SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động làm quen chữ cái cho trẻ 5-6 tuổi

 §Ò tµi: Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động làm quen 
 chữ cái cho trẻ 5-6 tuổi
 MỤC LỤC
 Trang
 PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ ...................................................................1
 1: Lý do chọn đề tài............................................................................1
 2: Mục đích nghiên cứu......................................................................2
 3: Đối tượng nghiên cứu.....................................................................2
4: Thời gian nghiên cứu .............................................................................2
 5: Phương pháp nghiên cứu...............................................................2
 PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐÊ.................................................2
 1. Cơ sở lý luận:..................................................................................2
 2. Cơ sở thực tiễn................................................................................3
 2.1: Thuận lợi................................................................................3
 2.2: Khó khăn...............................................................................4
 2.3: Kết quả khảo sát....................................................................4
3. Biện pháp thực hiện................................................................................5
 3.1: Các biện pháp chính ....................................................................5
3.2: Quá trình thực hiện đề tài trong năm học 2019-2020 .........................5
4. Kết quả đạt được sau khi thực hiện đề tài.. ..........................................12
 PHẦN III: KẾT THÚCVẤN ĐỀ.......................................................13
 1. Ý nghĩa:...13
2. Bài học kinh nghiệm..............................................................................13
 3. Khuyến nghị, đề xuất...................................................................13
PHẦN IV: TÀI LIỆU THAM KHẢO......................... .........................15 §Ò tµi: Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động làm quen 
 chữ cái cho trẻ 5-6 tuổi
3. Đối tượng nghiên cứu:
- Trong khuôn khổ của đề tài, tôi chỉ tập trung nghiên cứu và áp dụng một số 
 biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động làm quen chữ cái cho trẻ 5-6 
 tuổi tại lớp Mẫu gáo lớn A2 Trường mầm non Quan Hoa - Quận: Cầu 
 Giấy - Hà Nội.
4. Thời gian nghiên cứu:
Bắt đầu nghiên cứu từ tháng 8- 2019 đến tháng 2 năm 2020
5. Phương pháp nghiên cứu:
 Đề tài này được thực hiện với một số phương pháp sau đây:
 - Phương pháp dùng lời.
 - Phương pháp quan sát.
 - Phương pháp thực hành.
 - Phương pháp phân tích- tổng hợp.
 - Phương pháp so sánh.
 PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lý luận:
 - Theo các nhà tâm lý học, sự phát triển tâm lý- nhân cách là một quá trình 
thừa kế liên tục những thành tựu phát triển của các giai đoạn trước đó. Sự phát 
triển tâm lý- nhân cách ở lứa tuổi này vừa là sự thừa kế những thành tựu phát 
triển tâm lý- nhân cách ở lứa tuổi trước vừa chuẩn bị cho sự phát triển tâm lý- 
nhân cách ở lứa tuổi tiếp theo. Trẻ phát triển tốt ở giai đoạn này là điều kiện 
thuận lợi cho sự phát triển ở giai đoạn tiếp theo. Để chứng minh cho điều này 
chúng ta hãy quan sát quá trình phát triển nhận thức ở trẻ em. Sự phát triển vận 
động, sự phát triển giác quan, khả năng định hướng và ngôn ngữ của trẻ em tuổi 
nhà trẻ là điều kiện quan trọng để trẻ tiếp thu lĩnh hội những biểu tượng sơ đẳng 
về thế giới xung quanh thông qua nhận thức cảm tính và tư duy trực quan ở lứa 
tuổi mẫu giáo. Và nhờ có vốn hiểu biết phong phú về thế giới xung quanh dưới 
dạng những biểu tượng, nhờ có tư duy trực quan, ngôn ngữ của trẻ ở tuổi mẫu 
giáo lớn nhằm phát âm chuẩn chữ cái qua đó nhằm giúp trẻ tiếp thu dễ dàng 
những tri thức khoa học mang tính chất khái quát ở trường phổ thông và tư duy 
khái quát, tư duy lôgic phát triển...
 - Chính vì vậy việc áp dụng một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động 
làm quen chữ cái cho trẻ 5-6 tuổi là mục tiêu của Giáo dục mầm non và là mục 
đích đầu tiên ban hành Bộ chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi. Đây là giai đoạn vô 
 2 §Ò tµi: Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động làm quen 
 chữ cái cho trẻ 5-6 tuổi
 - §èi víi b¶n th©n t«i ®­îc ®øng d¹y líp lín nhiÒu n¨m, nªn trong mçi n¨m 
t«i ®· tÝch luü ®­îc nh÷ng mét sè kinh nghiÖm nhá vÒ ph­¬ng ph¸p d¹y trÎ lµm 
quen ch÷ c¸i ë ®é tuæi 5-6 tuæi.
