và lựa chọn các nội dung hoạt động ngoài trời.
 Để tổ chức hiệu quả các giờ chơi ngoài trời thì bản thân mỗi giáo viên phải 
nắm chắc nội dung của buổi hoạt động ngoài trời. Hoạt động ngoài trời bao gồm các 
nội dung sau:
 Hoạt động có mục đích:
 Hoạt động quan sát.
 Hoạt động trải nghiệm, khám phá.
 Hoạt động thí nghiệm.
 Hoạt động lao động, chăm sóc.
 Trò chơi vận động.
 Chơi tự do.
 Trong quá trình tổ chức cho trẻ chơi ngoài trời tôi đã linh hoạt, sáng tạo trong 
việc lựa chọn nội dung cũng như đổi mới hình thức tổ chức để tạo sự hứng thú, tích 
cực hoạt động ở trẻ.
 Hoạt động có mục đích.
 Hoạt động quan sát:
 Ở những năm học trước, giáo viên thường tổ chức cho trẻ quan sát trong giờ 
chơi hoạt động ngoài trời một cách đơn giản, mang tính gò bó. Thường chỉ là tổ chức 
cho trẻ quan sát cây cối, đồ vật xung quanh đã trở nên quen thuộc với trẻ. Cho nên 
không thu hút được sự chú ý của trẻ, trẻ không hứng thú, tích cực tham gia hoạt 
động. Vì vậy, ngay từ đầu năm học này, tôi đã thực hiện việc thay đổi một số nội 
dung ở hoạt động quan sát. Cho trẻ được quan sát trực tiếp các hoạt động diễn ra 
xung quanh trẻ.
 Ví dụ: Quan sát công việc quét rác của cô lao công; quan sát công việc của các 
cô nuôi dưỡng; công việc của bác bảo vệ; quan sát phương tiện giao thông đi lại trên 
đường; quan sát trời mưa; quan sát những đám mây.
 Hoặc tổ chức cho trẻ quan sát các vật gần gũi và có sẵn ở các khu vực trong 
trường, sân trường, vườn trường như: xe máy, xe đạp, các cây xanh, cây cảnh, cây