SKKN Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi học tốt môn làm quen chữ cái trong Trường Mầm non

 MỤC LỤC
 Mục Nội dung Trang
 I ĐẶT VẤN ĐỀ 1
 1 Lí do chọn đề tài 1 - 3
 2 Phạm vi áp dụng của đề tài 3
 II GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 4
 1 Cơ sở thực tiễn 4
 2 Cơ sở lý luận 4 - 5
 3 Thực trạng vấn đề nghiên cứu 5 
 3.1 Thuận lợi 6
 3.2 Khó khăn 6 
 3.3 Khảo sát 7
 4 Các biện pháp thực hiện 7
4.1.Biện pháp 1 Tìm hiểu đặc điểm nhận thức của trẻ 7 - 9
4.2.Biện pháp 2 Tạo môi trường tích cực cho trẻ tham gia hoạt 
 9
 động
4.3.Biện pháp 3 Ứng dụng CNTT vào dạy trẻ làm quen chữ cái 9 - 10
4.4.Biện pháp 4 Dạy trẻ làm quen chữ cái thông qua các trò chơi 10 - 12
4.5.Biện pháp 5 Dạy trẻ làm quen chữ cái qua các hoạt động khác 12-13
4.6.Biện pháp 6 Làm tốt công tác phối kết hợp giữa gia đình và nhà 
 13
 trường
 5 Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm 14
 5.1 Đối với giáo viên 14
 5.2 Đối với học sinh 14
 5.3 Đối với phụ huynh 15
 III KẾT LUẬN 16
 1 Kết luận 16 
 2 Bài học kinh nghiệm 16-17
 3 Khuyến nghị 17 hội một cách đầy đủ nhất, khoa học nhất, nhớ lâu nhất kiến thức của bộ môn làm 
quen chữ cái.
 Quá trình trưởng thành của đứa trẻ bên cạnh thể chất thì phần quan trọng 
không thể thiếu chính là ngôn ngữ. Bởi vì, ngôn ngữ là công cụ để trẻ học tập và 
vui chơi những hoạt động chủ yếu của trường mầm non. Ngôn ngữ được sử 
dụng trong tất cả các loại hình giáo dục, ở mọi nơi, mọi lúc. Như vậy, ngôn ngữ 
cần cho tất cả các hoạt động và ngược lại mọi hoạt động tạo cơ hội cho ngôn 
ngữ của trẻ phát triển .
Vậy bộ môn làm quen với chữ cái là một phần, một bộ phận của việc phát triển
ngôn ngữ trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ 5-6 tuổi, do đó làm quen với 
chữ cái nó có ý nghĩa quan trọng việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Trước hết, 
làm quen với chữ cái là rèn luyện khả năng nghe, khả năng phát âm, khả năng 
hiểu ngôn ngữ tiếng việt. Thông qua việc làm quen với chữ cái, cung cấp thêm 
vốn từ về thế giới xung quanh. Cho trẻ làm quen với chữ cái còn giúp trẻ hiểu 
được mối quan hệ giữa ngôn ngữ nói với ngôn ngữ viết, trẻ hiểu thế nào là đọc 
và viết sau này ở trường phổ thông, thông qua việc tìm kiếm các chữ cái khác 
nhau ở các vị trí khác nhau của từ giúp trẻ phát triển óc quan sát, ghi nhớ có chủ 
định. Đồng thời, làm quen với chữ cái còn giáo dục tình cảm, mở rộng hiểu biết 
cho trẻ, chuẩn bị tích cực cho trẻ vào trường tiểu học. 
Trong Modul MN 3 có viết :“Phát triển ngôn ngữ cho trẻ là một trong những 
nhiệm vụ quan trọng nhất ở trường mầm non. Hoạt động này không những nhằm 
giúp trẻ hình thành và phát triển các năng lực ngôn ngữ như nghe, nói, đọc, viết 
mà còn giúp trẻ phát triển tư duy, tình cảm. Đó là chiếc cầu nối giúp trẻ bước 
vào thế giới lung linh, huyền ảo, rực rỡ màu sắc của xã hội loài người. Vì vậy trẻ 
nói năng mạch lạc được chuẩn bị sẵn sàng để vào lớp 1, là yêu cầu trọng tâm của 
phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non”. Chính vì vậy, hoạt động làm quen chữ 
cái được coi là phương tiện giáo dục, hình thành nhân cách cho trẻ. Thông qua 
đọc thơ, kế chuyện, tranh ảnh có gắn các chữ cái, các trò chơi động tĩnh với làm 
quen chữ cái...để từ đó giúp trẻ mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp. Có thể nói hoạt 
động làm quen chữ cái là nền tảng đưa trẻ đến hoạt động giao tiếp trong công tác 
chăm sóc giáo dục trẻ. Với hoạt động làm quen chữ cái không phải là vấn đề 
mới, nó là công việc thường xuyên của mỗi giáo viên đứng lớp. Ta thấy đây là 
hoạt động khó, rất phức tạp, đa dạng. Trong quá trình hình thành, rèn luyện, 
củng cố các kỹ năng cho trẻ không thể tránh khỏi những khó khăn, sai lầm.Vì 
thế người giáo viên đóng vai trò quan trọng - là cầu nối trẻ với những kiến thức 
mới của bài học, giúp trẻ học tốt, nắm vững kiến thức và biết cách thực hiện yêu 
cầu của bài học, của hoạt động. Qua đó tạo được một không khí hoạt động mà ở 
 2/17 II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở thực tiễn
 Như chúng ta đã biết việc dạy trẻ 5- 6 tuổi làm quen chữ cái có ý nghĩa vô cùng 
quan trọng và là một trong những điều kiện để chuẩn bị cho trẻ 5 tuổi vào lớp 
1.Thông qua hoạt động làm quen chữ cái, trẻ được phát âm đúng 29 chữ cái 
tiếng Việt, đồng thời giúp trẻ phát triển khả năng ghi nhớ có chủ định, tri giác từ 
trọn ven trong các bài thơ, câu đố, câu chuyện, đồng dao .biết miêu tả, diễn đạt 
sự việc hoặc ý muốn của mình bằng câu đầy đủ. Ngay từ đầu năm học khi nhận 
trẻ vào lớp tôi nhận thấy các con còn nhút nhát, trả lời chưa rõ ràng đặc biệt 
nhiều cháu nói ngọng, nói giọng địa phương. Thấy được tầm quan trọng của 
hoạt động làm quen chữ cái với trẻ đặc biệt trẻ 5- 6 tuổi - giai đoạn trẻ hình 
thành thói quen nhận thức, vốn từ phong phú để chuẩn bị tâm thế bước vào lớp 
1. Chính vì thế mà tôi đã mạnh dạn chọn đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ mẫu 
giáo 5 - 6 tuổi học tốt môn làm quen chữ cái trong trường Mầm non” để thực 
hiện trong năm học này.
2. Cơ sở lý luận
Trẻ mẫu giáo 5 tuổi khi bước vào trường tiểu học là một bước ngoặt lớn và khó 
khăn đối với trẻ. Bởi vì ở mẫu giáo trẻ đang quen với vui chơi là hoạt động chủ 
đạo, nhưng khi trẻ vào tiểu học thì học tập lại là vai trò chủ đạo nên việc cho trẻ 
làm quen với chữ cái ở trẻ mẫu giáo không phải là đưa chương trình tiếng việt 
của lớp 1 vào dạy mà ở đây trẻ mẫu giáo 5 tuổi được sử dụng các yếu tố vui chơi 
và các nhiệm vụ học tập sáng tạo thông qua các hoạt động học tập. Bản thân tôi 
là một giáo viên được nhà trường phân công công tác giảng dạy trẻ ở độ tuổi 5-6 
tuổi. Qua những năm trực tiếp giảng dạy tôi nhận thấy rằng trẻ làm quen với chữ 
cỏi không phải là việc dễ làm, nó đòi hỏi người giáo viên phải kiên trì, chịu khó 
biết vận dụng những linh hoạt, sáng tạo trong quá trình lên lớp để trẻ lĩnh hội 
đầy đủ kiến thức của bộ môn chữ cái.
 Quá trình trưởng thành của đứa trẻ bên cạnh thể chấtvà phần quan trong không 
thể thiếu chính là ngôn ngữ. Ngôn ngữ là công cụ để trẻ học tập và vui chơi 
những hoạt động chủ yếu của trường mầm non. Ngôn ngữ được trong tất cả các 
loại hình giáo dục, ở mọi nơi, mọi lúc, như vậy, ngôn ngữ cần cho tất cả các 
hoạt động và ngược lại mọi hoạt động tạo cơ hội cho ngôn ngữ trẻ phát triển .
Vậy bộ môn làm quen với chữ cái là một phần, một bộ phận của việc phát triển 
ngôn ngữ trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ 5-6 tuổi, do đó làm quen với 
chữ cái nó có ý nghĩa quan trọng việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ.Trước hết làm 
quen với chữ cái là rèn luyện khả năng nghe , khả năng phát âm, khả năng hiểu 
ngôn ngữ tiếng việt .
 4/17 3.1. Thuận lợi:
-Được cấp trên quan tâm, Trường được xây mới khang trang, rộng rãi, sạch đẹp.
-Ban Giám Hiệu nhà trường luôn tạo điều kiện cho giáo viên về chuyên môn, cơ 
sở vật chất, đồ dùng trang thiết bị dạy học, động viên, khích lệ giáo viên sáng 
tạo trong chuyên môn, tích cực trong ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt 
động chăm sóc giáo dục trẻ. 
-BGH nhà trường chú trọng tới các tiết chuyên đề của trường, lớp học bồi dưỡng 
chuyên môn do Phòng giáo dục tổ chức để nâng cao trình độ chuyên môn cho 
giáo viên nhà trường.
- Là một giáo viên trẻ, có trình độ chuyên môn trên chuẩn, nhiều năm là giáo 
viên giỏi cấp Huyện, bản thân tôi yêu nghề, mến trẻ, nhiệt tình, năng động, sáng 
tạo tâm huyết trong công việc, Atích cực tham gia vào các hoạt động chuyên 
môn.
 -Không gian lớp học rộng rãi, thoáng mát thuận lợi cho các hoạt động của trẻ. 
-Trẻ trong lớp đi học đều, đúng giờ.
Tuy nhiên, lớp tôi cũng còn gặp phải một số khó khăn như sau:
3.2. Khó khăn:
- Tài liệu, sách báo, tạp chí, đồ dùng đồ chơi phục vụ cho công tác giáo dục 
chưa nhiều. 
- Chế độ sinh hoạt một ngày của trẻ diễn ra thường xuyên, liên tục, để bám sát 
vào các hoạt động trên thì giáo viên có ít thời gian làm đồ dùng, đồ chơi.
-Năm học trước các con nghỉ dịch trong thời gian dài, nhiều gia đình không có 
thời gian kèm dạy con nên kiến thức, kỹ năng về chữ cái còn nhiều hạn chế.
-Một số cháu mẫu giáo lớn mới cho ra lớp nên kiến thức và kỹ năng về chữ cái 
cũng còn nhiều hạn chế. Hơn nữa, việc nhận thức của trẻ còn chênh lệch nhau 
nên việc truyền thụ kiến thức cho trẻ còn gặp nhiều khó khăn. 
-Số trẻ nam đông gấp đôi số trẻ nữ, trẻ trong lớp quá hiếu động nên đa số trẻ 
chưa tập trung trong giờ học.
- Là địa bàn nông thôn nên đời sống của nhân dân còn nhiều khó khăn bên cạnh 
đó một số phụ huynh làm thêm ở công ty, thường xuyên tăng ca, làm đêm nên 
không có nhiều thời gian kèm cặp, dạy dỗ con cũng như tìm hiểu nắm bắt nhu 
cầu nhận thức và phát triển của con em mình, ít quan tâm chăm lo cho con cái, 
chưa tổ chức cho trẻ đi tham quan hay tham gia 1 số hoạt động vui chơi khác để 
mở rộng vốn hiểu biết cho trẻ. Bên cạnh đó, một số phụ huynh chưa nhận thức 
hết tầm quan trọng và còn xem nhẹ việc học chữ cái của con em mình nên chưa 
thực sự quan tâm đến việc học hành của các con.
 6/17 Ví dụ: Khi cho làm quen chữ cái l - m - n: Giáo viên có thể đưa ra các hình ảnh 
tượng trưng để tạo điều kiện cho trẻ nhớ mặt chữ như chữ cái "m" gắn với hình 
ảnh
tượng trưng để tạo điều kiện cho trẻ nhớ mặt chữ như chữ cái "m" gắn với hình 
ảnh "mẹ", chữ cái "l" gắn với hình ảnh "chiếc lá"; chữ "n" gắn với hình ảnh "quả 
na"....
- Mỗi trẻ có tâm sinh lí khác nhau. Vì vậy khi tổ chức các hoạt động làm quen 
với chữ cái, việc chú ý đến đặc điểm tâm sinh lí của trẻ, khả năng nhận biết. 
phân biệt các chữ cái, kỹ năng phát âm, ghi nhớ sẽ giúp giáo viên tìm, lựa 
chọn, áp dụng các phương pháp, biện pháp tác đọng phù hợp giúp trẻ tiếp thu 
một cách hiệu quả nhất các kiến thức, kỹ năng được học. Bên cạnh đó còn củng 
có, rèn luyện kỹ năng cần thiết cho trẻ: Cách tô, sao chép chữ cái, tư thế ngồi tô, 
cách cầm bút 
-Ở lớp có khoảng 20% trẻ còn chưa tự tin vào bản thân, ít giơ tay phát biểu, cô 
có khyến khích thì cũng không giơ tay phát biểu. Do đó các cô thương sợ mất 
thời gian, thường thích gọi trẻ mạnh dạn trả lời lưu loát chứ ít quan tâm đến trẻ 
nhút nhát, cộng với việc trẻ có tâm lí sợ khi mình nói sai. Vì lẽ đó mà cháu lại 
càng ít có cơ hội trả lời.Vì vậy để giúp trẻ mạnh dạn, tự tin và chủ động hơn tôi 
đã sử dụng các biện pháp sau:
+ Thường xuyên gần gũi trẻ, tâm sự và quan tâm đến trẻ nhút nhát. Đặc biệt tôi 
hay khen các cháu trước lớp khi cháu làm được việc tốt hay có sự tiến bộ trong 
học tập dù là rất nhỏ, động viên, khuyến khích cháu để cháu đó mạnh dạn tham 
gia vào các hoạt động và học tập, mạnh dạn phát âm các chữ cái ki cô hỏi. Tôi 
còn thường xuyên nêu gương bạn tốt cho cháu noi theo. Thời gian này, tôi động 
viên các cháu trả lời những câu hỏi dễ, khi trẻ mạnh dạn hơn sẽ trả lời những 
câu hỏi ở mức độ khó hơn. Bên cạnh đó, tôi còn kết hợp với gia đình động viên 
cháu tham gia nhiều hoạt động tập thể khác. Tranh thủ các cơ hội cho các cháu 
được nói, phát hiện chữ cái đã học ở mọi lúc mọi nơiđể trẻ mạnh dạn hơn.
+ Tôi xếp những trẻ yếu ngồi cạnh những trẻ khá giỏi để các con thi đua, học 
hỏi, giúp đỡ lẫn nhau.
 Ảnh minh họa 2: Trẻ học tốt, khá kèm trẻ học yếu (Phụ lục)
-Đối với trẻ hiếu động: Trẻ hiếu động rất hay nghịch ngợm và đùa nghịch trong 
các giờ học không tập trung khi cô giáo giảng bài. Điều đó dẫn đến trẻ không 
nhớ được chữ cái đã học, cấu tạo chữ, cách tô chữ tôi thường hay cho trẻ tham 
gia vào các hoạt động tnhx nhưng có giới hạn thời gian, giờ học chú ý đến trẻ 
hơn, hay gọi trẻ phát biểu, dùng nhiều hình thức hấp dẫn để thu hút trẻ.
 8/17