SKKN Một số biện pháp rèn kỹ năng vận động theo nhạc cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi

 trẻ cảm thụ nghệ thuật qua các tác phẩm âm nhạc. Một trong những nội dung 
quan trọng của giáo dục âm nhạc mà khiến trẻ rất hứng thú đó là “vận động theo 
nhạc”.
 Vận động theo nhạc là hoạt động phối hợp giữa âm nhạc với động tác 
nhảy múa, hoặc sử dụng đồ chơi âm nhạc gõ đệm theo nhạc tạo cho trẻ có cảm 
nhận về nhịp điệu, góp phần hình thành ở trẻ những yếu tố của một nhân cách 
phát triển toàn diện, hài hoà, đó là sự phát triển về thẩm mĩ, đạo đức, trí tuệ, 
ngôn ngữ và thể lực trong mối quan hệ chặt chẽ với nhau.
 Với trẻ 5 tuổi là giai đoạn cuối của độ tuổi mầm non nên những gì trẻ học 
được ở độ tuổi này là cơ sở, điều kiện vô cùng cần thiết để chuẩn bị cho trẻ bước 
vào lớp 1. Khi tiếp xúc với các vận động theo nhạc, trẻ được nhảy múa, thực 
hiện các vận động theo nhịp điệu âm nhạc với nhiều hình thức khác nhau; Trẻ 
được mặc trang phục, sử dụng đạo cụ biểu diễn phù hợp với tính chất và nội 
dung bài hát theo chủ đề, có tác dụng giáo dục tình cảm đạo đức. Giai đoạn này, 
nếu trẻ được rèn luyện và có kỹ năng vận động theo nhạc tốt sẽ là nền móng 
vững chắc trong việc hình thành những phẩm chất đạo đức tốt mang tính chuẩn 
mực của xã hội.
 Vận động theo nhạc có vai trò quan trọng đối với sự phát triển toàn diện 
của trẻ. Tuy nhiên, thực tế trong quá trình giảng dạy môn âm nhạc nói chung và 
vận động theo nhạc nói riêng chưa đạt được hiệu quả cao, các hình thức dạy trẻ 
vận động còn mang tính áp đặt, gò bó chưa phát huy hết tính sáng tạo tiềm ẩn 
trong trẻ. Giáo viên chưa có sự đầu tư nghiên cứu sâu về các hình thức vận động 
để dạy trẻ.
 Thấy được tầm quan trọng của nội dung“ Vận động theo nhạc” trong nội 
dung giáo dục âm nhạc đối với trẻ mầm non đặc biệt là trẻ 5 tuổi. Bên cạnh 
những thế mạnh sẵn có của hoạt động là trẻ vô cùng hứng thú mỗi khi hoạt động 
và tìm ra những hạn chế gặp phải trong quá trình giảng dạy tôi quyết định 
nghiên cứu nhằm đưa ra “ một số biện pháp rèn kỹ năng vận động theo nhạc 
cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi” để góp phần giáo dục trẻ trở thành những con người 
 2 Từ tháng 9 năm 2016
7. Mô tả bản chất của sáng kiến:
 7.1 Nội dung sáng kiến:
 7.1.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về việc ứng dụng công nghệ thông tin 
trong trường mầm non.
 a. Các phương pháp nghiên cứu: Tôi đã sử dụng kết hợp các phương 
pháp như sau nhằm xây dựng cơ sở lý luận cho việc viết đề tài sáng kiến kinh 
nghiệm.
 - Phương pháp nghiên cứu lý luận.
 + Thu thập sách, báo, tài liệu có liên quan đến đề tài.
 + Đọc, tổng hợp, phân tích xử lý thông tin để xây dựng cơ sở lý luận của 
đề tài.
 - Phương pháp dùng lời.
 + Trao đổi với trẻ và các giáo viên trong tổ một số vấn đề có liên quan tới 
việc tổ chức các hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ. 
 - Phương pháp quan sát. 
 + Quan sát trẻ trong hoạt động âm nhạc, trong các hoạt động khác mà trẻ 
được tham gia ca hát như ngày sinh nhật, ngày lễ hội để đánh giá nhận xét về 
kỹ năng vận độngtheo nhạc của trẻ.
 - Phương pháp thực hành trải nghiệm. 
 + Tạo cơ hội để trẻ được vaanh động theo nhạc ở mọi lúc mọi nơi nhằm 
phát hiện và đánh giá khả năng của trẻ.
 - Phương pháp thống kê toán học.
