SKKN Một số biện pháp phát triển thể chất cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi tại Trường Mầm non Hoàng Đan

 hợp vận động và phát triển. Vì vậy vận động có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát 
triển thể lực và giúp hệ thần kinh của trẻ phát triển.
 Để giúp trẻ phát triển thể lực được tốt, có cơ thể khỏe mạnh hài hòa, cân đối là 
một trong những nhiệm vụ quan trọng của trường mầm non. Trong chương trình chăm 
sóc giáo dục trẻ, phát triển thể lực cho trẻ thông qua các hoạt động một ngày của trẻ 
như: Chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục, phát triển vận động thể chất. Đó là những nội 
dung cơ bản ảnh hưởng trực tiếp đến việc nâng cao chất lượng của quá trình giáo dục 
thể chất cho trẻ nhằm đào tạo thế hệ trẻ phát triển trí tuệ, cường tráng về thể chất, 
phong phú về tinh thần và trong sáng về đạo đức.
 Theo đặc điểm tâm sinh lý của trẻ mầm non “dễ nhớ, dễ quên”, “học bằng chơi, 
chơi mà học”, vậy để giáo dục trẻ lòng yêu thích thể dục thể thao, sự hứng thú tự giác 
độc lập, tập luyện thường xuyên thì chúng ta phải làm gì? Điều kiện cơ sở vật chất 
phục vụ cho công tác giáo dục thể chất ảnh hưởng trực tiếp đến việc phát triển thể lực 
cho trẻ, đó là các điều kiện về trang phục, địa điểm, thiết bị dụng cụ. Nó góp phần vào 
sự phát triển hài hòa về thể chất của trẻ, thúc đẩy sự hoạt động của cơ thể, tăng cường 
sức khỏe của trẻ. Các trang thiết bị sử dụng để giáo dục thể chất cho trẻ trong các 
trường mầm non phải đảm bảo đáp ứng được các yêu cầu về các mặt: giáo dục, vệ 
sinh, an toàn và thẩm mĩ. Cách sử dụng thiết bị dụng cụ phụ thuộc vào sự sáng tạo 
của cô giáo. Điều chủ yếu là chúng phải đảm bảo thỏa mãn toàn bộ các yêu cầu đối 
với thiết bị dụng cụ.
Phát triển thể chất là một trong năm mặt phát triển toàn diện cho trẻ ở trường mầm 
non, chúng ta có thể khẳng định rằng một cơ thể khoẻ mạnh luôn là tiền đề cho mọi 
tài năng.Trong quá trình tham gia các vận động trẻ còn được phát triển thêm cả về 
mặt tình cảm - xã hội cũng như thẩm mỹ. Hoạt động thể chất làm thoả mãn nhu cầu 
vận động của trẻ tạo cho tinh thần trẻ được sảng khoái, vui vẻ, giúp phát triển mối 
quan hệ giữa cô và trẻ cũng như phát triển tốt mối quan hệ bạn bè trong phối hợp 
vận động cùng các bạn. Cơ thể khoẻ mạnh, phát triển cân đối, hài hoà là một biểu 2. Tên sáng kiến: “Một số biện pháp phát triển thể chất cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi tại 
trường mầm non”.
3. Tác giả sáng kiến
- Họ và tên: Đoàn Thị Hằng
- Địa chỉ: Trường mầm non Hoàng Đan, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc.
- Số điện thoại: 0866 709 168
- Email: doanthihang.c0hoangdan@vinhphuc.edu.vn
4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến
- Họ và tên: Đoàn Thị Hằng
- Địa chỉ: Trường mầm non Hoàng Đan, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc.
5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến
- Lĩnh vực phát triển thể chất cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi trong trường mầm non Hoàng 
Đan.
6. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử
- Tháng 2/2018 đến tháng 2/2019.
7. Mô tả bản chất của sáng kiến
7.1.Về nội dung của sáng kiến
*Cơ sở lí luận
Khi nói đến thể lực chúng ta có thể nghĩ ngay rằng đó là chất lượng của cơ thể con 
người có thể sử dụng vào thực tiễn một việc nào đó trong học tập, lao động, thể 
thaoPhạm trù thể lực bao gồm các mặt sau:
Tầm vóc cơ thể là trạng thái phát triển và hình thái, cấu trúc cơ thể bao gồm sự sinh 
trưởng hình thể và tư thế thân người của một cơ thể. Sinh trưởng chủ yếu chỉ qua quá 
trình biến đổi dần về khối lượng cơ thể từ nhỏ đến lớn, từ thấp đến cao, từ nhẹ đến 
nặng. Khỏe mạnh – Nhanh nhẹn, cơ thể phát triển hài hòa cân đối. Giàu lòng thương, biết 
quan tâm, nhường nhịn, giúp đỡ những người gần gũi (Bố mẹ, bạn bè, cô giáo), thật 
thà, lễ phép, hồn nhiên.
