SKKN Một số biện pháp phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ 5- 6 tuổi ở trường mầm non

 2/28
 PHẦN A. ĐẶT VẤN ĐỀ
 I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
 Bác Hồ đã nói: “Làm mẫu giáo tức là thay mẹ dạy trẻ, muốn làm được thế thì 
trước hết phải yêu trẻ. Các cháu còn nhỏ hay quấy, phải bền bỉ, chịu khó mới nuôi 
dạy được các cháu . Dạy trẻ nhỏ cũng như trồng cây non, trồng cây non được tốt thì 
sau này cây lên tốt”. Lời dạy của Bác nhấn mạnh sự cần thiết về việc quan tâm 
nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục trẻ em. Bác đã dành cho trẻ em những tình cảm 
yêu thương nhất. Mỗi lần đi thăm nhà trẻ, gặp gỡ các cô nuôi dạy trẻ Bác thường 
nhắc nhở: “Phải giữ vệ sinh cho các cháu, các cô phải học hành tốt, nuôi dạy các 
cháu ngoan và khỏe”. 
 Như chúng ta thường thấy, tai nạn thương tích (TNTT) là một tai nạn bất ngờ 
xảy ra không lường trước được và gây ra những tổn thương trên cơ thể trẻ. Thời 
gian trẻ ở trường còn nhiều hơn trẻ ở nhà. Trẻ mầm non thường hiếu động, luôn tò 
mò, khám phá thế giới xung quanh nhưng chưa có kiến thức, kỹ năng phòng, tránh 
nên dẫn đến dễ bị tai nạn thương tích. Và phần lớn tỷ lệ trẻ mầm non bị tai nạn 
thương tích chiếm nhiều nhất các vụ tai nạn thương tâm như: Hóc dị vật hột hạt, 
thạch, bỏng nước nóng, cháo, đuối nước, điện giật, ngã lan can..Trẻ còn chưa 
biết tự bảo vệ bản thân, và nếu như thiếu sự quan tâm, định hướng đúng đắn của 
người lớn hoặc các điều kiện cơ sở vật chất chăm sóc giáo dục trẻ không đảm bảo 
an toàn thì các nguy cơ xảy ra tai nạn với trẻ là rất cao mà những tai nạn sẽ để lại 
những hậu quả không tốt cho trẻ và có nguy cơ đến tính mạng. Chính vì vậy việc 
đảm bảo an toàn, phòng chống TNTT cho trẻ là một nhiệm vụ quan trọng hàng 
đầu ở trong trường mầm non. Và để khẳng định tầm quan trọng của công tác 
phòng tránh TNTT cho trẻ mầm non Bộ Giáo Dục và Đào tạo đã ban hành “Thông 
tư số 52/2020/TT- BGDĐT ban hành Điều lệ Trường mầm non bổ sung một số 
điều của điều lệ trường mầm non ban hành kèm theo quyết định số 14/2008/QĐ- 
BGD ĐT ngày 7 tháng 4 năm 2008. Thông tư 13/2012/TT-BGDĐT về xây dựng 
trường học an toàn phòng tránh tai nạn thương tích trong các cơ sở mầm 
non”...cùng rất nhiều công văn khác nhau để triển khai công tác phòng chống 
TNTT cho trẻ của từng năm học. 
 Vì vậy, nhận thức được tầm quan trọng của việc phòng, chống TNTT cho 
trẻ, với nhiệm vụ là một giáo viên trực tiếp nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục trẻ, 
tôi đã nhận thức được việc xây dựng môi trường phải thật sự an toàn và việc 
phòng, tránh tai nạn thương tích cho trẻ là rất quan trọng. Với mong muốn tất cả 
trẻ trường tôi, trẻ lớp tôi đang giảng dạy được an toàn mọi lúc, mọi nơi, và để trẻ 4/28
tích cho trẻ trong trường mầm non nếu được giáo dục thường xuyên sẽ tạo được 
nề nếp thói quen và kỹ năng phòng chống TNTT cho trẻ mà còn hình thành kỹ 
năng sống cho trẻ. Phòng chống tai nạn thương tích ở trường mầm non là giáo 
viên, nhà trường, phụ huynh phối hợp với nhau trong công tác chăm sóc trẻ để 
bảo vệ trẻ tạo một môi trường an toàn cho trẻ.
