Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo lớn

 cách nào để giáo dục lễ giáo mang lại hiệu quả .Đây là vấn đề cấp bách của toàn 
xã hội không phải của riêng ai. Trăn trở với mục tiêu chung của ngành giáo dục 
mầm non, vấn đề cấp bách của toàn xã hội, là giáo viên mầm non tôi suy nghĩ và 
nhận thấy rằng giáo dục lễ giáo cho trẻ hiện nayđang là việc làm cần thiết có vai 
trò to lớn trong giáo dục trẻ không riêng bậchọc mầm non mà còn cả nhiều cấp 
học khác. Vì vậy, tôi đã chọn đề tài: “ Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 
MGL”
 2 hợp với tình huống.
+ Không nói tục chửi bậy.
+ Chăm chú lắng nghe người khác, đáp lại bằng cử chỉ, nét mặt, ánh mắt phù 
hợp và chờ đến lượt trong trò chuyện.
+ Không nói leo, không ngắt lời người khác.
+ Biết hỏi han quan tâm, giúp đỡ người khác.
- Kỹ năng thực hành:
+ Không nói chuyện khi ăn.
+Biết nhặt cơm rơi vãi bỏ vào đĩa.
+ Khi ăn không nhai nhồm nhoàm, không nuốt vội, phải nhai từ tốn.
+ Không xúc quá đầy hoặc giành hết thức ăn cho riêng mình, không bỏ dở suất 
ăn.
+ Biết và không ăn những thứ có hại cho sức khỏe.
+ Biết dùng tay, khăn che miệng khi ho, ngáp, hắt hơi, hỉ mũi
– Hành vi văn minh nơi công cộng:
+ Biết giữ vệ sinh nơi công cộng, có thói quen chăm sóc giữ gìn cảnh đẹp thiên 
nhiên môi trường sạch sẽ.
+ Có hành vi bảo vệ môi trường trong sinh hoạt hàng ngày như vứt rác đúng nơi 
qui định, không ngắt lá bẻ cành, dẵm lên cỏ.
+ Thói quen thực hiện các qui định giao thông: đi bộ trên vỉa hè, đi sang đường 
đúng nơi qui định, ngồi trên các phương tiện giao thông đảm bảo an toàn.
 1.3. Vai trò của hoạt động với sự phát triển của trẻ
Giáo dục lễ giáo cho trẻ là một phần quan trọng trong nội dung giáo dục trẻ, đó 
là khâu đầu tiên hình thành cho trẻ những cơ sở ban đầu của nhân cách con 
người mới xã hội chủ nghĩa: Trẻ khỏe mạnh, nhanh nhẹn, phát triển hài hòa, cân 
đối, giàu lòng yêu thương, biết quan tâm, nhường nhịn, giúp đỡ mọi người; biết 
yêu thích và giữ gìn cái đẹp, thông minh ham hiểu biết, thích tìm tòi, khám phá 
thế giới xung quanh, hình thành một số kỹ năng cơ bản như: Nhẹ nhàng, khéo 
léo, biết xin lỗi và nhận lỗi.
Giáo dục lễ giáo có tác động rất lớn đến sự phát triển đời sống tình cảm của trẻ 
đối với mọi người, đặc biệt là giao tiếp với cô giáo và bạn bè trong lớp.
Trẻ từ 0 – 6 nói chung và trẻ mẫu giáo lớn nói riêng là thời kỳ vàng đặt nền móng 
đầu tiên cho sự hình thành và phát triển nhân cách con người và là quãng thời 
gian có tầm quan trọng đặc biệt trong quá trình phát triển của trẻ. Đây là thời kỳ 
phát triển tâm sinh lý với tốc độ nhanh, cường độ mạnh của trẻ. Nếu không làm 
tốt việc chăm sóc, giáo dục trẻ trong những năm đầu cuộc đời thì việc giáo dục 
hết sức khó khăn, phức tạp. Đúng như LN TonxTôi đã nhận định khi nhấn mạnh 
đến ý nghĩa của thời kỳ này, ông nói rằng: “ Tất cả những cái gì mà đứa trẻ sẽ có 
sau này khi trở thành người lớn đều thu nhận được trong thời thơ ấu. Trong 
quãng đời còn lại những cái mà nó thu nhận được chỉ đáng một
phần trăm những cái đó mà thôi”
 4 - Phụ huynh đa số là những gia đình làm nghề sản xuất gốm sứ nên không có 
nhiều thời gian quan tâm đến đời sống tình cảm, tâm lý của trẻ. Một số gia đình thì 
quá nuông chiều con nên việc giáo dục lễ giáo cho con mình còn chưa được thực 
hiện đúng mức.
