SKKN Biện pháp làm và sử dụng đồ dùng đồ chơi tự tạo vào giảng dạy trẻ 5-6 tuổi trong trường mầm non

 1
 PHẦN A. ĐẶT VẤN ĐỀ
 Đồ chơi là người bạn đồng hành thân thiết của trẻ, là phương tiện cơ bản 
cho trẻ chơi mà học. Đồ chơi được xem như sách giáo khoa, dụng cụ học tập đối 
với trẻ lứa tuổi mầm non. Là một giáo viên mầm non việc làm đồ dùng dạy học, 
đồ chơi cho trẻ là một việc làm thiết thực nhằm phục vụ cho các hoạt động trong 
ngày của trẻ, tạo cho trẻ hứng thú tích cực hơn trong các hoạt động, hơn nữa 
việc cô hướng dẫn và cùng trẻ tự tay làm ra các đồ dùng đồ chơi tự tạo góp phần 
làm cho trẻ thích thú hơn và say mê hoạt động hơn với các đồ dùng đồ chơi do 
chính tay mình làm ra.
 Nhận thấy được tầm quan trọng đó bản thân tôi là một giáo viên đứng lớp 
nhiều năm, bằng kĩ năng sư phạm, sự yêu nghề mến trẻ là động lực lớn để tôi 
quan sát, học hỏi làm ra các loại đồ dùng đồ chơi tự tạo đẹp, sáng tạo và sử dụng 
hiệu quả trong quá trình chăm sóc và giáo dục trẻ. Bên cạnh đó tôi thay đổi 
thường xuyên các phương pháp dạy học mới lạ nhằm thu hút trẻ hoạt động một 
cách tích cực nhất để nâng cao hiệu quả của các giờ hoạt động nhằm giúp trẻ 
phát triển toàn diện. Mặt khác hướng dẫn trẻ làm đồ dùng đồ chơi tự tạo một 
cách tích cực, đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng dạy và học phù hợp với 
chương trình giáo dục mầm non. Không chỉ vậy hiện nay phương pháp dạy học 
lấy trẻ làm trung tâm đã luôn là nền tảng quan trọng trong giáo dục trẻ nhỏ. 
 Vì thế tôi đã suy nghĩ, tìm hiểu và đưa ra“ Biện pháp làm và sử dụng đồ 
dùng đồ chơi tự tạo vào giảng dạy trẻ 5-6 tuổi trong trường mầm non” nhằm 
khắc phục được khó khăn trong việc tổ chức cho trẻ vui chơi, học tập góp phần 
đổi mới phương pháp, nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ ở trường mầm 
non đạt kết quả cao.
 PHẦN B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 1. Thực trạng của vấn đề
 Trong quá trình thực hiện “Biện pháp làm và sử dụng đồ dùng đồ chơi 
tự tạo vào giảng dạy trẻ 5-6 tuổi trong trường mầm non” tôi cũng gặp những 
thuận lợi và khó khăn như sau:
 1.1. Ưu điểm: 
 - Cán bộ quản lý là những người có năng lực chuyên môn, nhiệt tình, 
năng nổ và rất có năng khiếu trong việc sáng tạo làm đồ dùng đồ chơi. Nhà 
trường thường xuyên phát động phong trào thi đua làm đồ dùng đồ chơi cho đội 
ngũ giáo viên, giữa các nhóm lớp vào các ngày lễ lớn như 8/3, 20/11
 - Đội ngũ giáo viên đều đạt chuẩn và trên chuẩn: Trẻ, khoẻ, nhiệt tình, có 
năng lực chuyên môn, khéo léo về làm đồ dùng đồ chơi, tận tụy với công việc, 3
 - Vẫn còn một số phụ huynh nhận thức chưa đúng về vai trò của đồ dùng 
đồ chơi tự tạo, phần lớn các phụ huynh đều chiều theo sở thích của con cái mình 
để đi mua đồ chơi bán trên thị trường mà trẻ đòi như: súng, dao kiếm,Mặc dù 
đó chỉ là những đồ chơi để phục vụ cho trẻ chơi nhưng lại rất nguy hiểm và 
không an toàn cho trẻ và nhất là những đồ chơi ấy lại mang tính bạo lực như vậy 
sẽ có ảnh hưởng rất lớn tới nhận thức của trẻ sau này. 
