SKKN Một số biện pháp phát triển thẩm mỹ cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi thông qua hoạt động tạo hình ở Trường mầm non Vĩnh Khê

 Nhận thức được nhiệm vụ và trách nhiệm to lớn ấy của người giáo viên Mầm non 
trong giai đoạn phát triển hiện nay tôi đã trải qua một quá trình nghiên cứu và tìm tòi 
tích cực học hỏi và vận dụng một số kinh nghiệm nâng cao chất lượng cho trẻ 5 – 6 
tuổi hoạt động tạo hình.
 *Phạm vi và thời gian thực hiện .
 Đề tài này tôi thực hiện trong năm học 2017 -2018 cho 20 cháu lớp 5 tuổi 
Trường mầm non Vĩnh Khê
 II. NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận
 Bộ môn hoạt động tạo hình đóng vai trò vô cùng quan trọng trong chương trình học 
tập của trẻ. Chính vì thế là một giáo viên Mầm non tôi muốn được nâng cao nhận thức 
của bản thân, đồng thời góp một phần nhỏ bé của mình vào việc nâng cao chất lượng 
của trẻ và phát triển toàn diện.
 Với mục đích chung của giáo dục Mầm non thì hoạt động tạo hình là một bộ phận 
văn hóa tinh thần, nó gắn liền với những kiến thức, kỹ năng, kỹ sảo và thể hiện nghệ 
thuật. Thông qua hoạt động tạo hình đem đến cho trẻ và ấn tượng về cái đẹp và những 
xúc cảm chân thật, những phẩm chất tốt đẹp của con người. Về mặt đạo đức hoạt động 
tạo hình giúp trẻ hình thành những đức tính tốt như: yêu thích cái đẹp, muốn tạo ra cái 
đẹp. Về mặt thể chất giúp trẻ vui vẻ phấn khởi và tác động đến hệ thần kinh, điều 
chỉnh chỉnh toàn bộ hoạt động của cơ thể giúp trẻ ngày càng khéo léo và linh hoạt. Về 
mặt thẩm mỹ giúp trẻ hình thành cảm xúc và thị hiếu thẩm mỹ khi trẻ tạo hình.
 Vì vậy hoạt động tạo hình giúp trẻ hình thành và rèn luyện ở trẻ khả năng đánh giá 
và tự đánh giá, tạo điều kiện cho trẻ phát triển vốn từ giúp cho lời nói truyền cảm hơn 
và ngôn ngữ được mạch lạc hơn, mặt khác hoạt động này còn giáo dục trẻ lòng ham 
muốn tiếp thu những điều mới lạ, những phương thức hoạt động mới, giúp trẻ hình 
thành thói quen học tập có mục đích, có tổ chức, biết lắng nghe lời chỉ bảo của cô. 
Hoạt động tạo hình là môi trường cho trẻ rèn luyện năng lực, điều khiển hành vi của 
mình nhờ có hoạt động này mà vốn hiểu biết của trẻ về thế giới xung quanh được tăng 
lên.
 2 100% giáo viên có trình độ Cao Đẳng trở lên, luôn giúp đỡ lẫn nhau và học hỏi kinh 
nghiệm, nắm vững kỹ năng dạy tạo hình. Bản thân tôi được giao nhiệm vụ là giáo 
viên chủ nhiệm lớp 5 tuổi cùng với tôi là đồng chí Cao Thị Hải Phương.
 Đồng nghiệp thường xuyên cùng nhau trao đổi những kinh nghiệm giảng dạy qua 
sách báo từ những kinh nghiệm của trường bạn từ đó có những biện pháp giúp trẻ học 
tốt môn tạo hình hơn.
3. Khó khăn.
 Nhiều cháu chưa có thói quen nề nếp vào lớp học, chưa tích cực hoạt động tạo 
hình, các hoạt động tạo hình còn vụng về.