 - Đôi lúc phụ huynh chưa thấy được tầm quan trọng của việc giáo dục lễ giáo 
cho trẻ, nên chuyện trẻ ứng xử không phù hợp cũng chưa thực sự được quan tâm. 
Một số phụ huynh còn giao tiếp và ứng xử chưa đúng mực trong cuộc sống hàng 
ngày
 - Tệ nạn xã hội ngày càng gia tăng, phim ảnh và một số trò chơi không lành 
mạnh đã ảnh hưởng không ít đến sự phát triển nhân cách của trẻ .
 + Có một số học sinh yếu, hay nghỉ học nên gặp khó khăn trong việc cung 
cấp các kiến thức và rèn luyện cho trẻ ( Hoàng Long, Tuấn Bảo)
3. Một số biện pháp 
 3.1. Biện pháp 1: Đánh giá thực trạng lớp
 Thời gian đầu trẻ đến lớp còn có những thói quen tự do như ở nhà, trả lời 
câu hỏi của cô còn trả lời trống không, ra vào lớp tự nhiên nói năng tự do ở trong 
lớp, không chú ý học bài mà ngồi chơi, không vứt rác đúng vào nơi quy định...
 Đứng trước tình hình như vậy, tôi thực sự trăn trở và tìm ra các giải pháp 
dạy trẻ để tất cả trẻ đều ngoan và có những thói quen, hành vi nề nếp.
 Tôi đã thực hiện khảo sát chất lượng hành vi lễ giáo của trẻ và thu được 
kết quả như sau:
 STT Nội dung Số trẻ Tỉ lệ%
 1 Biết xưng hô, chào hỏi lễ phép 23/43 53
 2 Biết nói cảm ơn, xin lỗi đúng lúc 20/43 46
 3 Biết giữ gìn, cất, sắp xếp đồ chơi theo quy định 27/43 63
 4 Biết giữ gìn vệ sinh thân thể, vệ sinh môi trường 25/43 58
 5 Biết nhường nhịn giúp đỡ bạn 22/43 51
 6 Trẻ mạnh dạn tự tin trong giao tiếp 28/43 65
 Khi đã có kết quả khảo sát tôi dã dễ dàng hơn trong việc tìm ra các biện 
pháp phù hợp tiếp theo để giáo dục lễ giáo cho trẻ
3.2. Biện pháp 2: Xây dựng lớp học lễ giáo
Cùng với toàn ngành thực hiện chuyên đề năm học xây dựng trường học thân 
thiệnhọc sinh tích cực. Thì việc tạo cảnh quan sư phạm trong phòng học, môi trường 
 6 Ví dụ 1:Với chủ đề Trường mầm non tôi dán lên bức tranh một em bé 
đang vòng tay chào cô giáo khi đến lớp. Khi trẻ nhìn tranh và biết được hành 
động của em bé này ngoan hay hư, từ đó có ý thức làm theo những việc làm 
đúng đắn.Hay chủ đề bản thân tôi dán lên bài thơ Năm không
 Một không quấy mẹ đòi cha
 Hai không vòi vĩnh mẹ cho ăn quà
 Ba không cấu bạn tranh giành đồ chơi
 Bốn không ăn uống lề mề
 Năm không vứt rác ra nhà mới ngoan
 Ví dụ 2: Với chủ đề Bản thân tôi dán lên bài thơ: “Không vứt rác ra 
đường”cùng với hình ảnh minh họa một bạn nhỏ đang bỏ vào thùng. Thông qua 
hình ảnh đó trẻ biết những hành vi bảo vệ môi trường và bỏ rác đúng nơi quy 
định
 Không vứt rác ra đường
 Cái bánh có lá gai
 Quả chuối vỏ rất trơn
 Giẫm phải là ngã luôn
 Nhớ bỏ vào thùng rác
 Việc lồng ghép nội dung giáo dục lễ giáo vào các góc trẻ rất thích thú và 
thường xuyên đến xem.