 Yêu thích cái đẹp, biết gìn giữ cái đẹp và mong muốn tạo ra cái đẹp ở xung quanh. 
 Thông minh, ham hiểu biết, thích tìm tòi khám phá, có một số kỹ năng sơ đẳng 
(Quan sát, phân tích, tổng hợp, suy luận,..) Cần thiết để vào trường phổ thông, thích 
đi học”. 
 Vận động là nhu cầu tự nhiên của cơ thể, đặc biệt là với cơ thể đang phát triển như 
trẻ mầm non. Cơ thể không vận động giống như nước trong ao tù, nguyên nhân chậm 
phát triển của cơ thể hài nhi là do thiếu vận động. Ngày nay khoa học đã chứng minh 
được rằng: Phần lớn những trẻ ít vận động thì các vận động chức năng thần kinh 
thực vật thường kém phát triển, hoạt động hệ tuần hoàn và hệ hô hấp bị hạn chế, khả 
năng lao động chân tay giảm sút, trọng lượng cơ thể tăng nhanh. 
 Vận động có vai trò hết sức quan trọng đối với sự phát triển của cơ thể, ở mỗi một 
giai đoạn thì nhu cầu vận động của trẻ là khác nhau. Vì vậy khi lập chương trình 
giáo dục thể chất nhằm phát triển vận động cần dựa trên những cơ sở sau: 
 Các bài tập vận động phải phù hợp với từng độ tuổi làm sao gây được hứng thú cho 
trẻ 
 Các bài tập vận động có tác dụng chung đến toàn bộ cơ thể, kích thích được nhiều 
cơ bắp tham gia thúc đẩy sự hoạt động của toàn bộ các hệ cơ quan trong cơ thể. 
 Cùng với việc dạy trẻ các bài tập vận động chúng ta cũng phải chú ý đến việc phát 
triển các kỹ năng, tố chất vận động. 
 Cần tăng cường ưu tiên các nhóm cơ bắp còn yếu vềmặt sinh lý và giáo dục tư thế 
đúng cho trẻ, giúp trẻ có một thân hình cân đối, các động tác nhẹ nhàng chính xác. 
Sự phát triển vận động được thực hiện thông qua nhiều hình thức phong phú phù 
hợp với đặc điểm phát triển của trẻ mẫu giáo như trò chơi vận động, thể dục sáng, 
tiết học thể dục, dạo chơi, các trò chơi thể thao lao động. Trường lớp có quy mô, gọn gàng, sạch sẽ, phòng học đảm bảo diện tích cho số trẻ 
hoạt động trong lớp.
Lớp có 2 giáo viên trong đó 2 giáo viên đều có trình độ trên chuẩn, là giáo viên trẻ, 
năng động, luôn có tinh thần trách nhiệm, yêu nghề,mến trẻ, luôn quan sát, nắm bắt 
được đặc điểm tâm sinh lý, thói quen của từng trẻ trong lớp.
100% trẻ được đi học từ lớp mẫu giáo 3 - 4 tuổi, 4-5 tuổi nên đa số trẻ có nề nếp tốt, 
có kiến thức của các lứa tuổi đã học, tất cả trẻ đều cùng độ tuổi nên trẻ có nề nếp trong 
các giờ hoạt động, 100% trẻ ăn bán trú tại trường.
b. Khó khăn
Tuy nhà trường đã quan tâm mua sắm một số đồ dùng đồ chơi, dụng cụ luyện tập 
cho trẻ song để đáp ứng với mục tiêu phát triển thể chất cho trẻ thì còn thiếutheo 
Thông tư 02, đồ dùng trực quan chưa hấp dẫn đối với trẻ, số học sinh trên lớp đông.
Trong lớp vẫn có trẻ bị suy dinh đưỡng, thấp còi, nên gây rất nhiều khó khăn cho việc 
tham gia vào các hoạt động, nhất là giờ giáo dục thể chất. 
