SKKN Một số biện pháp nhằm giúp trẻ 5-6 tuổi làm quen làn điệu Dân ca Hò khoan Lệ Thủy

 CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
 Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài: “MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ MẪU GIÁO 5-6 TUỔI 
 LÀM QUEN LÀN ĐIỆU DÂN CA - HÒ KHOAN LỆ THỦY ”
 Họ và tên: Nguyễn Thị Hoàn
 Chức vụ: Giáo viên
 Đơn vị công tác: Trường Mầm non An Thủy
 Quảng Bình, tháng 12 năm 2016
 2
 Quảng Bình, tháng 5 năm 2015
 Quảng Bình, tháng 05 năm 2014
 Quảng Bình, tháng 5 năm 2014 kiện cho trẻ được trải nghiệm, tìm tòi, khám phá môi trường xung quanh dưới 
nhiều hình thức đa dạng, đáp ứng nhu cầu, hứng thú của trẻ theo phương châm 
“chơi mà học, học bằng chơi”. Chú trọng đổi mới tổ chức môi trường giáo dục 
nhằm kích thích và tạo cơ hội cho trẻ tích cực khám phá, hoạt động và sáng tạo 
phù hợp với lứa tuổi, khơi dậy và phát triển tối đa những khả năng tiềm ẩn, đặt nền 
tảng cho việc học ở các cấp học tiếp theo và cho việc học tập suốt đời.
 Thực hiện phong trào “Trường học thân thiện, học sinh tích cực”, hoạt động 
cho trẻ làm quen với làn điệu Dân ca Hò khoan Lệ Thủy là một việc làm thường 
xuyên và thiết thực, khai thác các Di sản văn hóa phi vật thể là nguồn tri thức, là 
phương tiện dạy học, giáo dục tích cực đối với trẻ, góp phần hoàn thiện những giá 
trị cao đẹp về Chân - Thiện - Mỹ. giúp trẻ có cái nhìn đúng đắn hơn về những giá 
trị văn hóa dân tộc, hình thành và nâng cao ý thức trân trọng, giữ gìn và bảo vệ các 
tài sản cha ông ta để lại. Điều đáng mừng Lệ Thủy - Quảng Bình là vùng đất vẫn 
còn lưu giữ được nhiều làn điệu Hò khoan. Âm hưởng của giọng hò nhuộm đầy 
các góc quê, những mảnh đất, con sông, những nếp nhà và cả phong cách sống rất 
bình dị của con người Lệ Thủy. Giữ gìn, bảo tồn, và phát huy giá trị di sản hò 
Khoan là góp phần lưu giữ một di sản văn hóa quý báu của dân tộc, bảo tồn một di 
tích văn hóa có giá trị to lớn phi vật thể của mảnh đất "Địa linh, nhân kiệt" Lệ 
Thủy. Vì vậy việc cho trẻ làm quen Dân ca Hò khoan của Quê hương Lệ Thủy là 
một hoạt động vừa mang tính khoa học sâu sắc, vừa mang tính thực tiễn sinh động, 
đồng thời vừa là lĩnh vực hoạt động mang tính xã hội cao..
 Để giúp trẻ biết được tầm quan trọng về làn điệu Dân ca Hò khoan của địa 
phương, hun đúc cho trẻ có tâm hồn dân tộc, giáo dục trẻ biết yêu quý bảo tồn các 
Di sản văn hóa, không ai khác người lớn chúng ta cần giáo dục và cho trẻ làm quen 
Dân ca Hò khoan càng sớm càng tốt. 
 Song trong thực tế các hoạt động làm quen Di sản văn hóa của địa phương 
cho trẻ 5-6 tuổi hầu như chưa được chú trọng, chỉ diễn ra theo kiểu giáo viên 
truyền đạt cho trẻ nghe, chứ trẻ rất ít được khám phá, được thể hiện. Xuất phát từ 
những vấn đề trên, với lòng yêu nghề, mến trẻ đã thôi thúc bản thân tôi trăn trở 
nghiên cứu, tìm ra một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục cho trẻ đạt 
kết quả cao . Đó là lí do tôi chọn đề tài “ Một số biện pháp nhằm giúp trẻ 5 - 6 tuổi 
làm quen làn điệu Dân ca Hò khoan Lệ Thủy”.
