SKKN Một số biện pháp sử dụng đồ dùng, đồ chơi nhằm phát huy tính sáng tạo ở trẻ mầm non 5-6 tuổi

 Một số biện pháp sử dụng đồ dùng,đồ chơi nhằm phát huy tính sáng tạo của trẻ.
 Phần thứ nhất : ĐẶT VẤN ĐỀ
 1.Lý do chọn đề tài:
 Đối với trẻ mầm non đồ chơi là một nhu cầu thiết yếu, vì thông qua trò 
chơi trẻ học mà chơi,chơi mà học. Để phát huy được tính sáng tạo của trẻ 
đòi hỏi giáo viên mầm non phải luôn sáng tạo ra nhiều đồ dùng,đồ chơi phù 
hợp với nội dung bài dạy,phù hợp với tình huống giáo dục trong các hoạt 
động.
 Từ những lí do trên, năm học này tôi chọn đề tài: “ Một số biện pháp 
sử dụng đồ dùng,đồ chơi nhằm phát huy tính sáng tạo ở trẻ mầm non 5-6 
Tuổi” làm đề tài của năm học 2016-2017
 2.Mục đích nghiên cứu
 Nghiên cứu về: “ Một số biện pháp sử dụng đồ dùng,đồ chơi nhằm phát 
huy tính sáng tạo ở trẻ mầm non 5-6 Tuổi” nhằm giúp trẻ phát triển toàn 
diện, tìm ra biện pháp để phát huy tính tích cực sáng tạo của trẻ.
 3.Đối tượng nghiên cứu:
 “Một số biện pháp sử dụng đồ dùng,đồ chơi nhằm phát huy tính sáng 
tạo ở trẻ mầm non 5-6 Tuổi”.
 4. Đối tượng khảo sát, thực nghiệm:
 Trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi.
 Số trẻ nghiên cứu là 33 trẻ.
 5.phương pháp nghiên cứu:
 a.Nhóm thu thập xử lý thông tin lý thuyết 
 Tìm tài liệu
 Phân tích tổng quát hoá cơ sở lý luận
 Phương pháp thực nghiệm ( khảo sát)
 b. Nhóm thu thập xử lý thông tin thực tiễn 
 Phương pháp quan sát
 Phương pháp điều tra
 Phương pháp đàm thoại
 Phương pháp tuyên truyền. 
 6. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu:
 1 Một số biện pháp sử dụng đồ dùng,đồ chơi nhằm phát huy tính sáng tạo của trẻ.
 Phần thứ hai: NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN 
 ĐỀ
 1. Cơ sở lý luận:
 Mỗi chúng ta đều biết rằng mục tiêu chung của giáo dục mầm non là 
phát triển tất cả khả năng của trẻ phải hình thành cho trẻ cơ sở ban đầu về 
nhân cách con người, làm tiền đề cho sự phát triển tốt hơn trong những giai 
đoạn tiếp theo, vì thế giáo dục mầm non hiện nay đó và đang tiếp tục tìm ra 
những phương pháp mới để giảng dạy trong đó có nhu cầu về vui chơi là chủ 
đạo. 
 Thông qua hoạt động vui chơi, học tập, hoạt động góc còn giúp trẻ hiểu 
được nội dung của công việc thật mà trẻ chưa hề thực hiện được. Còn giúp 
trẻ có lòng dũng cảm, cương quyết, có tính phấn khởi, vui mừng. Khi chơi 
xong trẻ tích cực học tập mang lại những giá trị tinh thần tốt cho sức khoẻ. 
Khi chơi trẻ được thực hiện những động tác tự nhiên với đồ dùng, đồ chơi và 
có ý thức giữ gin đồ chơi, cất dọn đúng nơi quy định.
 Giờ chơi còn giúp trẻ nhận ra được cái đẹp cái xấu của nội dung trò 
chơi, giúp trẻ phát triển óc thầm mỹ, khuyến khích trẻ sáng tạo ra nhiều cái 
đẹp. Thông qua các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non dần dần giúp trẻ 
hình thành thói quen, hành vi văn minh trong giao tiếp, thông qua việc chơi 
giúp trẻ phát huy được tính sáng tạo của trẻ.
