SKKN Một số biện pháp rèn kĩ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi của Lớp Lá 3 Trường Mầm non Cam thượng

 những việc đó. Họ đâu biết rằng chính những suy nghĩ và việc làm của các bậc 
cha mẹ đã tước đi quyền tự do của con, trẻ thiếu kinh nghiệm sống, dễ bị lôi 
kéo, kích động... Hiện nay, thế hệ trẻ thường xuyên chịu tác động đan xen của 
những yếu tố tích cực và tiêu cực, luôn được đặt vào hoàn cảnh phải lựa chọn 
những giá trị, phải đương đầu với những khó khăn, thách thức, những áp lực 
tiêu cực. Nếu thiếu kỹ năng sống, các em dễ bị lôi kéo vào các hành vi tiêu cực, 
bạo lực, và lối sống ích kĩ lai căng, thực dụng, dễ bị phát triển lệch lạc về nhân 
cách. Rèn dạy kỹ năng sống chủ yếu chỉ dành cho người lớn. Nhưng đối với trẻ 
ở lứa tuổi tập nói, dạy lễ giáo đạo đức ban đầu cho các cháu ở trường mầm non 
là rất quan trọng trong việc hình thành thói quen và nhân cách của bé sau này.
 Thực tế từ các trường cho thấy, giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thường 
được thực hiện bằng cách cho trẻ xem tranh truyện, tổ chức hội thi: “Bé khỏe, 
bé ngoan” có giáo viên, cha mẹ và trẻ cùng tham gia thi hoặc tổ chức các hoạt 
động giáo dục truyền thống để khơi dậy lòng nhân ái trong trẻ, giúp trẻ có được 
những kỹ năng sống, kỹ năng giao tiếp ứng xử.
 Là giáo viên mầm non phụ trách lớp mẫu giáo 5-6 tuổi, nhận thức được 
tầm quan trọng của kỹ năng sống đối với sự phát triển của trẻ, tôi đã suy nghĩ 
làm thế nào để giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5 – 6 tuổi có hiệu quả. Các 
phương pháp cổ điển như bài giảng đi theo những chuẩn mực, cô hỏi - trẻ chủ 
động trả lời sẽ hoàn toàn thất bại vì chúng chỉ cung cấp thông tin, mà từ thông 
tin và nhận thức đến thay đổi hành vi thì khoảng cách còn rất lớn. Giáo dục kỹ 
năng sống là giúp trẻ nâng cao năng lực để tự lựa chọn giữa những giải pháp 
khác nhau.
 Tuy nhiên trên thực tế nơi tôi đang giảng dạy, phần lớn phụ huynh là lao 
động chân tay như làm nghề nông, nghề tự do, một số khác thì làm công nhân, 
một số phụ huynh chưa chú ý, chưa quan tâm đến việc dạy kỹ năng sống cho 
trẻ. Ở trường, giáo viên chủ yếu đi sâu truyền thụ những kiến thức cho trẻ qua 
các giờ học, ít chú trọng đến việc rèn các kỹ năng sống cho trẻ, nên hầu hết trẻ 
chưa có vốn kiến thức về kỹ năng sống. Vì vậy dạy kỹ năng sống cho trẻ là truyền cho trẻ những kinh nghiệm 
sống của người lớn nhằm giúp cho trẻ có những kỹ năng đương đầu với những 
khó khăn trong cuộc sống. Trẻ biết vận dụng, biến những kiến thức của mình 
để giải quyết những khó khăn trong cuộc sống cho phù hợp. Muốn như vậy, 
người lớn phải tạo cho trẻ có môi trường để trải nghiệm, thực hành. Chính vì 
vậy tôi đã tôi quyết định tìm và đưa ra: “Một số biện pháp rèn kĩ năng sống 
cho trẻ 5-6 tuổi của lớp Lá 3 trường Mầm non Cam Thượng”. 
 3. Lịch sử đề tài
 Đề tài “Một số biện pháp rèn kĩ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi của lớp Lá 
3 trường Mầm non Cam Thượng.” tôi nghiên cứu và thực hiện trong đầu năm 
học này vì hiện nay vấn đề dạy kỹ năng sống cho trẻ đã trở thành mối quan 
tâm hàng đầu của Đảng, Nhà nước các ngành, các cấp và của toàn xã hội, đặc 
biệt lứa tuổi mầm non là những nhân tài tương lai của đất nước, nó ảnh hưởng 
tới sự phát triển toàn diện của đứa trẻ
 4. Phạm vi đề tài
 Đề tài “Một số biện pháp rèn kĩ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi của lớp Lá 3 
trường Mầm non Cam Thượng.” được nghiên cứu áp dụng đối với trẻ lớp Lá 
3 của trường Mầm Non Cam Thượng, Huyện Ba Vì, TP. Hà Nội do tôi đang 
phụ trách để thực nghiệm và kiểm chứng các biện pháp của đề tài.