 1.2.4. Cơ sở GDMN
 - Tài liệu phục vụ cho việc hướng dẫn làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ còn ít. 
Do điều kiện của giáo viên mầm non phải chú ý chăm sóc trẻ cả ngày ít thời 
gian để nghiên cứu làm đồ dùng đồ chơi theo ý tưởng và mới lạ.
 - Đồ dùng tự tạo ra phục vụ cho các hoạt động còn bị hư hỏng nhiều do 
trẻ chưa biết cách giữ gìn và bảo quản đồ dùng đồ chơi.
 1.2.5. Nguyên nhân của tồn tại hạn chế:
 - Công tác xã hội hóa của giáo viên còn hạn chế, chưa biết khai thác 
nguồn nguyên vật liệu thiên nhiên sẵn có ở địa phương, nguyên vật liệu, phế liệu 
của gia đình trẻ.
 - Khi xây dựng kế hoạch làm đồ dùng, đồ chơi chưa biết dựa vào điều 
kiện thực tế của lớp, kỹ năng, kiến thức của trẻ, chưa khuyến khích và tạo điều 
kiện để trẻ làm đồ chơi phù hợp với khả năng của trẻ.
 Từ những thuận lợi và khó khăn trên, tôi đã lên kế hoạch từ đầu năm và 
khảo sát trẻ tại lớp 5 tuổi A4 do tôi phụ trách. Các tiêu chí đề ra là: Trẻ hứng thú 
và tích cực tham gia làm đồ dùng đồ chơi cùng cô; Trẻ biết thao tác và làm đồ 
dùng đồ chơi cùng cô; Trẻ tích cực hoạt động, khám phá trải nghiệm với đồ 
dùng đồ chơi.
 Kết quả khảo sát như sau:
 STT Nội dung khảo sát Trẻ đạt Tỉ lệ
 1 Trẻ hứng thú và tích cực tham gia làm 
 16/34 47%
 đồ dùng đồ chơi cùng cô
 2 Trẻ biết thao tác và làm đồ dùng cùng cô
 18/34 53%
 3 Trẻ tích cực hoạt động, khám phá trải 
 nghiệm với đồ chơi 14/34 41% 5
 Lập kế hoạch làm đồ dùng đồ chơi cho một số chủ đề.
 STT Chủ đề Tên đồ dùng đồ chơi
 Trường mầm non - Đồ chơi cần làm là: Nhà, bộ đu quay cầu 
 1 trượt.
 2 Bản thân - Đồ chơi cần làm: Quần áo, mũ, làn.
 Gia đình - Đồ chơi cần làm là: Bàn ghế, tủ, bếp ga, 
 3 giường.
 Thế giới động vật - Đồ chơi cần làm: Một số con vật sống gia 
 4 đình, dưới nước.
 Thế giới thực vật - Đồ chơi cần làm: Cây, rau, cây hoa, các 
 5 loại quả, tranh ảnh trang trí.
 2.2. Biện pháp 2: Tích cực làm và hướng trẻ tạo ra các loại đồ dùng đồ 
chơi phù hợp với khả năng của trẻ.
 2.2.1. Nội dung biện pháp.
 Giáo viên tích cực làm ra những loại đồ dùng đồ chơi an toàn có tính thẩm 
mỹ, bền, đẹp và sử dụng trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ theo kế hoạch đạt 
hiệu quả cao.
 Giáo viên hướng dẫn trẻ tạo ra các loại đồ dùng đồ chơi phù hợp với khả 
năng của trẻ qua đó phát huy được tính sáng tạo, óc tư duy, tưởng tượng phong 
phú và giúp trẻ yêu thích sản phẩm mình tạo ra qua đó trẻ có ý thức giữ gìn sản 
phẩm mình tạo ra.
