SKKN Một số biện pháp giúp trẻ khuyết tật ngôn ngữ 5-6 tuổi hòa nhập trường mầm non

 Một số biện pháp giúp trẻ khuyết tật ngôn ngữ 5-6 tuổi hòa nhập trong trường mầm non
 Năm học 2018-2019
 MỤC LỤC
STT NỘI DUNG TRANG
 A ĐẶT VẤN ĐỀ 2
 I LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 2
 II ĐỐI TƯỢNG PHẠM VI NGHIÊN CỨU 3
 B GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 4
 I CƠ SỞ LÝ LUẬN 4
 II CƠ SỞ THỰC TIỄN 4
 1 Thuận lợi 4
 2 Khó khắn 4
 III CÁC BIỆN PHÁP 5
 1 Biện pháp 1: Khảo sát trẻ đầu năm 5
 2 Biện pháp 2 : Lập hồ sơ theo dõi 5
 3 Biện pháp 3 : Tạo môi trường lớp học thân thiện, gần gũi 8
 4 Biện pháp 4: Tạo điều kiện cho trẻ được tham gia hòa nhập 12
 giao tiếp trong nhiều mối quan hệ khac nhau
 5 Biện pháp 5 : Theo dõi đánh giá sự tiến bộ của trẻ khuyết tật. 14
 6 Biện pháp 6: Phối kết hợp với phụ huynh rèn trẻ. 16
 IV KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC 17
 C KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 19
 1 Kết luận 19
 2 Kiến nghị 19
 1/20 Một số biện pháp giúp trẻ khuyết tật ngôn ngữ 5-6 tuổi hòa nhập trong trường mầm non
diện hộ nghèo hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, bố mẹ thường đi làm ca không có 
thời gian chăm sóc. Do không được tiếp xúc nhiều với bên ngoài nên khả năng 
nói của trẻ rất kém. Cháu hiểu được mọi người nói nhưng tính khí cháu rất thất 
thường, hay giận dỗi, rất dễ cáu gắt và đặc biệt thích thì làm, không thích thì 
thôi, nếu ép sẽ khóc rất to và lâu. Sau khi tìm hiểu và biết được đặc điểm các 
cháu như vậy, tôi đã lên kế hoạch và biện pháp giúp cháu có thể hòa nhập với 
các bạn cùng trang lứa, được hưởng nền giáo dục có chất lượng.
 Vì những lý do trên, tôi đã tìm tòi, nghiên cứu và tổng kết được 1 số kinh 
nghiệm giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật ngôn ngữ trong những năm qua, nhằm 
góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật trong 
trường Mầm Non, tôi xin mạnh dạn trao đổi cùng chị em đồng nghiệp và thực 
hiện đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ khuyết tật ngôn ngữ 5-6 tuổi hòa nhập 
trong trường mầm non”.
II. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU.
- Đối tượng: Trẻ chậm phát triển ngôn ngữ tại lớp 5-6 tuổi do tôi phụ trách.
- Phạm vi nghiên cứu: Trong phạm vi nghiên cứu của đề tài chỉ nghiên cứu một 
số biện pháp giúp trẻ khuyết tật ngôn ngữ hòa nhập trong trường mầm non.
 3/20 Một số biện pháp giúp trẻ khuyết tật ngôn ngữ 5-6 tuổi hòa nhập trong trường mầm non
- Được sự giúp đỡ của đồng nghiệp trong việc chăm sóc giáo dục hòa nhập trẻ 
khuyết tật.
- Được phụ huynh nhiệt tình, tin tưởng, trao đổi những tâm sinh lý riêng của trẻ
2. Khó khăn:
 Trong quá trình thực hiện bản thân tôi còn gặp rất nhiều khó khăn như:
- Lớp có 44 cháu trong đó có 3 cháu bị khuyết tật ngôn ngữ
- Đa số phụ huynh làm nông nghiệp, công nhân, kinh tết khó khăn, ít có thời 
gian chăm sóc trò chuyện với trẻ.
- Trẻ khuyết tật thì lại tính khí thất thường, thích thì làm không thích thì thôi, 
luôn giận dỗi, la hét.
- Giáo viên thì không được đào tạo chuyên sâu về chương trình giáo dục hòa 
nhập trẻ khuyết tật.
 Với những trăn trở làm sao để hiểu được tâm lý của học sinh khuyết tật 
và dạy đối tượng khuyết tật như thế nào cho có hiệu quả? Đó không chỉ là vấn 
đề bản thân tôi quan tâm mà hầu hết các giáo viên có học sinh khuyết tật đều 
quan tâm. Từ những khó khăn như thế tôi phải dần khắc phục, sửa đổi và hướng 
dẫn trẻ phát triển ngôn ngữ một cách đúng đắn nhất qua giao tiếp và thông qua 
giờ học và các hoạt động ngoài giờ học. Từ đó tôi đưa ra “ Một số biện pháp 
giúp trẻ khuyết tật ngôn ngữ 5-6 tuổi hòa nhập trong trường mầm non” để 
góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện hơn. Cụ thể như sau:
III. CÁC BIỆN PHÁP.
1.Biện pháp 1: Khảo sát trẻ đầu năm
 Trường mầm non nơi tôi công tác nằm xa trung tâm thành phố Hà Nội. 
Năm học 2018 - 2019 tôi được nhà trường phân công phụ trách lớp mẫu giáo lớn 
5-6 tuổi với 44 học sinh, trong đó có 14 học sinh nữ và 30 học sinh nam, lớp 
gồm 2 giáo viên, đạt trình độ trên chuẩn. Khi nhận lớp, biết lớp mình phụ trách 
có đến 3 trẻ khuyết tật, tôi không khỏi băn khoăn lo lắng bởi thực trạng của lớp 
nói chung và của trẻ khuyết tật nói riêng. Cháu khuyết tật: Nguyễn Việt Anh 
khuyết tật thính giác không nghe, không nói được; cháu Hoàng Lê Bảo Minh tự 
kỉ, chậm nói; cháu Dương Minh Ngọc khuyết tật mắt, nói rất ngọng không rõ 
tiếng. Và đặc biệt 3 cháu đều thuộc dạng khuyết tật: Chậm phát triển ngôn ngữ.
 Tôi đã tiến hành khảo sát trẻ đầu năm:
 BẢNG KHẢO SÁT TRẺ ĐẦU NĂM
 Các tiêu chí đánh giá Mức độ đạt Tỉ lệ
 Lắng nghe và chú ý Chưa đạt 30%
 Phản ứng với các điệu bộ Kém 25%
 và yêu cầu đơn giản
 5/20 Một số biện pháp giúp trẻ khuyết tật ngôn ngữ 5-6 tuổi hòa nhập trong trường mầm non
 * Mục tiêu HKII:
 + Trẻ phát âm rõ câu, từ
 + Biết phối hợp nhóm khi tham gia hoạt động
 + Mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp
2. Họ và tên học sinh: Dương Minh Ngọc
Ngày tháng năm sinh: 20/4/2013
Học sinh: Lớp MGL 5-6tuổi
Năm học: 2018-2019
Dạng khuyết tật: Chậm phát triển ngôn ngữ. Khuyết tật mắt.
Biểu hiện của trẻ: 
 + Chậm nói, nói ngọng không rõ tiếng, thích chơi một mình, ngồi một 
mình nơi vắng người. Trẻ ít nói, ít trò chuyện với mọi người xung quanh. Rất 
hay khóc, hay dỗi, tự ti với bản thân. Sợ các bạn không chơi với mình.
 + Kỹ năng giao tiếp xã hội khác kém.