 2.Khảo sát thực trạng:
 *Khảo sát thực tế:
 33 cháu, lớp 5 tuổi- Trường Mầm non nơi tôi công tác
 a.Tình trạng thực tế khi chưa thực hiện:
 Đầu năm học tôi tiến hành khảo sát thực tế về các hoạt động vui chơi, 
hoạt động học, hoạt động góc hàng ngày của các cháu, tiếp xúc với phụ 
huynh tôi nhận thấy những điều kiện thuận lợi và khó khăn sau: 
 *Thuận lợi:
 Là một trường bán trú, thời gian tiếp xúc với trẻ nhiều hơn, thông qua 
các hoạt động học, hoạt động góc hàng ngày tôi có thể dễ dàng khảo sát 
được tính hiệu quả của đồ dùng đó trong từng hoạt động để linh hoạt bổ 
sung, hoàn chỉnh.
 * Khó khăn.
 3 Một số biện pháp sử dụng đồ dùng,đồ chơi nhằm phát huy tính sáng tạo của trẻ.
 để tổ chức các thì nghiệm về nước như “Nước chảy đi đâu?”, sự bốc hơi của 
 nước,; Sử dụng khăn cho trẻ làm búp bê; Ngoài ra, tôi còn sử dụng giá 
cốc, giá dép vào các hoạt động khám phá của trẻ như các hoạt động tìm hiểu, 
 phân loại các nhóm thực phẩm, đồ dùng gia đình, quá trình phát triển của 
 cây, 
 5 Một số biện pháp sử dụng đồ dùng,đồ chơi nhằm phát huy tính sáng tạo của trẻ.
 Khi tổ chức hoạt động, tôi thường tận dụng tối đa không gian lớp để trẻ 
được hoạt động thoải mái, với từng nội dung hoạt động, tôi thường định hình 
trước khoảng không gian cần cho trẻ hoạt động, bố trí các đồ dùng tạo cho 
trẻ sự thuận lợi trong hoạt động.
 4.2. Làm và sử dụng đồ dùng tự tạo đối với các hoạt động của lớp:
 Muốn sử dụng đồ dùng tự tạo hiệu quả thì phải tính toán ngay từ khâu 
chuẩn bị làm đồ dùng đó để tranh lãng phí thời gian và công sức. Tôi thường 
làm những đồ dùng, đồ chơi mà thật sự lớp không có hoặc không thay thế 
được. Đồ chơi được làm cũng tính nhiều đến tính hiệu quả, tần suất sử dụng 
đồ dùng để tránh lãng phí thời gian và công sức. Một đồ dùng tôi làm ra có 
thể phục vụ được nhiều hoạt động.
 Khi bắt tay vào làm đồ dùng, tôi thường chú ý đến tính sư phạm, tính 
mỹ thuật,tính kinh tế, tính sáng tạo của đồ dùng.
 Ngoài những đồ dùng, đồ chơi có sẵn tôi tận dụng những nguyên vật 
liệu ở dạng phế liệu sẵn có ở địa phương như: Thùng catton xốp, đĩa video 
cũ, giấy báo có trang bìa quảng cáo, chai nhựa, vỏ hộp sữa chua, hộp đựng 
cơm, vải vụn, chuổi hạt, vỏ ốc, vỏ ngao, vỏ điệp, ống chỉ, tăm tre, khối gỗ, 
 tất cả những nguyên vật liệu cần đảm bảo an toàn về tính mạng, không 
 7 Một số biện pháp sử dụng đồ dùng,đồ chơi nhằm phát huy tính sáng tạo của trẻ.
Ví dụ: Sự kiện Tết – Mùa xuân thì cô giáo cần chuẩn bị đồ dùng như: Lon 
nước yến, hộp giấy hình vuông, lá chuối, cành cây khô, giấy màu, hồ dán, 
tranh ảnh về ngày tết, bài hát, bài thơ về mùa xuân,  khi trẻ chơi ở các góc 
trẻ có đủ đồ dùng để thực hiện một số nội dung như: dán hoa ngày tết, hát 
múa về ngày tết, mùa xuân, xem tranh ảnh về ngày tết, mùa xuân; Tận dụng 
khối xốp để làm bánh sinh nhật để tổ chức sinh nhật cho những trẻ có ngày 
sinh trong mùa xuân; Tận dụng những cái quạt hư đem dán giấy lại để làm 
 9 Một số biện pháp sử dụng đồ dùng,đồ chơi nhằm phát huy tính sáng tạo của trẻ.
vỏ bút chì sau khi gọt vỏ, Và với những đồ chơi này, trẻ đã chơi được rất 
lâu, sử dụng được tất cả trong những hoạt động làm quen môi trường xung 
quanh, làm quen với toán,
 Với những đồ chơi tự tạo trẻ có thể sử dụng vào nhiều hoạt động chơi 
theo ý thích của trẻ. Thông qua những đồ chơi đó trẻ được tự mình tìm tòi 
khám phá và phát huy khả năng sáng tạo của trẻ.
