Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp giúp trẻ 5 tuổi học tốt tiết khám phá xã hội

 CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
 Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ GIẢI PHÁP GIÚP TRẺ 5-6 TUỔI
 HỌC TỐT TIẾT KHÁM PHÁ XÃ HỘI 
Họ tên: Dương Thị Lài
 Chức vụ: Giáo viên
 Đơn vị công tác: Trường Mầm non Trường Thủy
 Lệ Thủy, tháng 5 năm 2015
 2 lịch sữ, các ngày lễ hội sự kiện văn hóa của quê hương đất nước mà trẻ cần nhớ để 
giúp trẻ chính xác hóa các biểu tượng mà trẻ thu nhận, lĩnh hội được.
 Vì vậy giáo viên là người đầu tiên tạo môi trường, điều kiện học tập tốt cho 
trẻ, chủ động sáng tạo trong việc tổ chức các hoạt động nhằm giúp trẻ húng thú tham 
gia vào hoạt động, có như vậy hiệu quả của tiết khám phá xã hội đạt kết quả cao. 
Trên thực tiễn cho thấy các tiết học khám phá xã hội cho trẻ 5-6 tuổi còn nghèo nàn 
thiếu sự sáng tạo mới lạ nên trẻ chưa hứng thú vào tiết học.
 Với tình hình thực tế tại lớp đang phụ trách tôi nhận thức sâu sắc và xác định 
rõ những việc cần làm ngay đối với trẻ để giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt loại tiết “Khám 
phá xã hội” cho trẻ mầm non nói chung và trẻ lớp tôi đang phụ trách nói riêng. Vì 
vậy tôi mạnh dạn đưa ra " Một số giải pháp giúp trẻ 5 tuổi học tốt tiết khám phá xã 
hội “ trong lỉnh vực phát triển nhận thức.
 * Điểm mới của sáng kiến :
 Sáng kiến kinh nghiệm “Một số giải pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt tiết: Khám 
phá xã hội” là sáng kiến mới lần đầu tiên tôi nghiên cứu để tìm ra những giải pháp 
thiết thực và có hiệu quả để giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt tiết” Khám phá xã hội”. Trong 
quá trình thực hiện ngoài những mặt mạnh vẫn còn bộc lộ một số hạn chế và bất cập 
trong việc cho trẻ khám phá xã hội trong độ tuổi 5-6 tuổi. Chính vì vậy cần tiếp tục 
đi sâu vào việc nghiên cứu các giải pháp mới có tính hệ thống để giúp trẻ học tốt tiết 
khám phá xã hội. Trong đó tập trung vào các nội dung:
 - Tìm hiểu đặc điểm nhận thức của trẻ.
 - Tạo điều kiện cho trẻ tìm tòi, khám phá, trải nghiệm, học hỏi.
 - Tổ chức hoạt động nhận thức về khám phá xã hội thông qua tiết học.
 - Làm đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho hoạt động.
 - Làm tốt công tác phối kết hợp với phụ huynh và cộng đồng 
 - Tăng cường trò chuyện với những trẻ còn rụt rè, thiếu mạnh dạn nhằm giúp 
trẻ tự tin hơn trong giao tiếp với mọi người xung quanh.
 Đây là những vấn đề trọng tâm mà bản thân tôi muốn tiếp tục đi sâu nghiên 
cứu.
1.2. Phạm vi áp dụng sáng kiến:
 Phạm vi mà đề tài đề cập đến là độ tuổi 5-6 tuổi ở trường Mầm non tôi đang 
công tác giảng dạy.
 4 chỉ của gia đình mình. Ngoài ra trẻ còn thích khám phá về trường lớp mầm non, về 
các quy định thường ngày khi tham gia giao thông, các nghề phổ biến trong xã hội, 
không những thế mà trẻ còn ham thích về các danh lam thắng cảnh, nhớ về các ngày 
lễ hội của địa phương mình. Vì vậy, trẻ mầm non rất hiếu động thích tìm tòi, khám 
phá, ham hiểu biết về xã hội xung quanh trẻ và cũng nhờ thường xuyên giao tiếp với 
mọi người mà trẻ thỏa mãn được các nhu cầu về nhận thức, ngôn ngữ và phát triển 
tình cảm kỷ năng xã hội và kỷ năng giao tiếp của trẻ. 