 + Nhận thức kém
 + Không có kỹ năng khi hoạt động nhóm
- Mục tiêu giáo dục:
 * Mục tiêu năm học:
 + Trẻ phát triển ngôn ngữ
 + Phát triển kỹ năng giao tiếp xã hội để hòa nhập với trẻ tại trường. Biết 
phối hợp nhóm khi chơi với các bạn tại lớp
 + Nhận thức phát triển đồng đều, hiểu được lời cô và các bạn nói
 + Mạnh dạn, tự tin khi tham gia vào các hoạt động
 * Mục tiêu HKI:
 + Cung cấp vốn từ cho trẻ, giúp trẻ nói tròn âm, tròn tiếng
 + Giúp trẻ có phản ứng với các điệu bộ đơn giản
 + Nhắc lại được một số câu đơn giản
 * Mục tiêu HKII:
 + Trẻ phát âm rõ câu, từ
 + Biết phối hợp nhóm khi tham gia hoạt động
 + Mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp
3. Họ và tên học sinh: Hoàng Lê Bảo Minh
Ngày tháng năm sinh: 6/9/2013
Học sinh: Lớp MGL 5-6tuổi
Năm học: 2018-2019
 7/20 Một số biện pháp giúp trẻ khuyết tật ngôn ngữ 5-6 tuổi hòa nhập trong trường mầm non
 -Tháng 03-04-05: Tôi đi sâu vấn đề luyện trí nhớ cho trẻ thông qua 
các bài thơ, đồng dao, bài hát,
3. Biện pháp 3. Tạo môi trường lớp học thân thiện, gần gũi.
3.1. Qua việc làm đồ dùng dồ chơi.
 Ở trường mầm non, lớp học là nơi mà trẻ sinh hoạt và là môi trường gần 
gũi nhất của trẻ. Môi trường giáo dục có vai trò rất quan trọng trong quá trình 
phát triển toàn diện cho trẻ, đặc biệt là đối với trẻ khuyết tật. Khi có môi trường 
giáo dục tốt sẽ giúp phát triển nhân cách cho trẻ đồng thời giúp trẻ phát triển các 
tố chất, các năng lực tinh thần và thể chất. 
 Môi trường lớp học trong trường mầm non chính là các đồ dùng, trang 
thiết bị phục vụ hàng ngày của trẻ. Tại các góc chơi, tôi cùng đồng nghiệp đã 
xây dựng các góc cho trẻ hoạt động, làm đồ dùng đồ chơi sáng tạo phù hợp với 
nội dung giáo dục trẻ. Đặc biệt tôi lưu ý đến những hình ảnh tại góc giúp trẻ 
hiểu và tích cực tham gia các hoạt động. Tại các góc chơi, tôi dùng các hình ảnh 
để quy định các quy tắc khi chơi cho trẻ, trẻ nhìn hình ảnh sẽ tự nhận thấy quy 
tắc khi chơi: không la hét, không tranh giành đồ chơi, biết nhường nhịn nhau và 
cất dọn đồ chơi sau khi chơi.
 Trẻ mầm non có đặc điểm nhanh nhớ chóng chán, các cháu Việt Anh, Bảo 
Minh, Minh Ngọc lớp tôi cũng không ngoại lệ, đặc biệt cháu rất thích các con 
vật có hình thù ngộ nghĩnh, thích gam màu xanh vì vậy tại các góc chơi tôi tăng 
cường các gam màu xanh, các hình ảnh tôi luôn tạo ra bằng các con vật ngộ 
nghĩnh để thu hút trẻ chơi tại các góc chơi. Bên cạnh đó, tôi tận dụng nguyên vật 
liệu đã qua sử dụng hướng dẫn trẻ làm đồ dùng đồ chơi tự tạo tại các góc, khi 
thấy đồ dùng đồ chơi do chính tay mình làm ra trẻ rất hứng thú và say mê chơi 
với các đồ dùng đồ chơi đó. 
