SKKN Một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ 5-6 tuổi trong việc hình thành các biểu tượng Toán sơ đẳng

 biện pháp gây hứng thú cho trẻ mẫu giáo lớn trong việc hình thành các biểu tượng toán 
sơ đẳng.
 3. Thời gian - địa điểm nghiên cứu
 * Thời gian
 Nghiên cứu thu thập tài liệu, tìm hiểu thực tế về khả năng tiếp thu và sự hứng 
thú của trẻ trong việc nắm bắt kiến thức toán học trong thời gian từ 9/2019 đến tháng 
4/2020 hoàn thành.
 * Địa điểm
 Trong khuôn khổ của đề tài, tôi chỉ tập trung nghiên cứu và áp dụng một số biện 
pháp giúp trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi lớp mẫu giáo A4 Trường mầm non Thanh Xuân Trung 
- quận Thanh Xuân - Hà Nội.
 4. Đối tượng nghiên cứu
 - Đối tượng nghiên cứu của đề tài này là học sinh lớp mẫu giáo lớn A4 - trường 
mầm non Thanh Xuân Trung
 5. Phạm vi nghiên cứu
 - Phạm vi nghiên cứu là học sinh (5-6 tuổi) trường mầm non Thanh Xuân Trung
 6. Khảo sát điều tra thực trạng:
 - Kết quả khảo sát đánh giá trẻ đầu năm:
 - Tổng số trẻ được đánh giá: 45 trẻ
 Kết quả
 TT Nội dung Đạt Chưa đạt
 Số trẻ % Số trẻ %
 17/45 38 28/45 62
 1 Trẻ xác đinh được vị trí trong không gian
 19/45 42 26/45 58
 2 Trẻ biết cách so sánh
 15/45 31 30/45 69
 3 Trẻ biết tách gộp trong phạm vi 10
 14/45 33 31/45 67
 4 Trẻ nắm bắt được bài giảng của giáo viên
 II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 1. Cơ sở lý luận
 Hình thành các biểu tượng toán học sơ đẳng cho trẻ mầm non là một nội dung 
quan trọng góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục mầm non. Hiệu quả của việc hình 
 2 trường mầm non Thanh Xuân Trung, phòng GDĐT và chính quyền địa phương , nhà 
trường đã tạo dựng được 13 lớp học khang trang, phòng học sạch sẽ, có đầy đủ các tiện 
nghi cần thiết đồ dùng đồ chơi tương đối đầy đủ phục vụ cho việc học tập và vui chơi 
của trẻ.
 - Lớp học luôn nhận được sự quan tâm của ban giám hiệu nhà trường đầu tư cơ 
sở vật chất như mua sắm bô toán, lô tô toán cho các cháu.
 - Hàng năm chúng tôi được học lớp bồi dưỡng trong hè và dự các buổi chuyên 
đề của phòng, của trường bạn và nhà trường tổ chức. Đó cũng là điều kiện để tôi được 
học tập, củng cố thêm kiến thức phục vụ tiết dạy của mình.
 - Mỗi giáo viên đều có kế hoạch giảng dạy các môn học và các hoạt đông rất cụ 
thể ngay từ đầu năm học
 - Đối với phụ huynh môn toán là một trong mối quan tâm hàng đầu, họ luôn 
mong muốn con em học tốt môn toán.
 2.2. Khó khăn
 - Phụ huynh ở lớp phần lớn là làm công chức , kinh doanh, cán bô ,... với nhiều 
công việc bận rộn nên ít có thời gian để kèm cặp các cháu học.
 - Đầu năm học lớp tiếp nhận khoảng 30% số cháu mới, các cháu này chưa được 
học qua các lớp mẫu giáo tại trường công lập, do đó trẻ chưa có những nề nếp và thói 
quen trong các hoạt đông ở lớp. Đặc biệt trẻ bị thiếu hụt kiến thức rất nhiều.Đây cũng 
là một trong những khó khăn khi giáo viên truyền thụ kiến thức cho trẻ. Đặc biệt là 
môn toán, có tiết kiến thức theo chương trình là tiết ôn luyện, nhưng đối với những 
cháu mới thì lại là dạy kiến thức hoàn toàn mới.
 - Giáo viên còn khá thụ đông trong việc sử dụng phương pháp đổi mới lấy trẻ 
làm trung tâm để hướng dẫn các cháu trong các tiết toán , vẫn còn nhiều giáo viên áp 
dụng phương pháp cũ vào tiết dạy do đó không gây được hứng thú cho trẻ.
 3. Nội dung vấn đề nghiên cứu
 3.1.Thực trạng
 Tôi rất quan tâm đến việc dạy toán cho các cháu , soạn bài đầy đủ trước khi lên 
lớp, trên lớp tôi dạy đúng thời gian biểu, không cắt xét giờ dạy, các bài được dạy đúng 
theo kế hoạch chuyên môn, có đồ dùng trực quan. Tôi dạy theo đúng phương pháp bộ 
môn. Qua khảo sát cho thấy kết quả như sau:
 - Các cháu chưa tập trung học
 - Cháu nắm bắt được 60% bài giảng
 - Nhất là việc trẻ xác định vị trí trong không gian rất kém
 4 - Không gian
 * Tận dụng môi trường toán học ở mọi lúc mọi nơi
 Chúng ta không chỉ tạo môi trường toán học cho trẻ ở trong lớp mà còn tạo cho 
trẻ bất kỳ thời điểm nào có thể.Toán học không phải là cái gì đó thật cứng nhắc khô 
khan, chỉ là số, là hình mà toán học có thể là bất cứ thứ gì xung quanh trẻ.
 Ví dụ : Khi cho trẻ đi tham quan, đi dạo ta có thể hỏi trẻ “ Có bao nhiêu luống 
rau, có bao nhiêu cái cây, luống rau này có hình gì, quả này có dạng hình gì,... vv hoặc 
khi đến giờ ăn trẻ xếp thìa và khăn vào khay cho mỗi bàn, trẻ phải biết lấy đủ số thìa 
số khăn cho mỗi bàn, như thế trẻ đã biết sắp xếp tương ứng 1-1, ta có thể tận dụng mọi 
cơ hội để có thể hình thành các biểu tượng về toán cho trẻ
 Ví dụ : Khi hoạt động góc bán hàng , khi trẻ đi mua hàng và bán phải đếm số 
hàng, đưa số tiền đúng với yêu cầu của người bán. Ở góc xây dựng yêu cầu trẻ xây mô 
hình ngôi nhà của bé , yêu cầu phía trước ngôi nhà có gì, phía sau có gì,...vv . Môi 
trường toán học cho trẻ là rất phong phú , nếu chúng ta biết tận dụng vào toán học cho 
trẻ thì rất có hiệu quả, trẻ vừa học vừa chơi , trẻ học mà không biết mình đang học.
 Thông thường thì những hành động thoải mái và có tính khám phá đối với trẻ sẽ 
không đảm bảo cho việc học và việc nhận thức sâu các khái niệm , ta phải tạo điều kiện 
thuận lợi để tạo môi trường , khuyến khích môi trường tư duy toán học ta cần nhận 
thức được điều gì cho trẻ muốn học . John Holt đã nói “ Khi chúng ta kích thích sự khát 
khao khám phá, để nhận thức cái mới của trẻ và dành được quyển kiểm soát nó, không 
cố gắng bắt buộc trẻ phải nhanh hơn và hơn nữa khi trẻ đã sẵn sàng, thì cả thầy và trò 
đều cảm thấy thoải mái và tạo được nhiều tiến bộ”.
 Biên pháp 2: Sáng tạo linh hoạt thay đổi hình thức trong việc hình
thành các biểu tượng toán học cho trẻ.
 Trẻ nhỏ không học các khái niệm toán học bằng cách học vẹt hay bằng các 
quy tắc. Trẻ được khuyến khích trong quá trình học, biết tìm kiếm các chuẩn mực. Giải 
quyết các vấn đề nếu ta chỉ đơn thuần dạy trẻ xác định vị trí trong không gian, nhận 
biết hình khối, đếm, so sánh, thêm bớt, chia theo hình thức thông thường, một số tiết 
học về số lượng nội dung lặp đi lặp lại như thế sẽ rất nhàm chán và đơn điệu, cứng 
nhắc, sự hứng thú của trẻ sẽ giảm đi , do vậy ta cần có sự linh hoạt thay đổi các hình 
thức tiết học để trẻ học không nhàm chán.
 * Gây hứng thú cho trẻ ở phần giới thiệu bài
 Trong tiết học toán, việc sử dụng lời nói đầu , dẫn dắt vào bài mới lạ , gây ấn 
tượng , thì mới thu hút sự chú ý của trẻ , làm cho trẻ hứng thú, tinh thần thoải mái khi 
 6 Nếu là con gái đứng ra phía sau”
 “Ấy là mõ xóm
 Mõ làng là tôi
 Thấy tôi đứng này
 Con trai bên trái
 Con gái bên phải
 Nhanh chân lên nào”
 Sau khi người giao mõ đọc xog từng vế thì trẻ trai và trẻ gái đứng đúng vào vị 
trí người giao mõ yêu cầu. Tiếp theo là cô phải đặt các câu hỏi để trẻ trả lời xem trẻ 
đang đứng ở vị trí nào của người giao mõ.
 Trẻ được đi chơi nhiều nơi , được ngắm phong cảnh quê hương đất nước vừa 
được chơi trò chơi . Như vậy trẻ rất thích , tích cực tham gia vào các hoạt động giúp 
cho tiết học được hiệu quả
 Ví dụ 2 : Khi dạy trẻ bài do các đối tượng thuộc chủ đề “ Phương tiện giao 
thông” thay vì chuẩn bị cho trẻ 3 băng giấy để đo , tôi đã chuẩn bị cho mỗi trẻ một bức 
tranh có vẽ 3 đoan đường dài ngắn khác nhau. Thay cho các chữ số tôi đã vẽ hình 3 
chiếc ô tô có gắn các chữ số tương ứng với số lần đo ở các đoạn đường.
 Cô giới thiệu dẫn dắt để cháu thực thành đo . Các bác tài xế ở nơi xa đến chưa 
thạo đường đi , các bác phải tìm được con đường có độ dài cso số lần đo bằng chữ số 
ở xe của các bác. Các cháu có muốn giúp các bác tìm đường đi không? Chúng mình 
phải làm thế nào để xe đi đúng đường ( phải đo) . Thế là trẻ bắt đầu đo một cách rất 
thích thú. Khi đo xong trẻ nói kết quả và tìm chiếc xe có chữ số tương ứng với số lần 
đo ở con đường đó đặt vào đúng con đường đó . Rồi xuyên suốt bài học các cháu được 
đo chiều dài đoàn tàu bằng bàn chân của mình. Rồi treo cờ chuẩn bị cho hội thi “Bé 
với an toàn giao thông” trong cả một giờ học các cháu rất thích thú , hồ hởi. Cáu đang 
học mà như được chơi.
 Biên pháp 3: Sáng tạo một số trò chơi nhằm ôn luyện, củng cố kiến thức cho 
trẻ
 Với trẻ lứa tuổi mẫu giáo , chơi là hoạt động chủ đạo , hoạt động chơi quyết định 
sự hình thành, phát triển tâm lý và nhân cách cho trẻ. Chơi là một hoạt động độc lập , 
tự do, tự nguyện của trẻ mẫu giáo. Qua trò chơi trẻ rèn luyện được tính độc lập của 
mình. Tính sáng tạo của trẻ cũng được thể hiện rõ nét trong hoạt động chơi. Mầm mống 
sáng tạo của trẻ bắt đầu được thể hiện trong các hoạt động chơi. Ngoài tính sáng tạo 
còn thể hiện khi trẻ biết phối hợp các biểu tượng đã biết vào các trò chơi và tự mình 
 8 Ví dụ :
 - Chủ đề nghành nghề tôi chọn tiếng và đông tác đóng đinh của bác thợ mộc
 - Chủ đề thế giới đông vật cô giả làm tiếng kêu một số con vật cho trẻ đếm sau 
đó bắt chước lại
 - Chủ đề giao thông cho trẻ đếm tiếng còi xe,. vv
 * Biện pháp 4: Ứng dụng công nghệ thông tin, lồng ghép trò chơi vào dạy 
trẻ “làm quen với toán”
 Xã hôi ngày càng văn minh hiện đại , trình đô khoa học phát triển cao cùng với 
sự bùng nổ thông tin việc áp dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy đã trở thành một 
yêu cầu đối với các cấp học. Đới với cấp học mầm non việc áp dụng công nghệ thông 
tin vào trong giảng dạy là hết sức cần thiết. Một phần thay đổi không khí lớp học , tạo 
cho trẻ tâm thế thoải mái, gây hứng thú cho trẻ trong việc tiếp thu kiến thức . Một phần 
bước đầu cho trẻ làm quen với công nghệ thông tin.
 Trong việc hình thành các biểu tượng toán sơ đẳng cho trẻ, tùy theo chủ đề và 
yêu cầu của nội dung bài dạy ; kiến thức cần truyền đạt cho trẻ, tôi đã dùng một số 
phần mềm có tính năng chơi game toán học phù hợp cho trẻ chơi như “Kitsmat”, “Bé 
học toán”, “Monkey Math”. Những phần mềm này có thể dễ dàng tìm trên các kho ứng 
dụng của di động .
 III. KẾT LUẬN VÀ NHỮNG KIẾN NGHỊ
 1. Kết quả đạt được:
 Sau khi vận dụng các biện pháp trên vào trong tổ chức các hoạt động dạy hình 
thành các biểu tượng toán sơ đẳng, tôi nhận thấy trẻ rất hứng thú tích cực tham gia vào 
các hoạt động, nắm bắt kiến thức nhanh và ghi nhớ được lâu hơn.
 - Trẻ biết sử dụng và tương tác đồ vật như sờ, nhìn, xoay, chỉ tay hoặc ước 
lượng bằng mắt để xác định vị trí trong không gian của đối tượng trong không gian.
 - Xác định các hướng chính xác
 - Trẻ biết so sánh ngắn hơn , dài hơn
 - Mạnh dạn, tự tin, biết hợp tác với bạn chơi.
 - Qua khảo sát,kết quả đạt được như sau:
 Đầu năm Cuối năm
 TT Nội dung Đạt Chưa đạt Đạt Chưa đạt
 SL % SL % SL % SL %
 10