 4.3. Tuyên truyền để phụ huynh cùng hưởng ứng :
 Đầu tiên là việc tuyên truyền đến phụ huynh về ý nghĩa của các đồ chơi 
gắn với trò chơi dân gian, gần gũi, sử dụng các nguyên vật liệu sẵn có, rẻ 
tiền. 
 Đồ chơi, trò chơi truyền thống chính là một phần của văn hoá dân tộc. 
Từ việc giáo dục cho trẻ hiểu biết về bản sắc văn hoá dân tộc qua đồ chơi, 
trò chơi dân gian Việt Nam, những đồ chơi, trò chơi dân gian được phục hồi 
sẽ giúp cho trẻ có cơ hội được tiếp cận với văn hoá cổ truyền và có thêm đồ 
chơi, trò chơi, thêm niềm vui từ khả năng kinh tế còn hạn hẹp của cha mẹ. 
Với các trò chơi như thả diều, thổi sáo, đu tiên, ném còn, pháo đất, đèn trời, 
chọi gà, chọi chim, đánh quay, đánh đáo, chơi ô ăn quan, nhảy dây, đá cầu 
v.v... không cần những đồ chơi tốn kém mà chỉ tận dụng những vật liệu sẵn 
có, và tốn rất ít công sức là có thể làm được một đồ chơi rất vui cho trẻ, 
những đồ chơi cho các trò chơi này trẻ cũng có thể tự chuẩn bị được. 
 Bên cạnh việc tuyên tuyền về đồ chơi, trò chơi truyền thông, đồ chơi tự 
tạo là loại đồ chơi làm bằng nguyên vật liệu đơn giản, dư thừa mà ở bất cứ 
đâu cũng có. Thông qua hoạt động chơi với các đồ chơi tự tạo giúp các em 
tự mình sáng tạo trong quá trình học mà chơi, chơi mà học.
Với việc trò chuyện với trẻ về các nguyên vật liệu làm ra đồ dùng đồ chơi và 
 cách làm ra đồ dùng đồ chơi đó, trẻ đã trờ thành một tuyên truyền viên tích 
 cực cho việc tuyên truyền đến phụ huynh về các đồ dùng đồ chơi có tính 
 chất giáo dục phù hợp với trẻ. Từ đó, phụ huynh tích cực hơn trong việc hỗ 
 trợ các nguyên vật liệu phế thải, và nguồn nguyên vật liệu này rất phong 
 11 Một số biện pháp sử dụng đồ dùng,đồ chơi nhằm phát huy tính sáng tạo của trẻ.
cho chủ đề, đề tài đó. Khi chọn tranh ảnh, vật thật, tài liệu phục vụ cho chủ 
đề, đề tài chú ý đến tính điển hình, phản ánh trung thực và chính xác, đảm 
bảo tính khoa học, tính sư phạm và tính mỹ thuật để không mất thời gian và 
công sức sưu tầm đồ dùng.
 5.Kết quả thực hiện:
 a.Kết quả đạt được:
 Qua việc ứng dụng thực tiễn trong công tác, qua các hoạt động học,hoạt 
động góc và hoạt động ngoài trời trẻ rất hứng thú học. Được trải nghiệm 
nhiều hơn,phát huy tính tích cực sáng tạo ở trẻ.
 Bản thân hoàn thành nhiều đồ dùng đảm bảo các tiêu chí của đồ dùng, 
đồ chơi, sử dụng hiệu quả, chất lượng cũng như trao đổi cùng đồng nghiệp 
để rút ra nhiều kinh nghiệm quý báu.
 Việc chuẩn bị đồ dùng cho hoạt động không còn là gánh nặng hay áp 
lực lớn cho tôi.
 Đối với kết quả trên trẻ: 
 Trẻ hứng thú, tích cực hơn và nhớ lâu hơn.
 Trẻ dần thích chơi các đồ chơi ở lớp hơn các đồ chơi bên ngoài như 
súng, gươm, siêu nhân,
 Trẻ có những sáng tạo rõ nét với các đồ dùng, đồ chơi, cách chơi, có 
thể tự tạo nhiều đồ chơi cho mình từ các nguyên vật liệu và đồ chơi ở lớp.