 - Ban giám hiệu luôn quan tâm đầu tư cơ sở vật chất và chuyên môn, bồi dưỡng 
phương pháp, đổi mới hình thức tổ chức hoạt động giáo dục mầm non, tạo mọi điều 
kiện để giáo viên thực hiện tốt chương trình giáo dục mầm non mới.
 - Được tập huấn bồi dưỡng tham gia kiến tập trường bạn về các hoạt động.
c.Trẻ: Tất cả trẻ đều có nề nếp thói quen tốt trong học tập, nhanh nhẹn, mạnh 
dạn, có khả năng nghe - hiểu và tiếp thu rất nhanh.. 
d. Phụ huynh: Đa số các phụ huynh quan tâm đến tình hình học tập của con em 
mình, thường xuyên ủng hộ các nguyên vật liệu phục vụ cho việc học tập của 
trẻ.
 2.2. Khã kh¨n:
a. Cơ sở vật chất: §å dïng phôc vô cho m«n häc chưa được đầy so với số 
lượng học sinh, chñ yÕu lµ gi¸o viªn tìm tòi, tù lµm, tự sáng tạo.
b. Giáo viên: Giáo viên ở lớp chưa được tham gia nhiều về các lớp bồi dưỡng 
chuyên môm nghiệp vụ.
c. Trẻ: Líp cã mét sè trÎ c¸ biÖt nªn viÖc rÌn cho trÎ vµo nÒ nÕp vµ cã ý thøc 
ngåi häc cßn gÆp nhiÒu h¹n chÕ. 
d. Phụ huynh: Mét sè Ýt phô huynh ch­a thùc sù quan t©m ®Õn việc học của con 
em m×nh. 
 - Lµ mét gi¸o viªn trùc tiÕp ch¨m sãc vµ gi¸o dôc trÎ, ®øng tr­íc nh÷ng khã 
 kh¨n vµ thuËn lîi nh­ vËy t«i lu«n b¨n kho¨n suy nghÜ: Ph¶i lµm thÕ nµo ®Ó tæ 
 chøc d¹y trÎ häc tèt vµ cã kü n¨ng c¬ b¶n vÒ ho¹t ®éng lµm quen víi ch÷ cái? 
2.3. Kết quả khảo sát:
1.Theo các bậc phụ huynh, có cần chuẩn bị cho trẻ nhận biết, phát âm chuẩn chữ 
cái ở lớp lớn 5-6 tuổi không?
 Cần thiết Không cần thiết
2. Theo các bậc phụ huynh, có cần phải chuẩn bị nâng cao chất lượng làm quen 
chữ cái cho trẻ 5-6 như nhận biết, đọc chuẩn, rõ ràng, biết tập tô chữ cái hay 
không? (Học đúng chương trình).
 Cần thiết Không cần thiết
 4 §Ò tµi: Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động làm quen 
 chữ cái cho trẻ 5-6 tuổi
 - ë ngoµi hiªn cña líp, t«i trang trÝ m¶ng “Nh÷ng ®iÒu phô huynh cÇn 
biÕt” víi dßng ch÷ to. ë ®ã không những là nơi tạo môi trường chữ cho trẻ mà 
còn mang tính tuyên truyền đến các bậc phụ huynh để phụ huynh hiểu biết về 
chữ mà con em mình đang học ,từ đó phối kết hợp ôn luyện tại gia đình. Vµ t«i 
cã thÓ tuyªn truyÒn cËp nhËt nh÷ng th«ng tin cña trÎ ®Õn víi phô huynh. 
 - ë góc văn học cña líp, các cô thay ®æi , hình ảnh chữ cái theo tõng chñ ®ề, 
trÎ rÊt dÔ nh×n thÊy vµ dÔ ph¸t hiÖn ra khi c« thay ®æi theo tªn cña tõng chñ ®ề, 
®ång thêi trÎ còng dÔ nhËn ra nh÷ng ch÷ míi. C¸c « cña cöa ra vµo t«i còng 
trang trÝ c¸c h×nh ¶nh phÝa d­íi ®Òu cã ch÷. C¸c h×nh ¶nh nµy còng thay ®æi theo 
tõng chñ ®ề.