 2.2.2. Cách thức, quá trình áp dụng biện pháp.
 Có thể nói việc sử dụng “nguyên vật liệu tái sử dụng” trong việc tổ chức 
các hoạt động không có gì mới đối với giáo viên chúng ta. Nhưng làm thế nào 
cho hiệu quả, phát huy tích cực, khả năng sáng tạo và tưởng tượng ở trẻ mới là 
điều cần quan tâm. Dựa vào các yếu tố trên tôi luôn nỗ lực để tạo ra cho trẻ 
những loại đồ dùng, đồ chơi đơn giản mà sử dụng được ở nhiều lĩnh vực.
 Để làm được điều đó tôi thu thập những nguyên vật liệu sẵn có như: Vỏ 
chai, nắp chai lọ, vỏ ngao, vỏ hến, rơm rạ, ống hút, hộp sữa....Sau đó tôi phân 
loại, cọ rửa vệ sinh sạch sẽ. 7
 Ví dụ: Với chủ đề “Thế giới thực vật” như hoạt động khám phá khoa học 
“Tìm hiểu về các loại quả” tôi tiến hành làm một số loại rau, củ, quả. 
 - Cách làm củ cà rốt: Tôi tận dụng những phần xốp đã qua sử dụng, dùng 
dao dọc giấy gọt thành hình củ cà rốt. Sau đó dùng giấy dạ vụn vẽ cuống, lá và 
dùng súng keo đính các phần lại tạo thành củ cà rốt đáng yêu. Ngoài ra tôi còn 
tận dụng vải vụn, cắt và khâu lại thành hình một số loại quả như dâu tây, mướp, 
bí, su hào...dùng bông cũ ở lõi gói dồn vào phần thân sau đó khâu lại và dùng 
giấy dạ làm cuống, lá vậy là tôi đã có một số loại rau, củ, quả vô cùng ngộ 
nghĩnh và đáng yêu.
 Sản phẩm rau, củ, quả
 Với trẻ mầm non tự tay được làm đồ dùng, đồ chơi cùng cô là một điều 
rất thú vị đối với trẻ. Hiểu được sự mong muốn đó tôi luôn tạo cho trẻ những 
buổi hoạt động cùng cô, để tạo ra sản phẩm vừa phục vụ cho trẻ vui chơi vừa 
phục vụ cho việc tìm hiểu và khám phá những đặc điểm nổi bật và riêng biệt của 
đối tượng.
 Trước khi tổ chức dạy trẻ làm đồ dùng đồ chơi cùng cô, tôi chuẩn bị trước 
các nguyên liệu phế thải sẵn có đã huy động được, sau đó rửa sạch sẽ, phơi khô 
để đảm bảo vệ sinh, chọn các nguyên liệu mềm, dễ cắt, không sắc nhọn nhằm 
đảm bảo an toàn cho trẻ và các mẫu đồ dùng đồ chơi do mình tự tạo ra để trẻ 
quan sát và lựa chọn mẫu mà trẻ thích phù hợp với khả năng sáng tạo của mình.
 Ví dụ: Hướng dẫn trẻ làm tranh từ que kem, giấy dạ, sỏi, cuội
 - Chuẩn bị nguyên liệu: que kem, giấy dạ, sỏi cuội, màu nước, bút lông, 
keo dán. 9
 - Đồ chơi cần làm: Một số 2 bộ các loại con vật 
 4 Thế giới động vật con vật sống gia đình, dưới sống trong gia đình, 1 bộ 
 nước. con vật sống dưới nước.
 - Đồ chơi cần làm: Cây, Các loại rau củ quả mỗi 
 5 Thế giới thực vật rau, cây hoa, các loại quả. loại 20, tranh ảnh.
 2.3. Biện pháp 3: Sử dụng đồ dùng đồ chơi tự tạo trong các hoạt động 
có chủ định của trẻ.
 2.3.1. Nội dung biện pháp.
 Sử dụng các loại đồ dùng đồ chơi tự tạo trong các hoạt động có chủ định 
của trẻ mang tính thẩm mỹ, giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, kích thích cho trẻ 
tính độc lập, sáng tạo, phát triển cho trẻ một cách toàn diện về đức, trí, thẩm 
mỹ...đồng thời phải phù hợp với từng lứa tuổi và đảm bảo được sự an toàn cho 
trẻ.
