Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp giúp trẻ hoạt động tốt với giờ làm quen chữ cái cho trẻ 5-6 tuổi

 Là một giáo viên Mầm Non – tôi cũng đã nhận thấy được môn Làm 
quen chữ cái có ý nghĩa và có tác dụng to lớn trong giáo dục nhằm giúp trẻ 
phát triển toàn diện như: trí tuệ, đạo đức, thẩm mỹMặt khác, môn Làm 
quen chữ viết còn giúp trẻ nhận biết thế giới xung quanh, giúp trẻ giao tiếp 
với mọi người. Có thể nói môn Làm quen chữ viết là tiền đề vững chắc giúp 
trẻ tự tin bước vào trường phổ thông. Đối với trẻ lớp Lá thì rất thích đọc 
truyện nhưng đa số các bé thì chỉ thích xem hình hơn là đọc chữ. Làm thế 
nào để giúp trẻ hứng thú trong việc đọc, tích cực luyện phát âm, vận dụng sự 
hiểu biết và khả năng của trẻ vào hoạt động hằng ngày. Điều này làm tôi 
suy nghĩ cố gắng tìm tòi mọi biện pháp như soạn giáo án điện tử, sáng tác trò 
chơi, sưu tầm trò chơi vận dụng vào các hoạt động Làm quen chữ cái, chuẩn 
bị môi trường chữ mới lạ, đẹp mắt nhằm kích thích trẻ tự nguyện tham gia 
vào hoạt động Làm quen chữ cái một cách tích cực , nhẹ nhàng, thoải mái . 
Và để trẻ tiếp thu tốt 29 chữ cái tôi quyết định chọn đề tài “ Một số giải 
pháp giúp trẻ hoạt động tốt với giờ làm quen chữ cái cho trẻ 5 – 6 tuổi”, với 
mong muốn đưa những hình thức mới lạ, hấp dẫn tới trẻ, để tiếp thu nhận 
biết, phát âm đúng chữ cái một cách dễ dàng đạt hiệu quả tốt.
1.2. Điểm mới của đề tài, sáng kiến, giải pháp
 Đây là sáng kiến kinh nghiệm của bản thân tôi mới viết lần đầu, điểm 
mới của đề tài là giáo viên chủ động xây dựng kế hoạch, tạo điều kiện và cơ 
hội cho trẻ phát huy tính tích cực thông qua các hoạt động với đồ dùng dạy 
học.
 Đổi mới hình thức tổ chức hoạt động trong đó chú trọng việc dạy học 
luôn hướng tới lấy trẻ làm trung tâm, cô giáo chỉ là người hướng dẫn, gợi 
mở. Trẻ hoạt động để phát huy tính tích cực, sáng tạo, tránh dạy áp đặt, 
rập khuôn, hướng dẫn theo thông tin một chiều. phÇn vµo viÖc ph¸t triÓn nh©n c¸ch toµn diÖn. ChuÈn bÞ cho trÎ mét hµnh 
trang “TiÕng viÖt” v÷ng ch¾c ®Ó trÎ bưíc vµo líp 1. Là một giáo viên có tinh 
thần trách nhiệm, đầy lòng nhiệt tình, yêu nghề mến trẻ bản thân tôi luôn xác 
định được mục đích , ý nghĩa, tầm quan trọng của hoạt động làm quen với 
chữ cái đối với sự phát triển của trẻ nên b¶n th©n t«i ®· cè g¾ng thùc hiÖn 
tèt chuyªn ®Ò häc hái kinh nghiÖm ë c¸c ®ång nghiÖp, nghiªn cøu c¸c biÖn 
ph¸p h÷u hiÖu nhÊt nh»m truyÒn thô ®Õn trÎ sao cho trÎ lÜnh héi mét c¸ch 
nhÑ nhµng tho¶i m¸i nhất. 
*Thuận lợi:
 Líp häc có đủ diện tích, sạch sẽ, thoáng mát có đầy đủ ánh sáng để 
trẻ học tập. Mặt khác lớp được nhà trường đầu tư CSVC, trang thiết bị đồ 
dùng, đồ chơi đầy đủ, máy tính, ti vi 45ich.., giúp giáo viên dễ dàng hơn 
trong việc chuyển tải kiến thức, tiết học cũng trở nên sinh động và hấp dẫn.