 Phòng chống tai nạn thương tích còn có vai trò rất quan trọng trong việc phát 
triển toàn diện nhân cách của trẻ: Cơ thể trẻ khỏe mạnh không bị tổn thương về 
da thịt trẻ sẽ vận động nhanh nhẹn, bình thường, trẻ sẽ hứng thú khám phá tìm 
hiểu thế giới xung quanh. Trẻ sẽ tích lũy được vốn kiến thức, kỹ năng để có thêm 
kinh nghiệm làm hành trang trải nghiệm cuộc sống.
 Phòng chống TNTT sẽ giúp trẻ được sống trong môi trường an toàn. Trẻ cảm 
nhận được những tình cảm yêu thương quan tâm chăm sóc của người lớn, qua đó 
trẻ biết yêu quý trân trọng mọi người xung quanh, biết giúp đỡ người khác.
 2. Cơ sở thực tiễn
 Mặc dù các chuyên đề bồi dưỡng phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ đã 
được triển khai rộng rãi về các trường, đến từng giáo viên từ mấy năm gần đây 
song để duy trì và nâng cao chất lượng chăm sóc trẻ là một việc làm hết sức khó 
khăn. Vì vậy trong quá trình thực hiện đòi hỏi mỗi giáo viên phải linh hoạt, bình 
tĩnh, quan tâm, gần gũi, bao quát trẻ tốt, sắp xếp đồ dùng gọn gàng, khoa học. 
Như vậy mới tránh được những tai nạn thương tích xảy ra và nâng cao được chất 
lượng chăm sóc giáo dục trẻ.
 - Thực hiện mục tiêu giáo dục Quốc hội đề ra “Giáo dục mầm non nhằm phát 
triển toàn diện trẻ em về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, hình thành yếu tố 
đầu tiên của nhân cách chuẩn bị cho trẻ em vào học lớp 1.
 - Giáo dục mẫu giáo phải tạo điều kiện cho trẻ em được vui chơi, trải nghiệm, 
tìm tòi, khám phá môi trường xung quanh bằng nhiều hình thức, đáp ứng nhu cầu, 
hứng thú của trẻ em.” (Trích luật GDVN năm 2019)
 3. Khảo sát thực trạng 
 Trước khi thực hiện đề tài: “Một số biện pháp phòng chống tai nạn thương 
tích cho trẻ 5- 6 tuổi ở trường mầm non” tôi khảo sát thực trạng như sau:
 a. Thuận lợi:
 - Được sự quan tâm của Phòng Giáo dục và Đào tạo Huyện Phúc Thọ, của 
Ban Giám Hiệu trường tổ chức bồi dưỡng tập huấn các chuyên đề phòng, tránh 
tai nạn thương tích cho trẻ. 
 - Ngay từ đầu năm học BGH hướng dẫn tổ khối xây dựng kế hoạch bài học 
phù hợp và lồng ghép các kỹ năng để giáo dục trẻ cách phòng tránh tai nạn thương 
tích. 6/28
 c. Kết quả khảo sát của trẻ khi chưa thực hiện đề tài:
 Trước khi thực hiện đề tài tôi tiến hành khảo sát: 
 * Đối với trẻ:
 - Tổng số trẻ là 35 cháu, trong đó có:
 Kết quả
 STT Nội dung khảo sát
 Đạt Tỷ lệ Chưa đạt Tỷ lệ 
 (%) (%)
 Biết nhận ra những mối nguy 
 1 hiểm cho bản thân
 15 43 20 58
 Trẻ có kỹ năng tự bảo vệ bản 
 20 15
 2 thân 58 43
 Biết giúp bạn tránh xa những 
 14 40 21 60
 3 nơi nguy hiểm
 * Đối với phụ huynh:
 Đa số phụ huynh bận làm kinh tế hoặc nhận thức chưa cao nên chưa quan 
tâm đến trẻ, chỉ hỏi con ở lớp có ăn được không? Chứ chưa quan tâm phối hợp 
với giáo viên để dạy trẻ những kỹ năng sống.
