SKKN Một số biện pháp phát triển thẩm mỹ cho trẻ 5-6 tuổi thông qua hoạt động tạo hình

 giúp trẻ làm quen với các phương tiện và ngôn ngữ tạo hình như: giấy vẽ, sáp màu, 
đường nét, hình dáng, màu sắc, bố cục... Từ đó phát triển khả năng quan sát, phát triển 
trí nhớ, trí tưởng tượng, sự sáng tạo... ở trẻ. Trẻ còn học được cách lập kế hoạch hoạt 
động như: Sẽ vẽ gì; Dùng màu gì; Sắp xếp các chi tiết trong bao lâu; Vẽ trong thời 
gian bao lâu. Đây chính là đặc điểm khác xa giữa con người và con vật, đồng thời đem 
lại hiệu quả lao động cao. Ngoài ra khi hoạt động tập thể trẻ còn biết đánh giá sản 
phẩm tạo hình của trẻ và của các bạn mình. Được các bạn góp ý trẻ sẽ quen dân với 
những lời khen - chê của người khác, đồng thời kĩ năng xã hội được hình thành như: 
chờ đến lượt, chia nhau đồ dùng, cùng nhau bàn bạc,... Càng tham gia tích cực hoạt 
động tạo hình bao nhiêu thì trẻ càng tự tin trong việc sử dụng bút, giá vẽ, màu sắc và 
rất có lợi cho việc học tập. Tất nhiên dạy trẻ vẽ ở bậc mâm non không nhằm đào tạo 
cho trẻ thành các hoạ sỹ mà chủ yếu thông qua đó nhằm khơi dậy và phát triển năng 
khiếu thẩm mỹ vốn có ở trẻ, tiến tới hình thành thị hiếu thẩm mĩ cho trẻ, đồng thời góp 
phân nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Là một giáo viên mâm non dạy trẻ lớp 
mẫu giáo lớn (5-6 tuổi). Tôi nhận thấy trẻ rất thích học tạo hình đặc biệt trẻ rất thích 
thể hiện những tưởng tượng của mình về thế giới xung quanh qua những bức tranh. 
Chính sự say mê đó đã thôi thúc Tôi tìm tới những biện pháp dạy sao cho phù hợp và 
đạt hiệu quả cao. Đó là lý do tôi chọn đề tài “Một số biện pháp phát triển thẩm mỹ cho 
trẻ 5 - 6 tuổi thông qua hoạt động tạo hình”.
 Trong những năm vừa qua những đề tài sáng kiến kinh nghiệm của các giáo 
viên mâm non nói chung và của giáo viên trường mâm non chúng tôi nói riêng đã 
nghiên cứu và áp dụng rất nhiều đề tài, mỗi đề tài nghiên cứu mỗi lĩnh vực khác nhau 
nhưng chưa có và nếu có thì cũng rất ít đề tài nghiên cứu về “Một sổ biện pháp phát 
triển thẩm mỹ cho trẻ 5 -6 tuổi thông qua hoạt động tạo hình”. Vì thế để làm mới 
nội dung sáng kiến của mình tôi mạnh dạn nghiên cứu và đưa vào áp dụng đề tài này. 
Hơn nữa, đề tài này có tác dụng làm thay đổi dân trí tưởng tượng của trẻ về thế giới 
xung quanh muôn màu muôn vẻ và đặc biệt là giúp trẻ nhìn thấy vẻ đẹp của vùng biển 
đây cát trắng và nắng, những chiếc thuyền ra khơi đánh cá, đồng thời giúp cho giáo 
viên chúng tôi dễ dàng hơn khi dạy trẻ lĩnh vực phát triển thẫm mỹ (Tạo hình). giảng dạy.
 Trường nằm trong diện xã bãi ngang ven biển nên được sự quan tâm của Huyện, 
Phòng giáo dục trường được xây dựng kiên cố hai tâng với 6 phòng học diện tích các 
phòng học rộng rãi, khang trang, sạch sẽ và tất cả đều được ăn bán trú thuận lợi cho 
việc chăm sóc nuôi dưỡng và giáo dục trẻ đạt kết quả tốt hơn.
