SKKN Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn làm quen chữ cái tại Trường Mầm non Hoa Phượng

 Một sô biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tôt môn làm quen chữ cái tại trường MN Hoa Phượng
tỉnh Đăk Lăk.
 Nghiên cứu cơ sở lý luận về một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi học tốt môn 
Làm quen chữ cái tại trường Mầm non Hoa Phượng.
 Nghiên cứu thực trạng về cách làm quen chữ cái cho trẻ mầm non lớp 5 - 6 tuổi 
ở trường mầm non Hoa Phượng.
 Đối tượng nghiên cứu: Trẻ 5 - 6 tuổi lớp lá 2 trường Mầm Non Hoa phượng.
 Phạm vi nghiên cứu “Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi học tốt môn Làm 
quen chữ cái” tại lớp lá 2 phân hiệu chính Thôn 1 Thị Trấn Buôn Trấp.
 Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 9/2018 đến 5/2019.
 II. Mục đích nghiên cứu:
 - Giúp trẻ nhận biết và phát âm đúng chữ cái, trẻ tự tin trong cách phát âm, phát 
triển ngôn ngữ cho trẻ.
 - Môn “Làm quen chữ cái” giúp trẻ 5-6 tuổi được phát triển toàn diện về các 
mặt: Đức, trí ,thể, mỹ, lao động và rèn luyện năng lực tiếp thu các hoạt động giáo dục 
khác ở trường Mầm Non và các môm học ở trường tiểu học sau này, nhất là môn tập 
đọc và viết.
Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 I. Cơ sở lí luận của vấn đề
 Trong Modul MN 3 có viết :“Phát triển ngôn ngữ cho trẻ là một trong những 
nhiệm vụ quan trọng nhất ở trường mầm non. Hoạt động này không những nhằm giúp 
trẻ hình thành và phát triển các năng lực ngôn ngữ như nghe, nói, đọc, viết mà còn giúp 
trẻ phát triển tư duy, tình cảm. Đó là chiếc cầu nối giúp trẻ bước vào thế giới đầy màu 
sắc của xã hội loài người. Trẻ có kỹ năng nói mạch lạc chuẩn bị sẵn sàng để vào lớp 1, 
là yêu cầu trọng tâm của phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non”.
 Chính vì vậy để chuẩn bị tốt cho trẻ 5 tuổi vào lớp 1 thì việc cho trẻ làm quen 
với chữ cái là hết sức cần thiết. Nội dung này chỉ có trong chương trình chăm sóc và 
giáo dục trẻ 5 - 6 tuổi. Từ đó phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
 Như chúng ta đã biết trẻ mầm non sự tập trung chú ý chưa bền vững trẻ thích 
những cái đẹp mới lạ có hấp dẫn cao, nên việc gây hứng thú cho trẻ ở bộ môn này lại 
càng quan trọng hơn bởi tính chất cứng nhắc và khô khan. Nếu như trong tiết dạy cô 
giáo cứ ép buộc trẻ ngồi học một cách tuân thủ như một học sinh tiểu học hoặc một tiết 
dạy không có sự sáng tạo, rập khuôn chưa có hình thức đổi mới còn theo phương pháp 
cũ dẫn đến trẻ uể oải trong tiết học phân tán tư tưởng, nhàm chán, tiếp thu bài hạn chế.
 Trẻ cần được hành động với các đối tượng, tác động vào các đối tượng, trải 
nghiệm trực tiếp và tiếp tục hành động cho đến khi trẻ hài lòng với kết quả thu được. Ở 
lứa tuổi này trẻ tích lũy được vốn từ khá lớn nên giáo viên thường xuyên động viên 
 Người viêt: H'Thủy Êcăm2 Trường Mầm Non Hoa Phượng Một sô biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tôt môn làm quen chữ cái tại trường MN Hoa Phượng
 Số trẻ có khả năng ghi 
 9/28 32,1 19/28 67,9
 nhớ các chữ cái.