 Với ý nghĩa thiết thực và quan trọng như vậy, bản thân tôi đã trải qua một quá 
trình nghiên cứu tìm tòi, học hỏi và vận dụng "Một số giải pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học 
tốt tiết khám phá xã hội"
 * Thực hiện nhiệm vụ năm học 2014-2015, bản thân tôi được BGH nhà trường 
phân công đứng lớp 5-6 tuổi với tổng số 33 cháu. Qua quá trình thực hiện bản thân 
tôi nhận thấy một số thuận lợi và khó khăn như sau:
 *.Thuận lợi:
 - Được sự quan tâm và chỉ đạo của các cấp lãnh đạo như Sở GD&ĐT, Phòng 
GD&ĐT Lệ Thủy, đặc biệt là Ban giám hiệu nhà trường luôn bồi dưỡng chuyên 
môn, nghiệp vụ cho giáo viên. Nhà trường đã xây dựng lớp điểm về tạo môi trường 
thân thiện trong và ngoài lớp học để nhân rộng ra toàn trường hưởng ứng hội thi cấp 
huyện và cấp tỉnh "Xây dựng môi trường xanh sạch đẹp, thân thiện và hiệu quả" Đồ 
dùng đồ chơi trang thiết bị phục vụ cho lỉnh vực phát triển nhận thức loại tiết “ khám 
phá xã hội” khá đầy đủ. 
 - Giáo viên: Hai giáo viên đứng lớp đều có trình độ Đại học, nhiệt tình, yêu trẻ.
 - Bản thân được tham dự lớp tập huấn, các tiết thao giảng của cụm, của trường 
tổ chức nên nắm chắc phương pháp về MTXQ Khám phá xã hội khá vững vàng, luôn 
trau dồi kiến thức học hỏi kinh nghiệm của chị em trong trường để nâng cao trình độ 
chuyên môn, có ý thức phấn đấu và rèn luyện tác phong sư phạm của một người giáo 
viên.
 - Phụ huynh ở đây có truyền thống hiếu học, luôn quan tâm đến con em mình 
đưa đón trẻ thường xuyên tạo điều kiện cho việc tuyên truyền phối kết hợp với gia 
đình- nhà trường trong việc chăm sóc giáo dục trẻ tốt hơn. Luôn ủng hộ nhiệt tình 
các hoạt động, phong trào của trường, lớp. Kết hợp với giáo viên để giúp trẻ khám 
phá xã hội cho trẻ đạt kết quả tốt.
 6 Qua khảo sát ban đầu như trên tôi thấy kết quả trên trẻ chưa cao là điều tôi cần 
phải suy nghĩ để tìm ra những giải pháp tốt nhất để giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt tiết khám 
phá xã hội. Chính vì vậy mà tôi đã tìm tòi nghiên cứu đưa ra "Một số giải pháp cho 
trẻ 5-6 tuổi học tốt tiết khám phá xã hội" như sau:
 2.2. Các giải pháp thực hiện:
 * Giải pháp 1: Tìm hiểu đặc điểm nhận thức của trẻ.
 Đối với trẻ em sự phát triển nhận thức không đồng đều. Trong cùng một lứa 
tuổi nhưng có trẻ nhanh nhẹn hoạt bát, có trẻ thì nhận thức còn chậm. Chính vì vậy, 
mà cô giáo cần phải tìm hiểu nắm rõ đặc điểm tâm sinh lý và nhận thức của từng trẻ 
để xây dựng kế hoạch giáo dục phù hợp cho độ tuổi của lớp mình phụ trách. 
 Việc đầu tiên tôi làm là khảo sát kết quả trên trẻ về Lỉnh vực phát triển nhận 
thức tiết khám phá xã hội, đồng thời thường xuyên theo dỏi mọi hoạt động của trẻ để 
nắm bắt tình hình thực tế của lớp, đặc điểm tâm sinh lý và nhận thức của từng trẻ, trẻ 
nào tốt, khá, trẻ nào Trung bình, yếu. Tốt mặt nào, yếu về mặt nào để tôi lựa chọn 
hình thức giáo dục cho phù hợp. 
