SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng môn làm quen chữ cái cho trẻ 5-6 tuổi đối với học sinh dân tộc thiểu số

 Một số biện pháp Nâng cao chất lượng môn làm quen chữ cái cho trẻ 5-6 tuổi đối với học sinh 
 dân tộc thiểu số
 .Như vậy, muốn trẻ dân tộc thiểu số học tốt môn làm quen với chữ cái trước 
hết người giáo viên phải tận tâm, gần gủi trẻ, coi trẻ như con đẻ mình,dạy trẻ phải 
biết hòa đồng trong tập thể, phải biết những khả năng của trẻ khi phát âm tiếng việt 
ở mức độ nào, cần luyện cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi về cách phát âm tiếng việt. Cho 
trẻ đọc đi đọc lại nhiều lần, ngoài vốn kiến thức về đời sống XH về kiến thức văn 
hóa, thì phải luôn tìm tòi, nghiên cứu, cập nhật chương trình mới, sách giáo khoa 
mới, cùng với vốn kinh nghiệm đã có để trang bị cho mình vốn kiến thức và 
phương pháp dạy học mới nhằm đạt được mục đích, yêu cầu của chương trình mới 
đề ra. Chính vì vậy tôi đã chọn đề tài: “Một số biện pháp Nâng cao chất lượng môn 
làm quen với chữ cái cho trẻ 5-6 tuổi, Đối với học sinh đồng bào dân tộc thiểu số
2. Mục tiêu nhiệm vụ của đề tài
 Nhằm mục đích giúp trẻ nhận biết 29 chữ cái, luyện cách phát âm chuẩn, 
hoàn thiện tiếng việt chuẩn cho học sinh dân tộc đồng bào thiểu số phát triển bộ 
máy và các cơ quan phát âm, giúp trẻ hứng thú tham gia vào giờ học đạt kết quả 
cao, thì đòi hỏi người giáo viên phải có năng lực trong công tác giảng dạy, biết yêu 
thương trẻ, gần gũi với trẻ, phát âm chuẩn, truyền thụ kiến thức cho trẻ ở mọi lúc, 
mọi nơi, cho trẻ đọc nhiều lần trong ngày về các chữ cái....
 Tìm thấy các kiểu bài làm quen với chữ cái ở chương trình mới để thấy được 
sự thay đổi so với chương trình cũ. Nâng cao chất lượng dạy và học ở môn làm 
quen chữ cái nhằm làm giàu vốn từ cho trẻ.
 Hình thành và phát triển các kĩ năng nghe, viết, đọc cho trẻ nhằm giúp các 
cháu sử dụng và hoàn thiện các chữ cái rõ ràng, mạch lạc để cho trẻ có hiểu biết 
tiếng việt trong quá trình học tập và giao tiếp ở gia đình, nhà trường và xã hội. Từ 
đó góp phần hình thành nhận thức, tình cảm, thái độ và hành vi đúng đắn của trẻ 
dân tộc thiểu số mầm non trong thời đại hiện nay.
 3. Đối tượng nghiên cứu
 Một số biện pháp nâng cao chất lượng môn làm quen chữ cái cho trẻ mầm 
non từ 5-6 tuổi “Đối với học sinh đồng bào dân tộc thiểu số” Tại trường mầm non 
Hoa Hồng
 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
 - Dựa trên khả năng hoạt động của trẻ dân tộc đồng bào thiểu số mà giáo 
viên có thể nghiên cứu, tìm tòi sáng tạo các nội dung, phương pháp giảng dạy khác 
nhau theo đặc thù tâm lý lứa tuổi của chương trình mầm non mới để truyền đạt lại 
cho trẻ. 
 - Tìm hiểu vị trí của môn làm quen chữ cái trong công tác chăm sóc giáo dục 
trẻ. Từ đó đưa ra các biện pháp phù hợp để áp dụng thực hiện có hiệu quả trong 
công tác dạy và học ở thôn buôn tại trường lớp mầm non.
 Dựa vào các giờ hoạt động chung, hoạt động góc, hoạt động đi dạo đi chơi, 
hoạt động ở mọi lúc mọi nơi của cô và trẻ lớp lá 2 phân hiệu buôn cuê trong trường 
Mầm non Hoa Hồng, dựa vào tâm sinh lý lứa tuổi mà ta đề ra các mục tiêu, biện 
pháp phù hợp với nội dung của từng môn học. 
