SKKN Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Toán về tập hợp và số lượng

 tạo của cô giáo thì trẻ nhàm chán sẽ không thu hút được sự chú ý của trẻ.
Hiệu quả của việc hình thành các biểu tượng toán học sơ đẳng cho trẻ Mầm 
non không chỉ phụ thuộc vào việc xây dựng hệ thống các biểu tượng toán học để 
hình thành cho trẻ, mà còn phụ thuộc vào phương pháp, giải pháp tổ chức các hoạt 
động cho trẻ làm quen với Toán.
 Nhận thức được tầm quan trọng đó tôi đã tập trung nghiên cứu, tìm tòi để 
tìm ra “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 học tốt môn toán về tập hợp và số lượng”
1.1 .Lí do chọn đề tài, sáng kiến: 
 Như chúng ta đã biết cấp học Mầm non là cấp học đầu tiên trong hệ thống 
giáo dục quốc dân. Trường Mầm non là “cái nôi” nuôi dưỡng, hình thành nhân 
cách con người mới xã hội chủ nghĩa. Bởi vậy để ngay từ ban đầu trẻ được hình 
thành và phát triển một cách toàn diện về : “Đức, trí, thể, mỹ”. Các cô giáo không 
chỉ dừng lại ở việc chăm sóc, thỏa mãn nhu cầu vui chơi của trẻ mà phải đầu tư 
giúp trẻ bằng cả con đường tích lũy kiến thức để tạo tâm thế tốt nhất cho trẻ bước 
vào lớp 1.
 “Toán học” theo nhận thức chung của mọi người là khó. Vì vậy để “học” 
được “nó” lại càng khó hơn. Đối với trẻ Mầm non “Toán học” đóng vai trò quan 
trọng trong cuộc sống hàng ngày của trẻ, giúp trẻ nhận thức được thế giới xung 
quanh, trong các mối quan hệ về số lượng, con số, phép đếm. “Toán học” còn giúp 
trẻ phát triển về mọi mặt, trí tuệ, tư duy lôgic, tư duy trực quan... và một số thói 
quen cẩn thận, chính xác, tạo cơ sở ban đầu cho trẻ tiếp xúc, lĩnh hội các kiến thức 
về toán, góp phần phát triển toàn diện cho trẻ.
 Chính vì thế mà tôi mạnh dạn chọn đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 
6 tuổi học tốt môn toán về tập hợp và số lượng”
1.2. Phạm vi áp dụng. 
Đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 học tốt môn toán về tập hợp và số lượng” 
được áp dụng tại lớp 5-6 tuổi mà tôi đang đảm nhận. Nhưng đề tài thành công thì 
phạm vi áp dụng của nó sẽ được mở rộng ra ở trường chúng tôi, các trường bạn.
2. PHẦN NỘI DUNG
2.1. Thực trạng của nội dung cần nghiên cứu 
Năm học 2016 - 2017 tôi được nhà trường phân công dạy lớp mẫu giáo 5 - 6 tuổi, 
gồm 18 cháu, phần lớn là con em dân tộc Vân Kiều, trong đó số cháu nam 7 cháu, 
nữ 11 cháu. Điều kiện về cơ sở vật chất trong lớp tương đối đầy đủ, trang thiết bị 
dạy học tương đối đầy đủ theo Thông tư 02. Ban giám hiệu thường xuyên dự giờ 
chỉ đạo giúp đỡ chuyên môn cho giáo viên, sự quan tâm và giúp đỡ tận tình của các Nhận biết Số lượng và so sánh thêm bớt
 Nội dung Số Tỷ lệ Tỷ lệ Tỷ lệ Tỷ lệ 
 Tốt Khá TB Yếu
 lượng (%) (%) (%) (%)
 Kỹ năng nhận biết 
 18 3/18 16,7 7/18 38,9 5/18 27,7 3/18 16,7
 số lượng và so sánh
 Kỹ năng vận dụng 
 18 4/18 22,2 4/18 22,2 8/18 44,4 2/18 11,1
 vào thực tế
 Kỹ năng sử dụng 
 18 4/18 22,2 6/18 33,4 7/18 38,9 1/18 5,5
 ngôn ngữ mạch lạc
 Trẻ hứng thú tham 
 18 3/18 16,7 5/18 27,7 7/18 38,9 3/18 16,7
 gia vào giờ học
- Một khó khăn nữa là tuy cùng một độ tuổi nhưng có cháu sinh đầu năm có cháu 
sinh cuối năm nên trình độ nhận thức của các cháu không đồng đều. Nhiều trẻ còn 
nhút nhát, chưa tự tin, phát âm Tiếng Việt chưa chuẩn. Trong các giờ học toán 
chưa hứng thú tham gia vào hoạt động cùng cô.
