Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp tạo hứng thú cho trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Khám phá khoa học trong Trường Mầm non

 2. Mục đích nghiên cứu
 - Nghiên cứu nội dung chương trình chăm sóc và giáo dục trẻ mầm non 
hoạt động ứng dụng thực tiễn, từ đó tìm ra một số biện pháp tổ chức hoạt 
động khám phá một số biện pháp tổ chức hoạt động khám phá khoa học cho 
trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở lớp mẫu giáo lớn A2 trường mầm non Tràng An.
 3. Phương pháp nghiên cứu
 - Phương pháp quan sát
 - Phương pháp đàm thoại
 - Phương pháp cho trẻ thực hành
 - Phương pháp cho trẻ thực hành trải nghiệm.
 - Phương pháp tổng kết.
 4. Phạm vi kế hoạch nghiên cứu
 - Phạm vi nội dung: Biện pháp tổ chức hoạt động khám phá khoa học 
cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi
 - Phạm vi không gian: Lớp mẫu giáo lớn A2, trường mầm non Tràng An.
 - Phạm vi thời gian: Năm học 2020 - 2021.
 II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 1. Thực trạng vấn đề
 1.1. Thuận lợi
 - Được sự quan tâm của Phòng GD & ĐT và BGH nhà trường thường 
xuyên quan tâm bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên . 
 - Giáo viên ở lớp phối kết hợp và thống nhất phương pháp, biện pháp dạy 
trẻ.
 - Bản thân luôn yêu nghề mến trẻ, ham học hỏi nâng cao chuyên môn 
.Tự tìm tòi và và tự làm một số đồ dùng, đồ chơi để phục vụ tiết dạy vào 
hoạt động vui chơi của trẻ. 
 1.2. Khó khăn
 - Nhận thức của trẻ không đồng đều có trẻ mạnh danh, có trẻ quá nhút 
nhát, khi khám phá khi làm thí nghiệm, chậm thiếp thu, chưa nêu được ý kiến 
của mình khi tham gia hoạt động.
 - Phụ huynh chưa thực sự quan tâm tới con em ở bậc học mầm non nên 
việc tổ chức khám phá còn hạn chế.
 - Các thiết bị dạy học, giáo cụ trực quan phục vụ cho quá trình khám phá 
chưa phong phú,hấp dẫn về chủng loại, màu sắc, chưa đáp ứng được nhu cầu 
của trẻ.
 2/11 sát và khám phá những loại cây. Hoặc có thể để một số chậu có đất sẵn bên 
trong, trẻ có thể tự tay gieo hạt qua đó quan sát quá trình phát triển của cây 
qua từng ngày và đánh dấu vào bảng phát triển của cây. Từ đó trẻ được hình 
thành kỹ năng, kỹ xảo lao động, yêu thiên nhiên, có ý thức trách nhiệm với 
công việc được giao.
 - Môi trường hoạt động không nhất thiết phải là một nơi nào đó nhất 
định mà nó có thể là môi trường hoạt động mọi lúc mọi nơi, cho trẻ khám phá 
và nhận ra nét đặc trưng của đối tượng khám phá, quan sát bằng cách sử dụng 
tất cả các giác quan một cách thích hợp.
 Để tổ chức tốt các trò chơi, tôi làm công tác chuẩn bị sắp xếp đồ chơi 
không quá tràn lan, sắp xếp từ dễ đến khó, đồ dùng đồ chơi an toàn phù hợp, 
bố trí thời gian chơi và không gian hợp lý.
 - Đối với trò chơi được sử dụng trong hoạt động chung cần chuẩn bị đầy 
đủ đồ dùng đồ chơi tạo điều kiện cho tất cả trẻ đều được chơi, còn khi sử 
dụng thí nghiệm trong hoạt động góc, hoạt động chiều cần chuẩn bị những đồ 
chơi đa dạng nhưng không quá nhiều để cho trẻ lựa chọn. Đồ chơi luôn trong 
trạng thái mở để trẻ kích thích trẻ tự lấy, tự chơi, bố trí không gian phù hợp 
để trẻ chơi trong nhóm nhỏ
 3.1.2. Gây hứng thú cho trẻ thích khám phá khoa học
 Để cho trẻ yêu thích môn khoa học tôi đã sử dụng công nghệ thông tin 
để ghi lại những sự vật, sự việc diễn ra xung quanh cuộc sống hàng ngày của 
trẻ và quan trọng hơn là bài học đã chuyển thể lượng kiến thức mang tính lý 
thuyết đơn điệu trước đây bằng hình ảnh sinh động, phong phú, một cách chi 
tiết, phù hợp với tâm sinh lý trẻ nhỏ.
 Tôi cũng dùng những hình ảnh dẹp, cho trẻ xem hình ảnh về các hiện 
tượng tự nhiên, về các sự vật hiện tượng xung quanh trẻ để trẻ suy nghĩ, quan 
sát và phỏng đoán.
