SKKN Một số biện pháp lồng ghép các trò chơi dân gian vào các hoạt động theo mô hình STEAM cho trẻ 5-6 tuổi

 2
tộc. Thu hút được tính tích cực tham gia hoạt động của trẻ, kích thích sự sáng tạo của 
trẻ trong quá trình chơi đặc biệt là ở những trò chơi mà trong đó trẻ tự tay làm nên 
những đồ chơi từ những vật liệu sẵn có trong thiên nhiên. Để từ đó hình thành ở trẻ 
tình yêu quê hương, yêu văn hóa dân tộc và yêu đất nước.
 Đề tài này được tôi nghiên cứu và triển khai từ đầu năm học và sẽ áp dụng trong 
cả năm học trên đối tượng là trẻ mẫu giáo lớn 5-6 tuổi lớp Mẫu giáo lớn A2 mà tôi 
đang phụ trách. 4
sóc giáo dục trẻ, hiểu tâm sinh lí và nguyện vọng của trẻ trong độ tuổi mẫu giáo lớn 
khi tham gia vào các trò chơi dân gian.
- 100% trẻ đã được học qua lớp mẫu giáo nhỡ nên đã được tham gia một số trò chơi 
và thuộc lời đồng dao của một số trò chơi dân gian. Các cháu năng động, khoẻ mạnh, 
thích tìm tòi khám phá những điều mới lạ xung quanh. 
- Được phụ huynh quan tâm hỗ trợ các nguyên vật liệu dễ kiếm ở địa phương để làm 
đồ dùng đồ chơi phục vụ cho các trò chơi. Đồ chơi đơn giản, dễ kiếm, đảm bảo an 
toàn cho trẻ và đảm bảo khoa học.
 b. Khó khăn :
- Do phụ huynh bận rộn nên khó có điều kiện chăm sóc cho các cháu đầy đủ dẫn đến 
sự tiếp thu của các cháu không đồng đều, có những cháu sinh đầu năm, có những 
cháu sinh cuối năm, có những cháu phát âm chưa rõ ràng còn nói lắp, nói ngọng, có 
những cháu còn chậm, nhút nhát chưa tự tin, mạnh dạn chưa hứng thú trong giờ học, 
giờ chơi. 
- Quan điểm của một số phụ huynh chỉ chú trọng đến việc học chưa chú ý tạo điều 
kiện để cho trẻ được hoạt động vui chơi dẫn đến việc trẻ tham gia các trò chơi dân 
gian ở lớp cũng như ở gia đình đạt kết quả chưa cao.
- Bản thân giáo viên chưa nắm bắt hết các trò chơi dân gian dành cho lứa tuổi của 
lớp mình, chưa thực sự lôi cuốn trẻ tham gia trò chơi. Việc lồng ghép tích hợp trò 
chơi dân gian vào các hoạt động học tập của trẻ chưa được logic nên khi tổ chức các 
hoạt động có trò chơi dân gian chưa mang lại hiệu quả cao.
 Trước khi thực hiện đề tài, ngay từ những ngày đầu nhận lớp, tôi đã tiến hành 
khảo sát lớp, với tổng số 47. Phần nhiều các cháu chưa hứng thú với các trò chơi dân 
gian, chưa nắm bắt được cách chơi, luật chơi của các trò chơi dân gian. Qua quá trình 
tiếp xúc, trò chuyện làm quen với các cháu, tôi đã tìm hiểu khả năng nhận biết và 
hứng thú của trẻ về các trò chơi dân gian như sau: 6
Đối với trò chơi có luật thì bên cạnh cách chơi, lời ca, bài hát đồng dao (nếu có) thì 
tôi giới thiệu cho trẻ luật chơi. Lần chơi đầu tôi giới thiệu tỉ mỉ luât chơi, cách chơi 
và chơi thử cùng vài trẻ nhanh nhẹn, tháo vát để trẻ quan sát, hình dung cách chơi và 
có hứng thú vào trò chơi.
Ví dụ : Với trò chơi “Mèo đuổi chuột”, tôi thấy khi trẻ chơi, bạn làm chuột mà chạy 
quá nhanh thì bạn mèo hay chạy tắt để đuổi kịp bạn. Vì thế trước khi tổ chức tôi giải 
thích kĩ luật chơi cho các cháu: Mèo phải luồn đúng lỗ hổng mà chuột đã luồn, nếu 
luồn nhầm phải ra ngoài một lần chơi.
Đối với các trò chơi gắn với các bài đồng dao, tôi luôn tập thuộc lời diễn 
cảm, phân biệt được giọng đối thoại trong nội dung bài đồng dao phản ánh điều gì, 
cần đọc sao cho truyền cảm, gây hứng thú cho trẻ.
Ví dụ: Khi tôi dạy trẻ bài đồng dao “Nu na nu nống”
Nu na nu nống
Cái bống nằm trong
Con ong nằm ngoài
Củ khoai chấm mật
Phật ngồi phật khóc
Con cóc nhảy ra
Con gà tú hụ
Nhà mụ thổi xôi
Nhà tôi nấu chè
Tay xoè chân thụt.
Đây là bài đồng dao trong trò chơi thuộc chủ đề bản thân, tôi đọc thuộc với nhịp thơ 
2/2, nhịp độ chậm, chú ý chữ khó đọc, khó hiểu, tôi giải thích cho trẻ đọc nhiều lần. 
Khi đọc diễn cảm tôi kết hợp thể hiện điệu bộ nét mặt phù hợp với nội dung bài 
đồng dao, đặc biệt tôi lựa chọn nhiều hình thức tổ chức khác nhau để thu hút sự chú 
ý của trẻ và khi đứng trước trẻ tôi luôn tự tin vào cách tổ chức của mình.
Với trẻ trong độ tuổi mẫu giáo lớn (5-6 tuổi) khả năng chú ý có chủ định và nhận 
thức của trẻ cao hơn so với các trẻ ở lứa tuổi trước. Vì thế khi tổ chức các trò chơi 
dân gian cho trẻ, tôi đã lựa chọn những trò chơi dài hơn, khó hơn. Khi lựa chọn những 
trò chơi dân gian cho trẻ lớp mình, tôi chọn trò chơi không quá dễ cũng không quá 
khó đối với trẻ. Đặc biệt chú ý đến việc lồng ghép ôn bài cũ và làm quen các kiến 8
2. Chuẩn bị địa điểm, đồ dùng đồ chơi, lời đồng dao trước khi tổ chức trò chơi 
dân gian cho trẻ :
*Chuẩn bị địa điểm :
Trò chơi dân gian gắn bó chặt chẽ với thiên nhiên Việt Nam. Trong trò chơi dân gian, 
con người và thiên nhiên hoà quyện với nhau, thiên nhiên được nhân cách hoá trở 
nên có hồn. Có những trò chơi dân gian mang tính tập thể cao thường có số lượng 
cháu tham gia đông như trò chơi: Rồng rắn, kéo co, mèo đuổi chuộtTuy vậy cũng 
có những trò chơi tĩnh trẻ hay chơi theo nhóm nhỏ như trò chơi: Trồng nụ trồng hoa, 
cắp cua, ô ăn quanVì vậy tôi luôn nắm vững cách chơi, luật chơi, đặc điểm của 
từng trò chơi để từ đó lựa chọn địa điểm chơi phù hợp với từng trò chơi.
Đối với những trò chơi có số lượng trẻ tham gia chơi đông, tôi đã tận dụng khoảng 
không gian thoáng mát ở sân trường để tổ chức cho trẻ chơi, với những trò chơi tĩnh 
tôi tổ chức lồng ghép vào các hoạt động chung, hoạt động chiều để cho các cháu chơi 
trong lớp hoặc tổ chức khi giao lưu tại khu vui chơi nhỏ của trường.
*Chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi:
Để trò chơi được thành công thì ngoài kiến thức cơ bản như nắm vững luật chơi, cách 
chơi, thuộc lời ca. Đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trò chơi cũng là cơ sở quyết định 
kết quả của trò chơi. Mỗi trò chơi dân gian có một hoặc nhiều loại đồ dùng đồ chơi 
tương ứng. Ví dụ: Trò chơi “Cướp cờ” đòi hỏi một mảnh vải hoặc cành lá làm cờ. 
Đối với trò chơi “ kéo co” thì đòi hỏi phải có 1 sợi dây thừng 6m, vẽ 1 vạch thẳng 
làm ranh giới giữa 2 đội. Với trò chơi “ném vòng cổ chai” thì đòi hỏi phải có 3 cái 
chai, 9 vòng tròn đường kính 10 - 15cm làm bằng tre hoặc nhựa. Hay như trò chơi 
“bịt mắt bắt dê” nếu thiếu 2 cái khăn bịt mắt thì không thể tổ chức được.
Để có được đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trẻ chơi, ngoài việc tìm tòi nghiên cứu ở 
sách báo, tôi cũng tận dụng những nguyên vật liệu sẵn có như: cành cây, lá cây, tre, 
nứanhững vật liệu phế thải như: chai nhựa, vải vụn. Ngoài ra tôi cũng huy động ở 
các bậc phụ huynh sưu tầm thêm những nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương để tạo 
ra những đồ dùng đồ chơi an toàn, đẹp mắt thu hút sự chú ý của trẻ, kích thích trẻ 
tham gia vào trò chơi. Và với đồ dùng đồ chơi tự làm khi đưa vào sử dụng trong trò 
chơi dân gian tôi thấy trẻ rất hào hứng, hứng thú chơi.
Điều đó chứng tỏ rằng đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trò chơi dân gian rất quan trọng. 
Vì thế trước khi tổ chức cho trẻ chơi 1 trò chơi dân gian nào đó, giáo viên cần tìm 10
của bài đồng dao để kích thích lôi cuốn trẻ hứng thú muốn được đọc, được chơi trò 
chơi gắn với bài đồng dao đó. Rồi tôi cho trẻ đọc theo cô nhiều lần đến khi trẻ thuộc 
lời ca. Thực tế tôi thấy khi trẻ đã thuộc lời ca thì trò chơi được tổ chức sôi động, nhộn 
nhịp hẳn lên, trẻ hào hứng tham gia 
chơi một cách say mê, nhiệt tình. 
 Kết quả: Nhờ sự chuẩn bị chu đáo cả về địa điểm, phương tiện, nắm vững cách 
chơi, luật chơi nên các trò chơi dân gian mà tôi tổ chức cho trẻ lớp tôi chơi luôn diễn 
ra suôn sẻ. Trẻ rất thích thú và mong chờ các giờ hoạt động ngoài trời, hoạt động 
giao lưu để được tham gia trò chơi.
 3.Lồng ghép trò chơi dân gian vào các hoạt động khác sao cho phù hợp tính 
chất hoạt động
 Không như những bậc học khác, ở bậc học mầm non hoạt động học tập luôn 
gắn liền với hoạt động vui chơi. Đặc biệt trong năm học 2022-2023 này, khối mẫu 
giáo lớn chúng tôi thực hiện kế hoạch giáo dục theo mô hình STEAM thì việc cho 
trẻ được trải nghiệm, được hoạt động nhiều nhất có thể bằng những nguyên vật liệu 
gần gũi với thiên nhiên. Bởi vậy mỗi hoạt động của trẻ đều nhằm một mục đích nhất 
định và hoạt động nào cũng có trò chơi riêng của nó. Chính vì vậy bản thân tôi đã 
chú ý lựa chọn tổ chức các trò chơi dân gian phù hợp với từng hoạt động. Đặc biệt 
trong hoạt động chung tôi chú ý lựa chọn trò chơi phù hợp với từng lĩnh vực :
* Đối với lĩnh vực phát triển ngôn ngữ, phát triển nhận thức: tôi lựa chọn những trò 
chơi kích thích sự sáng tạo của trẻ, rèn luyện trí nhớ và khả năng tư duy, rèn luyện 
khả năng phát âm cho trẻ, giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, phát triển nhận thức.
 Ví dụ: 
 - Trong hoạt động khám phá khoa học:
 Với lời đồng dao của trò chơi chuyền
 “ Con ruồi có cánh
 Đòn gánh có mấu
 Châu chấu có càng
 Cái sàng sảy thóc...”
Đã giúp trẻ nhận biết được đặc điểm đặc điểm của một số con vật và đồ vật quen 
thuộc.
- Trong hoạt động làm quen với toán : 12
đề nghề nghiệp cho trẻ chơi trò chơi: Dệt vải, kéo cưa lừa xẻ. Với chủ đề thế giới 
động vật cho trẻ chơi : Mèo đuổi chuột, bịt mắt bắt dê, bắt vịt con.
*Đối với hoạt động ngoài trời: Có thể nói rằng, ở hoạt động này trẻ được hít thở khí 
trời, được tiếp xúc với thiên nhiên, với cảnh vật xung quanh, thả mình vào những trò 
chơi vui nhộn cùng bạn bè. Bởi thế tôi thường xuyên tổ chức các trò chơi dân gian 
cho trẻ ở ngoài trời, tận dụng không gian rộng và thoáng, tôi luôn tổ chức cho trẻ 
chơi các trò chơi vận động nhằm rèn luyện phát triển thể lực cho trẻ như: Rồng rắn 
lên mây, Bịt mắt bắt dê, Nhảy lò cò, Thả đỉa ba ba, mèo đuổi chuột, nhảy bao bố, 
ném bóng vào rổ, bịt mắt đập bóng 
* Đối với hoạt động góc : Khi tổ chức hoạt động góc tôi đã chuẩn bị nhiều đồ dùng 
đồ chơi tạo sự kích thích hứng thú để trẻ tích cực tham gia vào góc chơi trẻ đã chọn, 
tôi tổ chức cho trẻ chơi theo nhóm nhỏ trong một không gian hẹp như trò chơi : 
Kéo cưa lừa xe, ô ăn quan Bên cạnh đó tôi chú ý tạo những dự án ở góc nghệ thuật, 
góc kĩ thuật để m trẻ em tự tay làm nên những đồ chơi bằng vật liệu thiên nhiên như 
xếp lá mít, lá đa thành con trâu, lá dừa thành con cào cào, thành chong chóng.. để 
kích thích sự sáng tạo ở trẻ, rèn luyện sự khéo léo của đôi bàn tay khơi dậy khiếu 
thẩm mĩ cần cho cuộc sống và lao động sau này. Tôi cũng tổ chức cho trẻ các trò 
chơi có thể chơi theo nhóm nhỏ trong một không gian hẹp như: Chi chi chành chành, 
Kéo cưa lửa xẻngoài ra còn cho trẻ vẽ tô màu hoạt động của trò chơi dân gian.
 * Với hoạt động chiều: (chủ yếu diễn ra trong phòng nhóm): nên tổ chức cho trẻ 
các trò chơi tĩnh như chi chi chành chành, lộn cầu vồng, oản tù tì... dạy trẻ thuộc bài 
đồng dao trước khi chơi trò chơi mà có lời đồng dao hoặc cho trẻ tô màu những hình 
ảnh về các trò chơi dân gian.
 14
những thiếu sót. Kính mong sự giúp đỡ, góp ý của ban giám khảo để bản sáng kiến 
kinh nghiệm của tôi hoàn thiện hơn. 
 Tôi xin chân thành cảm ơn!
Xác nhận của nhà trường Ngũ Hiệp, ngày 20 tháng 3 năm 2023
 Người viết