 Ban giám hiệu nhà trường chỉ đạo sâu sát về chuyên môn như: Tổ 
chức tập huấn, bồi dưỡng về xây dựng kế hoạch thực hiện chương trình giáo 
dục mầm non, tổ chức thao giảng, dự giờ.
 Đa số trẻ trong lớp đã học qua chương trình lớp mẫu giáo nhỡ nên 
trẻ đến lớp mạnh dạn, tự tin,trẻ có thói quen nề nếp, biết cách ngồi,cách cầm 
bút khá thành thạo, đa số cháu tích cực hứng thú tham gia hoạt động, nhất là 
tiết hoạt động làm quen chữ cái. 
 Bản thân là một giáo viên trẻ có trình độ chuyên môn ĐHSPMN, luôn 
yêu nghề, mến trẻ, nhiệt tình, năng động, sáng tạo, chuẩn bị đồ dùng đồ chơi 
cho hoạt động một cách chu đáo. Biết lựa chọn hình thức tổ chức hoạt động 
sáng tạo nhằm lối cuốn trẻ vào tiết học.
 Luôn ý thức tự học tập để nâng cao kiến thức cho bản thân, tích cực 
học bồi dưỡng thường xuyên, nghiên cứu tài liệu , lựa chọn phương pháp * Khảo sát thực trạng:
Vào đầu năm học tôi tiến hành khảo sát để tìm hiểu khả năng nhận biết của 
từng trẻ như sau:
 Đạt Không đạt
 TT Nội dung thử nghiệm. Tổng số Tổng số 
 Tỉ lệ % Tỉ lệ %
 trẻ trẻ
 1 Nhận biết đúng mặt các chữ cái. 17 39,5% 26 60,5%
 2 Trẻ phát âm các chữ cái rõ ràng 
 14 32,5% 29 67,5%
 chính xác.
 3 Tô trùng khít lên nét chấm 
 16 37,2% 27 62,8%
 mờ,hoàn thành vở tập tô sạch sẽ.
 Qua thực tế khảo sát cho thấy số lượng trẻ chậm, trẻ yếu về bộ môn 
chiếm tỷ lệ cao, điều này đã làm tôi băn khoăn, suy nghĩ ngày đêm tích cực 
nghiên cứu, học hỏi để tìm ra cái biện pháp thực hiện nhằm nâng cao chất 
lượng hoạt động làm quen chữ cái. 
2.2. Các giải pháp để thực hiện đề tài. 
*Giải pháp 1:Tạo môi trường “Làm quen chữ cái”
 Đặc điểm của trẻ mẫu giáo thì thích những gì mới, đẹp mắt, hấp dẫn 
là gây được sự chú ý của trẻ. Vì thế, việc tạo môi trường “Làm quen chữ 
cái” trong lớp học rất cần thiết để làm nổi bật bộ môn và chuyên đề. Hằng 
ngày vào những lúc vui chơi hay rãnh rỗi tôi và trẻ thường cắt dán chữ cái, 
các loại quả hay các con vật để trang trí gọi theo chủ đề.
 Ví dụ: Phía trên khoảng tường rộng tôi dán chữ “Bé cùng làm quen 
chữ cái” và tôi lựa chọn cắt dán để phù hợp với chủ đề. sự nhàm chán uể oải đối với trẻ khi hoạt động làm quen với chữ cái. Bởi 
trẻ mẫu giáo học mà chơi, chơi mà học.
 + Cụ thể: Vào giờ hoạt động làm quen chữ cái tôi thường cho trẻ hát, 
đọc thơ, trò chuyện phù hợp với chủ đề tạo cho trẻ hứng thú vào tiết học. Cô 
giới thiệu bài, dùng câu đố, bài thơ, các biện pháp thủ thuật để treo tranh 
có chứa từ mang chữ cái làm quen tiết học.
 Ví dụ: Làm quen chữ cái “a, ă,â” cô treo tranh “cái ca ”cô cho trẻ 
quan sát tranh, đọc từ “cái ca” dưới tranh 2-3 lần. Cô treo từ ghép “Cái ca” 
cho trẻ so sánh từ ghép với từ dưới bức tranh. Cô đọc từ ghép, trẻ đọc từ 
ghép, trẻ đọc đồng thanh từ “cái ca” 2-3 lần. Mời trẻ lên rút chữ cái đã học. 
