SKKN Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt hoạt động làm quen chữ cái tại Trường Mầm non Minh Châu

 MỤC LỤC
STT Nội dung Trang
 Phần thứ nhất: Đặt vấn đề 1
 1 Lý do chọn đề tài 1
 2 Mục đích của đề tài 1
 3 Đối tượng nghiên cứu 2
 4 Đối tượng khảo sát thực nghiệm 2
 5 Phương pháp nghiên cứu 2
 6 Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu 2
 Phần thứ hai:Những biện pháp đổi mới để giải quyết vấn đề 3
 1 Cơ sở lý luận 3
 2 Khảo sát thực trạng 3
 2.1 Thuận lợi 4
 2.2 Khó khăn 4
 3 Những biện pháp thực hiện 4
 3.1 Tạo môi trường chữ trong và ngoài lớp 4
 3.2 Gây hứng thú cho trẻ trong hoạt động làm quen chữ cái 7
 3.3 Tích hợp làm quen chữ cái vào hoạt động khác 9
 3.4 Dạy trẻ làm quen chữ cái ở mọi lúc, mọi nơi
 3.5 Thiết kế ,sưu tâm một số trò chơi chữ cái 11
 3.6 Tuyên truyền phối kết hợp với phụ huynh 12
 4 Kết quả thực hiện đề tài 13
 Phần thứ ba: Kết luận và khuyến nghị 14
 1 Kết luận 14
 2 Khuyến nghị 15 Một số biện pháp giúp trẻ 5 -6 tuổi học tốt hoạt động làm quen chữ cái
 Nhằm nâng cao chất lượng giáo dục lĩnh vực phát triển ngôn ngữ , đặc biệt 
hoạt động làm quen chữ cái cho trẻ mẫu giáo lớn tại trường mầm non.
 Giúp trẻ hứng thú khi tham gia vào lĩnh vực giáo dục phát triển ngôn ngữ 
hoạt động làm quen chữ cái tại trường mầm non.
 Giúp giáo viên lựa chọn, tổ chức tốt các nội dung trong lĩnh vực giáo dục 
phát triển ngôn ngữ hoạt động làm quen chữ cái cho trẻ.
 3. Đối tượng nghiên cứu.
 Nghiên cứu về đề tài: “Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt hoạt động 
làm quen chữ cái”.
 4. Đối tượng khảo sát ,thực nghiệm
 Thực hiện tại lớp mẫu giáo lớn A4, số cháu 24. Trường mầm non Minh 
Châu 
 5. Phương pháp nghiên cứu.
 Phương pháp nghiên cứu lý luận
 Phương pháp điều tra:
 Phương pháp quan sát: Cô quan sát, theo dói trẻ hàng ngày nhằm phát hiện 
xem mức độ thực hiện các hoạt động làm quen chữ cái của trẻ, sự hứng thú của 
trẻ, cũng như mức độ hiểu biết của trẻ về hoạt động làm quen chữ cái.
 Phương pháp thực nghiệm- đối chứng: Cô thu thập số liệu cho đề tài được 
thực hiện 2 lần.
 Lần 1: Tháng 9/2019 để lấy số liệu thực trạng trước khi thực hiện đề tài.
 Lần 2: Tháng 4/2020 sau khi triển khai, thực nghiệm các biện pháp của đề 
tài để lấy số liệu đối chứng đánh giá tính khả thi của đề tài.
 5.4. Phương pháp thống kê, phân tích:
 Với các số liệu thu về tôi tiến hành phân tích, đưa số liệu vào các bảng tổng 
hợp, việc này khiến cho công tác đánh giá về thực trạng trước khi thực hiện 
 đề tài cũng như việc đánh giá kết quả của đề tài được rõ ràng cụ thể.
 6. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu:
 Đề tài được thực hiện tại lớp 5 tuổi A4 - Trường mầm non Minh Châu.
 Thời gianthực hiện: Từ tháng 9/2020 đến tháng 4/2021.
 2 / 15 Một số biện pháp giúp trẻ 5 -6 tuổi học tốt hoạt động làm quen chữ cái
 Lớp được trang bị đầy đủ các trang thiết bị, đồ dùng như: Ti vi, đầu đĩa, đàn 
Ooc ganphù hợp với trẻ.
