SKKN Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn làm quen văn học theo hướng giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tại lớp Lá 3 Trường Mầm non Hoa Hồng

 Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng 
Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tại lớp lá 3 trường Mầm non Hoa Hồng trong 
con người trẻ, trẻ biết yêu “cái đẹp”, bảo vệ “cái đẹp”, hướng về “cái đẹp” trong 
cuộc sống hàng ngày và đó cũng là cánh cửa mở ra chân trời mới, chân trời nhận 
thức cho trẻ. Trẻ được cảm nhận, đồng điệu với niềm vui, nỗi buồn của những 
nhân vật trong truyện, cảm nhận được vẻ đẹp thiên nhiên qua các tác phẩm thơ, 
ca dao, tục ngữ... Nó còn góp phần tích cực giúp trẻ hình thành và phát triển kỹ 
năng, lời nói trong các hoạt động đời sống, mở rộng hiểu biết của trẻ về thế giới 
xung quanh, giáo dục đạo đức thẩm mỹ thông qua các tác phẩm văn học. Mặt 
khác thực hiện giảng dạy tốt bộ môn làm quen với văn học còn là điều kiện thuận 
lợi, tạo tiền đề cho trẻ học tốt môn văn học sau này khi học phổ thông.
 Thuở thơ ấu không biết từ khi nào những lời ru, câu thơ, câu vè, bài hát câu 
chuyện của bà và mẹ ..in sâu trong trí nhớ của mỗi chúng ta. Có lẽ từ khi còn nằm 
trong nôi mỗi con người chúng ta đều được nghe lời ru à ơi!! Của bà của mẹ. 
Những lời ru ấy đã theo mỗi tuổi thơ đến hết cuộc đời .Văn học là một loại hình 
nghệ thuật, là người bạn không thể thiếu đối với trẻ thơ nhất là lứa tuổi mẫu giáo, 
Văn học còn giúp trẻ những hiểu biết đầu tiên về cuộc sống xung quanh. Văn học 
nuôi dưỡng và phát triển trí tưởng tượng, sáng tạo ở trẻ. Vì vậy việc đem tác phẩm 
văn học đến với trẻ rất quan trọng và cần thiết. Đối với trẻ mẫu giáo, quá trình cho 
trẻ tiếp xúc với tác phẩm văn học phải từ đơn giản đến phức tạp, từ đó giúp trẻ bộc 
lộ khả năng cảm thụ văn học của mình. Đồng thời góp phần giúp trẻ phát triển một 
cách toàn diện.Các hoạt động ở trường mầm non có ý nghĩa rất lớn đối với trẻ, vì 
vậy việc làm thế nào để thu hút được trẻ tích cực tham gia vào hoạt động là rất cần 
thiết.
 Lý do thực tiễn:
 Hiện nay trên thực tế cho thấy nhiều giáo viên còn hạn chế trong quá trình 
tổ chức các hoạt động cho trẻ. Giáo viên còn rập khuôn, áp đặt trẻ thực hiện theo 
bài mẫu mà mình đã soạn, chưa tạo được hứng thú cho trẻ, chưa phát huy được 
tính tích cực, sáng tạo của trẻ, giáo viên đã thực hiện được chương trình giáo dục 
mầm non mới song khi thực hiện giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” còn lúng túng, 
trong cách lựa chọn biện pháp, hình thức tổ chức các hoạt động sao cho trẻ được 
tích cực hứng thú, chưa có kinh nghiệm thực tiễn trong việc tổ chức các hoạt động 
theo hướng lấy trẻ làm trung tâm. Đa số còn dạy trẻ theo hướng lấy giáo viên làm 
trung tâm, cô hướng dẫn nhiều, nói nhiều, trẻ ít được thực hành và trao đổi. Đa số 
trẻ trong giờ học còn nhút nhát, khi trả lời câu hỏi của cô chưa diễn đạt được mạch 
lạc, trọn câu. việc trẻ thiếu vốn từ, chưa mạnh dạn trong giao tiếp và ngôn ngữ 
chưa phát triển hoàn thiện là một trong những rào cản lớn để giáo viên cung cấp 
kiến thức cho trẻ, nhất là ở hoạt động làm quen với tác phẩm văn học. Một
 2 Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang Một sõ biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng 
Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tại lớp lá 3 trường Mầm non Hoa Hồng sẽ tạo cơ 
hội cho trẻ được phát triển toàn diện, không chỉ chú trọng tới sự phát triển trí tuệ 
mà còn nuôi dưỡng tâm hồn, phát triển thể’ chất và khả năng giao tiếp xã hội của 
trẻ.”
 Đây là bài học mang nhiều lợi ích cho bản thân tôi cũng như đồng nghiệp 
giáo viên trong trường Mầm non Hoa Hồng khi tổ chức hoạt động môn làm quen 
văn học cho trẻ theo hướng “Lấy trẻ làm trung tâm Với mong muốn được đóng 
góp một số kinh nghiệm nhỏ của mình trong quá trình chăm sóc và giáo dục trẻ 
nhằm nâng cao chất lương giáo dục nên tôi đã mạnh dạn chọn đề tài: “Một sô biện 
pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn làm quen văn học theo hướng giáo dục lấy 
trẻ làm trung tâm tại lớp Lá 3 trường Mâm non Hoa Hồng”.
 2.Mục tiêu nghiên cứu
 * Mục tiêu:
 Đề tài được thực hiện với mục tiêu đặt ra là:
 - Nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ theo hướng giáo dục lấy 
trẻ làm trung tâm.
 - Phát triể’n nhận thức, thẩm mỹ của trẻ thông qua lời nói và hành động, sự 
biểu cảm của cô. Mặt khác trẻ còn biết thể hiện, cử chỉ hành động của mình qua 
từng nhân vật của tác phẩm văn học.
 - Trẻ bộc lộ được tình cảm của mình trước các nhân vật qua nội dung của 
bài thơ , câu chuyện; rèn khả năng đọc, kể diễn cảm, luyện tập để phát âm đúng 
tất cả các từ trong tiếng Việt, kể cả các từ khó. Phát triển khả năng ghi nhớ, tăng 
khả năng cảm thụ. Hoạt động làm quen văn học sẽ rất hứng thú, gây sự quan sát 
chú ý của trẻ thông qua hoạt động học, dạo chơi ở mọi lúc mọi nơi...
 - Giúp trẻ nhớ và thuộc các tác phẩm văn học, nâng cao khả năng đọc, kể 
diễn cảm, phát triển ngôn ngữ cho trẻ, giúp trẻ tích lũy và mở rộng vốn từ phong 
phú, đa dạng, giúp trẻ phát âm đúng, diễn đạt rõ ràng, mạch lạc, là điều kiện tốt 
cho trẻ học đọc, học viết sau này.
 - Giúp cho trẻ hình thành và phát triển nhân cách, đồng thời trẻ mạnh dạn 
hơn, tự tin hơn, có lối ứng xử văn minh trong cuộc sống hàng ngày.
 * Nhiệm vụ:
 4 Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang Một sõ biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng 
Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tại lớp lá 3 trường Mầm non Hoa Hồng mỗi cá 
nhân trẻ trong tập thể lớp. Các phương pháp “Dạy học tích cực”, “Lấy người học 
làm trung tâm” đã đưa lại hiệu quả cao.Tiếp tục thực hiện Kế hoạch số 56/KH-
BGDĐT ngày 25/01/2017 của Bộ GDĐT về việc triển khai chuyên đề “Xây dựng 
trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” giai đoạn 2016 - 2020, Bộ GDĐT tổ chức 
hội thảo sơ kết 02 năm triển khai thực hiện chuyên đề “Xây dựng trường mầm 
non lấy trẻ làm trung tâm”. Tổ chức cuộc thi “ Xây dựng môi trường giáo dục lấy 
trẻ làm trung tâm trong các cơ sở giáo dục mầm non”.
 Tiếp tục thực hiện Quyết định số 1008/QĐ-TTG ngày 2/6/2016 của Thủ 
tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Tăng cường tiếng Việt cho trẻ mầm non”
 Thực hiện có hiệu quả Chương trình Giáo dục mầm non mới, chú trọng vào 
việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ trong công tác giáo dục nhằm nâng cao chất lượng 
chăm sóc và giáo dục trẻ, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về đổi mới phương pháp 
giáo dục; “Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” củng cố, phát triển 
số lượng và chất lượng ở trường mầm non.
 Hoạt động làm quen văn học giúp cho trẻ hình thành và phát triển ngôn ngữ 
là phương tiện hình thành đạo đức cho trẻ biết yêu ghét rõ ràng. Làm quen văn học 
còn hình thành cho trẻ lòng yêu thiên nhiên, Tổ quốc, tình yêu thương con người 
rộng lớn. Hình thành và phát triển thói quen tốt trong sinh hoạt tập thể đó là tính tổ 
chức kỷ luật tự chủ mạnh dạn trước mọi người. Dạy trẻ làm quen văn học còn là 
phương tiện nâng cao khả năng trí tuệ, giúp trẻ phát triển trí nhớ, trí tưởng tượng, 
củng cố kiến thức trẻ qua học tập vui chơi. Không những thế văn học còn là nguồn 
sữa mẹ nuôi dưỡng, phát triển tâm hồn cho trẻ, truyền cho các cháu vẻ đẹp truyền 
thống của cha ông, lòng nhân ái thuỷ chung tính công bằng, yêu lẽ phải, đức cần cù 
chăm chỉ, yêu nước thương nòi tự tin, lạc quan, yêu đời. Văn học là phương tiện, là 
mục đích để thực hiện quá trình giáo dục, đào tạo.
 Cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học là chúng ta đã góp phần mở rộng 
nhận thức, phát triển trí tuệ, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mĩ, phát triển ngôn 
ngữ, phát triển ở trẻ kĩ năng đọc và kể truyện.. .những điều này vai trò rất lớn trong 
quá trình hình thành và phát triển nhân cách của trẻ. Đặc biệt hoạt động Làm quen 
với tác phẩm văn học là hoạt động giúp trẻ phát triển ngôn ngữ và là một trong 
những nhiệm vụ quan trọng nhất ở trường Mầm non. Hoạt động này không những 
nhằm giúp trẻ hình thành và phát triển các năng lực ngôn ngữ như nghe, nói, đọc 
và tiền viết mà còn giúp trẻ phát triển khả năng tư duy, nhận thức, tình cảm thông 
qua các bài thơ câu chuyện. Vì vậy trẻ nói năng mạch lạc, hứng thú với các tác 
phẩm văn học là
 Một sõ biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tõt môn Làm quen văn học theo hướng 
 6 Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang sáng tạo.
Trẻ diễn đạt ý tốt 6/25 24 19/25 76
 Thực tế trong giảng dạy cho trẻ 5-6 tuổi trong trường mầm non hiện nay 
còn nhiều vấn đề cần khắc phục như: Sự am hiểu tính cách độ tuổi từng trẻ, cách 
xây dựng kế hoạch, lựa chọn chỉ số, lối dẫn dắt lôi cuốn trẻ, đa số còn dạy trẻ theo 
hướng lấy giáo viên làm trung tâm, cô hướng dẫn nhiều, nói nhiều, trẻ ít được thực 
hành, trao đổi, một phần cũng do đồ dùng đồ chơi ít, chưa đầy đủ để’ trẻ hoạt động.
 Việc cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học hiện nay chưa mang lại kết quả 
như mong muốn, những biện pháp đã sử dụng trước đây như dạy trẻ làm quen văn 
học thông qua các hoạt động, tích hợp lồng ghép.. .chưa đạt hiệu quả cao. 94,6% 
trẻ đều là con em nông dân dân tộc Êđê nên ít được sự quan tâm, chăm sóc, bồi 
dưỡng của bố mẹ, trẻ còn nhút nhát, khả năng nhận thức còn kém công tác phối kết 
hợp của giáo viên với phụ huynh trong việc cho trẻ làm quen với văn học còn có 
nhiều hạn chế. Cơ sở vật chất không đảm bảo, chưa đáp ứng được yêu cầu của 
ngành, đồ dùng đồ chơi chưa đảm bảo chưa đầy đủ, đồ dùng phục vụ môn văn học 
còn hạn chế nên việc học tập của các cháu chưa đảm bảo. Khi làm đồ dùng đồ chơi, 
giáo viên hạn chế về năng khiếu thẩm mỹ. Trong lớp còn một số trẻ học yếu nên 
việc nhận thức còn hạn chế. Đa số giáo viên nắm vững nội dung, phương pháp và 
chương trình dạy song việc vận dụng các phương pháp, thủ pháp vào trong các tiết 
học để’ các tiết học đạt hiệu quả còn chưa cao, nhiều giáo viên đã chú ý làm thế 
nào để nâng cao chất lượng của giờ học nhưng do một số yếu tố chủ quan v à khách 
quan nên kết quả dạy tiết học còn ở nhiều mức độ khác nhau, có cô giáo có khả 
năng về vẽ tranh nhưng khả năng về ngôn ngữ và năng khiếu sư phạm lại còn hạn 
chế
 Trang thiết bị dạy học của nhà trường còn thiếu thốn: ví dụ như nhà trường 
chưa có máy chiếu hoặc ti vi màn hình lớn để’ kết nối với máy tính để’ áp dụng 
công nghệ thông tin vào trong tiết dạy. Những yếu tố khách quan khác làm cho thực 
trạng của đề tài còn tồn tại nhiều hạn chế.