 Đa số ở độ tuổi này về tạo hình còn sơ sài một số trẻ còn mải chơi, cảm nhận tác 
phẩm còn đơn giản, chậm, chưa tập trung chú ý trong giờ vẽ.
 Nhiều phụ huynh nhận thức chưa đầy đủ về tầm quan trọng của việc học vẽ , còn 
cho rằng trẻ đến trường chỉ chơi chứ không học.
4. Số liệu điều tra ban đầu:
 Đầu năm học 2017 - 2018tôi đã tiến hành khảo sát chất lượng, để nắm bắt được 
khả năng tạo hình của trẻ.
 Nội dung Tốt Khá Trung bình Yếu
 khảo sát Số trẻ Tỷ lệ Số trẻ Tỷ lệ Số trẻ Tỷ lệ Số trẻ Tỷ lệ 
 % % % %
 1.Khả năng 
 chú ý 8 23,5 6 17,6 10 29,4 10 29,4
 2.Kỹ năng 
 vẽ 8 23,5 11 23,3 8 23,5 7 20,5
 3.Khả năng 
 phối hợp 5 14,7 7 20,5 12 35,2 10 29,4
 màu 
 4.Bố cục 
 tranh 7 20,5 6 17,6 10 29,4 11 23,3
 5.Nhận xét 
 sản phẩm 5 14,7 5 14,7 10 29,4 14 41,1
 4 và ngay lúc đó trong đầu trẻ thơ hiện lên hàng loạt những lời nhận xét về nội dung bưc 
tranh, về trạng thái vui, buồn, thiện, ác của các nhân vật trong tranh, về thiên nhiên và 
các sử dụng màu, bố cục tranh. Do vậy việc tạo môi trường kích thích hứng thú học 
tập cho trẻ trong hoạt động tạo hình là rất quan trọng, cho nên ở lớp tôi thường
 xuyên trưng bày ở các góc nghệ thuật, những tranh ảnh vẽ, xé dán đồ chơi vật mẫu 
sản phẩm mang tính nghệ thuật.
 Ngoài ra trong giờ hoạt động tạo hình có thể tìm hiểu thế giới xung quanh tìm hiểu 
thế giới một cách có tổ chức, và tiếp thu các tri thức, kỹ năng, kỹ xảo theo một chương 
trình có hệ thống.
Ví dụ: Với chủ điểm “Thực vật quanh bé ”. Tôi trang trí nhiều các hình ảnh các loài 
hoa, cây ăn quả và dưới mỗi hình ảnh có ghi các từ ghép tương ứng để từ đó trẻ nhớ 
lâu hơn các loài hoa, quả, cây... Và những chữ cái trong các từ. 
 Từ đó sẽ giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, tập chung chú ý, mở rộng hiểu biết và trẻ 
còn được làm quen với môi trường chữ viết.
Ví dụ: Dưới bức tranh hoa cúc, hoa hồng có ghi các từ hoa cúc, hoa hồng.
 Qua việc trang trí góc, tôi đã phát hiện ra trẻ rất thích đến xem, mong muốn được 
thể hiện ý tưởng của mình. Tuy nhiên tôi cũng phải cùng tham gia với trẻ để hướng 
dẫn gợi ý thêm cho trẻ những đối tượng mà lần đầu tiên trẻ mới được nhìn thấy.
Ví dụ: Với hình ảnh con voi và ... tôi đã cho trẻ gọi tên và tự nêu lên nhận xét về 
những đặc điểm nổi bật của đối tượng rồi trẻ rất muốn được thể hiện ý tưởng độc đáo 
của riêng mình.
 6 Ngoài ra muốn trẻ hứng thú học hỏi thì giáo viên nên tổ chức cho trẻ đi tham quan 
để giúp trẻ quan sát và đàm thoại nhằm khơi gợi hứng thú, kích thích tính tò mò, ham 
hiểu biết của trẻ, đồng thời cung cấp kiến thức cho trẻ về đối tượng, đặc điểm, hình 
dáng, lợi ích của đối tượng đó và hướng cho trẻ phát hiện ra cái mới lạ, hấp dẫn khi 
tham quan.