 Bản thân luôn yêu nghề mến trẻ, nhiệt tình trong công tác chăm sóc giáo dục 
trẻ, tích cực tự học và tự bồi dưỡng cho bản thân, không ngừng phấn đấu nâng cao 
năng lực cho bản thân, thường xuyên học hỏi chị em, bạn bè đồng nghiệp nên tích lũy 
được một số kinh nghiệm. Bên cạnh đó được sự quan tâm giúp đỡ của các bậc phụ 
huynh về việc sưu tâm nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương như vỏ ngao, sò, óc, hến, 
vải vụn, tranh, sách báo, ... để làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho việc dạy và học đặc 
biệt là hoạt động cho trẻ làm quen với lĩnh vực phát triển thẩm mỹ (Tạo hình) được 
quan tâm nhiều hơn.
 Nhà trường đã trồng nhiều cây xanh ở xung quanh trường, chăm sóc thường 
xuyên, bồn hoa trồng với nhiều lọai hoa đẹp hấp dẫn trẻ thuận lợi cho việc hoạt động 
ngoài trời.
 Sân bãi rộng rãi, an toàn và có nhiều đồ chơi tự tạo được các cô giáo, phụ huynh 
và hội rễ của trường đã chung tay tạo nên làm cho trẻ thích thú hoạt động ngoài trời và 
hoạt động vui chơi.
 Một số cháu nhanh nhẹn, mạnh dạn, khả năng tiếp thu nhanh, ngữ điệu tốt, trả 
lời các câu hỏi mạch lạc đó là điều kiện tốt để giúp tôi tự tin thực hiện tốt lĩnh vực phát 
triển thẩm mỹ (Tạo hình).
 Bản thân luôn được sự quan tâm, tạo điều kiện của Ban giám hiệu nhà trường, 
sự động viên tinh thân của đồng nghiệp, đặc biệt là sự quan tâm của gia đình đã giúp 
tôi hoàn thành tốt của một người giáo viên. Song bên cạnh những thuận lợi mà tôi có 
thì bản thân còn gặp không ít khó khăn sau:
b. Khó khăn.
 Bản thân tôi là một giáo viên tuổi nghề còn trẻ nên kinh nghiệm về giảng dạy 
chưa có nhiều. cách sắp xếp trang trí lớp học của bé. Bé quan sát xung quanh xem lớp mình có khác 
nhà bé không? Có đẹp hơn nhà bé không?...Chính môi trường lớp học sẽ tạo ấn tượng 
khó phai trong bé. Đây là tác động cân thiết để hình thành cảm xúc nghệ thuật cho trẻ. 
Vì vậy tôi đã tìm hiểu yêu câu của chủ điểm, căn cứ vào cấu trúc phòng học của lớp 
mình và đặc điểm tâm lí của trẻ ở độ 5-6 tuổi mà tạo môi trường nghệ thuật xung quanh 
trẻ. Với môi trường trong lớp: Các mảng chính trong lớp như mảng chủ điểm, các tiêu 
đề của các góc. Để gây ấn tượng cho trẻ tôi thường sưu tâm, thiết kế các hình ảnh ngộ 
nghĩnh đáng yêu, có màu sắc đẹp, bố cục hợp lí và có tên thật gân gũi với trẻ.
 VD: Mảng chủ đề thường ở vị trí chính để trẻ dễ nhìn dễ thấy. Nội dung của 
mảng chủ đề thường tổng hợp các hình ảnh về chủ đề: Như chủ đề trường Mâm non: 
Có hình ảnh ngôi trường, đu quay, câu trượt.có cô giáo cùng bé đi dạo...
 * Biện pháp 2: Rèn luyện tài năng thẩm mỹ của trẻ.
