Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động khám phá cho trẻ 5- 6 tuổi trong trường mầm non

 Qua sáng kiến này, tôi muốn giáo viên có những biện pháp tổ chức tốt các 
hoạt động khám phá cho trẻ 5-6 tuổi . Đồng thời giúp trẻ có những nhận thức về 
môi trường, thỏa mãn nhu cầu khám phá của trẻ.
3. Đối tượng nghiên cứu:
 Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động khám phá cho trẻ ở trường mầm 
non.
4. Phạm vi nghiên cứu:
 Sáng kiến “Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động khám phá cho trẻ 56 
tuổi trong trường mầm non ” được áp dụng đối với trẻ lứa tuổi mẫu giáo lớn.
5. Phương pháp nghiên cứu:
Phương pháp quan sát khoa học, phương pháo thực tiễn, phương pháo phân tích - 
tổng hợp, phương pháp thống kê.
6. Thời gian nghiên cứu: Thời gian thực hiện từ tháng 9/2019 đến nay và tiếp 
tục được áp dụng trong quá trình giáo dục trẻ sau này.
 2/10 2.3. Những thuận lợi và khó khăn trong tổ chức hoạt động khám phá khoa học 
cho trẻ 5-6 tuổi trong trường mầm non.
* Thuận lợi:
 Đây là một ngôi trường khang trang sạch đẹp, được sự quan tâm của các cấp, 
các ngành. Cơ sở vật chất đầy đủ và hiện đại. Bản thân tôi có khả năng xây dựng nội 
dung phục vụ chương trình khám phá cho trẻ. Giữa nhà trường và phụ huynh luôn 
có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, thông tin “hai chiều” luôn được giữ vững và phát 
triển.
* Khó khăn:
 Giáo viên còn ngại còn phụ thuộc nhiều vào các nội dung gợi ý, chưa mạnh 
dạn đưa ra đề tài mới. Môi trường tổ chức cho trẻ khám phá khoa học trong và ngoài 
lớp học còn nghèo nàn, chưa phong phú, chưa thu hút được sự chú ý của trẻ Giáo 
viên còn ngại đổi mới và chưa tiếp cận được hết các nội dung đổi mới, còn nói nhiều, 
trẻ chưa thực sự được hoạt động trải nghiệm, còn khó khăn trong việc đưa ra các câu 
hỏi mở kích thích sự tìm tòi, khám phá của trẻ.
 Trình độ nhận thức của trẻ không đồng đều, nhút nhát, thiếu tự tin, một số trẻ 
nói ngọng, ngôn ngữ chưa mạch lạc, chưa biết cách diễn đạt suy nghĩ của mình.
3. Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động khám phá khoa học cho trẻ 5-6 
tuổi trong trường mầm non.
3.1. Biện pháp 1: Xây dựng ngân hàng nội dung hoạt động khám phá khoa học.
 Khám phá khoa học luôn là đề tài hấp dẫn đối với trẻ. Nhu cầu nhận thức của 
trẻ nảy sinh khi xuất hiện mâu thuẫn giữa “cái trẻ đã biết” với cái “trẻ chưa biết”. 
“Cái chưa biết” kích thích trẻ ham muốn có được ấn tượng ban đầu về sự vật hiện 
tượng, biểu hiện thông qua những cử chỉ, điệu bộ, phi ngôn ngữ và ngôn ngữ. Việc 
xây dựng ngân hàng nội dung hoạt động khám phá khoa học sẽ giúp cho giáo viên 
có thể lựa chọn các nội dung khám phá khoa học phù hợp với đặc điểm nhận thức 
của trẻ lớp mình cũng như điều kiện thực tế, cần dựa vào những căn cứ sau:
- Mục tiêu cuối độ tuổi và nội dung chương trình giáo dục mầm non.
- Điều kiện vùng miền và thực tế của địa phương.
- Điều kiện thực tế ở lớp mình: Khả năng phát triển của trẻ, số lượng trẻ trên cô, số 
lượng trẻ trong lớp, cơ sở vật chất: Phòng nhóm, sân chơi và thiết bị, nguyên vật liệu, 
đồ dùng và đồ chơi, nhu cầu và sự tham gia của cha mẹ vào chăm sóc- giáo dục trẻ.
- Nội dung khám phá khoa học phải đảm bảo phát triển đồng tâm, nâng cao hơn so 
với những kiến thức mà trẻ đã được khám phá ở lứa tuổi trước.