 II. BIỆN PHÁP THỰC HIỆN 
 Xuất phát từ những thuận lợi và khó khăn trên, tôi rất băn khoăn suy nghĩ 
làm thế nào để trẻ 5- 6 tuổi phòng, chống được những tai nạn đáng tiếc xảy ra. 
Tôi tiến hành khảo sát sự nhận biết và kỹ năng của trẻ trong các hoạt động, theo 
bảng đánh giá về khả năng của trẻ để đề ra các biện pháp phù hợp với đề tài. Từ 
việc khảo sát trên, tôi đã nghiên cứu và tìm ra được các biện pháp thực hiện sau:
 1. Biện pháp 1: Nghiên cứu, bồi dưỡng về các kỹ năng phòng, chống tai 
nạn thương tích.
 Tiếp tục hòa chung với phong trào thi đua xây dựng môi trường “Lấy trẻ làm 
trung tâm” của Ngành Giáo dục và Đào tạo Huyện Phúc Thọ và hưởng ứng cuộc 
vận động “Mỗi thầy, cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo”. Và 
thực hiện chủ đề năm học giai đoạn 2021 đến 2025 của cấp học mầm non “Xây 
dựng trường mầm non xanh- an toàn- hạnh phúc”. Chính vì vậy mà tinh thần tự 
học, tự bồi dưỡng có vai trò vô cùng quan trọng, góp phần đổi mới mạnh mẽ sự 
nghiệp giáo dục và đào tạo. 
 Để có thêm kiến thức và chuyên môn vững vàng hơn, cách xử lí với những 
tình huống tai nạn được hiệu quả hơn tôi bồi dưỡng học những cách sau: 8/28
quả nhất cho những hoạt động tiếp theo và cũng không ngừng học hỏi các thế hệ 
đi trước để bình tĩnh xử lí các tình huống xảy ra trong thực tế.
 * Rèn luyện bản thân: 
 Phòng chống TNTT cho trẻ được coi là nhiệm vụ vô cùng quan trọng trong 
giáo dục và chăm sóc trẻ mầm non. Để cung cấp kiến thức đúng và đầy đủ về 
nguyên nhân tai nạn thương tích, cách phòng tránh tai nạn thương tích, cách xử lý 
hiệu quả khi tai nạn thương tích xảy ra. Trước tiên tôi phải tự tìm hiểu và trang bị 
những kiến thức về phòng tránh tai nạn thương tích bằng cách tích cực tìm tòi, 
nghiên cứu những tài lệu viết về phòng tránh tai nạn thương tích cho trẻ em và 
cách xử lý, sơ cấp cứu ban đầu những tai nạn thường gặp ở trẻ em như cuốn “Kĩ 
năng cấp cứu tai nạn thương tích trong học đường”.“Cẩm nang chăm sóc trẻ 
em”, Bồi dưỡng thường xuyên“Module MN 6: chăm sóc trẻ mầm non” và cuốn 
“ Tâm lý học trẻ em”. Tôi còn nghiên cứu thêm trên các trang mạng xã hội như: 
“Website: Chống tai nạn thương tích, địa chỉ:  thương tích.vn” Và 
ngay từ đầu năm học tôi đã xây dựng kế hoạch dự kiến các hoạt động phòng tránh 
tai nạn thương tích cho trẻ như sau:
 Tháng Chủ đề- sự kiện Kỹ năng
 9 Trường Mầm Non - Không để trẻ nhỏ tiếp xúc với 
 diêm, nước nóng, điện
 10 Bản thân - Dạy trẻ 4 vùng riêng tư trên cơ 
 thể không cho người khác chạm 
 vào.
 - Kỹ năng xử lí khi bị bắt cóc
 11 Gia đình của bé - Kỹ năng không nhận quà từ 
 người lạ khi ở nhà một mình.
 12 Một số nghề - Kỹ năng phòng tránh các tai nạn 
 do té, ngã.
 1 Tết và mùa xuân - Kỹ năng phòng, tránh ngộ độc 
 thức ăn.