 III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề:
 *Giải pháp: Từ thực trạng mà bản thân tôi là một giáo viên đang trực tiếp 
giảng dạy nên tìm ra những giải pháp hữu hiệu để cải thiện giúp trẻ nhận biết và phát 
âm chuẩn 29 chữ cái, nhận biết chữ cái được thông qua các hoạt động sinh hoạt, học 
tập, lao động, qua các buổi tham quan, dạo chơi...cần kích thích trẻ sử dụng Tiếng Việt 
một cách thành thạo mở rộng vốn từ về thế giới xung quanh, tập cho trẻ biết cách diễn 
đạt những gì muốn nói một cách rõ ràng, không nói ngọng, không nói lắp...
 Biện pháp 1. Tạo môi trường và các thủ thuật gây hứng thú cho trẻ làm 
quen với chữ cái.
 Với trẻ mẫu giáo thì những gì mới lạ đẹp mắt, hấp dẫn là gây được sự chú ý của 
trẻ. Vì thế việc tạo môi trường chữ cái trong và ngoài lớp là rất cần thiết để’ làm nổi bật 
bộ môn và mục đích ý đồ của giáo viên trong họat động làm quen với chữ cái cho trẻ, 
nhưng không cưỡng ép hay bắt buộc trẻ phải chú ý mà để trẻ tự nhiên đi vào hoạt động.
 Giáo viên luôn tạo ra những tình huống bất ngờ đối với trẻ, tạo ra các trò chơi 
sáng tạo để’ thu hút sự chú ý của trẻ vào giờ học.
 Ví dụ: Hàng ngày vào những lúc vui chơi hay giờ rảnh rỗi tôi và trẻ thường cắt 
ghép chữ cái, các loại con vật trang trí góc theo chủ đề.
 Môi trường trong lớp học: ơ góc học tập tôi gắn các hình và kèm chữ cái.
 Ví dụ: Hình cái ca, có chữ “Cái ca” kèm theo, hoặc mỗi bài thơ trong chủ đề, 
cho trẻ tô màu vào các chữ cái đã học, trên các đồ dùng của trẻ như cái cốc, khăn mặt, 
kệ bỏ cặp...có chữ cái ký hiệu tên của từng trẻ (viết bằng chữ in thường), thường xuyên 
cho trẻ chơi ở góc thư viện để trẻ thường xuyên được nhìn thấy, tiếp xúc với chữ cái. 
Hoặc cô giáo vẽ các hình ảnh về vườn hoa cúc mùa xuân trong bài thơ “ Hoa cúc vàng” 
cô giáo viết chữ in thường hết cả bài thơ, cho trẻ làm quen l,m,n thì cô tô màu sắc khác 
nổi bật để trẻ dễ nhìn thấy, để tránh sự nhàm chán và kích thích sự khám phá ham 
muốn học hỏi nơi trẻ.
 Môi trường ngoài lớp học: ơ góc thiên nhiên các loại cây, đồ dùng đồ chơi ngoài 
trường đều có bản ghi tên của loại cây, đồ chơi đó để lúc trẻ tiếp xúc thiên nhiên, vui 
chơi ngoài trời cũng là lúc trẻ tiếp xúc với chữ cái.
 Ví dụ: ở góc thiên nhiên lớp tôi có “Hoa Hồng” tôi dán lên cây hao chữ hoa 
hồng” để lúc trẻ chăm sóc hoa trẻ sẽ thấy được những chữ cái này.
 Trong môi trường cho trẻ làm quen với chữ cái tôi luôn tích hợp sao cho phù hợp 
với từng chủ đề để cung cấp đầy đủ kiến thức và nội dung cho trẻ.
 Ví dụ : Chơi ở các góc chủ đề động vật trẻ tôi cho trẻ làm quen chữ cái i,t,c ở 
 Người viêt: H'Thủy Êcăm4 Trường Mầm Non Hoa Phượng Một sô biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tôt môn làm quen chữ cái tại trường MN Hoa Phượng
hồng, hoa đào, hoa phù dung, hoa cánh bướm.... lần lượt đưa từng tranh ra cho trẻ xem 
tranh hoa bướm và trẻ làm quen với chữ b,d,đ).
 Biện pháp 3. Lồng ghép tích hợp các môn học khác:
 Cô giáo là người xác định chủ đề lên kế hoạch tổ chức lồng ghép tích hợp các 
môn học một cách hợp lý để trẻ phát huy hứng thú khuyến khích trẻ tích cực chủ động 
say mê trong tiết học. Ngoài việc dẫn dắt bằng ngôn ngữ thì sự linh hoạt sáng tạo, ứng 
xử nhanh của cô giáo trong một tiết dạy mang lại sự chú ý cho trẻ, cô giáo phải kết hợp 
nhuần nhuyễn các bộ môn khác vào tiết học phù hợp với chủ đề.
 * Tích hợp hoạt động ngoài trời
 Cô cho trẻ thi đua tạo chữ cái bằng cách viết trên không hoặc trên cát, viết phấn 
trên sân trường, vừa viết vừa đọc nét của chữ, tao chư~băng hôt hat. Có nhiều trò chơi 
vận động, tại thời điểm này tôi đã vận dụng ôn chữ cái vào các trò chơi để tăng thêm 
phần sinh động tạo sự hứng thú về các chữ cái cho trẻ. Ví dụ: Trò chơi vận động “đi cà 
kheo trên đường dích dắc”
 + Cách chơi: Sử dụng những lon sữa làm cà kheo cho trẻ đi, trên những lon sưa 
chứa chữ gì trẻ phải khéo léo di chuyển đôi cà kheo của mình vào những ô vuông có 
chứa chữ cái được sắp xếp theo đường dích dắt trên sân chơi, ví dụ trẻ chọn đôi cà kheo 
có chứa chữ cái u thì phải lừa chọn ô vuông có chữ u để đi chuyển theo đường dích dắt.
 + Luật chơi : Không bị ngã trên đường đi, đội nào về đích nhanh hơn đội đó 
thắng cuộc
 * Tích hợp văn học:
 Một tiết học làm quen chữ cái tôi thường tích hợp bộ môn văn học vì nó phù hợp 
với bộ môn chữ cái. Đây là một mà bộ môn bà Bộ giáo dục chọn làm chuyên đề mũi 
nhọn cùng lúc với chữ cái. Khi tích hợp một câu chuyện hay một bài thơ có các nhân 
 Người viêt: H'Thủy Êcăm6 Trường Mầm Non Hoa Phượng Một sô biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tôt môn làm quen chữ cái tại trường MN Hoa Phượng
 Biện pháp 4. Sử dụng một số trò chơi chữ cái
 Dựa vào đặc điểm của trẻ mẫu giáo là hay bắt chước và dạy nói cho trẻ dựa trên 
hình thức nói theo cô, trẻ chưa biết phân tích cách cấu tạo về âm. Do đó có nhiều lỗi 
phát âm trong tiếng việt. Chính vì vậy tôi đã xây dựng các trò chơi luyện phát âm đúng 
các âm phù hợp.
 Ví dụ: Các trò chơi "Bắt chước tiếng kêu của các con vật" để rèn luyện phát âm 
cho trẻ như: Gà con kêu "chiếp chiếp", “ếch kêu" ộp ộp", vịt con kêu "vít vít"... để trẻ 
phát âm theo cô một cách tự nhiên và cô không cần phải giải quyến cho trẻ cách khép 
môi, bật hơi. Tôi lựa chọn trò chơi cho phù hợp với chủ đề có những trò chơi như.
 *Sử dụng những câu vè, câu đố để ôn luyện chữ cái cho trẻ
 Ví dụ 1 : Nói đến chữ o,ô,ơ
 O tròn như quả trứng gà
 Người viêt: H'Thủy Êcăm8 Trường Mầm Non Hoa Phượng Một sô biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tôt môn làm quen chữ cái tại trường MN Hoa Phượng
 Trò chơi này nhằm phát triển tính tư duy và tưởng tượng, hồi ức lại trí nhớ hình 
dạng chữ cái nhằm làm cho trẻ nhớ lâu hơn cấu tạo hình dạng của chữ cái đó.
 Sau khi sử dụng biện pháp “Giúp trẻ làm quen với chữ cái bằng các trò chơi, câu 
đố” tôi thấy thái độ của trẻ khi làm quen chữ cái đã thay đổi, trẻ vui vẻ, hứng thú, hoạt 
bát nhanh nhẹn hơn trong hoạt động với làm quen chữ cái. Và kết quả thu lại khả quan 
hơn so với thực trạng trước khi chưa áp dụng đề tài.
 Trẻ nhỏ vốn hiếu động, thích tò mò, ham hiểu biết và nhạy cảm nên tiếp thu 
công nghệ thông tin chẳng mấy khó khăn. Muốn thực hiện được ứng dụng công nghệ 
thông tin trong việc chăm sóc giáo dục trẻ thì trước tiên giáo viên phải biết sử dụng 
máy vi tính. Tôi đã dạy được nhiều tiết giáo án điện tử cho chị em trong trường dự. Qua 
các tiết dạy giáo án điện tử đa số trẻ rất hứng thú tham gia và kết quả đạt được trên trẻ 
cũng rất cao.
 * Trò chơi “Ai tinh mắt”
 Cô dùng các thủ thuật như câu đố và cho trẻ xem trình chiếu một số bông hoa có 
chứa chữ cái theo yêu câu và cô cho trẻ sẽ kích con chuột và bấm chọn nối chữ phù hợp 
với tên quả theo yêu cầu của cô như: hoa hồng, trẻ sẽ chọn chữ cái h, hoa loa kèn trẻ sẽ 
chọn chữ cái k...đưa ra các đáp án cô yêu cầu trẻ chú ý lắng nghe và nhìn thật tinh rồi 
chọn đáp án đúng. Sau khi trẻ hoàn thành nhiệm vụ chơi giáo viên hỏi trẻ cháu đã nối 
hoa với chữ cái gì? Trẻ trả lời: Cháu nối chữ h với hoa hồng, chữ k với hoa loa kèn. 
Khi trẻ trả lời đúng máy tính vang lên một tràng pháo tay, khi trẻ trả lời sai máy tín 
vang lên tín hiệu “tin tin” báo hiệu câu trả lời sai và trẻ phải chọn lại câu trả lời khác 
cho thích hợp. Tôi cho trẻ xem đoạn video phân tích nét các chữ cái mà trẻ học nhằm 
cung cấp cho trẻ cấu tạo của các chữ cái một cách chính xác và dễ nhớ mặt chữ, hoặc 
tôi cho cho trẻ xem những đoạn phim hoạt hình vui nhộn về các chữ cái.
 Áp dụng ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy trẻ làm quen chữ cái qua các chủ 
đề, đã thu hút được sự chú ý của trẻ. Trẻ tích cực, hứng thú, tập trung vào hoạt động do 
vậy đã tạo được kết quả bài dạy khả quan hơn so với các tiết dạy không có giáo án điện 
tử. Song qua từng tiết dạy giáo viên phải rút ra được kinh nghiệm cho bản thân về 
những ưu điểm trẻ thích và hứng thú để’ có hướng phát huy, nhận ra được những mặt 
hạn chế để’ có hướng khắc phục, cũng không nên lạm dụng máy móc quá.
 Biện pháp 5. Phối hợp tuyên truyền với các bậc cha mẹ học sinh.
 Thông qua giờ đón, trả trẻ cô luôn tuyên truyền các hình thức cho trẻ làm quen 
với chữ cái. Hướng cho các bậc phụ huynh kết hợp với nhà trường để dạy trẻ học chữ 
cái như: Gia đình có thể gợi ý hỏi trẻ kể lại chuyện ở trường, chuyện cổ tích, truyện 
tranh, chuyện sinh hoạt hàng ngày. Sau mỗi lần tiếp thu chuyên đề tại huyện, tôi mời 
phụ huynh tham dự giờ dạy mẫu của cô.
 Kêu gọi phụ huynh tích cực đóng góp cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho 
 Người viêt: H'Thủy Êcăm 1 0 Trường Mầm Non Hoa Phượng