- Với tình hình thực tế của lớp tôi phụ trách như vậy nên tôi rất băn khoăn lo lắng, 
suy nghĩ, tìm tòi, tìm ra “Một số biện pháp giúp trẻ học tốt môn toán về tập hợp và 
số lượng”. 
 Qua quá trình cho trẻ làm quen với “Toán học” đặc biệt là nhận biết số 
lượng và so sánh thêm bớt đã cho tôi thấy rằng : “Toán học” là một hoạt động 
chiếm vị trí và vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển trí tuệ và nhân cách toàn 
diện ở trẻ. Đặc biệt đối với trẻ 5 - 6 tuổi, lứa tuổi cuối cùng của cấp học Mầm non, 
nhận thức của trẻ về thế giới xung quanh khá ổn định, tư duy trực quan hình tượng, 
tư duy lôgic phát triển mạnh. Với sự kết hợp sáng tạo, lồng ghép và cung cấp các 
biểu tượng sơ đẳng về toán đã tạo cho trẻ cảm xúc, hứng thú, tích cực tham gia vào 
hoạt động. Trẻ yêu thích được học toán, thích tìm tòi khám phá, thích tìm cách giải 
quyết và trả lời các câu hỏi “Có bao nhiêu, nhóm nào nhiều hơn?”. Rồi các câu hỏi 
vì sao: Vì sao nhóm đó ít hơn, nhiều hơn ? Bằng thực tế giảng dạy ở lớp và thực 
tiễn nói trên, tôi nhận thấy việc nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với toán, 
nhận biết số lượng và so sánh thêm bớt còn nhiều hạn chế và bất cập. Để giúp trẻ 
lĩnh hội một cách hứng thú, sâu sắc mà nhẹ nhàng, thể hiện được tính tích cực, chủ 
động, sáng tạo, ham hiểu biết, thích khám phá, tìm tòi của trẻ tôi xin đưa ra giải 
pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt môn toán về tập hợp và số lượng như sau: trẻ rất thích thú vì những đồ dùng đó lạ mắt và đẹp ...
- Luôn thay đổi đồ dùng, đồ chơi phù hợp với chủ đề bài dạy.
Ví dụ: Các đồ vật có tính tự nhiên: hoa, lá, cây, ốc, sỏi, đá màu, hột hạt các loại 
- Cho trẻ đếm các vật có tính chất tạo hình: hoa, lá, cây nấm, băng giấy có dán 
chấm tròn 
Với chuẩn bị đó đã gây cho trẻ sự hứng thú hoạt động, ngoài ra tôi còn dùng giấy 
màu, các loại xốp làm thành các bộ lô tô con vật, hoa quả, phục vụ phù hợp cho 
từng chủ đề, chủ điểm.
Ví dụ: Chủ đề “Gia đình”
Tôi đã chuẩn bị mô hình đồ dùng gia đình được cắt ra từ xốp. Tận dụng nguyên vật 
liệu như chai dầu gội, dầu rửa bát để làm ca cốc, soong nồi. Tôi còn làm các chiếc 
xe bằng hộp sữa hay áo quần được cắt từ những loại bìa cứng bỏ đi để cho trẻ tập 
đếm, hay nhặt vỏ ngao rồi phun màu trang trí cho trẻ so sánh nhóm ngao màu xanh 
và nhóm ngao màu đỏ, hầu hết trẻ rất thích thú khi học
 Để có được những đồ dùng đó không phải tự nó đến, đòi hỏi bản thân phải tự tìm 
tòi, tự giác, cần mẫn và luôn luôn sáng tạo không ngừng. Muốn cho tiết dạy lôi 
cuốn trẻ và giúp trẻ lĩnh hội tốt thì tôi phải sưu tầm, làm thêm đồ dùng mới, bổ 
sung cho từng tiết dạy, biến nó thành công việc thường xuyên của mình trước khi 
lên lớp, xem đó như một sự đam mê. Từ việc làm đồ dùng, đồ chơi đã lôi cuốn trẻ 
vào tiết học, tôi cũng tự tin nhiều hơn khi truyền thụ kiến thức đến với trẻ.