 1.2. Phạm vi áp dụng đề tài:
 Hiện nay, cho trẻ làm quen Di sản văn hóa phi vật thể ở địa phương là một 
vấn đề quan trọng, cần thiết có ý nghĩa khoa học, được Bộ Văn hóa, Thể Thao và 
Du Lịch, Bộ giáo dục và Đào tạo, Phòng giáo dục Đào Tạo hết sức quan tâm, đẩy 
mạnh, Nghị quyết Đảng bộ huyện Lệ Thủy Lần thứ XXI; XXII đã nhấn mạnh việc 
bảo tồn Dân ca Hò khoan Lệ Thủy, đưa vào nội dung học tập của trẻ, và hết sức 
quan trọng đối với nghành học Mầm non.
 4 non đã làm cơ sở cho mọi người hiểu được tầm quan trọng và nhiệm vụ của việc 
cho trẻ làm quen với Hò khoan Lệ Thủy. 
 Bản thân đam mê và hiểu được một số làn điệu Hò khoan, đồng thời, nhận 
được sự quan tâm giúp đỡ, chỉ đạo sâu sát của ban giám hiệu nhà trường, tập thể 
chị em đồng nghiệp để tôi thực hiện tốt nhiệm vụ của mình, được nhà trường đầu 
tư về cơ sở vật chất tạo điều kiện cho tôi tích cực tìm hiểu sưu tầm nhiều làn điệu, 
lời hò khoan mới có ý nghĩa giáo dục cao. 
 Thực tế ở địa phương còn lưu giữ nhiều làn điệu Hò khoan trong tương lai 
không xa sẽ được Unesco công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể. Sự phát triển 
của khoa học kĩ thuật, phương tiện thông tin đại chúng, ở địa phương còn có rất 
nhiều nghệ nhân hát Hò Khoan nổi tiếng, giúp giáo viên dễ dàng tìm kiếm nguồn 
tư liệu phong phú và quý giá có nhiều hình ảnh sống động, nhiều làn điệu đặc sắc 
để đưa vào dạy học.
 Một số phụ huynh có ý thức trách nhiệm, quan tâm đến việc học tập của con 
em mình, phối hợp thường xuyên với giáo viên sưu tầm tranh ảnh, tư liệu 
 Bản thân luôn được chị em đồng nghiệp quan tâm, giúp đỡ.
 Nhiều năm dạy trẻ 5-6 tuổi nên phần nào hiểu được đặc điểm tâm sinh lý, 
khả năng tiếp thu kiến thức của trẻ ở lứa tuổi này.
 2.1.2. Khó khăn: 
 Lớp nằm ở khu vực lẽ, điều kiện cơ sở vật chất còn nhiều hạn chế, đặc biệt 
là trang thiết bị, đồ dùng phục vụ thời gian cho trẻ làm quen, tập luyện quá ít, 
không đáp ứng theo nhu cầu hoạt động cho cô và trẻ.
 Trình độ nhận thức, tiếp thu kiến thức, kỹ năng của trẻ còn hạn chế, lại 
không đồng đều.
 Thời gian tổ chức cho trẻ làm quen rất hạn hẹp, các hội thi hát Hò khoan ở 
trường chưa được thường xuyên. 
 Đa số trẻ là con nông dân, tuy phụ huynh quan tâm đến việc học của trẻ 
nhưng việc giáo dục trẻ làm quen với làn điệu Dân ca Hò khoan cho trẻ ít được phụ 
huynh quan tâm.
 Tư liệu, tranh ảnh, pa nô, về công tác tuyên truyền về Dân ca Hò khoan 
chưa có.
 Nhận thức của giáo viên về việc giáo dục Dân ca Hò khoan cho trẻ còn 
chung chung, theo kiểu giáo viên hát cho trẻ nghe, chưa thực sự dành thời gian tập 
luyện cho trẻ, chưa lấy trẻ làm trung tâm.
 Mặc dù gặp nhiều khó khăn nhưng với sự quyết tâm của bản thân, tôi đã 
không ngừng tìm kiếm, học hỏi, sáng tạo ra những phương pháp nhằm giúp trẻ làm 
quen một số làn điệu hò khoan dễ dàng, quen thuộc ở địa phương. Mong rằng 
những việc làm của tôi sẽ mang lại kết quả thiết thực cho trẻ. 
 6 2.2. Các giải pháp:
 Giải pháp 1: Sưu tầm tìm hiểu nội dung, kiến thứcvề một số làn điệu 
Dân ca Hò khoan phổ biến ở địa phương phù hợp với chủ điểm giáo dục trường 
mầm non.
 Để giúp trẻ làm quen các làn điệu Dân ca Hò khoan Lệ Thủy đạt hiệu quả 
cao đòi hỏi trước hết người giáo viên phải tìm hiểu, nắm bắt, hiểu sâu, rộng về nội 
dung và kiến thức các làn điệu cần truyền thụ cho trẻ.
 Vì vậy việc đầu tiên tôi làm là tìm hiểu qua mạng, sau đó tôi trực tiếp gặp 
những nghệ nhân để nhờ họ giúp đỡ tìm hiểu sâu hơn những kiến thức về sự hình 
thành, tồn tại của các làn điệu hò khoan, cách hò, xố, lối diễn Tiếp theo là lựa 
chọn nội dung bài phù hợp lứa tuổi trẻ mầm non, có ý nghĩa giáo dục cao, lời ca dễ 
dàng, ngắn gọn đối với trẻ.
 Ví dụ: khi lựa chọn nội dung bài hát tôi không lựa chọn lời cổ, chủ yếu lựa 
chọn lời mới, những bài hát có lời ca, ca ngợi về trường lớp, gia đình, quê hương 
gần gũi với trẻ. 
 Lựa chọn lời ca phù hợp chủ đề, các ngày lễ hội.
 Ví dụ: Đầu năm học có ngày Hội đến trường của bé. Tôi chú ý lựa chọn bài 
hò khoan có lời ca, ca ngợi về trường lớp để đưa vào tập luyện cho trẻ biễu diễn; 
Ngày hội nhà giáo thì lựa chọn lời ca, ca ngợi công ơn thầy cô
 Bên cạnh đó tôi sưu tầm, tìm kiếm thêm đồ dùng trực quan. Vì đồ dùng 
trực quan là một minh họa sinh động để giúp trẻ chú ý và tiếp thu một cách nhanh 
chống nội dung vấn đề cô cần truyền đạt cho trẻ. Nếu trong các hoạt động lễ hội, 
cô không sử dụng đồ dùng trực quan thì sẽ không thu hút được sự chú ý của trẻ và 
trẻ chóng chán, khiến chất lượng dạy và học không cao. Chính vì vậy khi tìm hiểu 
và sưu tầm kiến thức, đồ dùng, đạo cụ lễ hội phải đảm bảo được những tính sau:
 Lựa chọn các hoạt động làm quen với làn điệu Dân ca Hò khoan Lệ Thủy phải 
vừa sức với trẻ.
 Đảm bảo tính sư phạm, hấp dẫn, kích thích trí tò mò của trẻ, trẻ có thể thao 
tác dễ dàng, thuận tiện.