 Các góc hoạt động như góc gia đình tôi đặc biệt là “Bé chơi đóng vai” trong đó 
có hình ảnh Mẹ và bé mặc tạp dề nấu cơm, có đồ dùng dụng cụ chế biến. Hay góc xây 
dựng tôi lấy tên: Công trình của bé, công trình mơ ước.có hình ảnh các bé hoặc các 
con vật đang chuyển các vật liệu xây dựng, đang làm các bác thợ xây dựng từ các hình 
ảnh ngộ nghĩnh ở phía trên mảng tường. Còn phía mảng tường tôi thường làm bằng 
nhựa trong hoặc thảm gai trong đó có các sản phẩm do chính tay trẻ làm để gài vào 
làm tranh trang trí cho góc đó. Để phát huy tối đa tác dụng của môi trường hoạt động 
sau khi chuyển chủ điểm ta cân thay đổi nội dung chủ điểm mới. Tôi đã cùng trẻ thảo 
luận và đặt tên cho chủ điểm mới và tên của góc chơi của mình. Nội dung của các góc 
tôi giới thiệu cho trẻ về các sản phẩm bằng các ngôn ngữ nghệ thuật để tích luỹ cho trẻ 
có vốn hiểu biết về nghệ thuật và say mê nghệ thuật. Từ đó kích thích lòng ham muốn 
thích tham gia tạo sản phẩm nghệ thuật để có sản phẩm trang trí lớp học của mình.
 VD: Ở mảng hoạt động tạo hình: Tôi giới thiệu đây là ngôi nhà nghệ thuật của 
chúng mình. Chúng mình hãy cùng chọn một cái tên thật hay để đặt cho nó nhé. Nào 
ai có ý kiến cô gợi ý các tên như sau: Hoạ sĩ nhí, bé khéo tay, bé làm hoạ sĩ, hoạ sĩ tí 
hon. Cho trẻ thảo luận và lựa chọn nếu trẻ nào nghĩ được tên khác hay hơn cô có thể 
chọn làm tên góc hoạt động. Bây giờ ngôi nhà này đã có tên rồi: cô giới thiệu với chúng các nguyên vật liệu phù hợp với tranh tôi cung cấp cho trẻ. Khi trẻ vào góc chơi tôi 
gây hứng thú tạo tình huống cho trẻ bằng cách:
 - Đố trẻ cô có bức tranh gì?
 - Các bông hoa được làm như thế nào? Sau đó cho trẻ kể về bức tranh đó cuối 
cùng cô khái quát về một số đặc điểm chung cơ bản của một số loại hoa đó và chất liệu 
cô đã sử dụng để làm. Với những nhóm trẻ chưa thể hiện được cô có thể hướng dẫn trẻ 
1 cách tỉ mỉ hơn về cách (Vẽ, xé, chấm màu.) hoặc cô kết hợp làm chung với trẻ về 
bức tranh đó kết hợp với lời động viên khuyến khích giúp trẻ có tâm thế hơn. Như vậy 
với đề tài về “hoa” khi giáo viên tiến hành cho trẻ thực hiện theo nhiều hình thức khác 
nhau sẽ tạo cho trẻ cảm giác thoả mái, không gò bó, chán nản giúp trẻ sẽ tích cực hoạt 
động sâu hơn trong góc chơi từ đó đối tượng cô định cung cấp hoặc củng cố cho trẻ sẽ 
dân dân được hình thành trong tâm trí của trẻ. Từ đó sẽ giúp trẻ phát triển khả năng, 
kỹ năng về tạo hình. Không những chỉ có góc tạo hình mới phát huy khả năng tạo hình 
của trẻ mà ở các góc chơi khác giáo viên cũng có thể rèn luyện kỹ năng về tạo hình 
cho trẻ. Cụ thể:
 + Góc học tập: Trong góc học tập luôn có nội dung cung c ấp cho trẻ cung cấp 
về toán và môi trường xung quanh thông qua các môn học đó giáo viên thiết kế lựa 
chọn các trò chơi, nội dung để củng cố cung cấp cho trẻ. Từ đó giáo viên có thể lồng 
ghép rèn luyện kỹ năng tạo hình cho trẻ.
 VD: Với nội dung toán: “Tô màu theo yêu câu của cô” thì giáo viên kết hợp rèn 
luyện cho trẻ kỹ năng câm bút và kỹ năng tô màu.
 VD: Với nội dung môi trường xung quanh: Cô cho trẻ được cắt dán tranh ảnh, 
đồ dùng, con vật theo chủ đề tiến hành, cô kết hợp rèn luyện kỹ năng câm kéo, cắt và 
phết hồ cho trẻ.