Giải pháp 3: Tổ chức tốt hoạt động cho trẻ nhận biết số lượng và so sánh thêm 
bớt trên các tiết học
Khi tổ chức hoạt động chung về nhận biết số lượng và so sánh thêm bớt, để trẻ 
hứng thú và tự nguyện tham gia vào hoạt động đồng thời lĩnh hội được các tri thức, 
kỹ năng một cách đầy đủ, tự tin, nhẹ nhàng, thoải mái, tránh sự gò bó, áp đặt, khô 
khan thì ta phải lôi cuốn trẻ vào bài một cách hấp dẫn từ đầu giờ đến cuối tiết học: 
dùng các thủ thuật khác nhau như đọc thơ, kể chuyện, câu đố, trò chơi
Ví dụ : Với chủ đề “Nghề nghiệp” - Dạy trẻ đếm đến 7, thêm bớt để tạo sự bằng 
nhau trong phạm vi 7. Tôi đưa câu chuyện “Người làm vườn và các con trai” vào 
bài dạy: Xưa có 1 người làm vườn sinh được 2 người con, trước lúc qua đời ông bố 
dặn: "Lúc nào bố mất 2 con hãy đào lấy vật quý ở trong vườn. Thế nhưng 2 người 
con của ông lại không có cuốc và xẻng để thực hiện mong muốn của cha. Hôm nay 
cô cháu mình sẽ đến thăm các anh và mang tặng họ cuốc và xẻng nhé! Chúng ta có 
bao nhiêu cái cuốc? Có bao nhiêu cái xẻng?...
- Cho trẻ chơi “tìm bạn thân”. Tôi cho trẻ chơi bằng các tình huống tạo nhóm bạn chơi trò chơi tìm các đồ vật tương ứng để tặng người thân. Không chỉ dừng lại ở 
các tiết học mà việc dạy cho trẻ vận dụng những kiến thức đã học vào hoạt động 
trong cuộc sống hàng ngày có ý nghĩa rất lớn, có tác dụng củng cố giúp trẻ hiểu 
được ý nghĩa các kiến thức đối với cuộc sống xung quanh trẻ. Sử dụng tốt quyển 
bé làm quen với toán. Tạo tình huống kích thích trẻ tìm tòi khám phá, trải nghiệm 
để trẻ tự rút ra kết quả, trẻ nhớ lâu.
Ví dụ: Chơi trò chơi “Chiếc túi kỳ lạ” cho trẻ nhắm mắt sờ vào túi có bao nhiêu đồ 
vật, trẻ nói lên kết quả, cô cùng cả lớp kiểm tra. Rèn luyện khả năng quan sát, tư 
duy cho trẻ qua trò chơi “dùng các que tính xếp ngôi nhà và đếm ngôi nhà được 
xếp bao nhiêu que tính” hay đánh dấu vào số lượng phù hợp với hình ảnh.
Giải pháp 4: Tổ chức dạy trẻ mọi lúc mọi nơi
Để giúp trẻ lĩnh hội các kiến thức một cách tích cực, sáng tạo, sâu sắc nhằm khắc 
sâu những khái niệm, kỹ năng về toán thì tôi luôn tận dụng mọi thời điểm thích 
hợp trong sinh hoạt hàng ngày để củng cố các kỹ năng về toán cho trẻ.
Ví dụ: Trong giờ hoạt động ngoài trời, tôi thường tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi 
có tác dụng củng cố kiến thức trẻ đã được học: chơi trò chơi “Chuyển trứng cho 
gà”. Tôi tổ chức cho 2 đội chơi xếp thành hai hàng dọc, lần lượt từng trẻ cầm thìa 
đặt quả trứng lên trên thìa đi theo đường hẹp, khi hết thời gian cho
trẻ đếm số lượng của hai đội.
Sinh hoạt chiều trẻ tham gia nhặt lá vàng và đếm lá vàng
Hay: Trước giờ ăn cơm tôi thường cho trẻ ngồi vào bàn: Cô hỏi bàn con có bao 
nhiêu cái ghế ? Vậy muốn số bạn bằng số ghế thì phải làm gì ? (Thêm
vào 1 bạn nữa ...)