 3.2. Biện pháp 2: Tăng cường thí nghiệm, trải nghiệm cho trẻ thực 
hành trong các hoạt động:
 Hoạt động trải nghiệm khiến trẻ sử dụng tất cả các giác quan( nghe, 
nhìn, chạm, ngửi)để có thể tăng khả năng lưu giữ những điều đã tiếp cận 
lâu hơn. Bên cạnh đó có thể giúp trẻ tối đa hóa khả năng sáng tạo, tính năng 
động và tính thích ứng của trẻ. Qua hoạt động thí nghiệm trải nghiệm giúp trẻ 
cho việc học trở nên thú vị và hứng thú với môn khám phá khoa học hơn. 
Nắm bắt được điều đó tôi thấy mình càng phải đưa những thí nghiệm, trải 
nghiệm đó lồng nghép vào các hoạt động hàng ngày như: hoạt động góc, hoạt 
 4/11 Sau đó cho chai vào trong chậu nước thấy nó có hiện tượng bong bóng 
nổi lên trên miệng chai và cho trẻ nêu nhận xét, kết quả giải thích hiện tượng.
 + Con thấy chai như thế nào? Có gì không?
 + Khi thả vào trong chậu nước có hiện tượng gì xảy ra?
 + Vì sao lại có hiện tượng bong bóng nổi ở miệng chai. Nhiều câu hỏi 
mở để kích thích tính tò mò ở trẻ.
 - Cho trẻ làm thử nghiệm nhiều lần để trẻ cảm nhận.
 - Cô giải thích và kết luận: Có hiện tượng này là do trong chai có chứa 
rất nhiều không khí, do không khí không màu, không mùi nên bằng mắt 
thường ta không nhìn thấy được. Khi cho chai vào trong chậu nước, nước 
tràn vào trong chai chiếm hết vị trí của không khí nên đẩy không khí ra ngoài 
và tạo thành bọt, gây ra hiện tượng nổi bong bóng
 * Nhuộm màu hoa:
 - Mục đích:
 + Trẻ biết bông hoa hút màu qua những ống hẹp trong cuống hoa và có 
khả năng biến đổi thành màu đó.
 - Chuẩn bị:
 + 2 chai nhỏ trong đựng đầy nước, 1 lọ mực
 + 2 bông hoa phăng sang màu
 - Tiến hành:
 Bước 1: Cho trẻ quan sát và gọi tên các dụng cụ. Và có thể đoán xem cô 
sẽ làm gì với những dụng cụ này
 Bước 2: Cho trẻ đánh dấu 2 lọ nước, sau đó đổ mực vào lọ thứ 2, cắt bớt 
đầu cọng 2 bông hoa chừng 5cm, đặt 2 bông hoa vào 2 lọ nước.
 Bước 3: Cô cho trẻ quan sát sau nhiều giờ, cuối cùng các cánh của bông 
hoa đặt trong lọ thứ 2 sẽ chuyển sang màu của nước trong lọ.
 * Mở rộng: Có thể làm những bông hoa nhiều màu bằng cách chẻ đôi 
cuống hoa cà ngâm mỗi nửa cuống vào lọ nước màu khác nhau
 3.2.2. Trong giờ hoạt động ngoài trời:
 Hoạt động ngoài trời có ý nghĩa rất lớn đối với sự khám phá thế giới 
xung quanh trẻ. Ra ngoài trời trẻ được tiếp xúc với các hiện tượng tự nhiên: 
không khí, ánh nắng mặt trời, nước những yếu tố này con người không thể 
tạo ra. Bên cạnh đó, ngoài trời có khoảng không gian rộng thích hợp với việc 
tất cả trẻ được tham gia. Biết được tầm quan trọng tự nhiên đó , tôi đã thực 
hiện một số thí nghiệm “Dạy về không khí” ở ngoài trời như sau:
 * Trò chơi 1: “Bịt mũi”
 6/11 phải làm như thế nào?(Cháu thỏa thuận với nhóm là phải thêm muối vào cốc 
3.
 Vậy trứng ở trong nước muối có nổi được không? Trứng còn nổi được ở 
đâu nữa không? Mở rộng với nước đường, dầu ăn tiếp tục cho trẻ khám 
phá
 Mỗi khi cháu khám phá ra điều gì, ta cho cháu ghi kết quả bằng kí hiệu 
mà cô và cháu đã thỏa thuận để dễ kiểm tra. Khi thí nghiệm thành công, tôi 
thấy trên khuôn mặt các cháu lộ rõ vẻ thích thú, phấn khởi vô cùng và có 
những nhóm đã reo hò ầm ĩ. Với tiết học này tôi thấy vui và các cháu thực sự 
chủ động khi làm công việc thí nghiệm. Lại thêm một lần nữa tôi đã tác động 
vào các cháu tính tự tin, tự lập, tự suy nghĩ, tự tìm ra kết quả nhanh nhất để 
hoàn thành công việc mình đang làm. (Có hình ảnh minh họa kèm theo)
3.3. Biện pháp 3: Cho trẻ tiếp xúc với thiên nhiên thông qua hoạt động 
tham quan dã ngoại.