 2.3.2. Cách thức, quá trình áp dụng biện pháp.
 * Sử dụng đồ dùng đồ chơi tự tạo trong lĩnh vực phát triển nhận thức, 
ngôn ngữ cho trẻ.
 Với trẻ mầm non lĩnh vực phát triển nhận thức là khám phá, tìm tòi các sự 
vật hiện tượng xung quanh, khi tổ chức cho trẻ tham gia hoạt động cần phải biết 
phối hợp sử dụng đồ dùng trực quan và đồ dùng học tập đủ cho trẻ. Chính vì vậy 
để phục vụ cho hoạt động phát triển nhận thức đạt kết quả tốt nhất, bản thân 
luôn suy nghĩ và tìm tòi ra những nguyên vật liệu để tạo ra những đồ dùng đồ 
chơi bắt mắt cho trẻ hoạt động.
 Ví dụ: Với chủ đề: “Gia đình” ở chủ đề này đồ dùng đồ, đồ chơi rất 
phong phú và đa dạng. Với các đồ dùng tự tạo như giường, tủ, bàn ghế...tôi sử 
dụng trong giờ làm quen toán đếm số lượng, hoạt động khám phá tôi cho trẻ 
khám phá một số đồ dùng trong gia đình và ngoài ra còn được sử dụng ở các 
hoạt động khác như làm quen chữ viết, hoạt động tạo hình....Với đồ dùng mà cô 
và trẻ tự làm tôi nhận thấy trẻ rất thích thú và yêu thích các giờ học đó. 11
 * Sử dụng đồ dùng đồ chơi tự tạo trong lĩnh vực phát triển thể chất:
 Thể chất quyết định mọi mặt phát triển của một đứa trẻ. Thể chất của trẻ 
phát triển tốt sẽ tạo mọi điều kiện thuận lợi cho quá trình hình thành và phát 
triển một con người mới trong xã hội. Tôi đã sử dụng loại đồ dùng tự tạo bắt mắt 
thu hút trẻ hoạt động như: Túi cát, khối hộp ....Để cho trẻ chơi trò chơi phát triển 
thể chất cụ thể như: Ném xa, đi zích zắc qua vật cản....Trẻ vui chơi sẽ thoải mái 
hơn phấn khởi hơn, tự tin hơn trong khi trẻ hoạt động thể chất bằng những đồ 
chơi tự tạo do bàn tay của cô và trẻ tạo ra và đồng thời kết quả giờ học cũng đạt 
được cao hơn.
 Đồ dùng đồ chơi góc vận động
 * Sử dụng đồ dùng đồ chơi tự tạo trong lĩnh vực phát triển thẩm mĩ,
 Trẻ em có tâm hồn nhạy cảm với thế giới xung quanh, có khả năng cảm 
nhận vẻ đẹp trong thiên nhiên, cuộc sống và trong tác phẩm nghệ thuật, có khả 
năng thể hiện cảm xúc, sáng tạo trong các hoạt động âm nhạc, tạo hình, hoạt 
động góc. Vì vậy việc giáo dục thẩm mỹ, tình cảm xã hội cho trẻ ngay từ tuổi 
mẫu giáo là việc cần thiết trong quá trình chăm sóc và giáo dục trẻ. Thông qua 
các hoạt động đó sẽ giúp trẻ phát triển các chức năng tâm lí, khả năng tri giác 
các sự vật hiện tượng xung quanh, từ đó trẻ tư duy và kích thích phát triển óc 
tưởng tượng, sáng tạo, ham muốn tạo ra cái đẹp, đây là yếu tố cần thiết góp phần 
phát triển toàn diện nhân cách của trẻ.
 Ví dụ: Ở chủ đề “ Thế giới thực vật” Tôi đã chọn sỏi, hột hạt, vỏ sò...đó là 
những nguyên liệu dễ kiếm tạo ra các bức tranh mẫu đẹp, sáng tạo và thu hút sự 
hứng thú của trẻ trong hoạt động tạo hình và kích thích sự sáng tạo trí tưởng