SKKN Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi tích cực tham gia hoạt động làm quen với chữ cái

 tuổi LQCC là một vấn đề quan trọng trong toàn xã hội hiện nay. Chính vì thế mà 
tôi đã mạnh dạn đưa đề tài "Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi tích cực 
tham gia hoạt động làm quen với chữ cái". vào để nghiên cứu, áp dụng cho lớp, 
trường tôi đang công tác. 
 Hệ thống các giải pháp tôi đưa ra sau đây nó mang tính thực thi cao, phù hợp 
với điều kiện cơ sở vật chất, đặc thù vùng miền, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý 
của trẻ 5-6 tuổi, phù hợp với nội dung chương trình chăm sóc giáo dục trẻ trong 
giai đoạn hiện nay.
 2. Phần 2: Nội dung 
 2.1. Đánh giá thực trạng:
 * Thuận lợi:
 - Được Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm giúp đỡ, chỉ đạo sâu sát về bồi 
dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng sư phạm và đầu tư trang thiết bị đầy đủ, cơ 
sở vật chất kiên cố ngày càng tăng trưởng.
 - Phụ huynh nhiệt tình ủng hộ khi giáo viên tuyên truyền vận động, sưu tập đồ 
dùng, đồ chơi phục vụ cho các hoạt động trên lớp.
 - Môi trường tập thể chị em đoàn kết, yêu thương, quan tâm giúp đỡ lẫn nhau 
trong công việc chăm sóc giáo dục trẻ
 - Bản thân cũng được bồi dưỡng kiến thức chuyên môn thông qua các đợt 
chuyên đề do trường tổ chức và được học hỏi qua thăm lớp dự giờ của đồng nghiệp 
nên đã tích lũy một số kiến thức nhất định khi tổ chức cho trẻ hoạt động “Làm 
quen chữ cái”. Bản thân luôn hiểu rõ được đặc điểm tâm lý, nhận thức của trẻ. Ở 
trường cô giáo với vai trò là người mẹ hiền thứ hai của trẻ, luôn tâm huyết với 
nghề, có ý thức học tập nâng cao trình độ chuyên môn về mọi mặt, luôn tìm tòi 
nghiên cứu các tài liệu, sáng tạo linh hoạt trong việc giảng dạy, có ý thức phấn đấu 
vươn lên.
 * Khó khăn:
 - Phần đông gia đình trẻ làm nghề nông, cuộc sống còn nhiều khó khăn, mọi 
người bận bịu với công việc đồng áng nên thời gian giành cho việc chăm sóc, giáo 
dục trẻ còn hạn chế
 - Khả năng nhận thức của trẻ chưa đồng đều, một số trẻ còn nhút nhát, phát âm 
chưa rõ ràng, trẻ còn nói ngọng, nói lắp, cách ngồi, cách cầm bút chưa đúng tư 
thế....
 - Phụ huynh chưa tích cực chủ động phối hợp với giáo viên để tổ chức các hoạt 
động chăm sóc giáo dục trẻ.
 - Trẻ chưa tập trung chú ý, chưa có ý thức học, kiến thức, kĩ năng còn hạn chế. 
Điều đó được thể hiện trong bảng dưới đây:
 Tổng số trẻ tham gia khảo sát 33 cháu cụ thể: Ví dụ: Với chủ điểm “Trường mầm non” Nhóm chữ cái o,ô,ơ Tôi gây 
hứng thú bằng bài hát : “ Vịt con học chữ” Cô hỏi trẻ trong bài hát vịt con không 
nhớ chữ gì? ( Chữ o) Có một câu truyện cũng kể về bạn vịt đấy,bây giờ cô sẽ kể 
cho các con nghe câu chuyện “Vịt con trong ngày khai trường” sau đó hỏi trẻ, ngày 
đầu tiên đến lớp Vịt con chuẩn bị trong cặp được những gì? Trẻ nói bảng con, vở, 
hộp màu ... tôi cho trẻ làm quen chữ o qua từ “bảng con” ( Cô cho trẻ phát âm ,nói 
cấu tạo chữ o) khi Vịt con viết trên bảng đã thành thạo cô giáo Ngan bảo Vịt con 
lấy gì? (Hộp màu) và cô cho trẻ làm quen chữ Ô trong từ “hộp màu”( Cô cho trẻ 
phát âm chữ ô ,và câu tạo của chữ ô), cô giáo Ngan ra bài tập về nhà vào đâu 
“Quyển vở”.cô cho trẻ làm quen chữ cái ơ tương tự như chữ o,ô . Tiếp theo cô cho 
trẻ chơi trò chơi tạo dáng thành chữ cái. Bạn nào có thể tạo dáng chữ O trên cơ thể 
nào? Cô cho nhiều trẻ được tạo như cong hai ngón tay lại, cháu thì há miệng, cháu 
thì dùng hai cách tay....Trên cơ thể bộ phận nào giống chữ O. Trẻ nói mắt, đầu ..