 Ví dụ 3: Với chủ đề Gia đình. Giáo dục cho các cháu thương yêu kính 
 8 cháu hay làm nũng thì lại cần tập cho trẻ thói quen biết tự lập, tự phục vụ cho bản 
thân mình mà không phải lúc nào cũng cần đến sự giúp đỡ của người thân.
 Với biện pháp này không những trẻ có mẫu để làm theo, để bắt chước mà 
chính bản thân giáo viên cũng ngày càng hoàn thiện mình hơn
 3.4. Biện pháp 4: Sử dụng công nghệ thông tin vào việc giáo dục lễ giáo 
 Mỗi phương pháp hay biện pháp mà giáo viên sử dụng trong giảng dạy 
đều hướng đến mục đích: góp phần phát triển toàn diện nhân cách trẻ và ứng 
dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy là một trong những biện pháp đó. 
Để việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy đòi hỏi người giáo viên 
mầm non không chỉ có năng lực sư phạm mà còn cần có những kinh nghiệm 
trong việc phối kết hợp giữa giáo án điện tử và phần giảng dạy của cô để việc 
ứng dụng tin học thực sự đem lại hiệu quả giáo dục cao. 
 Ví dụ: Trong các tiết học tôi đã áp dụng công nghệ thông tin và đưa đên 
cho trẻ những hình ảnh thật về các hành vi văn minh, lễ phép. Cho trẻ xem 
những đoạn phim về các bạn nhỏ đang thực hiện công việc nhặt rác ở sân 
trường và giáo dục cho trẻ biết các bạn đang làm vệ sinh môi trường ở những 
nơi công cộng để giữ gìn vệ sinh chung.
 Hoặc có thể đưa ra clip về các hành vi đúng, sai về việc bảo vệ môi trường 
và tham gia giao thông. Yêu cầu trẻ lên chọn cho cô các hành vi đúng và chỉ ra 
các hành vi sai. Nếu cháu chọn đúng cô sẽ cho hiệu ứng mặt cười, và các cháu 
chọn sai sẽ hiện ra mặt mếu. điều đó khiến trẻ rất hứng thú và tham gia học tập 
với hiệu quả cao.
 Các tiết học được tổ chức thường xuyên và thu hút được sự chú ý, thích 
thú của trẻ. Vì vậy lồng ghép nội dung giáo dục lễ giáo vào các môn học có nhiều 
ưu thế nhằm hình thành cho trẻ những thói quen, hành vi có văn hoá.
 Ví dụ:
 + Môn làm quen văn học: Qua câu chuyện “Tấm Cám”. Sau khi cô kể cho 
trẻ trên màn hình máy chiếu.Cô đàm thoại cùng với trẻ Tấm là người như thế 
nào? Cám là người như thế nào? Con thích nhân vật nào? Vì sao?
 10 - Đối với cô giáo các con phải như thế nào? Khi tặng hoa cho cô các con 
tặng bằng mấy tay? Thông qua đó giáo dục trẻ khi nhận hoặc trao vật gì với 
người lớn nên trao hoặc nhận phải là hai tay, khi nhận con nói lời cảm ơn.
 + Môn giáo dục thể chất: Trước giờ hoạt động có chủ đích tôi mở cho trẻ 
xem hình về các môm thể thao và trao đổi với trẻ: Muốn cơ thể khỏe mạnh thì 
các con phải làm gì? 
