SKKN Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo lớn tích cực và hứng thú với hoạt động Tạo hình ở trường mầm non

 2/19
có trẻ không tự tin cầm bút để vẽ Các sản phẩm của trẻ ít hoàn chỉnh chưa có 
nhiều sản phẩm đẹp vì những lý do trên tôi nghĩ rằng mình cần phải làm thế nào để 
trẻ tích cực và hứng thú hơn trong hoạt động tạo hình góp phần nâng cao chất 
lượng giáo dục của lớp cũng như của nhà trường. Vì vậy tôi quyết định nghiên cứu 
và thực hiện đề tài : “Một số biện pháp giúp trẻ Mẫu Giáo Lớn tích cực và hứng 
thú với hoạt động Tạo hình ở trường mầm non” .
 1.1 Cơ sở lý luận
 Hoạt động Tạo hình là một dạng hoạt động nghệ thuật nhằm giúp trẻ nhận 
biết và phản ánh thế giới xung quanh thông qua những hình tượng nghệ thuật 
nhưng chỉ dừng lại ở mức độ nhằm thỏa mãn nhu cầu, ý thích và phù hợp với 
khả năng của trẻ. Hoạt động này là một dạng hoạt động có sản phẩm đặc trưng 
của trẻ mầm non.
Trong chương trình GDMN, hoạt động tạo hình là một môn nghệ thuật có ý 
nghĩa to lớn, nó không chỉ giúp trẻ hình thành phát triển hài hòa về các mặt, mà 
ở đây trẻ được bộc lộ cảm xúc của mình và thỏa sức sáng tạo.
 Qua hoạt động tạo hình góp phần giúp trẻ linh hoạt hơn trong các thao tác, 
và các khớp tay, cổ tay,Từ đó giúp trẻ khéo léo hơn và từ đó hình thành ở trẻ 
những hành vi ứng xử đạo đức như biết yêu cái đẹp, biết phân biệt cái thiện, cái 
ác, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường.
 Hoạt động tạo hình còn giúp trẻ phát triển về trí tuệ, trẻ phản ánh lại những 
hình dạng, kích thước, màu sắc của vạn vật và cuộc sống xung quanh, phát triển 
cho trẻ khả năng quan sát, so sánh, tư duy, phân tích và tổng hợp, rèn luyện trí 
nhớ cho trẻ, đặc biệt là phát huy tính sáng tạo ở trẻ. Tư duy của trẻ gắn liền với 
cảm xúc và ý muốn chủ quan nên trẻ sẽ ghi nhớ những gì trẻ cảm thấy thích thú 
và say mê thực hiện những ý tưởng của mình, mặc dù những sản phẩm chỉ với 
những họa tiết đơn giản nhưng nó là cả quá trình tổng hợp, là sự yêu thích và 
được trẻ phản ánh lại dưới góc nhìn của trẻ. 
 Với hoạt động tạo hình không chỉ để trẻ thực hiện dập khuôn theo mẫu của 
cô, mà phải mở rộng đề tài hay ý thích cho trẻ. Như vậy trẻ mới thỏa sức sáng 
tạo từ đó trẻ sẽ tạo ra một tác phẩm nghệ thuật theo cách riêng của mình.
 Hoạt động tạo hình còn hình thành cho trẻ những kĩ năng cầm bút, sử 
dụng màu sắc, tư thế ngồi, và cách nhìn của trẻ, đó là những kĩ năng là tâm thế 
là hành trang cho trẻ bước vào lớp 1.
 Với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ mầm non, lĩnh hội kiến thức dưới hình 
thức: “Học bằng chơi, chơi mà học” tôi đã mạnh dạn đưa ra: “Một số biện pháp 
giúp trẻ Mẫu Giáo Lớn tích cực và hứng thú với hoạt động Tạo hình ở trường 
mầm non”. 4/19
 PHẦN II. NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ.
1. Cơ sở lý luận
 Như chúng ta đã biết trong bậc học mầm non thì lĩnh vực “ Phát triển thẩm 
mỹ” cho trẻ có vai trò vô cùng quan trọng. Trong đó hoạt động Tạo hình là một 
nhiệm vụ hàng đầu.
 Môn học này đóng vai trò vô cùng quan trọng trong chương trình học tập của 
trẻ, cũng như các hoạt động khác.
 Chính vì vậy, là một giáo viên mầm non, tôi muốn được nâng cao nhận thức 
của bản thân , đồng thời góp một phần nhỏ bé của mình vào việc nâng cao chất 
lượng giáo dục để trẻ phát triển toàn diện về mọi mặt. Với mục đích chung là 
thông qua hoạt động Tạo hình đem đến cho trẻ những ấn tượng tốt đẹp về cái 
đẹp trong cuộc sống hàng ngày.
