SKKN Một số biện pháp giáo dục dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi

 I.MỞ ĐẦU
 1. Lý do chọn đề tài.
 Bác Hồ kính yêu của chúng ta đã từng nói:
 “Trẻ em như búp trên cành
 Biết ăn, biết ngủ, biết học hành là ngoan.”
 Câu nói đó của Bác đã in sâu vào tâm trí của mỗi chúng ta, đặc biệt là những 
người mẹ hiền thứ hai của trẻ - những người làm công tác chăm sóc và giáo dục trẻ 
mầm non. Bởi thế, để giúp trẻ phát triển toàn diện cả về thể lực và trí tuệ thì không 
chỉ cần có sự yêu thương chăm sóc của gia đình mà cần phải có cả sự yêu thương 
chăm sóc giáo dục của toàn xã hội đặc biệt là trường mầm non thân yêu của trẻ. Vì 
chính nơi đây trẻ được lớn lên từng ngày nhờ vào sự yêu thương chăm sóc giáo dục 
của các cô giáo. Như chúng ta đã biết, chăm sóc sức khoẻ cho trẻ trong độ tuổi ở 
trường mầm non là một việc làm hết sức quan trọng và cần thiết. Trẻ thơ của chúng 
ta lớn lên là nhờ vào sự nâng niu, âu yếm và bằng sự yêu thương chăm sóc của ông 
bà, cha mẹ và của những người mẹ hiền thứ hai là cô giáo.
 “Sức khoẻ là vốn quý của con người” và đời người lại được khởi đầu bằng tuổi 
trẻ. Để có một tương lai thì chúng ta không thể bỏ qua một yếu tố quan trọng là “Sức 
khoẻ của trẻ thơ” trẻ có được sức khoẻ tốt thì chúng sẽ tham gia tích cực vào các hoạt 
động vui chơi và phát triển toàn diện về đức - trí - thể - mỹ - lao động. Trường học là 
cái nôi nuôi nấng trẻ thơ nên người và mỗi chúng ta, ai cũng mong muốn cho con em 
mình nên người, khoẻ mạnh. Nhưng làm thế nào để cho đứa trẻ thật sự khoẻ mạnh 
thì quả là một điều khó khăn, là một điều mà không ít các cô giáo mầm non đang trăn 
trở. Là một giáo viên mầm non, đã và đang trực tiếp làm công tác chăm sóc - giáo 
dục trẻ, tôi nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề dinh dưỡng và vệ sinh an toàn 
thực phẩm đối với con người nói chung và trẻ mầm non nói riêng là rất cần thiết. 
Chính về thế, song hành cùng các môn học, các hoạt động trong trường mầm non mà 
các cô giáo cung cấp cho trẻ, thì kiến thức về dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực 
phẩm cũng là kiến thức quan trọng không thể bỏ qua. Bởi khi nhận thức và hiểu được 
về dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm sẽ giúp cho trẻ biết tự chăm sóc mình; 
từ đó cũng phần nào nâng cao tính tự lập ở trẻ góp phần giúp cho trẻ phát triển toàn 
 1/16 đồng chúng ta. Giáo dục dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm là một quá trình 
tác động có mục đích, có kế hoạch đến tình cảm, lí trí của con người nhằm làm thay 
đổi nhận thức, thái độ và hành động để đi đến tự giác chăm lo vấn đề ăn uống và sức 
khỏe của cá nhân, tập thể và cộng đồng. Nhất là đối với sức khỏe của trẻ em. Trẻ 
được ăn uống theo đúng yêu cầu dinh dưỡng thì trẻ sẽ có sức khỏe tốt, trẻ em khỏe 
mạnh thì trẻ sẽ tham gia tích cực vào các hoạt động vui chơi, học tập một cách tích 
cực từ đó phát triển toàn diện về các lĩnh vực giáo dục, phát triển toàn diện nhân cách 
trẻ.