 Giáo viên hướng dẫn trẻ làm đồ chơi tự tạo
 Như chúng ta đã biết, đặc điểm tâm sinh lý của trẻ tư duy hình tượng là 
chủ yếu. Nếu không chuẩn bị tốt đồ dùng, đồ chơi cho trẻ thì sẽ khó giúp trẻ thể 
hiện tốt khả năng cá nhân của mình. Vì vậy đồ dùng, đồ chơi đóng vai trò quan 
 9/20 Một số biện pháp giúp trẻ khuyết tật ngôn ngữ 5-6 tuổi hòa nhập trong trường mầm non
chơi cùng nhau giúp cho ngôn ngữ của các trẻ nói chung và trẻ chậm phát triển 
ngôn ngữ nói riêng tốt hơn, trẻ tự tin hơn khi giao tiếp và từ đó kĩ năng giao tiếp 
của trẻ dần tốt hơn.
 3.2. Qua các giờ học, hoạt động.
 Môi trường lớp học là nơi gần gũi nhất của trẻ, giúp trẻ phát triển toàn diện 
về nhân cách. Do đó, môi trường lớp học cho trẻ khuyết tật phải là nơi thân 
thiện, gần gũi nhất đối với trẻ. Tại đây, trẻ được đối xử hòa đồng, không phân 
biệt, trẻ cảm thấy thật sự thoải mái để từ đó trẻ được phát triển một cách tốt 
nhất. Giáo viên phải luôn gần gũi, động viên trẻ giúp trẻ cảm thấy lớp học là nơi 
an toàn, tin tưởng nhất cho trẻ. 
 Trong giờ hoạt động chung, tôi thường xuyên gọi trẻ lên trả lời để giúp trẻ 
phát triển ngôn ngữ đồng thời giúp trẻ hòa nhập cùng các bạn trong lớp.
 Trẻ đứng lên phát biểu trong giờ học
 Khi trẻ đứng lên nói, tôi luôn nhìn vào mắt trẻ để trẻ cảm thấy cô quan 
tâm đến trẻ và cho trẻ cảm giác tự tin. Khi trẻ hoạt động, tôi giao nhiệm vụ cho 
trẻ để trẻ hoạt động nhóm, khi giao nhiệm vụ như vậy, các trẻ sẽ phải tự trao đổi 
với nhau, từ đó nảy sinh ra nhu cầu cần phải nói, nhu cầu nói và cũng từ đó giúp 
trẻ chậm phát triển ngôn ngữ của tôi phát triển thêm ngôn ngữ ngay trong khi trẻ 
hoạt động. Trong quá trình trẻ tham gia hoạt động tôi thường khích lệ động viên 
tinh thần trẻ như: Cho trẻ cắm cờ, phát phiếu bé ngoan cho trẻ, khen ngợi trẻ 
trước lớp... nêu gương trẻ, ngoài ra tôi còn động viên trẻ bằng vật chất như: bim 
bim, bánh kẹo, một số món quà nhỏ. Từ đó trẻ càng nhận thấy rằng sự cố gắng 
của mình có hiệu quả cao nên càng tự tin vào bản thân, trẻ trở lên mạnh dạn, tự 
nguyện tham gia vào các hoạt động.
 Để trẻ có cảm giác thân thuộc, gần gũi như ở nhà, tôi luôn quan sát tìm 
hiểu sở thích, thói quen của trẻ: Trẻ thích ăn gì, ghét ăn gì? Trẻ thích đồ chơi, đồ 
dùng gì? Hoạt động nào ở lớp trẻ thích tham gia nhất?... Từ đó tôi tạo ra các tình 
huống để thu hút sự chú ý của trẻ, vận dụng các phương pháp dạy học một cách 
khéo léo nhất để giúp trẻ luôn tin tưởng, cảm thấy an toàn đồng thời giúp trẻ học 
tập tốt nhất.
 11/20