 + Góc sách: Là một góc yên tĩnh nhất, khi vào góc sách trẻ được xem các loại 
sách, tô vẽ, làm tranh chuyện, kể chuyện sáng tạo cùng cô kể về các đồ dùng có liên 
quan tới chủ đề đang thực hiện thì giáo viên cũng có thể nhẹ nhàng đưa kiến thức, kỹ 
năng hoạt động tạo hình rèn thêm cho trẻ. VD: Cô hướng dẫn trẻ tô tranh truyện, hướng 
dẫn cách tô màu cho bức tranh thêm đẹp. Như vậy ở trong mỗi góc chơi, nhóm chơi đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, các hoạt động đó được liên tục thực hiện tạo thành 
kỹ năng. VD: Đâu tiên tôi cho trẻ câm bút đi màu theo ý thích của trẻ. Sau đó di màu 
các hình ảnh to rõ nét, ít chi tiết. Khi trẻ đã câm bút khá thành thạo tôi cho trẻ tập vẽ 
nét cơ bản như: Nét vẽ cuộn len, vẽ mưa rơi (nét xiên, vẽ nét thẳng, vẽ nét ngang...) 
Khi trẻ đã vẽ thành thạo tôi hướng dẫn cho trẻ tập vẽ các bức tranh sáng tạo theo ý 
thích của trẻ. Ở giai đoạn này chưa đòi hỏi trẻ phải tạo được bức tranh hoàn chỉnh mà 
chỉ yêu câu trẻ tưởng tượng và đặt tên cho bức tranh của mình là được.
 + Cho trẻ làm quen với bút lông, màu nước: Sau khi trẻ câm bút chì vẽ khá thành 
thạo, tôi thực hiện mức độ cao hơn là cho trẻ làm quen với bút lông, màu nước. Ở trẻ 
5-6 tuổi việc sử dụng màu nước cũng gặp không ít khó khăn, xong thực tế tiếp xúc với 
trẻ tôi thấy việc cho trẻ sử dụng màu nước trẻ rất hứng thú. Khi làm tôi tổ chức như 
sau:
 Bước 1: Chọn và sử dụng màu không có keo, chỉ dùng màu bột pha nước (đặc 
tính của màu này là màu sắc đẹp nhưng dễ rửa, không mất vệ sinh). Để gây hứng thú 
cho trẻ hoạt động tôi cho trẻ in bàn tay, bàn chân (ở chủ điểm bản thân). Từ những bàn 
tay, bàn chân nhỏ nhắn của bé được in bằng các màu khác nhau đem trang trí lên tường 
làm bé rất thích thú, luôn luôn đòi cô cho tập làm hoạ sĩ.
 Bước 2: Tôi cho trẻ dùng bút lông vẩy màu hoặc phết màu. yêu câu kỹ năng trẻ 
làm: câm bút chấm vào màu, gạt nhẹ vào mép hộp để màu không vung vãi lung tung. 
Sau đó để cách mặt tờ giấy đến bút 1 khoảng cách từ 25 - 30 cm vẩy nhẹ theo ý của 
trẻ, có thể đan xen các màu bằng các bút khác nhau. Ở kỹ năng này cô dạy trẻ có thói 
quen dùng bút nào màu ấy để tạo bức tranh có màu sắc đẹp.
 + Dạy trẻ kỹ năng nặn, xé, dán: Đối với trẻ 5-6 tuổi vận động tinh của trẻ phát 
triển ở mức độ khá cao. Vì vậy tôi đã rèn luyện cho trẻ 1 số kỹ năng cơ bản sử dụng 
đất để tạo ra sản phẩm. VD: dạy trẻ làm các động tác xoay tròn, ấn bẹt, lăn dọc. Khi 
xé dàn tôi cho trẻ tập xé từ đơn giản đến phức tạp đó là: xé thẳng, xé vụn , xé lân tay 
hình tròn... Dạy trẻ kỹ năng phết hồ, đây là kỹ năng tuuwong đối dễ đối với trẻ 5 - 6 
tuổi. Vì vậy khi trẻ dán cô dạy trẻ kỹ năng đặt hình sắp xếp bố cục trước sau đó lật nên 
phết hồ ở phía sau của giấy. Làm như vậy trẻ dễ thao tác và định hình được sản phẩm