Sau đó cô rút chữ cái “a” và giới thiệu với trẻ chữ cái “a” cho trẻ quan sát 
chữ thật kỹ và lắng nghe cô phát âm sau đó trẻ phát âm cả lớp 3- 4 lần, theo 
tổ, nhóm, cá nhân (cô chú ý sửa sai cho trẻ)
 Với chữ cái “ ă, â ” cô dùng bài thơ, câu đố treo tranh. Các bước 
hướng dẫn tương tự chữ cái “ a ”
 + Phần trò chơi: Cô chọn 2 - 3 trò chơi sao cho phù hợp xen kẻ động 
tĩnh, nhằm lôi cuốn sự hấp dẫn đối với trẻ. Bởi vì trẻ ở lứa tuổi mầm non 
chủ yếu học bằng chơi, chơi mà học. Bởi lẽ đó trò chơi làm quen chữ cái là 
phương tiện đem đến cho trẻ giờ học sinh động, nhẹ nhàng, thoải mái. Ngoài 
ra trò chơi làm quen chữ cái còn giúp trẻ phát triển nghe, nói mạch lạc,... 
Thường xuyên thay đổi trò chơi, phù hợp với từng địa phương. Nâng dần 
trò chơi để rèn luyện cho trẻ kỹ năng nói mạch lạc, mạnh dạn, tự tin trong 
giao tiếp.
 Ví dụ : Trò chơi Tạo dáng, tìm nét chữ, xếp hột hạt,Những trò chơi 
này đòi hỏi trẻ phải tập trung, lắng nghe yêu cầu để tìm chữ cái gì, có cấu 
tạo bởi những nét gì, xếp nét nào trước, nét nào sau. các con nhớ phát âm bằng môi và cô phát âm mẫu trẻ nhìn quan sát cô phát 
âm và lắng nghe cách phát âm của cô.
Mặt khác trong quá trình cho trẻ làm quen với chữ cái, tôi luôn sắp xếp 
lớp học sao cho phù hợp. Để tất cả trẻ cả lớp được nhìn thấy tranh và chữ 
cái, tôi luôn sắp xếp lớp học sao cho phù hợp. Để tất cả trẻ cả lớp được nhìn 
thấy tranh và chữ cái giúp trẻ được học một cách tốt hơn và linh hoạt hơn 
trong khi học.
* Giải pháp 4: Tổ chức hoạt động làm quen với chữ cái thông qua 
UDCNTT:
+ Thông qua tiết học:
 Như chúng ta đã biết việc sử dụng ứng dụng công nghệ thông tin các 
hoạt động vừa lợi cho giáo viên, vừa gây hứng thú trẻ. Nhưng không phải vì 
thế mà chúng ta lạm dụng nó, mà chúng ta cần phải lựa chọn nội dụng nào 
nên ứng dụng, nội dụng nào không nên ứng dụng. Nếu có sử dụng thì nên 
chọn thời điểm thích hợp để sử dụng.
 Đối với hoạt động làm quen chữ cái mới đều phải sử dụng phần mềm 
Powerpoit để tổ chức hoạt động. Vì trong qúa trình sử dụng Powerpoit thì 
hình ảnh được lấy trên mạng hay được chụp màu sắc vừa rõ nét, vừa thu hút 
trẻ vào hoạt động. Đồng thời cụm từ ghi tên bức tranh nếu sử dụng công 
nghệ thông tin thì kiểu chữ đẹp, màu sắc hấp dẫn và trong quá trình tổ chức 
hoạt động bài dạy một cách liên hoàn hơn so với những bài dạy thông 
thường. Tuy nhiên để thay đổi hình thức bài dạy không nhất thiết hoạt động 
làm quen chữ cái nào cũng ứng dụng công nghệ thông tin, đôi khi cũng sử 
dụng hình thức dạy thông thường nhằm gây sự mới lạ đối với trẻ, vì tâm lí 
của trẻ khi nào cũng muốn sự khác lạ và sự khác lạ đó luôn lôi cuốn, hấp dẫn 
trẻ. chơi thông thường như trò chơi “Hái hoa”, “Thi xem đội nào giỏi hơn” 
khi đó tạo cho trẻ một sân chơi vừa gây hứng thú cho trẻ, vừa đảm bảo động 
- tĩnh cho trẻ trong hoạt động cũng cố. 