 II. NỘI DUNG CÔNG VIỆC
 1. Thực trạng
 Năm học 2021 – 2022 tôi được nhà trường phân công chủ nhiệm lớp Lá 3 
với tổng số học sinh là 27 cháu, trong đó 15 cháu nam và 12 cháu nữ. Trong 
quá trình thực hiện giáo dục kỹ năng sống cho trẻ tôi nhận thấy có một số 
thuận lợi và khó khăn sau:
 1.1. Thuận lợi
 Ban giám hiệu nhà trường thường xuyên tổ chức các buổi bồi dưỡng 
chuyên môn cho giáo viên, phát tài liệu, băng đĩa để giáo viên tham khảo; 
Trang bị cho các lớp máy tính, tivi, loa đài; Sân trường rộng, thoáng mát, 
sạch sẽ có khu vui chơi cho trẻ. BẢNG KHẢO SÁT TRẺ ĐẦU NĂM 
 Các nhóm kỹ năng sống cần Số trẻ chưa đạt
STT
 thiết Số trẻ đạt/ sỉ số Tỉ lệ %
 1 Kỹ năng tự phục vụ 10/27 37
 2 Kỹ năng tự bảo vệ 8/27 29.6
 3 Kỹ năng hợp tác 8/27 29.6
 4 Kỹ năng giao tiếp- ứng xử 10/27 37
 5 Kỹ năng tự tin 9/27 33.3
 2. Nội dung cần giải quyết
 Từ những thực tiễn tôi đã nghiên cứu tìm ra và lựa chọn một số biện pháp 
áp dụng hiệu quả trong việc giúp trẻ 5 – 6 tuổi rèn kỹ năng sống tại lớp Lá 3 
Trường Mầm Non Cam Thượng:
 2.1 Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý của trẻ 5- 6 tuổi
 2.2 Xây dựng kế hoạch giáo dục kỹ năng sống cho trẻ theo từng chủ đề.
 2.3 Nội dung những kỹ năng cần đưa vào dạy trẻ.
 2.4 Lồng ghép nội dung giáo dục kỹ năng sống vào các hoạt động học.
 2.5 Dạy kỹ năng sống cho trẻ mọi lúc mọi nơi.
 2.6 Biện pháp giúp trẻ phát triển các kỹ năng sống qua việc tổ chức các 
hoạt động tập thể vui chơi, lành mạnh trong nhà trường.
 2.7 Phối hợp với phụ huynh trong việc rèn kỹ năng sống.
 3. Các biện pháp thực hiện
 3.1 Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý của trẻ 5- 6 tuổi
 Đặc điểm về sự phát triển cảm xúc và tình cảm: Đặc điểm tâm lý trẻ 5 - 6 
tuổi phát triển ổn định hơn so với các giai đoạn trước. Theo mối quan hệ giao 
tiếp với những người xung quanh, sự phong phú và phức tạp sẽ tăng lên.
 Các sắc thái tình cảm của con người liên quan đến các nhóm tuổi và địa vị 
xã hội khác nhau được hình thành như sau: quan hệ mẹ con, ông bà, anh chị 
em, thầy cô và những người khác, bạn bè, người lạ ... Trong thực tế có rất nhiều kỹ năng sống khác nhau, khó có thể liệt kê 
một cách đầy đủ những kỹ năng con người cần có trong cuộc sống. Chính vì 
vậy vào đầu năm học tôi cùng các giáo viên trong tổ lên kế hoạch lựa chọn các 
kỹ năng sống phù hợp với lứa tuổi mẫu giáo 5 – 6 tuổi để đưa vào dạy trẻ 
nhằm đạt hiệu quả cao.
 KNS tự KNS tự KNS tự KNS hợp KNS ứng 
STT Tháng
 phục vụ bảo vệ tin tác xử.
 Tự rửa tay 
 trước và sau Mạnh 
 Chơi an Phối hợp Biết chào 
 khi ăn. dạn khi 
 Tháng toàn với với bạn cô, chào bố 
 Tự lấy cất đến nơi 
 1 9 đồ chơi trong khi mẹ, chào 
 đồ dùng đồ đông 
 ngoài trời. chơi . các bạn.
 chơi sau khi người.
 chơi.
 Phòng 
 tránh 1 số 
 nguy hiểm 
 Đánh răng đối với Cảm ơn 
 Đoàn kết 
 vào buổi bản thân Không đi khi được 
 Tháng 9 với bạn 
 2 sáng và (Ổ điện, theo giúp đỡ, 
 +10 trong khi 
 buổi tối sau nước người lạ xin lỗi khi 
 chơi.
 khi ăn. nóng, dao, mắc lỗi.
 những dồ 
 vật sắc 
 nhọn).