 Theo nghiên cứu của các chuyên gia, vui chơi giúp tạo ra sự cân bằng 
giữa học tập và thư giãn để trẻ em phát triển tốt cả về tinh thần và thể chất, 
giữa hoạt động trí óc và vận động cơ thể. Không chỉ là hình thức tiêu khiển, 
vui chơi còn góp phần quan trọng trong việc hỗ trợ sự phát triển trí thông 
minh, cách bày tỏ cảm xúc và kỹ năng giao tiếp của trẻ. Vui chơi là cơ hội tốt 
để trẻ áp dụng những kiến thức trong sách vở, phát huy sáng kiến, chủ động 
tạo ra nhiều tình huống phong phú thông qua cảm nhận từ thực tế. Các hoạt 
động vui chơi cũng giúp trẻ phát triển các mối quan hệ, hòa nhập với bạn bè 
ở các lứa tuổi, tạo điều kiện cho trẻ bộc lộ bản thân mình và học cách cư xử 
thân thiện với mọi người.
 Trong số các hoạt động vui chơi dành cho trẻ, tham quan dã ngoại là 
hoạt động mà trẻ rất thích. Việc kết hợp những chuyến dã ngoại với học tập 
chính là một trong những biện pháp giúp trẻ có được sự trải nghiệm cuộc 
sống tốt nhất.
 (Có hình ảnh minh họa kèm theo)
3.4. Biện pháp 4: Kết hợp với phụ huynh để đạt hiệu quả dạy trẻ cao nhất 
 Phụ huynh thường không biết trẻ ở trường được học những gì và học như 
thế nào để về nhà chia sẻ với trẻ. Lúc này trẻ sẽ là sợi dây liên hệ quan trọng 
giữa giáo viên và gia đình. Việc cô giao nhiệm vụ cho trẻ về nhà tìm hiểu 
trước vấn đề sẽ khám phá đó tạo cho trẻ hứng thú nhất định và tạo thói quen 
hàng ngày chia sẻ với bố mẹ những điều vừa học ở lớp. Trước và sau mỗi 
hoạt động khám phá yêu cầu trẻ về nhà tìm hiểu trước bằng cách hỏi bố mẹ, 
 8/11 * Với giáo viên:
 - Giáo viên có kiến thức sâu hơn về khám phá khoa học, hiểu biết nhiều 
hơn về các hiện tượng sự vật xung quanh
 - Đội ngũ giáo viên trong trường cũng nhận rõ sự cần thiết của việc dạy 
trẻ thực hành những thí nghiệm, tạo nền móng cho sự phát triển trí tuệ cho trẻ
 III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1.Kết luận
 Khám phá khoa học giúp trẻ được trải nghiệm, được thực hành các kỹ 
năng, sự hiểu biết của mình thông qua các trò chơi, thí nghiệm khoa học. Từ 
đó trẻ sẽ lĩnh hội được vốn kiến thức, kỹ năng mới cho bản thân mình. Không 
chỉ có vậy, thông qua các giờ trải nghiệm, khám phá khoa học tư duy của trẻ 
sẽ được kích thích nhiều hơn, trí tưởng tượng phong phú hơn thông qua đó 
giúp trẻ phát triển trí tuệ của mình. Các chuyên gia Tâm lý Nga cho rằng “Tư 
duy chỉ xuất hiện khi có tình huống có vấn đề”
 Nhận thức rõ được tầm quan trọng của bộ môn khám phá khoa học nên 
tôi cũng mạnh dạn tìm hiểu, trải nghiệm và đưa ra một số biện pháp giúp trẻ 
hứng thú trong giờ học khám phá khoa học
 Qua đây tôi cũng mong rằng bộ môn khám phá khoa học sẽ không còn là 
bộ môn khó mà giáo viên quen gọi vui là “Môi trường loanh quanh” nữa, mà 
nó sẽ là bộ môn hấp dẫn, phong phú đối với cả cô giáo và trẻ con vì không chỉ 
có trẻ được trải nghiệm mà giáo viên cũng tăng thêm hiểu biết rất nhiều. Chính 
vì thế tôi mong muốn các biện pháp này sẽ được nhân rộng, phát triển hơn nữa 
để tiến tới một bộ môn khoa học lý tưởng hấp dẫn với trẻ mầm non.
 Sau khi thực hiện đề tài này, tôi đã rút ra cho mình một số bài học kinh 
nghiệm sau: 
2. Bài học kinh nghiệm
 - Bản thân cần phải tích cực tìm tòi học hỏi, nhận thức sâu sắc những nội 
dung giáo dục và lựa chọn nội dung phù hợp đưa vào dạy trẻ lớp mình.
 - Mạnh dạn dám nghĩ, dám làm, khắc phục mọi khó khăn để thực hiện 
thành công ý tưởng của mình.
 - Phát huy sức mạnh tổng hợp của nhà trường, phụ huynh cùng toàn thể 
CBGVNV trong công tác giáo dục và hình thành các kỹ năng trải nghiệm, 
khám phá cho trẻ. Tổ chức nhiều hoạt động tạo mọi cơ hội để trẻ được khám 
phá khoa học tích lũy kiến thức về môi trường xung quanh.
 10/11