 * VÝ dô: Chñ ®iÓm tr­êng mÇm non, c¸c h×nh ¶nh t«i d¸n lµ c¸c ho¹t ®éng mét 
ngµy cña trÎ, phÝa d­íi mçi tranh ®Òu cã c¸c tõ nh­: bÐ ®Õn líp, cïng häc bµi, 
ch¬i ngoµi trêi ...
 * ë trong líp:
 - Đối với trẻ mẫu giáo, môi trường là một vấn đề hết sức quan trọng nhằm 
kích thích cho trẻ hứng thú hoạt động. Vì thế tôi luôn trang trí các góc chơi 
trong lớp theo từng chủ điểm. Việc trang trí vừa làm đẹp cho phòng học vừa tạo 
cho trẻ có điều kiện quan sát, nhận xét tranh ảnh, được làm quen với chữ viết ở 
tranh.
 - Nơi để đồ dùng cá nhân của trẻ như: mũ, ba lô, giầy dép, ..Tôi luôn gắn 
ảnh kèm theo tên của trẻ. Như vậy, hàng ngày trẻ cất đồ dùng hoặc sử dụng đồ 
dùng vừa đúng qui định, vừa biết tên của mình (của bạn), biết tên của mình có 
chøa chữ gì.
 - C¸c gãc ch¬i t«i ®Òu d¸n c¸c ch÷ thÓ hiÖn cña gãc ch¬i, c¸c gãc ho¹t ®éng 
®ã nh­: gãc x©y dùng, b¸c sÜ tÝ hon, bÐ tËp lµm néi trî, cïng vui häc, v­ên cæ 
tÝch,häa sÜ nhÝ .....Hay c¸c ®å dïng ®å ch¬i cña trÎ còng ®­îc ghi tªn vµ d¸n bªn 
ngoµi c¸c ræ ®ùng ®å dïng ®å ch¬i hay d¸n tªn tõng lo¹i ®å dïng ®å ch¬i gÇn 
gòi víi trÎ ®Ó trÎ dÔ tiÕp cËn víi m«i tr­êng ch÷ vÝ dô t«i d¸n tªn vµo tõng lo¹i 
®å ch¬i ë gãc nÊu ¨n nh­ bÕp ga, Êm n­íc ,th×a.
 - Bªn c¹nh ®ã t«i còng lu«n tËn dông c¸c s¶n phÈm cña trÎ ®Ó d¸n lªn bảng, 
góc tạo hình, góc văn học, cho trÎ ®Æt tªn c¸c s¶n phÈm ®ã. T«i ghi l¹i tªn c¸c 
s¶n phÈm mµ trÎ ®· ®Æt vµ cho trÎ t×m nh÷ng thÎ ch÷ c¸i ghÐp thµnh tªn sµn 
phÈm ®ã vµ d¸n ë d­íi s¶n phÈm mµ trÎ ®· t¹o ra. C¸c ho¹t ®éng nµy lu«n lµm 
trÎ høng thó vµ tÝch cùc ho¹t ®éng bëi trÎ thÊy c¸c s¶n phÈm cña trÎ lu«n ®­îc 
tr­ng bµy vµ sö dông.
 - TÊt c¶ c¸c néi dung trªn t«i ®Òu t¹o gãc më ®Ó cho trÎ ho¹t ®éng vµ trÎ 
®­îc tham gia vµo moÞ lóc mäi n¬i.
 6 §Ò tµi: Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động làm quen 
 chữ cái cho trẻ 5-6 tuổi
 - TrÎ cã thÓ tù s¸ng t¹o ra víi nhiÒu h×nh thøc ®Ó t¹o ®­îc ch÷ võa häc theo 
yªu cÇu cña c« nh­: TrÎ sÏ dïng c¸c ngãn tay, c¸nh tay, më réng miÖng ®Ó t¹o 
thµnh ch÷ o « ¬
 Cho trÎ t×m nhanh c¸c ch÷ c¸i võa häc chøa trong c¸c tõ xung quanh líp. §o¸n 
t×m ch÷ c¸i võa häc cã trong c¸c nh·n m¸c ë ®å dïng ®å ch¬i cña líp. T×m trong 
tªn m×nh tªn b¹n, trong c¸c tranh chÐp ch÷ c©u th¬ c©u h¸t...