 Ngoài những nội dung đã có trong chương trình giáo dục mầm non. Căn cứ 
vào nhu cầu, khả năng hứng thú và kinh nghiệm của trẻ, vốn kiến thức, khả năng sư 
phạm của bản thân, đặc điểm về điều kiện tự nhiên, văn hóa xã hội của địa phương. 
 4/10 trẻ tiếp thu những tri thức tự nhiên. Thông qua hoạt động với thiên nhiên sẽ phát triển 
ở trẻ năng lực quan sát, khả năng phân tích, so sánh, tổng hợp, phát triển trí thông 
minh, vốn sống, tình cảm thẩm mỹ, đạo đức. Sân vườn trường mầm non là khu vui 
chơi và giải trí của trẻ sau giờ học, giúp trẻ làm quen và thích nghi với môi trường 
bên ngoài.
 Bên cạnh đó tôi cũng đã lên ý tưởng và cùng các giáo viên trong trường xây 
dựng khu môi trường và phát triển cảm giác, giác quan. Tại đây, trẻ được tham gia 
trải nghiệm các hoạt động vô cùng phong phú. Nhà trường cũng đã xây dựng được 
vườn cây ăn quả với các loại cây phong phú, đa dạng như cây sấu, cây bưởi, cây 
xoài.. .Trẻ được tham gia vào khám phá tên gọi, đặc điểm, ích lợi của các cây ăn quả 
cũng như của vườn rau mang lại, từ đó giáo dục trẻ biết yêu quý, chăm sóc, bảo vệ 
cây xanh.
 Môi trường ngoài lớp học là yếu tố góp phần tích cực trong các hoạt động 
nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục , phát triển toàn diện trẻ, là điều kiện cần 
thiết để trẻ có thể phát huy tính tích cực khi tham gia vào hoạt động khám phá khoa 
học với môi trường tự nhiên.
3.3. Biện pháp 3: Đổi mới hình thức tổ chức hoạt động khám phá khoa học cho 
trẻ mầm non.
 Trẻ mầm non rất thích tìm hiểu và khám phá môi trường xung quanh. Trẻ rất 
vui sướng khi tự tay mình được làm các thí nghiệm rồi tự rút ra kết luận. Thông qua 
việc cho trẻ làm các thí nghiệm, đòi hỏi trẻ phải sử dụng tích cực các giác quan sẽ 
phát triển ở trẻ năng lực quan sát, khả năng phân tích, so sánh, tổng hợp, nhờ vậy 
khả năng cảm nhận của trẻ nhanh nhạy chính xác, những biểu tượng kết quả trẻ thu 
nhận được trở nên cụ thể và sinh động hẫp dẫn hơn. Dưới đây là một số hoạt động 
thí nghiệm, trải nghiệm, hoạt động học, hoạt động góc khám phá khoa học và hoạt 
động ngoài trời mà tôi đã xây dựng và thực hiện tại lớp mang lại hiệu quả cao đối 
với trẻ:
Hoạt đông góc:
* Thí nghiệm : Ánh sáng đi qua và không đi qua vật
- Mục đích:
 + Trẻ biết được ánh sáng đi qua một số vật và không đi qua một số vật.
 + Phát triển khả năng quan sát, khái quát
- Chuẩn bị:
 + 1 chiếc đèn pin
 + 1 số vật như: tấm vải nhung, tấm vải tuyn mỏng, quyển sách, cốc thủy tinh 
đựng nước sạch, tờ giấy trắng, tấm kim loại, miếng gỗ,...
- Tiến hành:
 6/10 thực sự mạnh dạn tự tin không còn ngại đổi mới, tự tin đưa ra các hình thức cũng 
như nội dung nên đã được đồng nghiệp đánh giá cao, được phụ huynh tín nhiệm, trẻ 
yêu mến và thích tham gia hoạt động mà tôi tổ chức.
4. Kết quả
 Qua gần một năm nghiên cứu, áp dụng “ Một số biện pháp tỗ chức tốt hoạt 
động khám phá khoa học cho trẻ 5-6 tuỗi ở trường mầm non”, bản thân tôi đã thu 
được một số kết quả đáng khích lệ như sau:
* Đối với trẻ
- Trẻ rất hứng thú tập trung chú ý trong hoạt động, ghi nhớ chính xác các kiến thức, 
phát triển khả năng tư duy cao.