 5. Phương pháp nghiên cứu
 2 
 Trương Thị Ninh – Trường Mầm non Hoa Hồng Một số biện pháp Nâng cao chất lượng môn làm quen chữ cái cho trẻ 5-6 tuổi đối với học sinh 
 dân tộc thiểu số
trường giáo dục tốt nhất, giúp các cháu mạnh dạn tự tin trong giao tiếp, biết quan 
tâm chia sẻ, biết phát âm chuẩn khi học môn làm quen chữ cái và thể hiện hết khả 
năng cuả mình thông qua việc trò chuyện với cô giáo, bè bạn bằng ngôn ngữ tiếng 
việt
2.1 Thuận lợi - khó khăn
 - Thuận lợi
 Nhiều năm thực hiện chuyên đề Làm quen chữ cái, từ những thực tế 
trên cùng với sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Phòng giáo dục và Đào tạo huyện 
Krông ana và Ban giám hiệu nhà trường. Trường đã khắc phục được những khó 
khăn trên bằng cách tạo điều kiện cho giáo viên học tập các chuyên đề do 
Sở giáo dục, Phòng giáo dục và đào tạo tổ chức khuyến khích động viên giáo viên
học tập, học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau, nhà trường tổ chức thăm lớp, dự giờ của 
các giáo viên trong trường để góp ý, đúc rút kinh nghiệm. Bên cạnh đó còn tổ 
chức cho giáo viên được thăm lớp dự giờ các trường trọng điểm trong huyện về bộ 
môn LQVCC và sưu tầm các nguồn phế liệu rẻ tiền, sẵn có ở địa phương để làm đồ 
chơi hấp dẫn và phù hợp với trẻ. Tham khảo thêm sách báo tạp chí có nội dung liên 
quan đến việc cho trẻ làm quen chữ cái. Gíao viên đã động viên lẫn nhau sáng tác 
thơ ca, hò, vè, ca dao, đồng dao, câu đố về chuyên đề do Ngành học và nhà trường 
tổ chức. 
- Lớp tôi luôn luôn được sự quan tâm của Ban Giám hiệu nhà trường, của thôn 
buôn, của phụ huynh học sinh, các cấp uỷ Đảng và chính quyền địa phương luôn 
quan tâm chăm lo cho công tác giáo dục. Bên cạnh đó hai giáo viên đứng lớp mẫu 
giáo lớp đều đạt trình độ chuẩn trở lên, đều là giáo viên giỏi cấp trường, cấp tỉnh 
luôn yêu nghề, mến trẻ, nhiệt tình, năng động.
- Nhà trường, chuyên môn, tổ khối đã có kế hoạch chỉ đạo chuyên đề làm quen với 
chữ cái, từ đó giáo viên đứng lớp rất thuận tiện cho việc thực hiện kế hoạch.
 Lớp có sân trường rộng rãi thoáng mát nên việc tổ chức các hoạt động đi dạo 
đi chơi, hoạt động giảng dạy thơ ,chuyện, chữ cái ở mọi lúc mọi nơi đều thuận tiện 
trong công tác công tác chăm sóc giáo dục trẻ.
 Học sinh được chia theo độ tuổi và thực hiện đúng chương trình của từng độ 
tuổi theo quy định của Vụ GDMN, nên việc nhận thức môn làm quen chữ cái của 
trẻ trong lớp tương đối đồng đều.
 - Khó khăn
 Trong quá trình thực hiện chuyên đề bản thân tôi còn gặp nhiều khó khăn,đa 
phần là học sinh dân tộc đồng bào thiểu số, một số cháu mới đi học năm đầu tiên 
nên chưa mạnh dạn, nhiều cháu còn nói ngọng, nói lắp, chưa biết phát âm tiếng việt 
nhận thức của trẻ còn gặp rất nhiều khó khăn. Mặc dù trường đã mua sắm đầy đủ 
về cơ sở vật chất cũng như đầu tư về chuyên môn nhưng cũng chưa thực sự đáp 
ứng đủ so với nhu cầu học tập của chuyên đề "Làm quen chữ cái". Bên cạnh đó phụ 
huynh ở lớp hoàn toàn là dân tộc đồng bào thiểu số nghề nghiệp chính chủ yếu là 
làm nông nghiệp nên không ít phụ huynh chưa nhận thức được hết tầm quan trọng 
 4 
 Trương Thị Ninh – Trường Mầm non Hoa Hồng Một số biện pháp Nâng cao chất lượng môn làm quen chữ cái cho trẻ 5-6 tuổi đối với học sinh 
 dân tộc thiểu số
 - Tìm hiểu vị trí của môn làm quen chữ cái trong công tác GDMN để truyền 
đạt cho trẻ dân tộc đồng bào thiểu số một cách có hiệu quả.