 * Trß ch¬i “ChiÕc hép k× diÖu”
 VÝ dô: Khi d¹y nhãm ch÷: b, d ,® ë Nh¸nh “ tÕt vµ mïa xu©n”. T«i cho trÎ 
ch¬i trß ch¬i “ChiÕc hép k× diÖu” trong nh÷ng chiÕc hép xinh x¾n t«i ®Ó c¸c tõ 
(b¸nh ch­ng, cµnh ®µo, qu¶ d©u, d­a hÊu ®á... ) trÎ lªn t×m vµ më nh÷ng
 mãn quµ vµ t×m nh÷ng mãn quµ cã tõ chøa ch÷ c¸i b,d ,®. Trong mét thêi gian 
quy ®Þnh trÎ nµo t×m nhiÒu, ®óng th× trÎ ®ã sÏ chiÕn th¾ng.
 * Hay trß ch¬i “truyÒn tin”: TrÎ ®Çu hµng lªn chän ®­îc ch÷ c¸i nµo th× vÒ 
truyÒn tin cho b¹n thø 2 cø nh­ thÕ cho ®Õn b¹n cuèi cïng, nhiÖm vô vña b¹n 
cuèi cïng t×m nh÷ng ®å vËt cã tõ chøa ch÷ c¸i mµ võa nhËn tin . Sau khi trß ch¬i 
kÕt thóc cho trÎ tù lªn kiÓm tra kÕt qu¶ cña tõng ®éi.
 * Trß ch¬i “Ai nhanh nhÊt” : VÝ dô ë chñ ®iÓm thùc vËt nh¸nh c¸c lo¹i qu¶ víi 
ch÷ h,k t«i ph¸t cho mçi trÎ mét lo¹i qu¶ cã chøa ch÷ c¸i h, k vµ ®i thµnh vßng 
trßn võa ®i võa h¸t theo mét b¶n nh¹c. Khi nghe c« ph¸t ©m hay nãi cÊu t¹o ch÷ 
c¸i nµo b¹n nµo cã ch÷ c¸i ®ã sÏ ph¸t ©m to tªn ch÷ c¸i vµ bËt vµo gi÷a vßng 
trßn, b¹n nµo sai sÏ bÞ ph¹t nh¶y lß cß vÒ chç
 * T«i còng cã thÓ t¹o mét sè trß ch¬i trªn m¸y tÝnh hÊp dÉn ®èi víi trÎ ®Ó cho 
tõng trÎ lªn thùc hµnh trªn m¸y tÝnh b­íc ®Çu cho trÎ tiÕp cËn víi c«ng nghÖ 
th«ng tin. 
 VÝ dô ë chñ ®Ò thùc vËt víi nhãm ch÷ h ,k t«i t¹o mét c©y cã rÊt nhiÒu qu¶ 
chøa ch÷ c¸i h ,k vµ nhiÒu ch÷ c¸i kh¸c mµ trÎ ®· häc vµ yªu cÇu trÎ lªn click 
chuét t×m h¸i nh÷ng qu¶ cã chøa ch÷ c¸i h hoÆc qu¶ cã chøa ch÷ c¸i k theo yªu 
cÇu cña c«. Khi trÎ h¸i dóng qu¶ trªn m¸y sÏ cã tiÕng ®éng viªn “hoan h« bÐ giái 
qu¸” hay khi trÎ lµm ch­a ®óng th× cã tiÕng nh¾c nhë “Sai råi bÐ lµm l¹i ®i” ®­îc 
ghi vµ cµi ®Æt s½n trong m¸y tÝnh t¹o sù hÊp dÉn trong giờ ®èi víi trÎ.
 - Víi mét sè trß ch¬i dÉn chøng trªn, khi ®­a vËn dông vµo giê häc nªn trÎ 
ho¹t ®éng mét c¸ch nhÑ nhµng, tho¶i m¸i vµ ®¹t kÕt qu¶ kh¶ quan h¬n.
* Ngoµi ra t«i cßn tró träng rÌn kÜ n¨ng nhận biết, nghe, đọc, ph¸t ©m râ rµng 
m¹ch l¹c cho trÎ. 
 + Kĩ năng nghe: Tôi cho trẻ nghe các âm thanh, ngữ điệu, giọng nói khác 
nhau. Độ to, nhỏ, nhanh, chậm của giọng nói, giọng đọc. Nghe hiểu nội dung 
 8