 * Về phía nhà trường: 
 Ban giám hiệu luôn quan tâm, giúp đỡ, bồi dưỡng về chuyên môn cho đội 
ngũ giáo viên, tạo điều kiện cho giáo viên sáng tạo và nâng cao chuyên môn.
 •Về phía phụ huynh:
 Đa số phụ huynh của lớp nhiệt tình, quan tâm tới con em và thường 
 xuyên trao đổi với giáo viên về tình hình học tập của con em mình.
 2.2. Khó khăn
 * Về phía trẻ:
 Trong lớp có nhiều cháu nhút nhát, không mạnh dạn tự tin trong các hoạt 
động học và giao lưu với cô, với bạn. kỹ năng tô viết, cách cầm bút còn hạn chế.
 Khả năng nhận thức của trẻ không đồng đều, nhiều trẻ chưa hứng thú trong 
giờ học. Một số trẻ còn nói ngọng, phát âm không chuẩn.
 * Về giáo viên:
 Còn ít sáng tạo, mới mẻ trong hoạt động dạy
 * Về cơ sở vật chất:
 Đồ dùng, đồ chơi của trẻ còn ít, chưa có nhiều sáng tạo
 * Về phía nhà trường: 
 Ban giám hiệu luôn quan tâm, giúp đỡ, bồi dưỡng về chuyên môn cho đội 
ngũ giáo viên, tạo điều kiện cho giáo viên sáng tạo và nâng cao chuyên môn.
 *Về phía phụ huynh: 
 Nhiều phụ huynh nói tiếng địa phương, chưa chú ý rèn ngôn ngữ mạch lạc 
cho trẻ. Một số phụ huynh cho rằng việc dạy trẻ làm quen chữ cái ở mầm non quá 
đơn giản nên phụ huynh chưa quan tâm đến các con.
 Trước những khó khăn, thuận lợi trên tôi đã tiến hành khảo sát trẻ tại lớp với 
số trẻ là 24 cháu. 
 Qua khảo sát 100% trẻ trên lớp đầu năm cho thấy như sau: ( Bảng 1 )
 Từ những thực trạng trên, tôi lựa chọn đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 
tuổi học tốt hoạt động làm quen chữ cái ” nhằm giúp trẻ phát triển tư duy, khả 
năng ngôn ngữ một cách mạch lạc.
 3.Những biện pháp thực hiện.
 3.1. Biện pháp 1: Tạo môi trường chữ trong và ngoài lớp.
 * Tạo môi trường chữ trong lớp học:
 Như chúng ta đã biết với trẻ mầm non lớp học chính là ngôi nhà thứ hai của 
trẻ. Khi đến lớp phản xạ tự nhiên của trẻ là nhìn xung quanh xem có những gì 
đặc biệt, có gì mới lạ, có đẹp không? Chính vì vậy, môi trường giáo dục trong 
lớp có tác dụng tốt đến quá trình giáo dục trẻ. Để trẻ được làm quen với chữ cái 
ở mọi góc trong lớp tôi luôn cố gắng tạo môi trường chữ viết thật đẹp và thể 
hiện được những mẫu chữ cho trẻ làm quen, phát âm để cuốn hút trẻ. 
 * Góc học tập: 
 Với trẻ mẫu giáo thì những gì đẹp mắt, mới lạ,hấp dẫn là gây được sự chú ý 
của trẻ. Vì thế tôi chọn vị trí của góc chính giữa đúng trung tâm của lớp, chỗ trẻ 
 4 / 15 Một số biện pháp giúp trẻ 5 -6 tuổi học tốt hoạt động làm quen chữ cái
 Với mỗi sản phẩm đẹp của trẻ tôi cho trẻ đặt tên,gắn tên bức tranh sau đó 
cho trẻ sao chép tên mình vào bức tranh và trưng bày vào góc sản phẩm của trẻ. 
Việc làm này tuy nhỏ nhưng lại có hiệu quả lớn. Bởi trẻ rất nhớ “sản phẩm nghệ 
thuật” của mình, của bạn. Trẻ nhìn những con chữ ở tên của từng bạn từ đó trẻ 
biết tên bạn tên mình gồm những chữ cái nào ghép lại, qua thực tế tôi thấy trẻ rất 
thích được treo sản phẩm được viết tên mình, tên bức tranh và được cô giáo 
dùng chính sản phẩm của mình để trang trí khiến trẻ rất thích thú.(Hình ảnh 3).