 Trên đây là những biện pháp tôi đưa ra nhằm khắc phục những khó 
khăn trong quá trình thực hiện ứng dụng công nghệ thông tin gây hứng thú 
cho trẻ vào hoạt động làm quen với chữ cái.
*Giải pháp 5: Củng cố rèn luyện các kỹ năng thông qua hoạt dộng mọi 
lúc mọi nơi và các hoạt đông khác.
 Thông qua hoạt động góc, sinh hoạt chiều, mọi lúc mọi nơi cô giáo 
đưa bài đã học vào các hoạt động đó nhằm củng cố, ôn lại kiến thức cho trẻ, 
giúp trẻ ghi nhận và khắc sâu kiến thức hơn.
 Ví dụ: Hôm nay hoạt động chung làm quen chữ cái “ a,ă,â ” thì vào 
giờ hoạt động góc, ở góc học tập cô hướng cho một số trẻ nhận biết phát 
âm chưa thuộc về ở góc học tập dùng hột hạt, nét cong, nét thẳng, để xếp 
các chữ cái “ a,ă,â ” ôn lại bài, củng cố ghi sâu kiến thức dưới sự hướng dẫn 
của cô giáo.
 Không những thế vào các buổi hoạt động chiều cũng vậy, tôi thường 
dành thời gian cho trẻ hoạt động theo ý thích, bồi dưỡng thêm cho những trẻ 
yếu ôn lại chữ cái giúp trẻ tiến bộ bằng các bạn học trong lớp.
 Thực tế ở lớp tôi có một cháu nói lắp phát âm khó chuẩn nên khi tổ 
chức tiết học làm quen chữ cái cô giáo cho trẻ ngồi phía trước, khi phát âm 
cô cho cá nhân trẻ phát âm nhiều lần và sửa sai cho cháu.
* Giải pháp 6: Phối kết hợp với phụ huynh trong việc hướng dẫn trẻ 
làm quen chữ cái:
 Hiện nay có một số phụ huynh trong việc cho trẻ chuẩn bị vào lớp 1. 
Là phải dạy trẻ, không những học thuộc chữ cái mà phải dạy trẻ biết đánh 
vần, tập viết được như chương trình lớp một. Tôi nghĩ đó là quan niệm sai - Với việc áp dụng các biện pháp vào tình hình thực tế ở lớp kết quả 
đạt được khá mĩ mãn, cụ thể như sau:
 Trước khi thực Sau khi thực So sánh 
 Nội dung hiện đề tài hiện đề tài trước và 
TT sau khi 
 Đạt Tỉ lệ % Đạt Tỉ lệ thực hiện 
 % đề tài
1 Nhận biết đúng mặt các chữ 
 17 39,5%
 cái 43/43 100 % Tăng 60,5%
2 Trẻ phát âm các chữ cái rõ 
 14 32,5% 42/43 97,6 %
 ràng chính xác. Tăng 65,1%
3 Tô viết trùng khít lên chấm 
 mờ, hoàn thành vở tập tô 16 37,2% 43/43 100 % Tăng 62,8%
 sạch sẽ
* Về phía giáo viên:
 - Nắm vững mục đích, yêu cầu, nội dung của bộ môn làm quen chữ. 
Dựa trên cơ sở đó xây dựng kế hoạch thực hiện phù hợp với yêu cầu của 
chuyên đề cũng như điều kiện của lớp mình.
 - Giáo viên linh hoạt tổ chức hoạt động đúng phương pháp tạo sự 
hứng thú cho trẻ nhằm phát huy tính tích cực, lôi cuốn trẻ vào giờ hoạt động.
 - Tham gia thao giảng đạt nhiều tiết dạy tốt.
 - Sáng tạo trong khâu làm đồ dùng đồ chơi.
 - Lu«n lu«n t¹o høng thó cho trÎ khi tham gia ho¹t ®éng
* Về phía phụ huynh :
 Đa số phụ huynh tin tưởng công tác giảng dạy của giáo viên, chú ý đến 
việc học tập của trẻ. Đồng thời các phụ huynh đã nhận thấy được tác hại của