 Ví dụ: Khi cho trẻ trò chuyện về tên, tuổi, giới tính của trẻ tôi cần lựa chọn hệ 
thống câu hỏi phù hợp với độ tuổi của lớp tôi, câu hỏi từ dễ đến khó, từ đơn giản đến 
ức tạp và câu hỏi dễ hiểu, gần gủi sát với đề tài đang truyền tải cho trẻ. Với những 
câu hỏi khó và trừu tượng hơn tôi thường gọi những trẻ tốt và khá trả lời, còn những 
trẻ nhận thức, ngôn ngữ có phần hạn chế tôi lựa chọn hệ thống câu hỏi đơn giản hơn, 
ít từ hơn... 
 Chẳng hạn: với trẻ tốt và khá tôi đặt câu hỏi: Con hãy tự giới thiệu về bản thân 
mình nào? Như vậy trẻ sẽ giới thiệu về Họ và tên của trẻ, ngày sinh, giới tính và sở 
thích của trẻ.... Nhưng với trẻ nhận thức, ngôn ngữ hạn chế tôi đặt câu hỏi: Họ tên 
con là gì? Con sinh ngày tháng năm nào? Con là bé trai hay bé gái? Sở thích của con 
là gì?
 Ngoài ra, tôi còn phân nhóm cho trẻ hoạt động nhanh nhẹn - chơi với trẻ yếu, 
để trẻ giúp đỡ nhau. Trong quá trình chơi cùng nhau trẻ có điều kiện để giao lưu, trao 
đổi thúc đẩy nhau hoạt động tốt hơn, đồng thời trẻ được trải nghiệm mình từ đó trẻ 
tích cực hoạt động và hoạt động tốt hơn. 
 Như vậy việc tìm hiểu đặc điểm nhận thức của trẻ đã thực sự giúp trẻ học tốt 
hơn
 8 biết về trường mầm non nơi trẻ đang học, trẻ tự hào về trường và yêu trường, yêu 
lớp... 
 Hoặc trong khi tổ chức cho trẻ chơi ở góc phân vai tôi tổ chức cho trẻ đóng vai 
cô giáo- học sinh, Gia đình, bác sĩ - bệnh nhân, cô bán hàng....tôi dẩn dắt trẻ về nội 
dung của chủ đề chơi nhằm giúp trẻ tái tạo và nhập vai chơi phù hợp, từ đó phát huy 
tính tích cực của trẻ, trẻ thể hiện vai chơi của mình như cách ứng xử, giao tiếp đúng 
mực. 
 Các buổi sinh hoạt chiều tôi thường tổ chức cho trẻ cũng cố hóa kiến thức vừa 
trích được ở trên tiết học hoặc mở rộng kiền thức cho trẻ về những nội dung sắp cho 
trẻ được làm quen nhằn tích lũy kiến thức, khơi gợi tính tò mò ham hiểu biết của trẻ 
bằng cách trò chuyện, cho trẻ xem hình ảnh, tổ chức các trò chơi, tổ chức các hoạt 
động tạo hình như vẽ, nặn, làm alun về các đề tài khám phá xã hội.
 Tổ chức cho trẻ tham quan di tích lịch sữ ở quê hương qua đó đã khơi dậy sự 
tìm tòi, khám phá, trải nghiệm của trẻ, trẻ hứng thú tham gia vào hoạt động hơn, 
những hoạt động đó giúp trẻ có lòng yêu quê hương, đất nước, yêu quý những người 
thân trong gia đình, yêu trường, yêu lớp, yêu bạn bè trẻ cảm cuộc sống quanh trẻ thú 
vị rất nhiều.
 Hoặc cô tổ chức cho trẻ được đến mô hình cô xây dựng để tham quan như: mô 
hình công trình xây dựng của các cô chú công nhân, để trẻ tham quan và trong quá 
trình đó cô có thể đặt một số hệ thống câu hỏi cho trẻ trả lời kích thích tính tò mò 
ham hiểu biết của trẻ như:
 Cô chú công nhân đang làm gì đây?
 Vì sao chúng ta có được những ngôi nhà thật đẹp để ở? ...