 + Khảo sát so sánh kết quả của trẻ trước và sau khi áp dụng sáng kiến.
 b. Cơ sở lý luận:
 * Đặc điểm tâm sinh lý của trẻ mẫu giáo 5 tuổi trong hoạt động vận 
động theo nhạc
 Trẻ 5 tuổi biết chuyển động nhịp nhàng theo tính chất của nhạc, thay 
 4 Vận động theo nhạc tạo cho trẻ sự hoạt bát, nhanh nhẹn có tư thế đẹp và 
duyên dáng.
 Phát triển nhận thức
 Cảm thụ âm nhạc gắn bó chặt chẽ với sự phát triển nhận thức. Nó đòi hỏi 
trẻ phải chú ý quan sát, nhạy bén, tập trung nghe nhạc, ghi nhớ những đặc điểm , 
tính chất của hình tượng âm nhạc.
 Mức độ vận động cũng như nội dung bài hát ngày càng được nâng cao đòi 
hỏi trẻ phải tích cực tư duy, tưởng tượng, sáng tạo.
 Phát triển ngôn ngữ
 Trong khi vận động trẻ không chỉ tiếp thu về giai điệu tiết tấu mà trẻ còn 
phải ghi nhớ lời ca, hiểu được nội dung để có những vận động phù hợp. từ đó 
giúp trẻ phát triển ngôn ngữ. Trẻ phát âm chính xác, biểu cảm và mở rộng vốn 
từ cho trẻ.
 Phát triển thẩm mĩ
 Âm nhạc được coi là phương tiện hữu hiệu nhất để đưa mối quan hệ thẩm 
mĩ và ý thức của trẻ một cách sâu sắc.
 Khi vận động theo nhạc trẻ cảm nhận được tính chất, tình cảm của âm 
nhạc nên hưởng ứng cảm xúc với những trạng thái cảm xúc có trong tác phẩm.
 Âm nhạc dẫn dắt trẻ đến với những hiện tượng sống động của đời sống 
giúp trẻ hình thành sự liên tưởng.
 Việc tích lũy những khái niệm đơn giản và riêng lẻ về âm nhạc cũng như 
số lượng tác phẩm mà trẻ được nghe, được học thuộc sẽ đặt những cơ sở đầu 
tiên của thị hiếu âm nhạc.
 Phát triển tình cảm xã hội
 Âm nhạc là một loại hình nghệ thuật phản ánh hiện thực khách quan bằng 
những hình tượng âm thanh có sức biểu cảm. Âm nhạc gắn liền với con người từ 
lúc chào đời cho tới khi giã từ cuộc sống.
 Bằng những điệu múa, những điệu nhảy đó là những ngôn ngữ biểu 
cảm đặc biệt của âm nhạc mà những người ở những vùng đất khác nhau, không 
 6 Học sinh đa số là con em nông thôn, trẻ ít được tiếp xúc với âm nhạc từ 
nhỏ, nên việc cảm thụ âm nhạc của trẻ còn hạn chế.
 Khả năng của trẻ ở trong lớp là không đồng đều, có những trẻ nhút nhát 
chưa thể hiện, chưa tự tin trước đám đồng; nhiều trẻ kỹ năng vận động theo nhạc 
còn hạn chế.
 Trên đây là những thuận lợi và khó khăn mà tôi đã tìm ra trong quá thực 
hiện nội dung “Vận động theo nhạc” cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi. Trên cơ sở đó tôi 
tiến hành khảo sát chất lượng học sinh đầu năm để nắm bắt được khả năng vận 
động theo nhạc của trẻ trên thực tế.
 * Kết quả khảo sát chất lượng học sinh đầu năm học:
 Nội dung khảo sát Số trẻ Tỷ lệ phần trăm
 Trẻ hứng thú tham gia vận 
 25/28 85,7%
 động theo nhạc
 Trẻ bắt trước được vận 
 động đơn giản giống 21/28 75%
 của cô
 Trẻ có kỹ năng vận động 17/28 60,7%
 Trẻ lựa chọn được vận động 
 phù hợp cho bản nhạc, 16/28 57,1%
 bài hát
 Trên đây là kết quả khảo sát thực tế đầu năm học của học sinh lớp tôi
 7.1.3. Các giải pháp thực hiện nhằm nâng cao kỹ năng vận động theo 
nhạc cho trẻ 5 tuổi.