 Để tháo gỡ khó khăn này, tôi đã chọn phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung 
tâm, thiết kế môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm và cách lập kế hoạch trên 
quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.Vì vậy đòi hỏi giáo viên phải có trình độ 
chuyên môn cao, sáng tạo, năng động trong giảng dạy để trẻ đạt được kết quả tốt 
nhất khi cho trẻ tự khám phá tìm tòi cái mới trong mọi hoạt động ,để chất lượng 
giáo dục được nâng cao bản thân cô và trẻ cần phải cố gắng hơn trong quá trình 
thực hiện chương trình giáo dục mầm non
 Nguyên nhân chủ quan:
 8 Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang Lựa chọn các biện pháp, giai phap phù hợp với từng độ tuổi và tình hình 
thực tế của đơn vị để giải quyết một số vấn đề khó khăn trong quá trình giúp trẻ 
tham gia vào hoạt động làm quen các tác phẩm văn học.
 Hình thành ở trẻ các kĩ năng giao tiếp bằng ngôn ngữ tiếng Việt rõ ràng, 
mạch lạc.
 Hình thành cho trẻ kĩ năng đọc thơ, kể’ truyện diễn cảm, sáng tạo... giúp 
trẻ học tốt môn văn học theo hướng giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
 Trẻ cảm nhận được những nội dung và giá trị nghệ thuật trong tác phẩm, 
khơi gợi ở trẻ sự rung động, hứng thú đối với văn học.
 Trẻ tham gia hoạt động ngày một chủ động hơn, không áp đặt, không gò 
bó, trẻ có thể’ phát huy được năng lực và tính sáng tạo của bản thân trong quá trình 
tham gia vào các hoạt động.
 Cha mẹ trẻ cảm nhận được sự thay đổi của con mình, từ đó có những suy 
nghĩ tích cực hơn trong công tác phối hợp với nhà trường chăm sóc và giáo dục 
trẻ.
* Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp.
- Giải pháp 1: Xây dựng kế hoạch, lựa chọn phương pháp tổ chức hoạt động 
phù hợp cho trẻ làm quen với văn học theo hướng lấy trẻ làm trung tâm
 * Biện pháp1: Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lí, đặc điểm ngôn ngữ và hoàn 
cảnh gia đình của trẻ trong lớp đê xây dựng kê hoạch, lựa chọn phương pháp tô 
chức hoạt động phù hợp cho trẻ làm quen với văn học
 Giáo viên nghiên cứu đặc điể’m tâm lí của trẻ, quan tâm đến vai trò dạy 
học và có các kế hoạch cụ thể giúp trẻ tích cực trong các hoạt động hoạc tập môn 
làm quen văn học.
 Như chúng ta đã biết mỗi đứa trẻ là một cá thê riêng biệt, trẻ khác nhau về 
thể chất, tình cảm, trí tuệ, tâm lý, hoàn cảnh gia đình và văn hóa. Chính vì thế 
nhiệm vụ của mỗi giáo viên mầm non là phải lựa chọn nội dung, xác định mục tiêu 
và đổi mới trong hình thức tổ chức hoạt động, nhằm lôi cuốn sự tham gia tích cực 
của trẻ nhằm nâng cao chất lượng giáo dục.
 Đặc điể’m tâm sinh lý của mỗi đứa trẻ là hoàn toàn khác nhau, mỗi trẻ có 
sự hứng thú, cách học và tốc độ tiếp thu kiến thúc khác nhau nhưng chúng đều có 
thể’ thành công nếu được giáo viên hướng dẫn một cách rõ ràng, linh
 10 Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy
Trang