SKKN Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi phát triển ngôn ngữ thông qua hoạt động kể chuyện sáng tạo

 Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi phát triển ngôn ngữ thông qua hoạt 
 động kể chuyện sáng tạo
nhanh nhất, chính xác nhất. Để giúp trẻ phát triển được ngôn ngữ một cách tốt 
nhất thì trước hết người giáo viên cần nắm vững được vai trò của việc phát triển 
ngôn ngữ.
 Đối với trẻ mầm non nói chung và trẻ 5-6 tuổi nói riêng, trẻ rất nhạy cảm 
với ngôn ngữ. Những bài hát ru, đồng da, dân ca đã sớm đi vào tâm hồn trẻ thơ. 
Những câu chuyện cổ tích, thầm thoại đặc biệt hấp dẫn trẻ. Chính vì vậy cho trẻ 
tiếp xúc với văn học và đặc biệt là hoạt động dạy trẻ kể chuyện sáng tạo là con 
đường phát triển ngôn ngữ cho trẻ tốt nhất, hiệu quả nhất.
 Thông qua việc dạy trẻ kể chuyện sáng tạo giúp trẻ phát triển được năng lực 
tư duy, óc tưởng tượng sáng tạo, biết yêu quý cái đẹp, trẻ phát âm rõ ràng, mạch 
lạc, vốn từ phong phú. Trẻ biết trình bày ý kiến về sự vật hay sự kiện nào đó...bằng 
chính ngôn ngữ của trẻ.
 Là giáo viên mầm non được nhà trường phân công dạy lớp 5 - 6 tuổi, tôi 
không khỏi băn khoăn làm thế nào để dạy cho trẻ phát triển ngôn ngữ có hiệu 
quả cao nhất tôi đã học hỏi kinh nghiệm của các đồng nghiệp đi trước, tham 
khảo ý kiến đóng góp của lãnh đạo trường, cộng với việc tìm tòi, sưu tầm, sáng 
tác những câu truyện, bài thơ, câu đố, những bài ca dao, đồng dao... 
 Để trẻ phát triển ngôn ngữ, mạnh dạn trong giao tiếp, giúp trẻ đón nhận 
một cách thoải mái và hào hứng hơn. Tôi đã mạnh dạn chọn đề tài: “Một số 
biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi phát triển ngôn ngữ thông qua hoạt động kể 
chuyện sáng tạo”. Để nghiên cứu và nhằm góp phần bé nhỏ của mình trong 
việc nâng cao chất lượng giáo dục trẻ nói chung và lớp tôi nói riêng.
II. Mục đích nghiên cứu: 
 Phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ, phát triển khả năng nghe hiểu ngôn 
ngữ, khả năng trình bày có logic, sáng tạo, có trình tự, chính xác. 
 Giúp giáo viên tìm ra những giải pháp hữu hiệu nhất nhằm nâng cao chất 
lượng dạy trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi phát triển ngôn ngữ thông qua hoạt động kể 
chuyện sáng tạo, đạt kết quả cao
III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:
a. Đối tượng nghiên cứu:
- Đối tượng nghiên cứu: Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi phát triển ngôn ngữ 
thông qua hoạt động kể chuyện sáng tạo
b. Phạm vi và thời gian nghiên cứu: Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi phát triển ngôn ngữ thông qua hoạt 
 động kể chuyện sáng tạo
 PHẦN II: NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI ĐỂ GIẢI 
 QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN:
 Ngôn ngữ đối với con người nói chung, với sự phát triển của trẻ mầm non 
nói riêng có một vị thế hết sức quan trọng. Nó là một trong những cơ sở, tiền đề 
để cho trẻ phát triển toàn diện về cả thể chất lẫn tinh thần. Ngôn ngữ giúp cho 
sự phát triển tư duy của trẻ. Ngôn ngữ là phương tiện giúp cho chúng ta và nhất 
là trẻ em giao tiếp với mọi người và giúp trẻ dễ dàng hoà đồng vào cuộc sống 
một cách thân thiện nhất, nói sao cho mọi người hiểu, hiểu khi người khác nói 
đó là điều cần thiết khi giao tiếp. Đồng thời, thông qua giao tiếp giúp trẻ phát 
triển trí tuệ để nhận biết thế giới xung quanh và phát triển tình cảm của trẻ.
 Ngôn ngữ của trẻ phát triển tốt sẽ giúp cho trẻ nhận thức và giao tiếp tốt góp 
phần quan trọng vào việc hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ. Việc phát 
triển ngôn ngữ cho trẻ trong giao tiếp sẽ giúp trẻ dễ dàng tiếp cận với các môn 
khoa học khác như: Hoạt động khám phá khoa học, làm quen với toán, âm nhạc, 
tạo hình, làm quen với chữ cái... mà điều tôi muốn nói ở đây đặc biệt là thông qua 
bộ môn làm quen văn học, bộ môn văn học trẻ sẽ được đọc thơ, Kể chuyện, đóng 
kịch tạo cho trẻ được hoạt động nhiều, giúp trẻ khả năng phát triển trí nhớ, tư duy 
và ngôn ngữ, khả năng cảm thụ cái hay, cái đẹp, cái tốt, cái xấu của mọi vật xung 
quanh trẻ. Bởi vì ở lứa tuổi trẻ được ví như tờ giấy trắng, trẻ đến lớp như mở đầu 
trang sách cô giáo in lên những hình ảnh, những vốn từ, những nhân vật, cử chỉ 
khác nhau, thông qua những bài thơ, câu chuyện giúp trẻ mở mang kiến thức về xã 
hội thiên nhiên, thông qua môn văn học giúp trẻ phát triển ngôn ngữ là một nhiệm 
vụ quan trọng trong chương trình giáo dục toàn diện cho trẻ. Với nhiệm vụ khơi 
dậy ở trẻ tình yêu đối với từ ngữ nghệ thuật thông qua cách đọc kể diễn cảm, 
cao hơn nữa là biết dùng ngôn ngữ của mình để kể chuyện sáng tạo. Đây là một 
nhiệm vụ rất phức tạp, yêu cầu khi kể chuyện sáng tạo trẻ phải tự nghĩ ra một 
nội dung câu chuyện, tạo ra cấu trúc logic được thể hiện trong hình nói tương 
ứng (lời nói kết hợp với sử dụng đồ dung trực quan).
 Từ những cơ sở lý luận trên tôi đã đi sâu nghiên cứu đề tài: “Một số biên 
pháp giúp trẻ 5-6 tuổi phát triển ngôn ngữ thông qua hoạt động kể chuyện sáng 
tạo” nhằm đáp ứng nhu cầu nhận thức của trẻ mầm non hiện nay.
II. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU:
1. Thuận lợi: Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi phát triển ngôn ngữ thông qua hoạt 
 động kể chuyện sáng tạo
- Khi dạy trẻ kể chuyện sáng tạo, giáo viên chưa biết vận dụng tích hợp các môn 
học khác và chưa đầu tư sưu tầm các câu chuyện ngoài chương trình.
* Đối với trẻ:
- Do kinh nghiệm sống của trẻ còn ít, nhận thức còn hạn chế dẫn đến tình trạng 
trẻ dùng từ không chính xác, câu lủng củng, trẻ nói, phát âm sai do ảnh hưởng 
ngôn ngữ của người lớn và địa phương.
- Một số trẻ mới đi học chưa có nề nếp học tập cũng như kiến thức của trẻ còn 
hạn chế, nên gặp nhiều khó khăn trong việc tổ chức cho trẻ kể chuyện sáng tạo.
* Đối với phụ huynh:
- Đa số phụ huynh bận công việc hay lý do khách quan nào đó ít có thời gian trò 
chuyện với trẻ và nghe trẻ nói.
- Phụ huynh phần lớn là công nhân và nông dân, bố mẹ đi làm xa nên chưa quan 
tâm, sát sao đến việc học của on.
* Cơ sở vật chất:
- Điều kiện cơ sở vật chất của trường còn hạn chế, chưa có phòng chức năng 
riêng, chưa có nhiều trang phục để trẻ được nhập vai diễn phù hợp với nội dung 
câu chuyện.