Tài liệu tham khảo còn hạn chế.
Trường mầm non Hoàng Đan là một trường thuộc vùng nông thôn, đa số phụ huynh 
làm nông nghiệp nên ít có điều kiện quan tâm đến con cái,trẻ không được va chạm 
nhiều nên còn nhút nhát, chưa mạnh dạn trong các hoạt động, đặc biệt là vấn đề phát 
triển thể lực cho trẻ. Do vậy tình trạng sức khoẻ của trẻ trong toàn trường nói chung 
và của lớp tôi nói riêng là không đồng đều.
Trong quá trình tổ chức hoạt động cho trẻ giáo viên chưa có nhiều hình thức tổ chức 
linh hoạt sáng tạo vào hoạt động khiến trẻ gò bó chưa hứng thú học cho nên giờ hoạt 
động thể chất chưa đạt hiệu quả cao.
Qua nghiên cứu, tìm hiểu thực trạng tôi đã tiến hành khảo sát trẻ đầu năm và thu 
được kết quả như sau:
1. Tại lớp 5 tuổi A1 trường mầm non Hoàng Đan, sĩ số 37 trẻ chưa đáp ứng được nhu cầu với thực tế hiện nay. Phụ huynh học sinh chưa nhận thức 
sâu sắc về việc phát triển thể chất cho trẻ.
Giải quyết những khó khăn nêu trên không những cần phải có sự lỗ lực của giáo 
viên, mà còn nhờ sự giúp đỡ, phối kết hợp của gia đình và nhà trường. Trước thực 
trạng đó, cũng như nhận thức được tình hình thực tế hiện nay tôi đã suy nghĩ và tìm 
ra những biện pháp để chất lượng giáo dục thể chất cho trẻ ngày càng được nâng 
cao. Từ những thuận lợi và khó khăn như trên, tôi đã suy nghĩ và đề ra một số biện 
pháp sau
7.2.2. Một số biện pháp giúp trẻ phát triển thể chất
*Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch chương trình giáo dục thể chất, tạo môi trường 
hoạt động thể chất và đảm bảo an toàn cho trẻ.
Để việc xây dựng kế hoạch được chính xác, phù hợp với nhận thức và khả năng của 
trẻ, ngay từ đầu năm học tôi đã xây dựng các đề tài phù hợp với từng chủ đề, với đặc 
điểm tâm sinh lý của trẻ và tuân thủ nguyên tắc “đồng tâm phát triển” từ dễ đến khó.
Với môn học thể chất, trẻ lớp tôi được tập luyện với các vận động phù hợp:
Phát triển được các vận động cơ bản (vận động thô): Đi, chạy, nhảy, leo trèo, thăng 
bằng, bật
Phát triển được các vận động tinh: Vận động của bàn tay, sự khéo léo của các ngón 
tay, phối hợp vận động mắt - tay, kỹ năng sử dụng các đồ dùng dụng cụ.
Phát triển các nhóm cơ, xương: Cơ tay, cơ chân, cơ lưng, cơ bụng
Trẻ thực hiện được các vận động theo nhạc, nhịp điệu, hiệu lệnh bằng lời với các dụng 
cụ: Bóng, gậy, vòng, quả bông
Xây dựng kế hoạch sát với tình hình thực tế nên khi thực hiện rất phù hợp, trẻ có 
những giờ tập luyện với những vận động vừa sức. Không những trẻ phát triển được 
các vận động tinh, thô, bên cạnh đó các tố chất nhanh mạnh, bền, khéo cũng được phát 
triển.
 Môi trường học tập: *Biện pháp 2: Tổ chức giáo dục thể chất thông qua thể dục sáng và các hoạt động 
trong ngày
Để tổ chức tốt giáo dục thể chất, tôi bám sát chương trình giáo dục mầm non hiện 
hành để lựa chọn nội dung, mục tiêu phù hợp độ tuổi. 