 Trẻ thể hiện vai chơi và sử dụng đồ chơi rất sáng tạo. Ví dụ như đối với 
“tiền” ở góc phân vai, trẻ phân loại “tiền” từ tờ lịch là “tiền đôla”, tiền từ các 
thẻ số là “tiền Việt Nam”, hay việc trả giá, kỳ kèo; đóng giả là người Việt 
Nam hay người nước ngoài, thể hiện cử chỉ, điệu bộ rất dễ thương, sáng tạo.
 b.Kết quả số liệu cụ thể
 *Số liệu điều tra trước khi thực hiện đề tài:
 Tiêu chí Số trẻ đạt Đạt tỷ lệ
 Số trẻ hứng thú, tích cực 9/33 27,2% 
 Thể hiện tốt vai chơi. 7/33 21,2% 
 Có kỹ năng tốt. 7/33 21,2% 
 Có sự sáng tạo, đề xuất ý 
 kiến trong quá trình hoạt 6/33 18,1%
 động.
 Khắc sâu biểu tượng về 4/33 12,2%
 13 Một số biện pháp sử dụng đồ dùng,đồ chơi nhằm phát huy tính sáng tạo của trẻ.
 Giáo viên cần có tinh thần học hỏi, trau dồi kinh nghiệm về việc sử 
dụng đồ dùng giữa các lớp, các trường.
 Cần phối hợp thường xuyên và liên tục giữa gia đình và nhà trường 
trong việc quan tâm chăm sóc trẻ.
 Qua đề tài vừa áp dụng tại nơi tôi công tác, tôi nhận thấy là một giáo 
viên mầm non thì đòi hỏi phải có phẩm chất đạo đức, trình độ năng lực đề 
cao lương tâm và nhân cách nhà giáo, lòng nhân ái tận tụy thương yêu trẻ 
thể hiện ở tinh thần học hỏi, tự bồi dưỡng chuyên môn để tìm ra những biện 
pháp chăm sóc giáo dục trẻ một cách toàn diện
 2.Đề xuất và khuyến nghị:
 Qua một năm thực hiện đề tài, ngoài những thuận lợi, tôi còn gặp 
những khó khăn nhất định, tôi xin có một vài khuyến nghị như sau:
 Ban Giám hiệu cần tạo điều kiện hỗ trợ về cơ sở vật chất để làm đồ 
dùng như: Dây cước, keo nhựa thông, kềm bấm lỗ, kéo cắt đường lượn sóng, 
keo nam châm. Bên cạnh đó tổ chức các đợt triển lãm đồ dùng dạy học mà ở 
đó có sự tham gia của phụ huynh, triển lãm và khuyến khích tinh thần hỗ trợ 
làm đồ dùng đồ chơi của phụ huynh, trong đó có hoạt động thực tế bằng việc 
cho trẻ tham quan, vui chơi với những đồ chơi triển lãm đó.
 Muốn trẻ phát huy được khả năng sáng tạo thì trước hết cần phải có đồ 
dùng đồ chơi phù hợp, đồ dùng có bao gồm cả đồ dùng đồ chơi cấp phát và 
tự tạo. Vì vậy mong rằng nghành giáo dục thường xuyên mở thêm nhiều 
phong trào , cuộc thi về làm và sử dụng đồ dùng đồ chơi để cho giáo viên và 
học sinh được tham gia.
 Nhà trường thường xuyên quan tâm tạo điều kiện hơn nữa đầu tư cơ sở 
vật chất cho các nhóm lớp, để trẻ được tham gia vào các hoạt động tìm tòi 
khám phá nhiều hơn.
 Nhà trường chăm lo bồi dưỡng về kiến thức chuyên môn cho giáo viên, 
để họ có tay nghề cao trong công tác, chất lượng dạy học đạt hiệu quả hơn.
 Trên đây là một số biện pháp của tôi khi thực hiện đề tài: “Một số biện 
pháp sử dụng đồ dùng đồ chơi nhằm phát huy tính sáng tạo của trẻ” áp dụng 
trên trẻ lớp A2, trường mầm non nơi tôi công tác. Kết quả đạt được chưa 
như mong muốn nhưng cũng đã góp một phần nhỏ bé của mình vào công 
cuộc chung của nghành giáo dục trong việc nâng cao ý thức học hỏi, hành 
vi văn minh cho học sinh, đặt nền móng cho sự hình thành nhân cách trẻ sau 
 15