 Mặt khác trong quá trình tham quan sẽ giúp trẻ hiểu biết lĩnh hội và mở rộng nhiều 
về kiến thức, trẻ sẽ tự cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên.
Ví dụ: Cô cho trẻ đi tham quan vườn cây ăn quả, sau đó trẻ có thể vẽ được một vườn 
cây ăn quả theo ý tưởng riêng của mình và cảm nhận được qua buổi tham quan. Hoặc 
trong các giờ rảnh rỗi tôi có thể cung cấp cho trẻ về các đối tượng miêu tả, trao đổi với 
trẻ để nắm bắt được những suy nghĩ của trẻ để gợi những xúc cảm, bồi dưỡng sự cảm 
thụ về vẻ đẹp của các sự vật hiện tượng.
Ví dụ: Cô giới thiệu hôm nay cô cho các con nặn một số con vật sống trong rừng. 
- Cô hỏi trẻ ý định sẽ nặn con gì? nặn con vật đó như thế nào?
- Sau đó cho trẻ nêu lên những ý tưởng của mình, cô gợi ý để trẻ sáng tạo. Ngoài con 
vật này ra con sẽ nặn thêm những con vật nào khác nữa?
- Cô cho trẻ thể hiện ý tưởng và óc sáng tạo của mình sau mỗi lần tạo hình là một phần 
nhận xét sản phẩm, lúc này trẻ sẽ nêu những sản phẩm của mình của bạn . 
 Nhìn chung ở lứa tuổi Mầm non sự hình thành và phát triển nhân cách của 
trẻ diễn ra không phải qua các tiết học của môn khoa học riêng rẽ mà của người dạy 
hoạt động theo quan niệm tích hợp. Các hoạt động này giúp trẻ lĩnh hội, khám phá 
 8 Sau đó cô hỏi trẻ nêu ỷ tưởng vẽ của mình, giáo viên khuyến khích trẻ nói lên 
vẻ đẹp của mình về mỗi bức tranh, sau đó hỏi trẻ nêu những ý định của trẻ vẽ gì? rồi 
cho trẻ thể hiện ý định của mình vào bức tranh vẽ.
 Giáo viên khuyến khích trẻ tự lựa chọn các dụng cụ và các chất liệu để thể hiện 
sản phẩm theo ý của mình, khuyến khích trẻ thể hiện thêm các chi tiết và tô màu trang 
trí theo ý thích để tạo ra những sản phẩm tạo hình đa dạng .
 Tuy nhiên để tạo được hứng thú cho trẻ không nhàm chán, thì việc gây ấn tượng 
cho trẻ và thích thể hiện những gì mà trẻ quan sát được trong thực tế và trong tranh 
ảnh, băng hình tivi là điều rất quan trọng.
Ví dụ: Với đề tài “ Vẽ những con vật sống trong gia đình ”
 Chủ đề : Những con vật bé yêu
Vào bài cô cho trẻ hát bài: “ Gà trống , mèo con và cún con ”. Sau đó giới thiệu 
 Xin chào tất cả các bé đến với chương trình “Những con vật bé yêu ” ngày hôm 
nay. Về dự với chương trình ngày hôm nay còn có rất nhiều các con vật cùng về tham 
dự đấy. Các bé hãy quan sát xem đó là con vật gì nhé.
 Cô cho trẻ xem đoạn video clip có hình ảnh những con vật sống trong gia đình được 
trình chiếu trên màn hình. Được quan sát những hình ảnh động của các con vật trên 
màn hình, Tôi thấy trẻ rất hứng thú và tôi có thể gợi ý hỏi trẻ: Đến với chương trình 
 10 Nói chung nhờ có các hình thức tổ chức hoạt động tạo hình theo hướng tích hợp và 
kết hợp với áp dụng công nghệ thông tin vào các bài giảng đã góp phần tới việc kích 
thích hứng thú học tập của trẻ, giúp trẻ tạo ra những sản phẩm đẹp và mở rộng sự hiểu 
biết của trẻ về thế giới xung quanh.