3. Số liệu điều tra trước khi thực hiện đề tài:
 Số Kết quả
 T cháu
 Nội dung khảo sát Tỷ lệ Chưa Tỷ lệ
 T khảo Đạt
 sát (%) đạt (%)
 1 Phát âm rõ ràng mạch lạc 27 15 55% 12 45%
 2 Trẻ tự tin trong giao tiếp 27 14 51% 13 49%
 Hứng thú tham gia kể chuyện 
 3 27 10 37% 17 63%
 sáng tạo
 Biết thể hiện ngôn ngữ hoàn 
 4 27 8 30% 19 70%
 cảnh (Đóng kịch)
Để khắc phục giải quyết thực trạng và một số hạn chế trên tôi đã mạnh dạn áp 
dụng “Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi phát triển ngôn ngữ thông qua hoạt 
động kể chuyện sáng tạo” cho trẻ như sau: Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi phát triển ngôn ngữ thông qua hoạt 
 động kể chuyện sáng tạo
Gợi cho trẻ kể lại chuyện, đóng vai “nàng bạch tuyết và 7 chú lùn”, đóng vai 
“Tấm cám” cách cô tấm cho cá ăn.Tôi còn gợi ý cho trẻ xem tranh ảnh vẽ 
trên tường trong vườn cổ tích, chân cầu thang, trên tường xung quanh trường .... 
cho trẻ gọi tên các nhân vật, con vật có trong các câu chuyện, gợi hỏi trẻ con 
nhớ nhân vật đó trong chuyện nào, nhân vật đó làm gì? động tác thế nào? Con 
làm lại cho các bạn xem ........
 Ngoài việc tạo những bức tranh trên mảng tường, những tập truyện tranh chữ 
to tôi còn đi sâu làm một số đồ dung trực quan cho trẻ hoạt động như: một số 
con rối dẹt có bánh xe, có cử động tay chân và tận dụng những truyện tranh cũ, 
những sản phẩm vẽ của trẻ, cắt dán bồi bìa cứng cho trẻ ghép tranh kể chuyện 
sáng tạo hoặc cắt dời các con vật cho trẻ tự chọn các con vật đó để kể chuyện 
sáng tạo theo ý tưởng của mình.
3. Biện pháp 3: Đổi mới phương pháp dạy học theo: “Chương trình giáo dục 
mầm non mới lấy trẻ làm trung tâm”
 Qua quan sát, khảo sát thực tế của lớp bản thân đã áp dụng “chương trình 
giáo dục mầm non mới lấy trẻ làm trung tâm” nhằm phát triển ngôn ngữ cho trẻ 
một cách tốt nhất, trước tiên tôi đã sử dụng các bài tập luyện tai nghe cho trẻ 
nhằm phát triển thính giác, âm vị. Tiếp đó là tập trung vào tăng vốn từ, nói diễn 
cảm, rõ ràng, giải thích nghĩa của từ khó, Bên cạnh đó tôi còn đi sâu vào vấn đề 
luyện trí nhớ cho trẻ thông qua những bài thơ, đồng dao, đặc biệt là những câu 
chuyện kể lôi cuốn, và hấp dẫn, gợi cho trẻ sử dụng câu đơn giãn, đủ nghĩa.
 Khi đã có một số vốn từ phong phú trẻ sẽ kể lại truyện, không bị bí từ khi 
vào vai điễn, trẻ có thể kể sáng tạo hơn theo ý của mình và đóng kịch một cách 
hứng thú hơn.
* Dùng các thủ thuật gây hứng thú cho trẻ.
 Khi vào bài dạy tôi đã dùng những thủ thuật vào bài một cách sinh động 
để gây sự chú ý của trẻ bằng bài hát hoặc trò chơi, câu đố, sử dụng rối tạo tình 
huống hay bằng mô hình đưa trẻ vào nội dung chính một cách nhẹ nhàng, thoải 
mái nhưng thích hợp. 