- Trẻ biết đặt ra những câu hỏi “Tại sao” trước những hiện tượng lạ, từ đó thu nhận 
được những hiểu biết, những vốn kinh nghiệm nhất định để áp dụng trong đời sống 
hàng ngày. Những cháu đầu năm còn nhút nhát đến gần cuối năm học các cháu trở 
nên mạnh dạn và tự tin hơn trong giao tiếp.
- Hầu hết tất cả các trẻ đều háo hức chờ đón những hoạt động khám phá, tập trung 
cao độ để quan sát hiện tượng xảy ra, kiên nhẫn chờ đón kết quả. Qua đó khơi gợi ở 
trẻ nhu cầu khám phá. Trẻ bắt đầu để ý những biến đổi của sự vật hiện tượng xung 
quanh, biết tự khám phá bằng nhiều giác quan và có sự trao đổi với cô, với bạn.
- Trẻ không chỉ mạnh dạn tự tin đưa ra những phán đoán, suy luận của mình về các 
hiện tượng mà còn diễn đạt mạch lạc, rõ ràng suy nghĩ và hiểu biết của mình về các 
sự vật hiện tượng, bắt đầu có những lý giải cho những suy đoán của mình về các sự 
vật hiện tượng.
- Vốn kiến thức, kinh nghiệm về thế giới xung quanh của trẻ phong phú hơn. Trẻ 
tôi đang dạy có khả năng giao tiếp mạnh dạn hơn, sử dụng đồ dùng khéo léo hơn. 
Trẻ luôn luôn thích thú với những hoạt động khám phá tìm hiểu thế giới xung quanh 
mình.
 8/10 Qua gần một năm nghiên cứu đề tài này, bản thân tôi tự rút ra cho mình một 
số vấn đề cơ bản về lý luận. Từ các biện pháp đó đã góp phần khắc phục những hạn 
chế và phát huy khả năng của trẻ. Tất cả trẻ lớp tôi đều hứng thú, say mê, hoạt động 
tích cực khi tham gia vào các hoạt động khám phá khoa học. Bản thân tôi tự rút ra 
cho mình một số kinh nghiệm nhỏ như sau:
 Lựa chọn những đề tài hoạt động khám phá phải là cái dành cho trẻ mầm non
 Việc khám phá khoa học phải nhấn mạnh vào những gì gần gũi với cuộc sống 
hàng ngày của trẻ.
 Không để trẻ học với lượng kiến thức lớn mà chỉ cho trẻ cách thức khám phá.
Để việc ứng dụng những hoạt động khám phá vào công tác giáo dục trẻ đạt kết quả 
không thể thiếu được vai trò của giáo viên :
 Giáo viên là người tìm chủ đề và nội dung khám phá môi trường xung quanh 
 Giáo viên chú ý lắng nghe câu hỏi của trẻ và tôn trọng ý kiến của trẻ.
 Nếu trẻ có câu trả lời độc đáo, cô nên hỏi trẻ để trẻ nói ra suy nghĩ của mình.
2. Khuyến nghị, đề xuất
 Để nâng cao chất lượng giáo dục trẻ, đặc biệt là trong việc ứng dụng một số 
thí nghiệm khoa học vào công tác giáo dục trẻ đạt kết quả tốt nhất tôi mạnh dạn 
khuyến nghị với các ban ngành, các cấp lãnh đạo một số vấn đề sau:
* Đổi với phòng giáo dục:
 Tiếp tục tổ chức các lớp chuyên đề nâng cao chất lượng cho giáo viên mầm 
non.
 Tiếp tục tổ chức kiến tập các tiết điểm, đặc biệt là các đề tài sáng tạo phù hợp 
với trẻ để giáo viên học hỏi kinh nghiệm, nâng cao trình độ chuyên môn.
* Đối với ban giám hiệu:
 Tạo điều kiện cho các giáo viên được đi học tập các chuyên đề và kiến tập 
các trường điểm để học hỏi kinh nghiệm và nâng cao trình độ chuyên môn.
 Trên đây là “Một số biện pháp đổi mới hình thức tổ chức hoạt động khám 
phá khoa học cho trẻ 5-6 tuổi trong trường mầm non”. Trong quá trình thực hiện 
đề tài, dù đã cố gắng rất nhiều song không tránh khỏi những thiếu sót. Tôi kính 
mong các cấp lãnh đạo, các bạn đồng nghiệp quan tâm, tạo điều kiện giúp đỡ và 
đóng góp ý kiến để bản sáng kiến kinh nghiệm của bản thân tôi đực hoàn thiện hơn.
 Tôi xin chân thành cảm ơn !
 10/10