*Biện pháp 3: Sưu tầm và làm đồ dùng để gây hứng thú cho trẻ hoạt động tạo 
hình.
 Bồi dưỡng hứng thú, tìm kiếm, khám phá, tự tích lũy vốn biểu tưởng, ấn tượng, 
kinh nghiệm tạo hình, đồng thời sử dụng khả năng tạo hình một cách tích cực tự giác 
để tìm hiểu về cuộc sống, về thế giới xung quanh.
 Trước khi dạy kỹ năng tạo hình cho trẻ đòi hỏi người giáo viên cần phải có sự 
chuẩn bị về đồ dùng, đảm bảo về yêu cầu chuẩn xác đặc điểm, kiến thức mà còn phải 
đảm bảo về thẩm mĩ sao cho hấp dẫn, thu hút trẻ nhỏ và phù hợp với nhận thức của trẻ 
Ví dụ: Đề tài “Vẽ con gà trống” ( theo mẫu ) 
 Chủ đề : Thế giới động vật 
Thì tranh vẽ mẫu của cô phải là con gà trống với những đặc điểm nổi bật là: mào, cổ, 
đuôi, cánh, mỏ, chân, có màu lông sặc sỡ. Ngoài ra tôi còn cho trẻ quan sát con gà 
trống thật qua những buổi tham quan hoặc trên màn hình máy chiếu. Từ đó hình thành 
cho trẻ biết nhận xét, đánh giá vẻ đẹp trong bức tranh vẽ
 Nếu những bức tranh vẽ mẫu của cô vẽ con gà trống không giống lắm hoặc tô 
màu không tươi sáng sẽ không hấp dẫn, không thu hút được sự chú ý của trẻ.
 12 Ví dụ: Trẻ muốn nặn con hươu trẻ đã dùng các cành khô do cô sưu tầm gắn lên làm 
sừng , lấy vỏ hướng dương làm tai, dùng hạt cườm làm mắt.
 Ngoài ra trẻ còn sử dụng các hột hạt để tạo ra những sản phẩm theo ý thích . 
Vậy qua sưu tầm những nguyên vật liệu, đồ dùng sáng tạo đã góp phần giúp trẻ phát 
triển tư duy rí tưởng tượng và óc sáng tạo .
* Biện pháp 4 : Tổ chức nhận xét sản phẩm, dạy trẻ nhận xét tranh.
 Qua quá trình nhận xét sản phẩm là rất quan trọng trong hoạt động tạo hình nó 
sẽ là niềm phấn khởi, hứng thú cho trẻ thực hiện các giờ hoạt động tạo hình tiếp theo.
 Chính vì vậy trẻ Mầm non nói chung và dạy trẻ 5- 6 tuổi nói riêng thì trẻ rất 
thích được khen, cho nên khi nhận xét sản phẩm hình thành cho trẻ giáo viên cần phải 
có nhiều hình thức nhận xét khác nhau để tạo cho trẻ cảm giác thoải mái, hứng thú, 
tích cực tham gia vào các hoạt động.
Ví dụ: Khi treo tranh nhận xét sản phẩm giáo viên không nên treo những bức tranh 
xấu ở dưới, tranh đẹp ở trên vì làm như thế sẽ gây cho trẻ tâm lý xấu hổ với bạn bè và 
cứ như thế trẻ sẽ mất dần tính sáng tạo, tự tin.
 Giáo viên nên cho trẻ tự nhận xét cái đẹp trong sản phẩm của mình và bạn cần 
tôn trọng ý kiến của trẻ. Bên cạnh khi nhận xét sản phẩm tôi có thể giới thiệu thêm 
 14