2. Thực trạng của vấn đề nghiên cứu
 Ở lứa tuổi mẫu giáo lớn, trẻ đã thể hiện rõ tính cách cá nhân của mình.Trẻ 
bộc lộ rõ tính độc lập, chủ động của mình.Lứa tuổi này khả năng chú ý và tập 
trung cao trong một khoảng thời gian dài, nhưng lại chưa ổn định. Trẻ có ngôn 
ngữ tương đối đầy đủ, khi diễn đạt đã đi liền với hoàn cảnh và đối tượng cụ thể. 
Trẻ ở lứa tuổi này có lối tư duy trực quan hình tượng chiếm ưu thế. Trí tưởng 
tượng phong phú có nhiều sáng tạo trong hoạt động. Trẻ phát triển tâm lý tình 
cảm đa dạng, biết thể hiện cảm xúc. Tuy nhiên khả năng còn hạn chế, trẻ dễ mất 
tập trung.
 Dựa trên những điều đó tôi đã chọn hoạt động Tạo hình làm đề tài nghiên 
cứu , để giúp trẻ phát huy hết khả năng ham khám phá, tìm tòi, sự sáng tạo của 
trẻ.
2.1 Đặc điểm tình hình
a. Thuận lợi
 -Về cơ sở vật chất:
 Nhà trường trang bị đầy đủ điều kiện cơ sở vật chất phục vụ công tác chăm 
sóc và giáo dục trẻ. Được sự quan tâm của ban giám hiệu, nhà trường đã mua 
sắm đầy đủ trang thiết bị bàn ghế đồ dùng học liệu phục vụ cho việc dạy và học 
 Được phòng Giáo Dục và đào tạo Huyện Ba Vì và nhà trường thường 
xuyên tổ chức các buổi chuyên đề : “Tổ chức chuyên đề hoạt động tạo hình, kiến 
tập hoạt động tạo hình lấy trẻ làm trung tâm ” để tôi được học hỏi trao đổi 
chuyên môn nhằm bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ sư phạm nhằm đáp ứng 
yêu cầu đổi mới.
 -Về bản thân: Các đồng chí trong BGH, tổ trưởng tổ chuyên môn nhiệt tình 
giúp đỡ . Nội dung thảo luận trong các buổi họp chuyên môn được thay đổi 6/19
2023, bản thân tôi đã đi sâu vào nghiên cứu tìm tòi học hỏi để có hình thức 
phương pháp tốt nhất áp dụng vào dạy trẻ nên:
 Tôi luôn học tập BDTX qua các buổi chuyên đề kiến tập về chuyên môn
Được sự quan tâm của PGD và nhà trường tôi cũng được thường xuyên kiến tập 
qua các buổi chuyên đề từ đó giúp tôi lĩnh hội được những kinh nghiệm trong 
chuyên môn và đồng thời học hỏi được những kỹ năng của đồng nghiệp 
Tự học tập chuyên môn nghiệp vụ về tạo hình: Tôi thường xuyên dự giờ đồng 
nghiệp, học tập kinh nghiệm của đồng nghiệp cùng nhau trao đổi và đưa ra 
những giải pháp hữu hiệu nhất trong quá trình dạy trẻ, không ngừng nghiên cứu 
tài liệu, thường xuyên sinh hoạt tổ chuyên môn thực hiện đúng qui định ,nội 
dung được thay đổi phong phú đưa ra những vấn đề cần trao đổi về những kinh 
nghiệm của đồng nghiệp, phương pháp của từng hoạt động trong đó có hoạt 
động Tạo hình. 
 Ngoài ra tôi cũng thường xuyên tìm tòi các phương pháp, tham khảo các 
video về các hoạt động tạo hình trên mạng internet.
 Sau khi thực hiện biện pháp này tôi thấy mình có nhiều kiến thức kinh 
nghiệm hơn về giáo dục trẻ nhất về lĩnh vực phát triển hoạt động tạo hình. 