Đảm bảo tính liên tục và tính hệ thống, tính cá biệt. Sự kết hợp hợp lý giữa các vận 
động có tính chất động và tĩnh, phù hợp với điều kiện thực tế của trường, lớp và địa 
phương. Như chúng ta đã biết qua tài liệu “Giáo dục phát triển vận động cho trẻ 
trong trường mầm non” có 9 hình thức:
“Giờ thể dục, thể dục sáng, phút thể dục, trò chơi vận động, dạo chơi ngoài trời, tuần 
lễ sức khoẻ ở trường mầm non, ngày hội thể dục, thể thao ở trường mầm non, bài 
tập phát triển vận động cá nhân, các hoạt động nhằm giáo dục phát triển cử động của 
bàn tay, ngón tay phối hợp vận động tay, mắt và kỹ năng phối hợp sử dụng các đồ 
dùng dụng cụ”
Để đạt được những kỹ năng kỹ xảo vận động có mục đích và hình thành những kỹ 
năng vận động đúng thì giờ thể dục được coi là hình thức cơ bản để tổ chức hoạt 
động giáo dục phát triển vận động cho trẻ.
Ở mỗi hình thức tuỳ theo từng nội dung bài dạy mà tôi có thể lựa chọn phương pháp 
đồ dùng dụng cụ luyện tập khác nhau.
Khi tổ chức một tiết thể dục: Bám vào kế hoạch năm, trước hết tôi phải lựa chọn nội 
dung bài dạy, sau đó xác định mục tiêu cần đạt sau bài dạy.
“Giờ thể dục” gồm có 3 phần: Khởi động, trọng động và hồi tĩnh, mỗi phần đều giải 
quyết một nhiệm vụ nhất định, mỗi phần có tác dụng và hỗ trợ lẫn nhau và hoàn 
thiện cho nhau, để trẻ hứng thú hơn giữa các phần tôi cho trẻ thực hiện phần chuyển 
tiếp nhẹ nhàng như trò chơi nhỏ “Chuông reo ở đâu?” “Bạn ở phía nào của con” hay 
trò chơi “Tiếng gọi của ai?”. Ngoài ra, tuỳ theo mỗi phần tôi có thể kết hợp nhũng 
bài hát, bản nhạc cho trẻ thêm thoải mái, hứng thú trong khi luyện tập. tư thế đúng, giúp cho các cơ quan hô hấp, tuần hoàn và các nhóm cơ hoạt động tích 
cực. Bài tập thể dục sáng không thể thiếu được các động tác hô hấp, củng cố cơ vai, 
tay, chân, bụng nên rất hào hứng tham gia buổi tập. Thứ ba, thứ năm trẻ tập thể dục 
kết thúc là động tác điều hòa hoạt động tim, chuyển cơ thể về trạng thái bình thường. 
Trong giờ thể dục sáng, tôi kết hợp giữa thể dục động tác và thể dục nhịp điệu: Thứ 
hai, thứ tư, thứ sáu tập nhịp điệu các động tác kết hợp với các dụng cụ như hoa, 
vòngTrẻ được tập với các dụng cụ thể dục tấu nhạc nhanh,vui nhộn và tập tay không 
để trẻ có cảm giác đúng về động tác khi tập không có dụng cụ.
Tôi thường lựa chọn các động tác tập thể dục với dụng cụ như:
Động tác phát triển hô hấp: Gà gáy, thổi bóng bay, thổi nơ bay, tiếng còi tàu, ngửi 
hoa, máy bay ù.ù.
Động tác phát triển cơ tay - vai: Tay đưa trước lên cao, tay đưa ngang lên cao, xoay 
bả vai
Động tác phát trển cơ chân: Ngồi khuỵu gối, đứng đưa một chân ra phía trước, ngồi 
xổm đứng lên ngồi xuống liên tục
Động tác phát triển cơ bụng - lườn: Đứng quay thân sang 2 bên, đứng nghiêng người 
sang 2 bên
Động tác bật nhảy: Bật tại chỗ, bật tách khép chân, bật luân phiên trước sau, bật tiến 
phía trước.
Sau giờ thể dục sáng, tôi tổ chức cho trẻ chơi nhẹ nhàng với các trò chơi dân gian, vận 
động những bài hát đơn giản, không làm xáo trộn đội hình của hình thức này. Trẻ 
không những được tham gia trò chơi mà trẻ còn được ôn luyện lại các bài hát, trò chơi 
trong chủ đề, từ đó trẻ được khắc sâu hơn nữa kiến thức cô giáo dạy. Tôi đã sưu tầm 
được những bài hát có vận động ngô nghĩnh, các trò chơi với các ngón tay, các trò 
chơi dân gian có luật chơi đơn giản, những trò chơi trẻ đã được chơi ở trên lớp và tất 
cả trẻ có thể cùng chơi.