 Ví dụ: Khi trẻ phụ họa cho lời ca đúng nhịp điệu, không khí rộn ràng cần 
cho trẻ sử dụng sanh, mõ, phách gỗ Phụ họa cho động tác chèo thuyền thì cho 
trẻ sử dụng các loại chầm, chèo nhỏ vừa tầm với trẻ. Quần áo trang phục cũng phải 
phù hợp lễ hội, không vướng víu mà phải vừa vặn với trẻ, màu sắc hài hòa đẹp mắt 
.qua quá trình tham gia hoat động, trẻ thêm thấy tự hào và yêu quý truyền thống 
Hò Khoan và các lễ hội của địa phương mình.
 Giải pháp 2: Lập kế hoạch cho trẻ làm quen các hoạt động làm quen với 
làn điệu Dân ca Hò khoan lệ Thủy. 
 Dựa vào tình hình của lớp: Lớp có đủ diện tích phòng học rộng rãi, thoáng 
mát, có đủ đồ dùng để cho trẻ hoạt động trải nghiệm.
 8 hò khoan của quê 
 hương, yêu bạn bè, 
 trường lớp.
 Vui tết - Nghe - Hoạt động 
 trung hát: Mái học
 thu trường - Hoạt động 
 em yêu. ở mọi lúc, 
 mọi nơi
 Lớp - Biểu - Hoạt động 
 học của diễn tổng học
 bé hợp. - Hoạt động 
 vui chơi 
 ngoài trời.
 - Hoạt động 
 ở mọi lúc, 
 mọi nơi
 Giải pháp 3: Tiến hành xây dựng góc "Nghệ thuật của bé" :
 Tôi thiết nghĩ, tổ chức góc Nghệ thuật của bé lồng ghép nội dung Hò khoan 
Lệ Thủy sẽ giúp trẻ dễ dàng tiếp xúc, thường xuyên tếp xúc, trẻ tự do hát, nghe hát 
và đánh nhịp bằng nhiều loại nhạc cụ, trực tiếp trãi nghiệm hóa thân, vào những 
nhân vật trong lễ hội  Điều đó sẽ khắc sâu trong trẻ những lời ca, điệu hò khắc 
sâu trong trẻ hình tượng về con người, phong tục, tập quán của thôn xóm làng xã, 
quê hương mình. Giúp trẻ sớm có ý thức cùng cô giáo, người thân sưu tầm tìm 
kiếm tư liệu, tranh ảnh, nhạc cụ .để tạo cho góc di sản của bé thêm phong phú, 
sinh động. Qua đó trẻ biết tự hào, giữ gìn phát huy truyền thống Hò Khoan của quê 
hương. 
 Vì vậy tôi đã tiến hành xây dựng Nghệ thuật của bé, để thuận tiện cho trẻ 
sử dụng và tuyên truyền đến cả các bậc phụ huynh. Tôi sắp xếp các đồ dùng, 
dụng cụ để cho trẻ dễ lấy, dễ sử dụng để trẻ có thể tự lấy đồ dùng đồ chơi phù hợp 
với hoạt động mà giáo viên yêu cầu. Tham mưu với nhà trường trang bị thêm đồ 
dùng, trang phục, đạo cụ cho các lễ hội. Bên cạnh đó tôi còn làm thêm nhiều đồ 
dùng khác để phục vụ cho các hoạt động của trẻ, thu hút hứng thú của trẻ như: cờ, 
hoa, mủ âm nhac, dụng cụ gõ đệm, sáo, đàn nhị, trang phục ,.
 Ngoài ra khi xây dựng góc nghệ thuật trẻ có thể tự tham gia hoạt động trẻ tự 
đánh nhịp, trẻ có thể rủ bạn cùng hát hò khoan, bạn hò, bạn xố, hay khi bố mẹ đến 
đón về trẻ hò còn yêu cầu ông bà, bố mẹ xố. Khi xây dựng góc Nghệ thuật của 
bé tôi nhận thấy không khí lớp tôi rộn ràng hẳn lên, trẻ lớp tôi tiến bộ nhiều hơn, 
tham gia hoạt động tự nhiên và tích cực hơn, đồng thời phụ huynh lớp tôi thấy 
 10