 – Cô giáo dục trẻ siêng năng tập thể dục, tập đều đặn giúp cho cơ thể 
luôn khỏe mạnh và phát triển các nhóm cơ, trong lúc tập các con phải không 
chen lấn nhau hay xô đẩy bạn.
 + Đối với giờ học tạo hình: Ví dụ: “Vẽ người thân trong gia đình”. 
 Cô cho trẻquan sát các vật mẫu trên máy tính và trò chuyện cùng trẻ về 
các thành viên có trên máy cô hỏi gia đình trẻ có những ai? Gia đình một thế hệ 
hay hai thế hệ?Mọi người sống trong gia đình như thế nào với nhau? ...
 – Cô giáo dục trẻ biết yêu thương kính trọng đối với ông bà, cha mẹ, anh 
chị, biết nhường nhịn em bé không tranh giành đồ chơi của em.
 Sử dụng công nghệ thông tin vào việc giáo dục lễ giáo làm cho trẻ không 
bị nhàm chán, giúp trẻ hứng thú hơn khi tiếp thu kiến thức và kết quả giáo dục 
đạt cao.
 3.5. Biện pháp 5:Giáo dục lễ giáo cho trẻ mọi lúc mọi nơi
 Khi thực hiên giáo dục lễ giáo cho trẻ tôi đã lồng ghép vào các hoạt động 
trong ngày như hoạt động đón trả trẻ hoạt động góc, hoạt động dạo chơi ngoài 
trời, hoạt động chiều
 * Giờ đón, trả trẻ:
 Ở lứa tuổi của trẻ luôn thích được cô yêu thương gần gũi, mọi hành vi của 
cô được trẻ lưu tâm nhất vì vậy cô luôn chuẩn mực trong giao tiếp giờ đón trả trẻ 
tôi luôn ân cần dịu dàng thương yêu trẻ, khiêm tốn lịch sự trong giao tiếp với phụ 
huynh, sau đó nhắc trẻ biết cất đồ dùng đúng nơi quy định, chào cô sau đó chào 
tạm biệt bố mẹ để đi vào lớp.
 12 Ví dụ : Qua trò chơi bán hàng: 
 Yêu cầu người bán hàng và người mua hàng phải nói nhẹ nhàng, đủ câu: 
 + Cô chú mua gì ạ?
 + Bán cho tôi quả nải chuối
 + Bao nhiêu tiền vậy cô
 Sau khi chơi xong tôi nhắc nhở trẻ thu dọn đồ chơi cất lên giá gọn gàng, 
ngay ngắn.
 Qua hoạt động góc cháu mạnh dạn dần, thành thạo dần trong giao tiếp, 
trong ứng xử, chào hỏi đối với mọi người xung quanh mình.
 Từ đây trẻ lớp tôi đã hết nói trống không . Trẻ biết nói và trả lời đầy đủ 
câu, biết xưng hô chuẩn mực đối với cô và bạn.
 Trong khi chơi nếu trẻ làm việc gì sai đối với bạn, tôi nhắc nhở trẻ phải 
biết xin lỗi cô, xin lỗi bạn, ai cho cái gì thì nhận bằng hai tay và nói cảm ơn.
 Ngoài ra còn giáo dục cháu đoàn kết với bạn bè, không tranh giành đồ chơi với 
bạn, gặp chuyện gì phải thông báo cho người lớn biết.
 * Đối với giờ dạo chơi ngoài trời 
 Ví dụ: Tham quan vườn cây ăn quả .Cô đàm thoại với trẻ:
 - Khi đi tham quan các con phải đi như thế nào? – Khi ăn quả các con phải 
nhớ đến ai?
 Sau khi đàm thoại tôi giáo dục trẻ ngoan, không chen lấn, xô đẩy bạn. 
Biết kính trọng, yêu quý những người lao động, trước khi ăn quả phải rửa sạch 
và gọt vỏ, không vứt vỏ và hạt bừa bãi mà phải để vỏ vào nơi qui định. Ăn phải 
từ tốn, chậm rãi.
 14