 Hai bạn có thể tạo thành chữ O không? (Trẻ cầm tay nhau giang rộng)
 Ai có thể tạo thành chữ ô?
 Cô muốn cả lớp mình cùng tạo một chữ ô thật lớn nào? trẻ cầm tay nhau 
đứng thành vòng trong rộng và cho 6 trẻ làm dấu ô.
 Với chữ cái ơ cô cũng cho thực hiện như thế.
 Hoặc với trò chơi “tìm đồ dùng học tập” trên các đồ dùng học tập có chứa 
các chữ cái con vừa học bây giờ cô sẽ phát cho mỗi bạn một chữ cái khi có hiệu 
lệnh các con phải lấy ngay đồ dùng có chứa chữ cái đó. Ví dụ: Trẻ có chữ ô thì 
phải lấy o tô, cô cho trẻ vừa đi vừa hát bài “vịt con học chữ” sau đó cô kiểm tra số 
trẻ lấy đúng đồ dùng và cho trẻ nói tác dụng của từng đồ dùng đó.
 Trong khi dạy muốn trẻ ghi nhớ các chữ cái được lâu hơn cô cần phải liên hệ 
thực tế hỏi trẻ chữ cái đó giống cái gì hay con gì hay đồ vật gì? Để phát huy tính 
tích cự và tư duy của trẻ. Ví dụ: Chữ o giống quả trứng, quả cam.
- Trẻ lớp tôi luôn có nhu cầu tự tìm hiểu, tự thực hành trải nghiệm. Trẻ thích được 
làm quen và nhận biết, phát âm các chữ cái, được tham gia vào các trò chơi trên 
máy tính như sử dụng chuột bấm, di chuột để chọn chữ. Kết hợp với những âm 
thanh sống động kích thích trẻ tham gia vào hoạt động tốt nhất. Vì vậy khi tiếp cận 
với máy tính trẻ rất thích. Vì thế ngoài tiết dạy theo kiểu truyền thống tôi còn sử 
dụng máy tính soạn giáo án điện tử để dạy trẻ, đồng thời cũng cho trẻ được thực 
hành.
 Ví dụ: Cô yêu cầu lên chọn chữ cái đã học, trẻ sẽ được lên tự mình kích 
chuột vào chữ cái đó, khi trẻ kích vào chữ cái nào thì chữ cái đó sẽ biến mất, hình 
thức này rất lôi cuốn trẻ và trẻ luôn có nhu cầu được thực hiện, việc này đã khiến 
trẻ tập trung hơn trong tiết học. các bài thơ, đồng dao. Đây là một cách củng cố chữ cái mà trẻ rất hứng thú tham 
gia và có hiệu quả cao.
 Khi cho trẻ dạo chơi, tham quan vườn rau của trường, ở vườn rau có cắm bảng 
ghi tên các loại rau trong vườn, khi tôi dẫn trẻ đến tham quan tôi giới thiệu với trẻ 
đó là loại rau gì? Hỏi trẻ trong tên loại rau đó có những chữ cái gì trẻ đã được học? 
Hình thức này vừa giúp trẻ biết tên các loại rau, vừa giúp trẻ hứng thú tìm các chữ 
cái quen thuộc. 
+ Giờ ăn: Khi đến giờ ăn tôi giới thiệu các món ăn và giải thích các món ăn như 
món cá gồm có hai chữ cái ghép lại đó là chữ c và a và dấu sắc. Cho trẻ nhận bát 
,thìa ký hiệu bằng các chữ cái.
+ Giờ ngủ: Trước khi ngủ cô có thể đọc thơ, kể chuyện cho trẻ nghe để trẻ có thể 
phát triển lời nói .
+ Giờ hoạt động chiều: Là thời điểm mà giáo viên giúp trẻ ôn luyện lại các chữ 
cái đã được học hôm trước hoặc có thể là học lúc sáng. Cô cho trẻ tô chữ in mờ, 
chữ in chữ rỗng và tìm cắt chữ trong hoạ báo dán thành sách làm bộ sưu tập.
 - Lồng ghép tích hợp các vào môn học khác.
 + Tích hợp hoạt động làm quen với chữ cái vào môn giáo dục âm nhạc:
 Như chúng ta đã biết bộ môn âm nhạc vào là món ăn tinh thần không thể 
thiếu được đối với trẻ, làm tâm hồn trẻ tươi vui rộn ràng và hứng khởi. Vì vậy tôi 
thường chọn những bài hát phù hợp với từng loại tiết và phù hợp từng chủ điểm.