4.2. Biện pháp 2: Xây dựng môi trường học tập phong phú, đa dạng tạo 
điều kiện kích thích trẻ hứng thú với hoạt động tạo hình
 Năm học 2022-2023 cùng với toàn bậc học mầm non luôn phấn đấu xây 
dựng “Môi trường học lấy trẻ làm trung tâm” Vấn đề đó trong các trường mầm 
non có ý nghĩa hết sức to lớn bởi vậy cần tạo cho trẻ một môi trường xanh, sạch, 
an toàn, phong phú đây cũng là một yếu tố trực tiết tác động đến trẻ nhằm phát 
huy tính tích cực sáng tạo của trẻ. Chính vì vậy việc xây dựng cảnh quang 
trường, lớp cũng được tôi đặc biệt quan tâm như: 
 * Xây dựng môi trường trong lớp học:
Môi trường trong lớp học rất quan trọng nó quyết định đến việc trẻ có hứng thú 
hay không và phát triển thẩm mỹ cho trẻ hay không nên tôi đặc biệt quan tâm: 
Môi trường trong lớp học tôi trang trí xắp xếp phù hợp hài hòa, thường xuyên 
thay đổi theo sự kiện , kích thích trẻ và phụ huynh quan sát sẽ tạo được sự chú ý 
hấp dẫn lôi cuốn trẻ, với các góc mở chủ yếu là sản phẩm của cô và trẻ tự làm từ 
các nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương. Tạo cơ hội cho trẻ khám phá cái mới, 
thích thú, sáng tạo, tiếp nhận cảm xúcHàng ngày tôi cho trẻ lựa chọn các học 
liệu để trẻ thể hiện tuỳ theo ý muốn, qua đó trẻ được học và phát triển những kỹ 
năng cơ bản. Trẻ được vẽ, cắt, xé, dán, nặn, in màu bằng sự tưởng tượng của 
chính mình. 
 Những đồ dùng luôn để ở trạng thái mở và nguyên vật liệu phải phù hợp 
với chủ đề để trẻ dễ dàng sử dụng và kích thích tính sáng tạo của trẻ. 8/19
xếp các nguyên vật liệu một cách hợp lý đẹp mắt
 Ngoài ra tôi còn bố trí không gian góc tạo hình ở phía cửa ra vào của lớp để 
tận dụng tối đa ánh sáng tự nhiên và giúp trẻ có được trạng thái cảm xúc tích cực 
khi tham gia vào các hoạt động tạo hình. Hoạt động tạo hình là một hoạt động 
mang tính yên tĩnh vì vậy tôi bố trí xa các góc ồn ào, như góc xây dựng, góc 
phân vai, để không làm phân tán sự chú ý của trẻ khi tham gia vào hoạt động, vì 
vậy tôi đã tạo ra khoảng cách đủ rộng để đảm bảo cho trẻ hoạt động dễ dàng 
trong góc chơi đồng thời có lối đi lại thuận tiện để mở rộng các mối quan hệ 
trong khi chơi, trong lớp tôi đã sử dụng các giá, kệ nhỏ, có chiều cao vừa phải để 
tạo ranh giới giữa góc tạo hình với các góc chơi khác, đồng thời giúp trẻ nhận 
dạng được phạm vi góc chơi. Sau chủ đề mỗi tuần tôi tổ chức cho trẻ cùng tham 
gia vào việc bố trí, sắp xếp lại vị trí góc chơi, đồ dùng, đồ chơi trong góc để tạo 
cảm giác mới lạ, kích thích sự hứng thú của trẻ. 
 * Xây dựng môi trường ngoài lớp học 
 Môi trường học tập của trẻ không chỉ trong lớp mà ngoài lớp học cũng cần 
được quan tâm sao cho phong phú đẹp mắt vì trẻ học mọi lúc mọi nơi, tận dụng 
diện tích không gian. 
 Xung quanh tường bao sân trường và ngoài cổng đã được chính những 
bàn tay khéo léo của tôi và các giáo viên trong trường tranh thủ thời gian ngoài 
giờ làm việc vẽ các mảng tranh tường mang tính tuyên truyền như: Truyện cổ 
tích, Bé chơi đồ chơi, Bé với an toàn giao thông và tuyên truyền để rác đúng nơi 
qui định... Nhằm mục đích tuyên truyền phụ huynh và ngoài ra những buổi hoạt 
động ngoài trời tôi cho trẻ ra quan sát trò chuyện về các nhân vật và ý nghĩa của 
những bức tranh mang tính giáo dục .Từ chỗ ngắm nhìn những bức tranh sẽ dẫn 
đến trẻ hứng thú vẽ tranh, đây là thời điểm trí tưởng tượng của bé phát triển 
phong phú nhất, những đồ chơi, đồ vật, đám mây, mặt trời, ngôi nhà thân yêu, 
hình ảnh cha mẹ, cô giáo  Đều là đề tài yêu thích của trẻ. 