 Tự lựa chọn Tránh xa Trẻ tự tin Quan tâm Giúp bố 
 Tháng quần áo phù 1 số đồ khi tham tới bố mẹ mẹ những 
 3
 10 + 11 hợp với dùng gây gia biểu và người công việc 
 thời tiết. mất an diễn thân khi vừa sức. Đeo khẩu 
 trang, đeo 
 Cách đội kính khi, Thể hiện Bé thực 
 Bé giúp 
 mũ bảo đội mũ để vai chú hiện đúng 
 Tháng mẹ đội 
 7 hiểm đảm đảm bảo cảnh sát theo tín 
 03 mũ bảo 
 bảo an an toàn giao hiệu đèn 
 hiểm
 toàn.. khi tham thông giao thông.
 gia giao 
 thông.
 Rót nước 
 vừa phải 
 Lựa chọn Bé không Khi thấy 
 khi uống, 
 Tháng trang phục chơi gần trời mưa 
 8 khóa vòi 
 4 phù hợp nơi có ao, to, sấm 
 nước sau 
 theo mùa. hồ. chớp.
 khi dùng 
 xong.
 Đội mũ, Bé cùng 
 mặc trang An toàn bố mẹ 
 Tháng 
 9 phục phù khi đi du chuẩn bị 
 5
 hợp khi đi lịch. đồ khi đi 
 nắng. thamquan 
 Mạnh Chào hỏi 
 Cất gọn An toàn 
 dạng khi khi gặp 
 Tháng gàng đồ khi đi khi 
 10 vào môi người lớn, 
 6 dùng học đi đến 
 trường khách đén 
 tập vào cặp. trường
 lớp 1. lớp.
 3.3. Nội dung những kỹ năng cần đưa vào dạy trẻ
 3.3.1 Kỹ năng sống tự tin: Một trong những kỹ năng đầu tiên mà giáo 
viên cần chú tâm là phát triển sự tự tin, mạnh dạn, lòng tự trọng của trẻ. Nghĩa Kỹ năng sống cho trẻ mầm non này sẽ giúp các bé tự biết chăm sóc bản thân 
mình mỗi khi không có bố mẹ ở bên.
 3.3.5 Kỹ năng vượt qua khó khăn, thử thách
 Trong suy nghĩ của mỗi trẻ, bố mẹ là người không thể thiếu, là người giúp 
bé vượt qua các khó khăn, thử thách. Để giúp trẻ có thể tự lập, hòa nhập với 
môi trường mới thì các bố mẹ nên dạy cho trẻ kỹ năng vượt qua khi gặp các trở 
ngại. Các phụ huynh nên bắt đầu bằng các việc như tạo cho trẻ thói quen tự 
đứng dậy sau khi vấp ngã, để cho trẻ tự giải quyết trước khi hướng dẫn cho trẻ 
mỗi khi gặp trở ngại... Các thói quen nhỏ này sẽ tạo tiền đề cho sự phát triển 
của trẻ sau này.
 3.3.6 Kỹ năng trồng cây và chăm sóc động vật
 Một kỹ năng sống cho trẻ mầm non cần thiết khác chính là trồng cây và 
chăm sóc động vật. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra việc biết yêu thương động vật 
và thiên nhiên sẽ khiến cho tâm hồn và tính cách của bé trở nên tươi đẹp hơn. 
Từ đó góp phần giúp trẻ hình thành những cảm xúc tích cực, khả năng tư duy 
và tấm lòng biết quan tâm đến mọi việc xung quanh. 
 3.3.7 Kỹ năng tự phục vụ:
 Kỹ năng tự phục vụ là một yếu tố quan trọng có thể giúp tăng cường tính 
độc lập và cảm giác về sự thành công. Dạy cho trẻ biết các kỹ năng tự phục vụ, 
trẻ ý thức được sự cần thiết của việc tự phục vụ bản thân, tăng cường tính độc 
lập, trẻ có trách nhiệm sống hơn đối với chính mình, dạy trẻ biết quan sát làm 
theo hướng dẫn của người lớn trong các công việc nhỏ hàng ngày như: vệ sinh 
cá nhân, tự rửa tay, rửa mặt, đánh răng, cất, lấy đồ dùng cá nhân đúng nơi quy 
định, mặc áo, cởi cúc áo, tự xúc ăn. Trong những kỹ năng về chăm sóc bản 
thân tôi lựa chọn một số những kỹ năng cơ bản sau để dạy trẻ: Kỹ năng tự 
chăm sóc bản thân, kỹ năng tự mặc quần áo, kỹ năng tự chăm lo vệ sinh cá 
nhân.
 Kỹ năng tự xúc ăn: Trẻ ở độ tuổi này có khả năng tự xúc ăn, tuy nhiên có 
nhiều trẻ khi ăn xúc cơm còn rơi vãi, có trẻ không tự xúc mà chỉ đợi cô xúc cho 
thì mới ăn. Chính vì vậy trước khi vào giờ ăn tôi thường kể cho trẻ nghe một số