Hay trước khi ăn cơm trẻ có thể kiểm tra được bàn bạn A có bao nhiêu cái bát, bao 
nhiêu cái thìa? Số lượng bát và số lượng thìa đủ với số lượng bạn ngồi trong bàn 
mình chưa ?
Nói tóm lại hình thức tổ chức dạy trẻ kết hợp với các hoạt động trong cuộc sống 
hàng ngày là một việc làm cần thiết trong quá trình hình thành các biểu tượng về 
toán và góp phần nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với toán rất hữu hiệu.
Giải pháp 5: Phối hợp với phụ huynh để giúp trẻ có điều kiện tốt nâng cao chất 
lượng làm quen với toán.
Mặc dầu còn bận rộn với nhiều công việc nhưng để các giờ dạy học nhất là giờ làm 
quen với toán đạt chất lượng cao, tôi luôn tranh thủ mọi thời gian gặp gỡ, trao đổi 
với bạn bè, phụ huynh để thống nhất các biện pháp dạy trẻ ở nhà, nhất là đối với 
trẻ mức tiếp thu còn hạn chế, và cũng tạo điều kiện cho phụ huynh biết được thực đề chủ điểm về hoạt động làm quen với toán.
Qua đó giúp tôi sáng tạo hơn trong việc tổ chức tiết dạy sử dụng đồ dùng trực quan 
một cách khoa học, giải quyết tốt tình huống sư phạm một cách nhanh nhạy.
- Sưu tầm các nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương và làm nhiều đồ dùng đồ chơi 
phục vụ cho hoạt động làm quen với toán có hiệu quả, trẻ đã tích cực tham gia vào 
hoạt động.
- Hầu hết trẻ ở trong lớp hứng thú học, biết phát huy tính sáng tạo, tích cực hoạt 
động của mình, trẻ thích khám phá, tìm tòi cái mới lạ xung quanh mình. Kiến thức 
về toán ở trẻ nắm chắc hơn, sâu hơn. 
- 100% trẻ tham gia vào hoạt động, nắm vững kiến thức, 98% trẻ có kỹ năng thành 
thạo, không có trẻ chậm chạm, hiếu động như trước. Trẻ biết và hiểu các khái niệm 
về toán, biết so sánh, biết tạo mối quan hệ hơn kém, thêm bớt trong phạm vi từ 6 - 
10. Ngôn ngữ của trẻ phát triển một cách rõ rệt. Trẻ phát âm rõ ràng các khái niệm 
khó, trả lời mạch lạc hơn khi đàm thoại, trí tuệ của trẻ phát triển rõ rệt, trẻ ứng xử 
nhanh nhẹn hoạt bát hơn, một số trẻ yếu còn nhút nhát đến
nay mạnh dạn hơn so với trước.
- Trong quá trình tổ chức dạy trẻ mọi lúc mọi nơi bản thân đã tích hợp lòng
ghép được hoạt động làm quen với toán về số lượng qua các giờ đón trẻ, giờ hoạt 
động ngoài trời, sinh hoạt chiều, giờ trả trẻ đã có hiệu quả. 100% trẻ đã biết đếm số 
lượng và so sánh thêm bớt các nhóm đối tượng qua các hoạt động sinh hoạt trong 
ngày của trẻ.
- Tạo được niềm tin cho phụ huynh, kết hợp chặt chẽ với phụ huynh hỗ trợ, đóng 
góp thêm đồ dùng, đồ chơi, phục vụ cho bộ môn làm quen với toán. Tầm nhận thức 
của phụ huynh cũng được nâng lên, phụ huynh đã hiểu rõ về nội dung và ý nghĩa 
của việc nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với toán nói riêng và các môn học 
khác nói chung. Đây không những hình thành các biểu tượng ban đầu về toán đối 
với trẻ 5 - 6 tuổi mà còn tạo cơ sở toán học cho trẻ bước vào lớp 1 vững vàng hơn.
 Nhờ các giải pháp trên tôi đã tổ chức được những tiết học hứng thú, chất lượng 
được nâng lên rõ rệt, qua khảo sát chất lượng học kì I đạt được kết quả đáng mừng 
như sau: