SKKN Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn học làm quen chữ viết tại nhà

 2
làm quen chữ viết, giúp cha mẹ có thêm kinh nghiệm để đồng hành cùng con tại 
nhà. Giúp trẻ nhận biết, đọc, viết 29 chữ cái, luyện phát âm chuẩn, phát triển bộ 
máy phát âm, hoàn thiện tiếng mẹ đẻ, phát triển nhân cách cho trẻ.
2. Mục đích nghiên cứu:
 Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt môn làm quen chữ viết khi 
nghỉ dịch tại nhà.
3. Đối tượng nghiên cứu
 Trẻ 5 - 6 tuổi, lớp 5 tuổi A3, trường mầm non 1 – 6.
4. Đối tượng khảo sát, thực nghiệm:
 - Nghiên cứu cơ sở lí luận của việc dạy trẻ làm quen chữ viết
 - Nghiên cứu cơ sở thực tiễn của việc dạy trẻ làm quen chữ viết tại nhà 
 - Nghiên cứu đưa ra các biện pháp giúp trẻ học tốt môn học làm quen chữ 
viết tại nhà.
 Tôi thực hiện đề tài này với 30 trẻ tại lớp 5 tuổi A3 trường mầm non tôi đang 
công tác. 
5. Phương pháp nghiên cứu
 Qua thực tế giảng dạy và làm đề tài, bản thân tôi đã sử dụng một số phương 
pháp như:
 - Phương pháp đàm thoại
 - Phương pháp quan sát
 - Phương pháp nghiên cứu lí luận
 - Phương pháp kiểm tra, đánh giá
 - Phương pháp thực hành
 - Phương pháp thống kê, so sánh
 - Phương pháp phân tích và tổng kết kinh nghiệm
 Ngoài ra tôi cũng nghiên cứu sách báo, tài liệu, phương tiện truyền thông 
cũng như học hỏi ở các trường trong và ngoài địa bàn rồi xây dựng đề cương, 
cùng với các giáo viên khác dự giờ trao đổi kinh nghiệm, thống kê số liệu để đưa 
ra những biện pháp giáo dục phù hợp, nhẹ nhàng và hiệu quả.
6. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu:
- Thời gian thực hiện: từ tháng 9/2021 đến tháng 4/2022
- Phạm vi nghiên cứu: Đề tài được thực hiện tại lớp mẫu giáo lớn 5-6 tuổi A3 
trường mầm non 1- 6 Tây Đằng - Ba Vì - Hà Nội.
 PHẦN II
 NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1.Cơ sở lý luận của đề tài 4
 - Được sự quan tâm giúp đỡ của Ban giám hiệu, đồng nghiệp về chuyên 
môn.
 - Được bồi dưỡng, đào tạo thêm kiến thức về CNTT phục vụ cho việc giảng 
dạy.
 - Đa số trẻ trong lớp đều khỏe mạnh và tham gia các giờ học trực tuyến đầy 
đủ.
 - Bản thân tôi luôn cố gắng nỗ lực, luôn nhiệt tình, yêu nghề mến trẻ, được 
đào tạo chuyên môn hệ chính quy, biết lắng nghe ý kiến của mọi người, tích cực 
học hỏi từ các đồng nghiệp.
2.2. Khó khăn
- Về phía trẻ:
 + Do trình độ nhận thức của trẻ không đồng đều. Nhiều cháu chưa mạnh 
dạn tự tin trong giao tiếp, trẻ còn nói nhỏ, nói ngọng, nhận thức của trẻ chênh lệch 
nhau nên việc truyền thụ kiến thức gặp rất nhiều khó khăn. 
 + Dịch bệnh phức tạp, trẻ nghỉ dịch lâu, trẻ tương tác với cô qua máy tính 
nên đôi khi khó kiểm soát hoạt động của trẻ
- Về phía giáo viên:
 Giáo viên còn lúng túng, chưa phát huy hết khả năng sáng tạo: Nội dung 
bài học cứng nhắc, bao quát trẻ chưa tốt nên trẻ chưa hoàn toàn chủ động và hứng 
thú lĩnh hội tri thức.
- Về phía phụ huynh:
 + Phụ huynh trẻ tuổi, thời gian ban ngày thường bận cho công việc, chủ yếu 
các con ở nhà cùng ông bà, người giúp việc.
 + Một số PH đi muộn về sớm, cho trẻ nghỉ các giờ học trực tuyến tuỳ ý, 
chưa chịu khó dạy thêm cho con ở nhà. Một số phụ huynh lại nôn nóng trong việc 
cho con em mình học đọc, học viết nên đã dạy trước dẫn đến việc tiếp thu bài của 
tiết học không đồng đều, trẻ tỏ ra kiêu căng vì mình đã biết rồi nên không còn chú 
ý đến tiết học. Số ít phụ huynh chủ quan, chưa nhận biết được tầm quan trọng của 
việc học chữ viết, không cho con tham gia giờ học, không tương tác hay phản hồi 
với cô giáo.
2.3. Khảo sát chất lượng đầu năm :
 Trước khi tiến hành nghiên cứu, tôi đã tiến hành khảo sát thực tế để nắm 
bắt tình hình và lựa chọn, đưa ra những phương pháp cho phù hợp:
 Tổng số trẻ của lớp 30 trẻ. 
 Trong đó: Số trẻ nam là : 21 cháu chiếm 57%
 Số trẻ nữ là : 18 cháu chiếm 43% ( Phụ lục 1) 6
lần, trước tiên tôi cho trẻ đọc đồng thanh vài lần sau đó cho cá nhân trẻ đọc. Nếu 
trẻ phát âm chưa đúng, tôi yêu cầu trẻ nhìn khuông miệng và nghe tôi phát âm sau 
đó phát âm lại nhiều lần. Chẳng hạn chữ N- L, trẻ rất khó nhận biết hay lẫn lộn 
nên phát âm thường sai nên tôi hướng dẫn kỹ cách phát âm
 + L: Đọc cong lưỡi, đầu lưỡi uốn vào trong và đưa sát vào lợi
 + N: Đọc thẳng lưỡi, lưỡi sát với hàm dưới
 Bên cạnh những trẻ phát âm sai, còn có một số trẻ phát âm còn nhỏ chưa 
rõ ràng, chưa tự tin. Tôi đã giúp trẻ phát âm to rõ ràng bằng cách cho những trẻ 
phát âm tốt phát âm mẫu cho trẻ nghe. Lúc này với tâm lý mình cũng phải bằng 
bạn nên trẻ đã cố gắng phát âm to, rõ ràng giống như bạn.
 Với cách làm như vậy, trẻ lớp tôi đã có những tiến bộ rõ rệt, thay vì phát 
âm nhỏ chưa rõ ràng, chính xác thì đa số trẻ đã phát âm to hơn, chuẩn hơn so với 
đầu năm.
4.2. Biện pháp 2: Thiết kế, sưu tầm các trò chơi, phiếu bài tập đa dạng
 Do các con không tới trường nên việc thiết kế trò chơi, bài tập đòi hỏi tôi 
cần tìm tòi, sáng tạo hơn. Tôi sưu tầm những trò chơi chữ cái mà nguyên liệu dễ 
kiếm, dễ làm ( bìa các tông, nắp chai,) để gửi cho phụ huynh, nhờ phụ huynh 
có thể dành thời gian rảnh cuối ngày hoặc cuối tuần để làm cho các con chơi. Các 
trò chơi này giúp trẻ vừa vui chơi, vừa ôn lại các chữ cái đã học. ( Ảnh 02)
 Ngoài ra tôi còn thiết kế các phiếu bài tập, phiếu tập tô chữ cái. Các phiếu 
này được làm rõ nét, hình ảnh dễ nhìn để khi phụ huynh in bài cho con làm sẽ 
giúp các con dễ nhìn, có cảm hứng để học bài. (Ảnh 03)
 Sưu tầm một số phần mềm trò chơi về chữ cái hay để gửi cho phụ huynh 
học cùng con tại nhà. Các phần mềm này đều có ưu điểm là hình ảnh minh hoạ 
sống động, màu sắc bắt mắt, phụ huynh có thể dowload về điện thoại miễn phí.
 VD1: Be Hoc Chu Cai, Van, Doc, Viet Tieng Viet là ứng dụng học chữ cái 
Tiếng Việt được nhiều phụ huynh yêu thích hiện nay, giúp dạy các bé bảng chữ 
cái Tiếng Việt, học tập thông qua các trò chơi tương tác để các bé nhanh chóng 
ghi nhớ được mặt chữ và có những giờ phút thư giãn tuyệt vời. ( Ảnh 04)
 Một số tính năng nổi bật của ứng dụng:
 + Học 29 chữ cái với mỗi chữ cái sẽ có 4 hình ảnh ví dụ rõ ràng.
 + Dạy bé học về âm và vần trong Tiếng Việt.
 + Hơn 500 hình ảnh ví dụ bắt mắt cho từng chữ cái, âm, vần.
 + Tích hợp các trò chơi giúp bé ôn luyện lại từ đã học.
 + Hơn 116 hình ảnh sống động đẹp mắt về các con vật, hình dạng, đồ dùng 
trong nhà, đồ dùng học tập rất phổ biến trong đời sống thường ngày của các bé. 8
 Những bài học làm quen chữ viết được thiết kế trên power point sinh động, 
hình ảnh rõ nét, màu sắc đẹp mắt giúp trẻ hứng thú thu nhận kiến thức hơn. Một 
số trò chơi được thiết kế trên power point:
 Trò chơi: Vòng quay kì diệu
 Cách chơi: Cô bám vào ô quay, vòng quay dừng ở mũi lên chỉ vào chữ cái 
nào, trẻ phát âm to chữ cái đó. (Ảnh 06)
 Trò chơi: Ai thông minh
 Cách chơi: Trẻ khoanh trên màn hình tiếng có dấu ngã, cô click vào tiếng 
đó để kiểm tra kết quả. Kết quả đúng là TRUE, sai là FALSE. (Ảnh 07)
 Thời gian gần đây, ứng dụng canva đang được các thầy cô giáo ưa chuộng. 
Đó là một ứng dụng vô cùng tiện ích. Nó giúp tôi có thể thiết kế bài giảng, vẽ 
tranh, làm video Ngoài ra tôi còn có thể thiết kế phiếu khen, sticker để làm món 
quà nhỏ dành tặng các con, khích lệ các con học tập mỗi ngày. (Ảnh 08)
 Tương tác trên phần mềm class point, các con như được làm việc trực tiếp, 
kích thích trẻ tư duy, sáng tạo khi đưa ra ý kiến cá nhân và trình bày, giáo viên là 
người tổng kết lại. Hoạt động như vậy trẻ sẽ không bị nhàm chán trong tiết học.
4.4. Biện pháp 4: Phối hợp cùng phụ huynh trong việc đồng hành cùng con tại 
nhà
 Điều vô cùng quan trọng trong việc giáo dục trẻ hiệu quả trong thời gian 
dịch bệnh đó chính là sự phối hợp của giáo viên và phụ huynh. Trước mỗi tuần 
học mới tôi và cô giáo trong lớp gửi PBH đính kèm các PBT, đồ dùng cần chuẩn 
bị cho tuần học mới qua email để phụ huynh nắm được lịch học của con. Trước 
mỗi ngày học tôi đều gửi cho phụ huynh chuẩn bị đồ dùng cho tiết học hôm sau 
trên nhóm lớp zalo để phụ huynh nhắc các con chủ động chuẩn bị đầy đủ đồ dùng 
nếu như có bạn quên. (Ảnh 09)
 Sau tiết học, tôi gửi phụ huynh thông tin về nhiệm vụ học tập tại nhà, phiếu 
bài tập đính kèm đề phụ huynh in bài cho con làm hoặc phụ huynh nắm được 
nhiệm vụ học tập tại nhà của con. ( Ảnh 10 + 11)
 Phụ huynh chụp ảnh con ngồi học bài, sản phẩm bài tập của con gửi qua 
zalo, tôi có thể nắm được tư thế các con ngồi học, cách cầm bút, nhận xét bài tập. 
Sau đó tôi ghi âm lại lời nhận xét của mình kèm những lời khích lệ, động viên và 
gửi cho phụ huynh để mở cho các con nghe. Vì các con chưa biết đọc nên khi 
được nghe lời nhận xét, động viên từ cô các con đều cảm thấy rất vui. Những hình 
thức đó phụ huynh cũng rất tán thưởng và hài lòng. (Ảnh 12)
 Đối với một số học sinh không tham gia lớp học trực tuyến, tôi và cô giáo 
trong lớp gửi tài liệu học tập và phiếu bài học hằng ngày để phụ huynh đồng hành 
cùng con. Hằng tuần chúng tôi nhận được kết quả học tập của con do phụ huynh 10
6. Hiệu quả của sáng kiến
* Hiệu quả về khoa học
 Các biện pháp trong sáng kiến đảm bảo tính khoa học, sáng tạo, phù hợp 
với thực tiễn, điều kiện của các trường mầm non, phù hợp với khả năng của trẻ 
5 – 6 tuổi, đảm bảo tính chính xác và có hiệu quả, quyết định sự hình thành phát 
triển thẩm mỹ cho trẻ. 
* Hiệu quả về kinh tế
 Sáng kiến đem lại hiệu quả về kinh tế cao, không mất kinh phí vì đa số tận 
dụng những nguyên vật liệu thiên nhiên và cô đã sửng dụng, khai thác các phần 
mềm công nghệ thông tin vào hoạt động làm quen chữ cái một cách sáng tạo, phù 
hợp trong quá trình thử nghiệm nên không gây tốn kém về kinh tế. 
* Hiệu quả về xã hội
 Môn Làm quen chữ cái là để tài giúp giáo viên mang lại hiệu quả cao trong 
giảng dạy và cung cấp kiến thức cho trẻ mang tính giáo dục cao và được sử dụng 
rộng rãi trong nhà trường. Làm quen chữ cái đem đến cho trẻ khă năng tư duy, 
năng động, tích cực hoạt động. Từ đó giáo viên biết lựa chọn những cách thức có 
những yếu tố ngôn ngữ, tính biểu cảm đồng cảm để trẻ tiếp thu một cách dễ dàng 
. Các kỹ năng đọc đọc diễn cảm, kể chuyện luôn được hoàn thiện trong suốt những 
năm ở trường mầm non.
7. Tính khả thi 
 Sáng kiến này đã được áp dụng thực tế và có hiệu quả tại lớp mẫu giáo lớn 
A3- Trường mầm non 1-6 trong năm học 2021-2022, với các giải pháp thiết thực 
này, sáng kiến có thể đem nhân rộng tại tất cả các trường mầm non trên địa bàn 
thị xã. 
8. Kinh phí thực hiện đề tài, sáng kiến
 Đề tài sáng kiến kinh nghiệm không mất kinh phí do tận dụng được những 
nguyên vật liệu thiên nhiên và cô đã sửng dụng, khai thác các phần mềm công 
nghệ thông tin trong quá trình thử nghiệm nên không gây tốn kém về kinh tế.