 Như chúng ta đã biết hiện nay vấn đề dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm 
đang là mối quan tâm lớn nhất của toàn xã hội. Đặc biệt đối với ngành giáo dục, trong 
đó bậc học Mầm non thì vấn dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm đóng vai trò 
rất quan trọng đến việc chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ trong nhà trường. Hơn 
nữa, vấn đề dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm giữ vị trí quan trọng đối với 
sức khoẻ trẻ thơ nó góp phần nâng cao sức khỏe, trí tuệ của trẻ trong xã hội ngày 
càng phát triển. Chăm sóc nuôi dưỡng vệ sinh an toàn thực phẩm và bảo vệ sức khỏe 
cho trẻ trong trường mầm non là việc hết sức quan trọng mà toàn Đảng, toàn dân cần 
rất quan tâm đến. Riêng đối với bậc học mầm non việc chăm sóc nuôi dưỡng và bảo 
vệ sức khỏe của trẻ, được đặt lên hàng đầu, vì mục tiêu giáo dục mầm non là hình 
thành nhân cách con người mới xã hội chủ nghĩa, giúp cho trẻ khỏe mạnh hồn nhiên 
vui tươi phát triển cơ thể cân đối hài hòa. Nếu chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ không tốt sẽ 
ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ, tỷ lệ suy dinh dưỡng cao ảnh hưởng đến trí tuệ của 
trẻ. Do đó việc nuôi dưỡng và giáo dục dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm cho 
trẻ cần được quan tâm và thực hiện một cách có hiệu quả. Khi trẻ hiểu về dinh dưỡng 
và vệ sinh an toàn thực phẩm cũng góp phần để trẻ tự bảo vệ sức khỏe cho bản thân 
và còn góp phần phát triển thể lực, trí lực tạo tiền đề cho trẻ phát triển toàn diện nhân 
cách ở lưa tuổi và cả sau này.
 2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
 2.1. Thực trạng :
 * Thuận lợi:
 Trường mầm non Quảng Cư luôn được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của ủy ban 
 3/16 Giáo viên còn lúng túng khi tích hợp phần giáo dục dinh dưỡng và vệ sinh an 
toàn thực phẩm qua các môn học khác, chưa tổ chức được cho trẻ qua các hoạt động 
như hoạt động góc hay hoạt động vui chơi ngoài trời hoặc ở mọi lúc mọi nơi.
 Kiến thức giáo dục dinh dưỡng và an toàn thực phẩm không có môn học nào 
nhất định mà giáo viên chỉ lồng ghép tích hợp trong các môn học và các hoạt động 
khác.
 2.2. Kết quả của thực trạng:
 Qua thực nghiệm trên lớp và qua dự giờ đồng nghiệp, tôi thấy kết quả giáo 
dục dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm trên trẻ chưa cao, trẻ lĩnh hội kiến thức 
còn dập khuôn, thụ động.
 Ví dụ: Khi cho trẻ tham gia hoạt động góc phân vai: đóng vai thành viên gia 
đình như thể hiện hành động nấu ăn, cô hỏi:
 “ Bác” đang làm gì đấy?
 Nấu món gì?
 Hay: bác ơi nấu món này như thế nào ?
 Trẻ còn chậm trong việc trả lời cô có khi trẻ chỉ nói theo bạn mà không biết 
đúng hay sai, hoặc chế biến món ăn mà không biết mình đang “nấu” món gì. Nhiều 
trẻ còn chưa biết ăn nhiều các loại thức ăn khác nhau
 Chưa phân biệt được các chất dinh dưỡng được cung cấp từ các món ăn hàng 
ngày; Chưa có thói quen vệ sinh trước và sau khi ăn, khi ăn còn rơi vãi nhiều, nói 
chuyện trong giờ ăn...
 Cô giáo còn chưa chú ý nhiều đến từng cá nhân trẻ, những trẻ thông minh 
nhanh nhẹn chưa được bộc lộ khả năng của mình, những trẻ yếu, trẻ nhút nhát chưa 
được bổ sung những thiếu sót. Trẻ được thực hành ít nên có khi kiến thức nắm được 
lại dễ quên.
 * Với thực trạng trên, tôi đã tiến hành khảo sát ban đầu và thu được kết quả 
như sau:
 Nội dung Số Đạt Chưa đạt
 5/16 và vệ sinh an toàn thực phẩm đối với trẻ 5- 6 tuổi đạt hiệu quả cao hơn.
 3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
 3.1. Các giải pháp thực hiện
 - Không ngừng tự rèn luyện tích lũy nghiệp vụ, tham gia các lớp bồi dưỡng 
chuyên đề để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, thường xuyên bồi dưỡng trau 
dồi kiến thức về dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm.
 -Thường xuyên làm đồ dùng, đồ chơi bằng các nguyên vật liệu sẵn có, sưu 
tầm mua sắm thêm đồ dùng đồ chơi phong phú hấp dẫn với trẻ.
 - Cô giáo thường xuyên sưu tầm, chọn lọc các trò chơi, bài thơ, câu đố về 
dinh dưỡng, sưu tầm các món ăn đơn giản, các tranh ảnh minh hoạ phù hợp với nội 
dung về dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm.
 - Học hỏi qua dự giờ, trao đổi với đồng nghiệp để cùng tìm ra những sáng 
kiến, phát huy mặt tích cực và hạn chế mặt tiêu cực trong quá trình tổ chức các hoạt 
động để đảm bảo truyền thụ đầy đủ, đúng nội dung về dinh dưỡng và vệ sinh an toàn 
thực phẩm phù hợp với lứa tuổi, với từng đặc điểm cá nhân trẻ.
 - Giáo viên phải linh động, sáng tạo khi sử dụng các phương pháp dạy học, 
lựa chọn hình thức giáo dục linh hoạt để tạo cơ hội phát huy tính tích cực hoạt động 
của trẻ.
 - Làm tốt công tác tuyên truyền tầm quan trọng và ý nghĩa của dinh dưỡng và 
an toàn thực phẩm đến tất cả các bậc phụ huynh.
 Bên cạnh đó giáo viên luôn nắm vững những đặc điểm tâm lí lứa tuổi của trẻ 
để cô vừa là người bạn, người mẹ vừa là người hướng dẫn giúp trẻ thấy thoải mái tự 
tin, tham gia tích cực và đạt hiệu quả cao trong hoạt động.
 3.2. Các biện pháp để tổ chức thực hiện.
 3.2.1. Xây dựng nề nếp học tập:
 Tôi luôn chú trọng xây dựng nề nếp học tập trong giờ học cũng như các hoạt 
động trên lớp của trẻ. Nề nếp của trẻ là điểm đầu tiên cho mọi hoạt động của trẻ, nếu 
trẻ không nề nếp tốt sẽ dấn đến kết quả học tập không tốt. Tôi rèn nề nếp bằng cách 
chia tổ, đặt tên tổ và bầu ra tổ trưởng. Trong giờ học, xếp cháu mạnh dạn với cháu 
nhút nhát, cháu yếu kém xếp phía trên gần cô. Những cháu thiếu tập trung hay phân 
 7/16 quan sát các hoạt động, cách chế biến thực phẩm, cách bảo quản thực phẩm, cách vệ 
sinh khi chế biến như thế nào ( thực phẩm và môi trường xung quanh khu nhà bếp 
phải được giữ vệ sinh sạch sẽ, khi chuẩn bị cho sơ chế phải rửa tay, rửa thực phẩm...), 
trẻ sẽ tái tạo lại bằng những hành động, việc làm của trẻ như thực hành trong góc nội 
trợ: chọn thực phẩm (mua - bán), phân biệt nhóm để biết phối hợp chế biến thức ăn 
cho đủ 4 nhóm trong bữa ăn, chế biến món ăn ( phân công người rửa rau, rửa- thái 
thịt...) và dùng đồ dùng, dụng cụ để nấu, để ăn cho hợp lý; rồi vệ sinh sạch sẽ trong 
khi chế biến, khi nấu cũng “như khi” tổ chức ăn.
3.2.1 .Xây dựng nế nếp học tập
3.2.2. Tạo môi trường hoạt động về dinh dưỡng và an toàn thực phẩm.
3.2.3. Phương pháp hướng dẫn phải dựa vào trẻ, lấy trẻ làm trung tâm
3.2.4. Giáo dục dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm thông qua các môn học 
khác.
3.2.5. Giáo dục dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm ở mọi lúc mọi nơi
3.2.6. Áp dụng công nghệ thông tin vào trong họat động giáo dục dinh dưỡng và 
vệ sinh an toàn thực phẩm
3.2.7. Làm tốt công tác phối hợp với phụ huynh trong trong hoạt động giáo dục 
dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm.
 9/16