 - Tìm hiểu sự khác nhau giữa chương trình cũ và chương trình mới trên cơ sở 
đó giúp giáo viên có những sáng tạo linh hoạt hơn trong cách chọn đề tài phù hợp 
với chủ đề và đặc thù của lớp có nhiều trẻ dân tộc đồng bào thiểu số 
 2.5 Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra
 Môn làm quen chữ cái đối với trẻ dân tộc đồng bào thiểu số luôn là những 
trăn trở đối với bản thân tôi. Có thể nói dạy hay, lối cuốn trẻ vào học môn làm quen 
với chữ cái giáo viên phải có năng khiếu, tính kiên trì, linh hoạt và luôn luôn sáng 
tạo tìm tòi ra những cái hay, cái mới thì mới mang lại hiệu quả cao trong giảng dạy. 
Nhưng đối với trẻ dân tộc đồng bào thiểu số cần có sự miệt mài luyện từng âm chữ
 Trẻ luôn thích cái mới lạ, nhất là tranh ảnh đẹp, cái con rối với các kiểu dán 
màu sắc khác nhau, các trò chơi mới lạ, các câu hỏi đặc ra giúp trẻ tư duy, trải 
nghiệm...Để đáp ứng với mục tiêu chương trình chăm sóc giáo dục trẻ mầm non, 
chúng ta cần chú ý đổi mới phương pháp giảng dạy, phát huy tối đa tính tích cực, 
chủ động sáng tạo của trẻ ở tất cả các hoạt động, từ đó giúp cho việc tổ chức hoạt 
động của giáo viên có những thuận lợi hơn.
 Trên thực tế Tôi dạy chương trình mầm non mới ở môn làm quen chữ cái 
nhiều năm, nhưng vẫn còn lúng túng trong việc chọn đề tài để xây dựng mạng nội 
dung, mạng hoạt động,sao cho phù hợp với trẻ dân tộc đồng bào thiểu số đa số bản 
thân tôi tự đặt câu hỏi, trả lời, nhắc đi, nhắc lại nhiều lần trong tiết học để cho trẻ 
lắng nghe, quan sát, sau đó trẻ có thói quen dần dần. 
 Việc xây dựng kế hoạch hoạt động trong ngày chưa có sự logic, chưa sáng 
tạo chưa đưa ra được yêu cầu phù hợp với lớp mình .
 Để đạt được mục đích, xuất phát từ tình hình thực tế của lớp mà bản thân tôi 
đang chủ nhiệm, tôi cần tìm ra các biện pháp tháo gỡ để thực hiện chương trình đổi 
mới đạt kết quả tốt và phát triển đúng mục tiêu theo kế hoạch đã đề ra: Nắm vững 
tâm sinh lý theo từng lứa tuổi của trẻ; hình thành nhân cách của trẻ thông qua các 
hoạt động nghe đọc thơ chuyện trong các giờ hoạt động chung, hoạt động góc, đi 
dạo đi chơi, đàm thoại cùng trẻ nhiều lần. Tất cả các câu hỏi đặt ra nhằm khích 
thích trẻ cảm nhận những tình cảm, tư duy, suy nghĩ, trí tưởng tượng sáng tạo của 
trẻ. Các câu hỏi phù hợp với khả năng của từng trẻ nhưng không áp đặt để làm mất 
đi sự hứng thú của trẻ, tạo cho trẻ có sự tranh luận, thảo luận sôi nổi, khơi gợi tính 
tò mò, sáng tạo, và thích học môn LQCC
 3. Giải pháp, biện pháp
 3.1 Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
 Từ những vấn đề trên cho trẻ các kỹ năng, thói quen nghe, nói, đàm thoại 
qua môn làm quen chữ cái giúp trẻ biết giao tiếp, diễn tả, cảm nhận được cái đẹp 
trong cuộc sống, tình yêu quê hương đất nước, tình cảm giữa con người với con 
người, con người với mọi cảnh vật xung quanh trẻ. Biết hòa đồng với mọi người 
xung quang trẻ
 6 
 Trương Thị Ninh – Trường Mầm non Hoa Hồng Một số biện pháp Nâng cao chất lượng môn làm quen chữ cái cho trẻ 5-6 tuổi đối với học sinh 
 dân tộc thiểu số
như : ghế , sách vở, khăn, bàn chải,dép đi trong nhà của trẻ. Kết quả của biện pháp 
này tôi đánh giá đạt 70%.