* Cùng trẻ kể lại chuyện
 Dạy trẻ kể lại truyện: để trẻ tái hiện lại một cách diễn cảm tác phẩm văn 
học mà trẻ được nghe. Trẻ sử dụng nội dung, hình thức ngôn ngữ đã có sẵn của 
các tác giả và của giáo viên. tuy nhiên yêu cầu trẻ không học thuộc lòng câu 
chuyện, trẻ phải kể bằng ngôn ngữ của chính mình, truyền đạt nội dung câu chuyện Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi phát triển ngôn ngữ thông qua hoạt 
 động kể chuyện sáng tạo
 Ví dụ: Bài thơ “Thỏ bông bị ốm” “Ong và bướm”, “Cá vàng bơi”.hoặc 
cho trẻ đọc thuộc các câu đố về con chó, mèo, lợn, cá, gàhay một số bài đồng 
dao, ca dao “Vè chim”, “Đi cầu đi quán”, “Thằng Bờm”
 *Âm nhạc là môn bổ trợ cho rẻ làm quen với tác phẩm văn học, dễ gây ấn 
tượng cho người xem, vì thế tôi cho trẻ hát thuộc các bài hát: “ Thương con 
mèo”, “Một con vịt”, “đố biết con gì”, “Trời nắng trời mưa”giúp trẻ khi kể 
chuyện về con vật nào trẻ có thể hát về các con vật đó phù hợp với nội dung câu 
chuyện.
 * Trò chơi là hình thức chuyển tiếp giữa các lần kể hay thay cho phần 
củng cố câu chuyện mà các tiết dạy thường áp dụng. Tôi cho trẻ chơi một số trò 
chơi ở dạng động như trò chơi: Mèo và chim sẻ, gà gáy vịt kêu, trời nắng trời 
mưa, cáo và thỏ
 * Môn toán: Tên bài dạy: “Truyện gấu con chia quà” trẻ biết cách xếp 
tương ứng 1:1, biết đếm và chia đủ cho các thành viên trong gia đình.
 * Hoạt động ngoài trời: 
 Dạy trẻ kể về những sự vật hiện tượng xung quanh cuộc sống hàng ngày, 
những điều trẻ đã biết, tưởng tượng ... trẻ phải tự lựa chọn nội dung, hình thức, 
ngôn ngữ, sắp xếp chúng theo một trình tự nhất định. Tôi chủ yếu tập cho trẻ kể 
theo dạng: Kể chuyện miêu tả, kể chuyện theo chủ đề. 
 Kể chuyện miêu tả hiện tượng thời tiết: trời âm u, mây đen, gió thổi mạnh trời sắp 
mưa.
 Kể chuyện theo chủ đề: Tôi chủ yếu rèn cho trẻ truyền đạt lại những sự 
kiện xảy ra trong thời gian nhất định của nhân vật nào đó. Ví dụ: Truyện (dê 
con nhanh trí) con cáo giả vờ làm dê mẹ lúc dê đi vắng và nhúng chân vào chậu 
bột cho chân trắng giống dê mẹ. Nhưng cáo vẫn bị dê con phát hiện và đuổi cáo 
đi.
 * Hoạt động góc:
 Chuẩn bị: Chọn đồ dùng, đồ chơi phải đẹp hấp dẫn về hình thức để làm 
cho trẻ hứng thú, rung động khi kể. Chọn đồ chơi, vật thật có thể như: Gương, 
lược, khăn, chén ly, cốc, gia súc, gia cầm, thực vật ... chọn tranh nên chọn tranh 
có màu sắc tươi sáng bố cục rõ ràng, tổ chức cho trẻ làm quen với tranh hoặc 
vật thật xác định màu sắc đặc điểm, cách chơi, cách sử dụng. Ví dụ: Người anh 
có nhà to, ruộng vườn, còn em có gì? khi trẻ kể tôi thường nhắc trẻ phải đứng 
quay mặt về phía các bạn, giọng kể phải rõ ràng, tốc độ hợp lý nếu trẻ kể sai hay 
ngọng cô để trẻ kể song rồi sửa.