 8 động cho trẻ. Lúc này tôi thay đổi hình thức vận động múa đơn hoặc theo nhóm, 
theo đội hình nhằm kích thích sự hứng thú của trẻ. Rèn sự tự tin biểu diễn cho 
trẻ. Ngoài ra khuyến khích để trẻ phát huy khả năng sáng tạo tự biểu diễn các 
vận động mới theo ý tưởng của mình phù hợp với nội dung, nhịp điệu của bài 
hát. Tuy nhiên có một số bài múa hay hình thức vận động chỉ phù hợp với 
những trẻ cùng giới thì tôi sẽ cho trẻ luyện tập riêng theo nhóm các bạn nam và 
nhóm các bạn nữ, sau đó thực hiện thành một bài múa chung.
 Tôi đặc biệt quan tâm đến các làn điệu dân ca có những giai điệu mượt mà 
cùng những điệu múa uyển chuyển, thướt tha phù hợp với nội dung của từng chủ 
đề để đưa vào kế hoạch thực hiện trong năm học. Nhằm giúp trẻ cảm nhận được 
vẻ đẹp của thiên nhiên, tình yêu thương con người, niềm tự hào dân tộc qua lời 
ca gần gũi mộc mạc. Hơn nữa trẻ sẽ cảm nhận được sự uyển chuyển, duyên 
dáng, mềm mại của cơ thể khi được xem những điệu múa dân ca. 
Ví dụ: Hoa thươm bướm lượn, ngồi tựa mạn thuyền, Cò lả, Cây trúc xinh, Bèo 
dạt mây trôi, Xe chỉ luồn kim
 * Giải pháp thứ hai: Thay đổi hình thức tổ chức tiết học.
 Để gây được hứng thú và ấn tượng đối với trẻ giúp trẻ khắc sâu kiến thức 
tôi không ngừng nghiên cứu nhằm thay đổi hình thức tổ chức tiết học cho trẻ. 
Giúp trẻ hứng thú hoạt động mà vẫn đảm bảo phù hợp với nội dung của bài dạy. 
 Quá trình tiến hành tôi luôn khơi gợi ý tưởng, tôn trọng sở thích và lựa 
chọn cuả trẻ, không ép trẻ tham gia vào hoạt động, không áp đặt gò bó trẻ. 
Khuyến khích động viên để trẻ tự nguyện tham gia vào bài học. Tạo điều kiện 
cho trẻ tự thỏa thuận và tự chọn các vận động theo ý thích và sự sáng tạo của trẻ. 
 Tôi đã tiến hành một số tiết học như sau.
Ví dụ 1: Chủ đề : Trường mầm non với nội dung: 
 Hát vận động : Em đi mẫu giáo ( TT) 
 Nghe hát: Đi học.
 Trò chơi âm nhạc: Tai ai tinh
Tôi tiến hành tổ chức như một trò chơi âm nhạc. 
 10 Tôi hóa trang thành chú hề. Bất ngờ đến thăm lớp các bạn nhỏ. Chú hề giao lưu 
với các bạn nhỏ.
Phần1: dạy các bạn vận động bài “ Cái mũi”, sau khi dạy trẻ thực hiện được 
vận động bài “cái mũi” chú hề hỏi xem có bạn nhỏ nào có cách vận động bài 
“Cái mũi” khác với cách chú hề vừa dạy không? Nếu trẻ có thì sẽ mời trẻ lên và 
biểu diễn. Nếu trẻ không tìm ra thì cô nói: Vậy chúng mình về nhà cùng suy 
nghĩ và tìm ra những vận động khác phù hợp để biểu diễn bài “Cái mũi” 
Sau đó dẫn dắt và chú hề xen kẽ biểu diễn xiếc cho các bạn nhỏ xem bằng cách 
“ Tung chuyền các quả bóng”. Để trẻ có cảm giác là mình đúng là đang được 
giao lưu với chú hề.
Phần 2: Chú hề hát cho các bạn nghe bài “Năm ngón tay ngoan”. 
Chú hề hát nhiều lần với các hình thức hát kết hợp các cử chỉ vui nhộn; hát kết 
hợp các vận động minh họaSau đó hỏi xem cháu nào thích lên giao lưu cùng 
Chú hề- gọi trẻ lên hưởng ứng cùng.
Phần 3: Chú hề tặng quà đến các bạn nhỏ (Trò chơi âm nhạc Nghe tiếng hát tìm 
đồ vật)
Chú hề có một số món quà tặng cho các bạn, ai thích nhận quà của Chú hề?Ai 
muốn nhận được quà thì phải làm theo yêu cầu của Chú hề ( Cô giới thiệu cách 
chơi và luật chơi).
 Tiết học diễn ra hết sức sôi nổi , và kết quả là trẻ vô cùng hứng thú, 100% 
trẻ đều biết vận động bài “ Cái mũi”.
Ví dục 3: Tiết “ Biểu diễn văn nghệ tổng hợp” Chủ đề: Động vật.
Những loại tiết biểu diễn văn nghệ này tôi thường tiến hành vào cuối các chủ đề.
Chuẩn bị: Sân khấu biểu diễn, trang phục và mũ của: Cò trắng, Chim vàng anh, 
Tôm càng. Nhạc đệm của các bài hát: Hoa thơm bướm lượn, Chị ong nâu và em 
bé, tôm ca cua thi tài, thật đáng chê, vì sao chim hay hót, đố bạn
Cách tiến hành: Tôi đóng vai là người dẫn chương trình. 
 Giới thiệu chương trình trên nền nhạc.
Chào mừng các bé đến với chương trình văn nghệ “Giọng hát muôn loài”, đến 
với chương trình văn nghệ hôm nay có 3 đội: Đội Cò trắng, đội Chim Vàng 
 12 với phụ huynh và nhắc nhở phụ huynh cho trẻ tiếp cận với âm nhạc nhiều hơn 
nữa qua việc cho trẻ nghe nhạc, nghe hát, xem các bài múa phù hợp với độ tuổi 
của trẻ. Hát vận động cùng trẻ ở mọi lúc mọi nơi mỗi khi có thể.
 Những trẻ có năng khiếu tôi động viên khuyến khích trẻ trong các giờ 
hoạt động chung nhằm phát huy khả năng sáng tạo của trẻ, ngoài ra tôi cho trẻ 
tham gia vào các buổi biểu diễn văn nghệ, múa hát của trường, của lớp trong các 
dịp chào mừng ngày kỷ niệm, ngày lễ lớn. Đặc biệt gợi ý để trẻ có thể hướng 
dẫn những bạn yếu hơn cách vận động theo nhạc tại góc âm nhạc vào đầu chủ 
đề. Và cho trẻ vận động theo hình thức cá nhân hoặc theo nhóm ở các góc âm 
nhạc vào cuối chủ đề. Ngoài ra tôi còn hướng dẫn thêm cho trẻ điệu múa: cuộn 
cổ tay đối với những trẻ nữ giúp trẻ cảm nhận sự mềm mại của cơ thể. Cách vỗ 
trống cơm đối với trẻ nam. Thể hiện sự khỏe khoắn trong từng động tác... Để trẻ 
có thể biểu diễn một vài làn điệu dân ca cùng cô hoặc bắt chước ca sĩ, diễn viên 
múa khi được xem các tiết mục văn nghệ dân ca.
 * Giải pháp thứ tư: Sử dụng các loại nhạc cụ được làm từ các phế liệu 
nhằm thu hút sự chú ý của trẻ.
 Yêu cầu, nguyên tắc đặt ra đối với việc sử dụng các nguyên vật liệu mở 
là: An toàn với trẻ , dễ tìm, rẻ tiền có khi là tận dụng từ những phế liệu, phù hợp 
với trẻ. Dựa vào yêu cầu và nguyên tắc trên tôi đã sưu tầm và vận động phụ 
huynh hỗ trợ, ủng hộ thêm nguyên vật liệu mở: thùng giấy,lon sữa, vỏ hộp bánh 
quy, bóng, chai nhựa , quần áo cũ, vợt bóng bàn hỏng, dụng cụ hóa trang, vỏ lon 
bia, xốp cách nhiệt, lõi băng dính to, hột hạt, dây duy băng bỏ từ các hộp quà, 
dây nilon để làm các nhạc cụ phục vụ cho các tiết vận động theo nhạc cho trẻ. 
Trong quá trình làm các nhạc cụ tôi đặc biệt chú ý tạo ra các sản phẩm có độ bền 
cao, và có thể sử dụng được nhiều trong các tiết vận động theo nhạc cho trẻ.
 Ví dụ:
Lõi cuộn băng dính to và 2 nắp hộp sữa, cùng với 2 hạt vòng và một que tre 
thêm phần trang trí cho sinh động tôi có thể làm được 1 cái trống lắc
Với 2 lon bia tôi cắt lấy phần dưới đáy và cho 1 ít hột hạt vào trong rồi lồng úp 2 
hộp lại với nhau tôi được chiếc sắc xô cho trẻ hoạt động.
 14