- Tạo ra không gian sáng tạo: Ngoài góc không gian sáng tạo các giáo viên cũng 
tạo ra những góc sáng tạo như: Tạo hình, Âm nhạc, Một số trò chơi khám phá 
nước,... 
VD: Góc tạo hình: Tôi và giáo viên cùng lớp đã chuẩn bị rất nhiều những 
nguyên liệu đa dạng phong phú cho trẻ hoạt động trẻ thỏa sức sáng tạo. 
 Ngoài không gian sáng tạo chúng tôi còn sáng tạo ra góc: Vườn cổ tích 
với góc này trẻ không những được làm quen với các nhân vật trong truyện mà 
còn được tô màu các nhân vật trong truyện ,hay ghép tranh theo nội dung truyện.
 Sau khi thực hiện biện pháp xây dựng môi trường học tập phong phú, đa 
dụng từ trong lớp và môi trường ngoài lớp học được xây dựng thay đổi thường 10/19
hiện ý tưởng để làm thành những bông hoa khác nhau từ những phế liệu đó để 
trang trí bưu thiếp tặng cô.
 - Tiết theo ý thích: 
 Với loại tiết này trẻ tự sáng tạo hình thành ý tưởng mà mình thích. Đối với 
trẻ nhỏ đôi lúc sự định hình chưa được rõ ràng mơ hồ và dễ mất đi nhanh chóng, 
hiểu được những hạn chế đó trên trẻ, tôi luôn có những phương pháp để định 
hướng các đề tài tự chọn trong phạm vi những kinh nghiệm, những xúc cảm, 
tình cảm mà trẻ đã được trải nghiệm. Từ đó phát huy những khả năng thế mạnh 
ở trẻ một cách tự nhiên.
 Trong hoạt động tạo hình thì cho trẻ trưng bày sản phẩm và nhận xét sản 
phẩm cũng rất quan trọng nó thể hiện kết quả trẻ làm được hay không làm được 
nhưng sự khích lệ động viên kịp thời của cô giáo đối với những sản phẩm mà trẻ 
làm ra, hay đối với những trẻ chưa làm tốt hay chưa hoàn thành xong sản phẩm 
của mình thì một lời khích lệ sẽ làm cho trẻ cố gắng hơn nữa trong giờ hoạt 
động lần sau. Cũng như bước đầu hình thành khả năng nhận xét đánh giá tác 
phẩm nghệ thuật trên bản thân trẻ. Biết rõ điều đó trong các giờ tạo hình tôi luôn 
biết cách động viên khích lệ trẻ đúng lúc và cũng khéo léo nêu ra những hạn chế 
còn trên trẻ để làm trẻ tự thấy khả năng bản thân của mình để tiếp tục cố gắng 
hơn nữa. Bên cạnh đó khi cho trẻ nhận xét sản phẩm tôi luôn đặt những câu hỏi 
như: " Con thấy thích sản phẩm nào nhất? Vì sao con lại thích sản phẩm đó 
nhất? Để làm nên sản phẩm này thì con phải làm như thế nào? Con định đặt tên 
cho sản phẩm của mình là gì ?" Để hình thành ở trẻ khả năng quan sát tự đánh 
giá, nhận xét sản phẩm của mình và của bạn giúp trẻ khắc sâu kỹ năng tạo hình 
đó 
 *Lồng ghép hoạt động tạo hình vào các tiết học khác.
 Để trẻ phát huy được tính tích cực trong bộ môn tạo hình thì giáo viên cần 
kết hợp với các bộ môn khác, nhằm tạo hứng thú để trẻ lĩnh hội kiến thức của 
tiết học qua kĩ năng tạo hình,và tiết học sẽ trở lên sinh động hơn rất nhiều ngoài 
ra còn giúp trẻ được rèn luyện các kỹ năng đã được học cho thành thạo hơn.
 Với tiết Làm quen với toán: Cô có thể linh hoạt chọn nội dung phù hợp để 
lồng ghép nhằm mục đích trẻ được trải nghiệm, phát huy trí tưởng tượng của trẻ 
và củng cố bài học và phát triển tạo hình cho trẻ . 
 VD: Trong tiết: Dạy trẻ xắp xếp theo qui tắc cô cho trẻ trang trí khung ảnh 
theo qui tắc ,1-2, 1-2-1, 2-1-2.
 Với tiết Môi trường xung quanh: Khám phá về một số loại quả thì phần 
củng cố cô cho trẻ nặn các loại quả hoặc vẽ hay xé dán quả vừa học.