 Ví dụ: Nhóm chữ o, ô, ơ tôi cho trẻ hát và vận động bài “Chữ o tròn” “Chữ o 
tròn” như vầng trăng đêm rằm chiếu sáng. Chữ ô là ô cô dạy chúng em... Hay chủ 
điểm “Phương tiện giao thông” cho trẻ hát bài: “Em đi chơi thuyền”. Qua những 
bài hát đó tăng thêm sự chú ý ở trẻ.
 + Tích hợp hoạt động làm quen với chữ cái vào hoạt động tạo hình:
 Trong mỗi tiết học của trẻ thường xen kẽ động và tĩnh mà trong tiết học trẻ 
được hoạt động nhiều rồi thì bộ môn tạo hình rất phù hợp với trạng thái tĩnh. Tôi 
cho trẻ cắt dán tô màu chữ hoặc trẻ được cắt dán, xé dán hoa có chứa chữ cái theo 
yêu cầu của cô.
 Ví dụ: Ở chủ đề “Thế giới thực vật” cho trẻ làm quen với chữ cái h, k. Tôi 
tích hợp hoạt động tạo hình trong trò chơi “Ai nhanh nhất”
 Cách chơi: Chia trẻ làm 3 nhóm chơi, nhóm 1: cô yêu cầu trẻ tô màu hoa có 
chứa chữ cái h; nhóm 2: cô yêu cầu trẻ cắt, dán hoa có chứa chữ cái k; nhóm 3: cô 
cho trẻ tô màu lá có chứa chữ cái h, k. 
 + Tích hợp hoạt động làm quen với chữ cái vào hoạt động giáo dục thể 
chất:
 Ví dụ: Trong hoạt động “Bật tách chân, khép chân qua 7 ô” tôi vẽ các ô 
vuông, bên trong mỗi ô viết một chữ cái: u, ư, e, ê. Trẻ thực hiện động tác và kết 
hợp đọc chữ cái trong ô. Trong hoạt động này, tôi dùng hình thức thi đua giữa hai Giáo viên cần cung cấp cho trẻ cơ hội thường xuyên và liên tục ở các lĩnh vực hoạt 
động khác nhau (trong và ngoài lớp học). Giáo viên cần chú trọng xây dựng kế 
hoạch, thiết kế môi trường giáo dục LQCC, khai thác sử dụng thiết bị, đồ chơi giáo 
dục, đổi mới phương pháp, kĩ năng tổ chức các hoạt động giáo dục LQCC cho trẻ 
trong trường mầm non.
 Sau một thời gian thực hiện biện pháp, bản thân tôi thấy các cháu lớp tôi 
ngày càng hứng thú say mê học tiết “Làm quen chữ cái”, khả năng nhận biết và 
phát âm đúng, chuẩn các chữ cái là khá cao. Kết quả đạt được so với đầu năm học 
như sau:
 Nội dung Sau khi thực hiện biện So sánh trước và sau 
 pháp khi thực hiện biện 
 Đạt Tỉ lệ % pháp
 Phát âm đúng, rõ ràng các 
 33/33 100 Tăng 46 %
chữ cái
 Trẻ hứng thú tham gia tích 
cực vào hoạt động “Làm 33/33 100 Tăng 46%
quen chữ cái”
 Trẻ nhận biết, phát âm 
được các chữ cái qua các trò 32/33 97 Tăng 46%
chơi, mọi lúc mọi nơi,...
 - Ngoài những kết quả đạt được trên của trẻ thì phụ huynh cho biết về nhà 
trẻ tự giác học chữ cái, nhiều trẻ khi về nhà có thể chỉ và phát âm được các chữ cái 
đã học trên sách, báo, lịch.Phụ huynh cũng đã nhận thức được tầm quan trọng 
của việc cho trẻ làm quen với chữ cái và đã dành thời gian để hướng dẫn trẻ học 
vào mỗi buổi tối. Vì vậy chất lượng trẻ đạt được kết quả cao như mong đợi.
 - Muốn dạy tốt môn làm quen chữ cái đạt kết quả cao người giáo viên cần 
cũng cố nâng cao thêm về kiến thức, kĩ năng thực hành bộ môn, biết vận dụng linh 
hoạt sáng tạo các hình thức, phương pháp để giúp trẻ tiếp thu bài một cách nhẹ 
nhàng.
 Giáo viên phải nắm được đặc điểm tâm sinh lí của trẻ để đưa ra hình thức 
giáo dục phù hợp, luôn động viên khích lệ những trẻ phát âm chưa tốt, những trẻ tự 
ti, hướng dẫn chỉ bảo trẻ ở mọi lúc mọi nơi. Ngoài ra giáo viên cần phối hợp chặt 
chẽ với gia đình để dạy trẻ phát âm chính xác 29 chữ cái. Rèn khả năng chú ý, ghi 
nhớ có chủ định để trẻ ham mê các hoạt động ở trường cũng như ở nhà.
3.2. Kiến nghị:
 Từ thực tế trên tôi có một số ý kiến đề xuất như sau: