SKKN Một số biện pháp dạy kỹ năng sống cho trẻ 5 tuổi trường mầm non

 trẻ mau nhớ nhưng cũng mau quên điều này làm cho trẻ không thể tập trung lĩnh 
hội những điều mà cô giáo dạy ở trường mầm non.
 Có thể nói đây là một trong nhưng nội dung quan trọng, gắn liền với các 
hoạt động giáo dục trong trường, rèn luyện kỹ năng sống càng trở nên cấp thiết 
đối với thế hệ trẻ, bởi các em là những chủ nhân tương lai của đất nước. Tuy 
nhiên việc giáo dục kỹ năng sống chưa trở thành một môn học với một giáo 
trình chuẩn được áp dụng trong nhà trường. Với trái tim người mẹ thứ 2 muốn 
cho trẻ phát triển tốt nhất cả 5 lĩnh vực tôi có những kế hoạch cụ thể cho từng 
năm học đây chính là định hướng giúp giáo viên chúng tôi thực hiện như: Rèn 
luyện kỹ năng sống tự tin, kỹ năng phối hợp nhóm, kỹ năng tự phục vụ, kỹ năng 
giao tiếp, kỹ năng tự khám phá học hỏi. Từ đó giúp trẻ có đươc một số kỹ năng 
sống cơ bản ngay từ bậc học mầm non đó cũng chính là lỹ do tôi lựa chọn đề tài 
“Một số biện pháp dạy kỹ năng sống cho trẻ 5 tuổi trường mầm non Với một hy 
vọng góp công sức nhỏ bé của mình để tạo ra các công dân tương lai có ý 
thức, trách nhiệm tron cuộc sống sau này của trẻ.
 2. Tên sáng kiến
 Một số biện pháp dạy kỹ năng sống cho trẻ 5 tuổi trường mầm non.
 3. Tác giả sáng kiến
 Họ và tên: Nguyễn Thị Mỹ Trang
 Địa chỉ tác giả sáng kiến: Trường Mầm non Thanh Vân - huyện Tam 
Dương - tỉnh Vĩnh Phúc.
 Số điện thoại: 0968569881
 E_mail: nguyenthimytrang.c0thanhvan@vinhphuc.edu.vn
 4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến
 Nhà giáo: Nguyễn Thị Mỹ Trang- Giáo viên trường mầm non Thanh 
Vân- Tam Dương- Vĩnh Phúc.
 5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến
 Trẻ 5 tuổi trong trường mầm non Thanh Vân- Tam Dương- Vĩnh Phúc.
 6. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử
 Từ tháng 2/2018 đến tháng 2/2019.
 7. Mô tả bản chất của sáng kiến
 7.1. Về nội dung của sáng kiến
 7.1.1. Cơ sở lý luận
 Kỹ năng sống chính là phương tiện không thể thiếu giúp trẻ tăng năng lực 
hội nhập tích cực, chủ động, sáng tạo, mạnh dạn tự tin, vững vàng trong mọi khó 
khăn, thử thách.
 Kỹ năng sống chính là chìa khóa vàng cho sự sống còn phát triển, sự 
thành công của mỗi con người.
 Ở lứa tuổi mẫu giáo kỹ năng sống chiếm một vị trí hết sức quan trọng nó
 2 - Nhóm lớp được phân chia theo được phân chia theo đúng độ tuổi quy định.
 - Trẻ nhanh nhẹn, tò mò và ham hiểu biết.
 - Giáo viên đều có trình độ chuyên môn nghiệp vụ đạt chuẩn và trên 
chuẩn, nắm được phương pháp dạy của các môn học, thường xuyên bồi dưỡng 
nâng cao trình độ chuyên môn do Phòng Giáo Dục tổ chức.
 - Luôn có sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Ban giám hiệu nhà trường.
 - Đồ dùng phục vụ dạy học tương đối đầy đủ: Máy chiếu; Máy tính; Loa; 
Tranh ảnh minh họa thơ; Truyện.
 - Giáo viên trong nhà trường luôn có tinh thần đoàn kết, học hỏi, phối hợp 
với nhau trong công tác giảng dạy.
 - Luôn được sự quan tâm, ủng hộ và đóng góp của phụ huynh học sinh.
 * Khó khăn
 - Trẻ 5 tuổi do tôi phụ trách rất hiếu động nên việc hướng dẫn trẻ kỹ năng 
sống còn gặp khó khăn.
 - Một số giáo viên chưa xem việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ là quan 
trọng và cần thiết vì thế phần lớn chỉ quan tâm đến truyền thụ kiến thức thông 
qua các giờ hoạt động có chủ đích chứ chưa thực sự giáo dục kỹ năng sống cho 
trẻ.
 - Về phía các bậc cha mẹ trẻ em luôn nóng vội trong việc dạy con do đó, 
khi trẻ về nhà mà chưa biết đọc, hát, hoặc chưa biết làm toán thì lo lắng một 
cách thái quá! Đồng thời lại chiều chuộng con cái chỉ chú ý đến khâu dạy, không 
chú ý trẻ có kỹ năng giao tiếp ứng sử với những người xung quanh hay không? 
cũng như là kỹ năng tự phục vụ bản thân, không chú ý đến con mình ăn, uống 
như thế nào, trẻ có biết sử dụng những đồ dùng, vật dụng trong ăn uống có hay 
không? Và vì sao chúng ta cần những đồ dùng, vật dụng đó? Những đồ dùng đó 
để làm gì?
 - Đa số giáo viên lớn tuổi có nhiều kinh nghiệm nhưng việc triển khai và 
thực hiện chương trình giáo dục mầm non mới như khuyến khích sự chuyên cần, 
tích cực, chủ động, sáng tạo và ý thức vươn lên, rèn luyện khả năng tự học của 
trẻ còn gặp nhiều khó khăn, giáo viên trẻ tuổi ít hơn, năng động, sáng tạo nhưng 
lại khó trong công tác bồi dưỡng do nhiều năm thực hiện chương trình đổi mới 
quá lâu khi chuyển qua chương trình giáo dục mầm non mới trong công tác soạn 
giảng nhận thức từng giáo viên chưa có tính năng động sáng tạo, nhiều khi còn 
mang tính thụ động. Những thuận lợi và khó khăn trong quá trình thực hiện 
phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện- học sinh tích cực”, tôi đã 
suy nghĩ, nghiên cứu tài liệu để tạo điều kiện thuận lợi tốt nhất giúp giáo viên, 
các bậc cha mẹ có kiến thức cơ bản dạy và rèn các kỹ năng sống cho trẻ mầm 
non.
 - Số liệu điều tra trước khi thực hiện đề tài: Qua điều tra thực tế về vốn kỹ 
năng sống của trẻ trong lớp tôi, tôi nhận thấy kết quả khảo sát trước khi thực 
hiện đề tài như sau:
 + Về phía trẻ: Số trẻ khảo sát 35 trẻ
 4 một vấn đề quan trọng vì nó quyết định đến nhân cách của trẻ sau này. Chính vì 
vậy qua việc tự bồi dưỡng bản thân, học hỏi qua truyền thông, báo đài, tài liệu 
cũng như xem các phương tiện thông tin hiện đại, tôi đã nắm vững được các 
phương pháp để dạy trẻ một số kỹ năng cơ bản nhất. Nhận thấy đây là việc quan 
trọng và cần thiết đối với trẻ nên trong các buổi họp sinh hoạt chuyên môn của 
khối tôi chia sẻ với đồng nghiệp về các biện pháp “Dạy kỹ năng sống cho trẻ”. 
Để dạy trẻ được những kỹ năng sống thì việc đầu tiên cô giáo phải là tấm gương 
để trẻ soi vào, để trẻ học làm người. Chính vì vậy, không phương pháp nào hiệu 
quả bằng phương pháp “Dùng nhân cách để giáo dục nhân cách”. Những người 
dạy nội dung giá trị và kỹ năng sống càng cần là tấm gương mẫu mực về hành 
vi, lời ăn, tiếng nói, cách ứng sử, cách giải quyết vấn đềĐây là những yêu cầu 
rất cao và đòi hỏi các cô giáo cũng luôn phải tự rèn luyện mình để công tác giáo 
dục trẻ hiệu quả hơn. 
 Bản thân tôi đã đúc rút được một số kinh nghiệm tìm tòi học hỏi qua sách, 
đài, báo và các tạp chí và được thực hành thành thạo về các phương pháp giảng 
dạy kỹ năng sống. Tích cực nghiên cứu tìm thấy cái mới, sáng tạo để đưa vào 
dạy trẻ.
 - Thống nhất về nội dung giáo dục trong nhà trường để tiến hành đưa vào 
dạy trẻ. Nội dung giáo dục xây dựng phải cụ thể, phù hợp với từng khối lớp.
 - Cần có chuẩn về nội dung giáo dục đào tạo kỹ năng sống cho trẻ để 
định hướng và đi đến sự thống nhất theo tiêu chuẩn chung. Trong quá trình dạy 
trẻ, những kỹ năng sống cần có ở trẻ được xác định dựa trên những tiêu chí cụ 
thể của mỗi kỹ năng, xác định phương pháp đánh giá mức độ hình thành kỹ 
năng trẻ sau mỗi tiết học, sau một chủ đề, kết thúc năm học.
 - Tìm hiểu các tài liệu giáo trình giảng dạy về kỹ năng sống cho trẻ mầm 
non đến giáo viên. Bên cạnh đó hướng dẫn chia sẻ với đồng nghiệp tìm tài liệu 
tham khảo qua sách báo, trên các trang website của BGD&ĐT.
 - Cần xây dựng các lớp điểm để tiến hành thực nghiệm và từ đó nhân rộng 
ra các khối, lớp khác (chú ý đến các tiêu chí dạy trẻ về nhận thức, kỹ năng sao 
cho phù hợp với từng độ tuổi và khả năng nhận thực của trẻ).
 Bám sát vào các 4 mặt phát triển của “Bộ chuẩn phát triển 5 tuổi” và đánh 
giá trẻ 120 chỉ số được chia vào 10 chủ đề học trong năm. Ngoài ra còn đánh giá 
trẻ cuối năm học theo 5 mặt phát triển giáo dục.
 - Tham gia hưởng ứng các phong trào thi đua, hội thi của ban giám hiệu tổ 
chức. Các lớp bồi tập huấn cho giáo viên của các trường về nội dung, giáo dục 
kỹ năng sống cho trẻ.
 - Vận dụng sáng tạo những gợi ý của bạn giám hiệu vào thực tế giáo dục 
kỹ năng sống cho trẻ cụ thể của lớp mình phụ trách.
 7.2.2. Biện pháp 2: Giáo viên cần xác định rõ những kỹ năng sống cơ 
bản cần dạy trẻ 5 tuổi
 Giáo viên cần hiểu rằng chương trình học chính khoá thường cho trẻ tiếp 
xúc từ từ với các kiến thức văn hoá trong suốt năm học, còn thực tế trẻ sẽ học tốt 
 6 + Khi tổ chức cho trẻ chơi trò chơi dân gian: trồng nụ trồng hoa, kéo cưa 
lừa xẻ, lộn cầu vồng... trẻ phải tìm đôi của mình để thực hiện trò chơi.
 + Trong giờ kể chuyện, để giúp trẻ ghi nhớ câu chuyện nhanh hơn, giúp 
trẻ hợp tác với bạn, tôi thường xuyên tổ chức cho trẻ đóng kịch câu chuyện đó. 
 - Kỹ năng chăm sóc bản thân: Đặc biệt là kỹ năng tự phục vụ của trẻ: Ở 
trường mầm non giáo viên cần dạy trẻ văn hóa trong ăn uống qua đó dạy trẻ kỹ 
năng lao động tự phục vụ, rèn tính tự lập như: Biết tự rửa mặt, biết tự rửa tay 
sạch sẽ trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh và những lúc tay bẩn, chỉ ăn uống tại bàn 
ăn, biết cách sử dụng những đồ dùng, vật dụng trong ăn uống một cách đúng 
đắn, ăn uống gọn gàng, sạch sẽ, không rơi vãi, nhai nhỏ nhẹ không gây tiếng ồn, 
không ngậm miệng khi nhai thức ăn, ăn hết suất, biết mời trước khi ăn, biết cảm 
ơn sau khi nhận được quà, biết tự dọn, cất đúng chỗ bát, chén, thìa  hoặc biết 
giúp người lớn dọn dẹp, ngồi ngay ngắn. Không làm ảnh hưởng đến người xung 
quanh. Hay trẻ biết kỹ năng tự bảo vệ bản thân như: Biết mặc quần áo ấm khi 
thời tiết thay đổi; Tránh xa những nơi nguy hiểm: Hồ nước, cống rãnh, các thiết 
bị điện, qua đường phải quan sát hai bên. Theo chương trình giáo dục mầm non 
lấy trẻ làm trung tâm thì giáo viên nên dạy trẻ kỹ năng nhận biết giá trị của bản 
thân để trẻ thấy mình được tôn trọng và là trung tâm của mọi hoạt động.
 - Kỹ năng quản lý cảm xúc: Giáo viên cần dạy trẻ biết thể hiện bản thân 
và diễn đạt ý tưởng của mình cho người khác hiểu, trẻ cần cảm nhận được vị trí, 
kiến thức của mình trong thế giới xung quanh nó. Trẻ biết cảm thông, chia sẻ 
tình cảm với người khác: Giúp đỡ bạn khi bạn gặp khó khăn, cùng bạn làm công 
việc tự phục vụ, nhường nhị bạn trong khi tham gia các hoạt động. Đặc biệt giáo 
dục trẻ có lòng tự trọng: Không lấy đồ của người khác, không nhận đồ khi chưa 
được sự đồng ý của người lớn.
 + Khi hai trẻ đánh nhau, việc đầu tiên tôi làm đó là tìm hiểu nguyên nhân 
bằng cách cho cả hai trẻ đều được nêu ra ý kiến của mình, sau đó giải thích cho 
trẻ hiểu trẻ đúng ở điểm nào và chưa đúng ở điểm nào. Qua đó, giáo dục trẻ, nếu 
bạn đánh mình thì hãy báo cho cô biết và cùng nhau giải quyết. Giáo dục trẻ 
đoàn kết với nhau.
 - Kỹ năng học tập: Đây là một trong những kỹ năng quan trọng nhất cần 
có ở trẻ vào giai đoạn này là sự khát khao được học hỏi, được tìm tòi, khám phá 
những điều mới lạ trong thế giới xung quanh, trẻ nhanh chóng nắm bắt và lĩnh 
hội được nhiều kinh nghiệm sống. Giáo viên cần sử dụng nhiều tư liệu và ý 
tưởng sáng tạo khác nhau để khơi gợi tính tò mò tự nhiên của trẻ. Thực tế cho 
thấy rằng, các câu chuyện hoặc các hoạt động và tư liệu mang tính chất khác lạ, 
độc đáo thường gợi suy nghĩ, liên tưởng nhiều hơn là những thứ có thể đoán 
trước được, hình dung trước được. 
 7.2.3. Biện pháp 3: Lồng ghép nội dung giáo dục dạy trẻ kỹ năng sống 
vào các hoạt động học
 Đối với trẻ mầm non, việc rèn kỹ năng sống cho trẻ không được thực hiện 
trên một giờ học cụ thể nào, mà chỉ lồng ghép vào các hoạt động trong ngày để 
dạy kỹ năng sống cho trẻ.
 8