 Với cách tạo môi trường như vậy trẻ lớp tôi rất hứng thú, tích cực và hào 
hứng tham gia vào các hoạt động. Không những trẻ được rèn luyện kỹ năng tạo 
hình mà thông qua đó trẻ được kết hợp rèn luyện về nhận biết, phát âm và sao 
chép chữ. Nhờ vậy chất lượng hoạt động làm quen chữ cái được tốt hơn, trẻ tích 
cực hơn, chữ cái được khắc sâu, ghi nhớ hơn.
 * Tạo môi trường chữ ngoài lớp học:
 Trẻ đến trường ngoài những hoạt động với môi trường trong lớp, trẻ còn 
được hoạt động với môi trường bên ngoài như: Góc thiên nhiên, khu vực để đồ 
dùng cá nhân của trẻ, sân trường. Đây là nơi trẻ thường xuyên hoạt động nên có 
tác dụng ôn tập củng cố chữ cái và từ rất tốt. Chính vì thế tôi luôn chú ý tận 
dụng những đồ vật, đồ dùng gần gũi, gắn bó với trẻ để phát huy khả năng quan 
sát, nhận biết, phát âm chữ cái của trẻ.
 Đồ dùng cá nhân của trẻ như khăn mặt tôi viết tên của trẻ. Như vậy, hàng 
ngày trẻ sử dụng khăn mặt vừa biết tên của mình (của bạn), biết tên của mình có 
chữ gì, biết thứ tự của từng chữ từ trái sang phải của các chữ như thế nào.
 Cốc của trẻ tôi đánh dấu kí hiệu bằng các chữ cái, mỗi 1 cốc là 1 chữ cái, 
hàng ngày trẻ uống nước trẻ sẽ nhớ kí hiệu của mình, nhớ luôn chữ cái.
 Góc thiên nhiên các loại cây tôi đều gắn tên để cho trẻ có thể nhận biết chữ 
cái trong từ và ghép chữ xem đây là cây gì?( Hình ảnh 4: Góc thiên nhiên)
 Khu vực sân trường là nơi ngày nào trẻ cũng được hoạt động ngoài trời và 
vui chơi.Vì thế trong sân trường mỗi cấy, mỗi vườn rau đều được gắn bảng chữ 
tên của cây đó. Giờ hoạt động ngoài trời, tôi cùng trẻ quan sát và trò chuyện về 
những loại cây, cho trẻ đọc tên cây đó và tập phát âm các chữ cái.
 Ví dụ: Cây sấu có những chữ cái nào ghép lại để tạo thành. Tôi cho trẻ nhìn 
bảng mang tên cây và cho trẻ đọc lên có chữ: c, â, y, s, â, u và dấu / (sắc)
 Có thể thấy việc tạo môi trường chữ trong và ngoài lớp cho trẻ là rất quan 
trọng. Bởi qua việc tạo môi trường chữ cái đã giúp trẻ được tiếp xúc, nhận biết, 
ôn luyện chữ cái một cách nhẹ nhàng mà ghi nhớ chính xác và rất lâu.
 3.2. Biện pháp 2: Gây hứng thú cho trẻ trong hoạt động học làm quen 
chữ cái.
 Giờ hoạt động chung là thời gian chủ yếu mà giáo viên có thể cung cấp và 
chính xác kiến thức cho trẻ. Với trẻ 5-6 tuổi có thể dạy trẻ các loại tiết: Làm 
quen chữ cái, trò chơi với chữ cái và tập tô chữ cái.
 Sự tập trung của trẻ mầm non chưa được lâu. Bên cạnh đó, với cách dạy 
thông thường dập khuôn, máy móc làm cho trẻ thấy gò bó, không hứng thú dẫn 
đến việc tiếp thu đạt kết quả không cao. Chính vì thế, để tiết học đạt hiệu quả 
cao, đòi hỏi người giáo viên phải thu hút, gây được hứng thú cho trẻ. Từ đó trẻ 
 6 / 15 Một số biện pháp giúp trẻ 5 -6 tuổi học tốt hoạt động làm quen chữ cái
bảng, sau 5giây suy nghĩ trẻ nào trả lời sai sẽ bị loại, trẻ trả lời đúng sẽ tiếp tục 
chơi để giành chiến thắng.Với cách tổ chức như vậy luôn tạo cho trẻ hứng thú 
trong giờ học. Trẻ học mà cứ nghĩ mình đang chơi, kiến thức trẻ tiếp thu được 
rất tự nhiên thoải mái.
 Bên cạnh đó tôi luôn nhận ra khả năng phát âm của từng trẻ để hướng dẫn 
trẻ,động viên trẻ giúp trẻ bước vào tiết học một cách thoải mái, nhẹ nhàng,hứng 
thú. Để trẻ phát âm được đúng chữ cái thì cô phải là người phát âm chuẩn để trẻ 
phát âm theo nên trong cách đọc, phát âm của cô phải chính xác, đúng ngữ pháp 
tiếng việt, các từ âm điệu của cô sử dụng thật rõ ràng, mạch lạc, không ngọng 
không lắp.Với những trẻ còn ngọng, còn yếu hơn so với các bạn khi phát âm các 
chữ cái hoặc đọc từ cũng không chính xác, trẻ tự ti vì bị bạn trêu, lâu dần trẻ sẽ 
càng nhút nhát sợ phát âm đọc từ, khiến trẻ lâu nhớ chữ cái hơn. Để những trẻ 
này có hứng thú tham gia hoạt động tôi luôn chú ý quan tâm, động viên, không 
cố gắng bắt trẻ phải phát âm chuẩn hay nhận biết được chữ ngay trên tiết học đó 
mà tôi sẽ dạy trẻ mọi lúc mọi nơi bằng nhiều hình thức khác nhau (cho trẻ nói 
theo cô một sự vật, hiện tượng gì đó mà cô và trẻ nhìn thấy, hay đọc những chữ 
nhìn thấy ở ngoài sân trường) hay tổ chức các trò chơi luyện phát âm như 
“Giọng ải giọng ai, cuộc thi nói lặp lại” Khi trẻ phát âm đúng tôi khen gợi kịp 
thời giúp trẻ tự tin. Đồng thời giáo dục các trẻ khác chấp nhận sự khác biệt của 
bạn với mình, không trêu trọc bạn để trẻ không tự ti. Sau một thời gian, nhiều từ 
trẻ đọc ngọng đã sửa được, không bị bạn trêu trẻ tích cực học hơn.
 Song song với việc làm quen với mặt chữ, phát âm chuẩn, tôi còn hướng 
dẫn trẻ cách cầm sách đúng hướng, cách mở sách, lật trang,nhận biết cách đọc. 
Thực hiện việc này tuy đơn giản nhưng lại đòi hỏi người giáo viên phải khéo 
léo, có nghệ thuật. Nét mặt, cử chỉ của cô khi hướng dẫn trẻ phải linh hoạt tạo sự 
gần gũi với trẻ, giải thích phải rõ ràng.Cô luôn ý thức, tư thế và giọng nói, phát 
âm của cô luôn chuẩn để làm gương cho trẻ.Việc này không chỉ trên giờ học chữ 
cái mà còn trên tất cả các hoạt động khác ở mọi lúc mọi nơi. 
 Với những thủ thuật gây hứng thú tuy nhỏ nhưng nhẹ nhàng, luôn đổi mới 
hình thức tổ chức, phương pháp lên lớp linh hoạt không dập khuôn máy móc 
giúp phát huy tối đa hiệu quả của giờ học và tạo được hứng thú cho trẻ qua hoạt 
động làm quen chữ cái. 
 3.3. Biện pháp 3: Lồng ghép, tích hợp hoạt động làm quen chữ cái vào 
các hoạt động khác.
 Hoạt động làm quen chữ cái là hoạt động tương đối khô khan so với các 
hoạt động khác vì thế để giúp trẻ hứng thú tham gia vào bài học vói cô một cách 
tích cực, cô giáo là người xác định chủ đề, lên kế hoạch tổ chức lồng ghép tích 
hợp các môn học một cách hợp lý để phát huy tính tích cực, hứng thú, khuyến 
khích trẻ tích cực chủ động say mê trong tiết học.
 *Tích hợp vào hoạt động giáo dục âm nhạc: Có thể nói âm nhạc là món 
ăn tinh thần không thể thiếu được đối với trẻ, âm nhạc làm tâm hồn trẻ tươi vui 
rộn ràng và hứng khởi. Vì vậy tôi thường chọn những bài hát phù hợp với từng 
loại tiết và phù hợp từng chủ đề. 
 Ví dụ : Nhóm chữ i, t, c chủ đề “ thế giới động vật ”, Tôi cho trẻ hát bài
 8 / 15