 Chính nhờ những hoạt động ấy mà trẻ nhớ rất lâu kiến thức trẻ tích lũy được 
đồng thời trẻ ham thích tìm tòi, khám phá, hứng thú tham gia vào các giờ học các 
hoạt động của lớp.
* Giải pháp 3: Tổ chức hoạt động nhận thức về khám phá xã hội thông qua tiết 
học
 §ißu giãp tr# h#c tÌt l#nh vïc gi#o d«c ph#t triãn nh#n th#c "L#m quen m«i 
trường xung quanh “ Khám phá xã hội " là tổ chức tốt cho trẻ trên hoạt động học. 
Bởi vì qua tiết học, kiến thức được cung cấp có hệ thống, phát triển khả năng chú ý 
nghi nhớ lâu bền của trẻ, rèn luyện và phát triển các thao tác tư duy (so sánh, phân 
biệt, tổng hợp ...) thì điều đầu tiên giúp trẻ lĩnh hội và nắm chắc về loại tiết.
 10 gia vào hoạt động, tôi cho trẻ biết sắp đến ngày 8-3 lớp mình trưng bày một số đồ 
sản phẩm chào mừng ngày lễ đó
 + Vậy b¹n nµo cho c« biÕt ngµy 8-3 lµ ngµy g×?
 + Ngµy quèc tÕ phô n÷ lµ ngµy lÔ cña ai? 
 Mỗi một câu hỏi tôi đưa ra phải được nhiều trẻ trả lời, tùy phụ thuộc vào nhận 
thức của từng trẻ để tôi đặt câu hỏi, câu gợi ý sao cho tất cả trẻ biết được ý nghĩa của 
ngày 8-3. Khi trẻ trả lời cô giúp trẻ trả lời trọn câu. Đối với trẻ giỏi cô cho trẻ trả lời 
những câu hỏi khó hơn. Câu hỏi có tính chất trừu tượng đòi hỏi trẻ phải tư duy, suy 
nghĩ.
 Sau khi trẻ đã biết được ý nghĩa của ngày 8-3 là ngày quốc tế phụ nữ, ngày lễ 
của bà, của mẹ, của cô giáo. Tôi tiếp tục cho trẻ khám khá một số hoạt động tổ chức 
chào mừng ngày 8-3 bằng hình thức tôi cho trẻ kể những hoạt động chào mừng ngày 
8-3 mà trẻ biết..
 - Những hoạt động chào mừng ngày 8-3
 Để chào mừng ngày rất ý nghĩa và trọng đại đó hội liên hiệp phụ nữ thường tổ 
 chức rất nhiều các hoạt động,
 + Các con biết những hoạt động nào? Cho trẻ kể các hoạt động mà trẻ biết
 + Cho trẻ xem một số hoạt động chào mừng ngày 8-3 trên màn chiếu và cho 
trẻ nhận xét.( Như hoạt động tổ chức thi bóng chuyền, Hội diễn văn nghệ, thi nấu ăn, 
mít tin tọa đàm)
 Gợi hỏi trẻ :
 + Vậy theo con những hoạt động đó tổ chức để làm gì?
 + Ông, bố, anh có tham gia không? Vì sao?
 Cho trẻ biết trong ngày 8-3 các bà, các mẹ ở xã ta tổ chức tọa đàm, chương 
trình văn nghệ chào mừng ngày 8-3 do các bạn trường ta biểu diễn, những tiết mục 
các con biểu diễn là món quà tin thần đầy ý nghĩa dành tặng bà, tặng mẹ đấy.
 Thể hiện tình cảm của mình với Bà, mẹ, cô, chị, các con phải làm gì? 
 Giáo dục trẻ biết yêu thương, kính trọng bà, mẹ, cô giáo, chị của mình
 - Tổ chức trò chơi:
 Để kích thích tính nhanh nhẹn, sáng tạo của trẻ, đồng thời tạo cho trẻ thể hiện 
tình cảm của mình với cô giáo trong ngày 8-3, tôi tổ chức cho trẻ chơi trò chơi “ Thi 
xem đội nào nhanh”. Tôi giới thiệu trò chơi, hướng dẩn cách chơi, luật chơi rỏ ràng, 
yêu cầu các nhóm chọn những bông hoa đẹp nhất và bông hoa có chứa chữ cái theo 
 12