 2 Những con vật đáng yêu - Kỹ năng phòng tránh các tai nạn 
 thương tích do tiếp xúc với chó 
 mèo và các động vật hoang dã 
 (ong, rắn)
 3 Bé tham gia giao thông - Kỹ năng phòng tránh tai nạn gây 
 ngạt đường thở 10/28
nhân gây thương tích cho trẻ để phòng tránh tôi còn trang bị cho mình những kỹ 
năng xử lý sơ cấp cứu ban đầu những tai nạn thường gặp ở trẻ mầm non. VD:
 + Trẻ bị gãy xương cánh tay:
 - Đề phòng: Dạy trẻ nhận biết các trò chơi nguy hiểm như trượt cầu 
thangHướng dẫn trẻ cách đi lại, chạy nhảy vui chơi tránh xô đẩy bạn.
 Cách xử trí: Để cánh tay sát thân mình, cẳng tay vuông. Nhẹ nhàng đặt băng 
ở dưới cánh tay của trẻ, đặt điểm ở dưới khuỷu tay. Cho đầu trên của băng vòng 
qua sau gáy của trẻ, chừa một đoạn ngắn để buộc lại ở khoảng xương đòn ở bên 
bị thương. Đầu trên của băng vòng qua cổ, buộc đầu băng ở khoảng xương đòn. 
Cẩn thận đưa đầu dưới của băng lên, sao cho băng nâng đỡ cánh tay đúng mức, 
buộc cố định nút thắt. Để nâng đỡ thêm có thể dùng một băng tam giác khác gấp 
làm ba quấn quanh cánh tay, tránh chỗ bị gãy, để cố định cánh tay. Sau khi đã sơ 
cứu cho trẻ xong cần báo cho gia đình đồng thời đưa trẻ đến bệnh viện.
 + Trẻ bị hóc sặc dị vật đường thở:
 - Đề phòng: Không cho trẻ ăn nguyên các loại hạt hoặc quả có hạt cứng, 
không ép trẻ ăn uống khi trẻ đang khóc, luôn nhắc nhở và để mắt đến trẻ, không 
để trẻ cho những đồ vật dễ hóc vào miệng mũi như cúc áo, hột hạtNhững đồ 
vật như hạt vòng, cúc áo cho vào hộp có lắp đậy.
 - Dấu hiệu: Trẻ đang ăn, uống hoặc chơi đột ngột ho sặc sụa, thở rít, mặt 
đỏ, chảy nước mắt. Ngoài ra, trẻ khó thở dội, mặt môi tím tái có thể ngừng thở
 Cách xử trí: Khi trẻ có hiện tượng hóc dị vật đường thở giáo viên cần bình 
tĩnh thực hiện các thao tác sau: Giáo viên ngồi hoặc quỳ trên một đầu gối, đặt trẻ 
nằm sấp trên đầu gối kia, đầu thõng xuống. Một tay đỡ ngực trẻ một tay dùng lòng 
bàn tay vỗ thật mạnh 5-7 cái vào lưng trẻ ở vị trí giữa hai xương bả vai. Hành 
động này sẽ khiến áp lực trong lồng ngực trẻ tăng lên để tống đẩy dị vật ra ngoài. 
Nếu vẫn chưa được đặt trẻ ngồi vào lòng, một tay đỡ lấy lưng trẻ, tay kia nắm lại 
thành quả đấm, ngón cái nằm trong, ấn mạnh vào trong và lên trên ở điểm giữa 
rốn và mũi ức 4 lần. Khi lấy được dị vật ra mà trẻ không thở lại bình thường thì 
tiến hành hô hấp nhân tạo.
 + Trẻ bị bỏng: 
 Đề phòng: Kiểm tra thức ăn nước uống trước khi cho trẻ ăn uống, tránh 
không cho trẻ ăn thức ăn, nước uống quá nóng, ổ cắm điện, nồi canh, nồi cháo 
mới nấu để ngoài tầm với của trẻ.
 Cách xử trí: Khi trẻ bị bỏng nhẹ giáo viên nhanh chóng cho trẻ ngâm phần 
bỏng vào nước lã sạch để hạ nhiệt ngay chỗ bỏng của trẻ, để làm dịu cơn đau của 
trẻ sau đó chuyển đến cơ sở y tế bôi thuốc bỏng.