 Biện pháp 3: Gây hứng thú cho trẻ trên hoạt động làm quen chữ cái
 Như chúng ta đã biết về đặc điểm tâm sinh lí của trẻ mẫu giáo, sự tập trung chú 
ý chưa bền vững, trẻ thích những cái đẹp mới lạ có sự hấp dẫn cao.Nên việc gây 
hứng thú cho trẻ ở môn học này lại càng quan trọng hơn bởi tính chất cứng nhấc và 
khô khan có phần “ Kỉ luật”. Nếu như cô giáo cứ ép buộc trẻ ngồi học tuân thủ như 
một học sinh tiểu học hoặc một tiết dạy không có sáng tạo, rập khuôn sẽ dẫn đến trẻ 
uể oải trong tiết học, phân tán tư tưởng, nhàm chán, tiếp thu bài hạn chế. Vì thế tôi 
đã tìm ra một số biện pháp gây sự hứng thú cho trẻ đó là: Trước hết là phải chuẩn 
bị đồ dùng đầy đủ cho cô và trẻ. Đồ dùng đó phải có tính thẩm mĩ cao vì đồ dùng 
rất cần thiết , trẻ mẫu giáo suy nghĩ bằng hình thức tư duy hình tượng, tư duy gắn 
liền với tình cảm.Trẻ ghi nhớ những gì gây ấn tượng mạnh.Chính vì thế khi cho trẻ 
“ Làm quen chữ cái” Tôi cho rằng đồ dùng trực quan là yếu tố đầu tiên.
 Bước đầu trẻ được làm quen với từng chữ cái có trong nhóm chữ và trẻ được 
lần lượt làm quen các chữ qua vật chất, hình ảnh vật thật, tranh ảnh mà trong đó có 
chứa một chữ cái mà chúng ta định cho trẻ làm quen.
 Ví dụ: cho cháu làm quen với chữ cái O,Ô,Ơ
 chủ điểm “ Trường mầm non” với nhóm chữ cái O,Ô,Ơ vào bài tôi sẽ kể cho 
trẻ nghe câu chuyện “ Vịt con trong ngày khai trường” Câu chuyện được kể đi, kể 
lại nhiều lần, sau đó hỏi trẻ ngày đầu tiên vịt con chuẩn bị trong cặp được những gì 
? trẻ nói bảng con, vở , hộp màu...tôi cho trẻ làm quen chữ O trong từ “ Bảng con” 
khi viết trên bảng thành thạo cô giáo bảo vịt con lấy gì? ( Hộp màu) và cô cho trẻ 
làm quen chữ cái Ô trong từ “ Hộp màu” cô giáo ra bài tập về nhà vào đâu? “ 
Quyển vở” cũng như ở phần trên tôi cho trẻ chơi trò chơi tạo dáng chữ cái. Bạn nào 
có thể tạo dáng chữ O trên cơ thể ? Trẻ tạo như cong hai ngón tay lại, cháu thì há 
miệng ra, cháu thì dùng hai cánh tay...
 Trên cơ thể bộ phận nào giống chư O ( Mắt , miệng, đầu...)
 Cho trẻ tạo dáng chữ Ô . cho trẻ nắm tay nhau thành vòng tròn lớn , hai trẻ 
làm dấu .Với chữ Ơ cô cũng thực hiện như thế.
 Trong khi dạy muốn trẻ ghi nhớ các chữ cái được lâu hơn cô cần liên hệ thực 
tế hỏi trẻ chữ cái đó giống cái gì , hay con gì, đồ vật gì ? Để phát huy tính tích cực 
của trẻ , nhưng cô giáo cần phải nhắc đi ,nhắc lại nhiều lần. Vì đây là học sinh dân 
tộc thiểu số
 Ví dụ : Trẻ làm quen chữ cái A-Ă- Â ( Chủ đề gia đình)
 Trước tiên là cách vào bài đã gây sự hứng thú đối với trẻ , tôi cho cả lớp đọc 
thơ “ giữa vòng gió thơm” qua tranh thơ trẻ có thể hiểu được trong bài thơ có chứa 
các chữ cái đang hoc, trẻ có thể lấy thước chỉ vào các chữ cái mà trẻ đã được học 
qua bài thơ. Như chữ cái A trong câu thơ (này chú gà nâu) hoặc là chữ Ă trong câu 
thơ ( Hãy yên lặng nào ) chữ Â trong câu thơ ( Phe phẩy quạt nan ) khi trẻ nhận biết 
được các chữ cái trong câu thơ thì phải nói rằng cả một quá trình mà trẻ có rất 
nhiều cố gắng trong việc tiếp thu khi LQVCC.... 
 8 
 Trương Thị Ninh – Trường Mầm non Hoa Hồng