Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt hoạt động Âm nhạc

 Một số trẻ còn nhút nhát, chưa mạnh dạn khi vận động cộng với các kỹ năng vận 
động của trẻ còn đơn điệu, chưa mang tính nghệ thuật. 
 Năm học 2016-2017 tôi được nhà trường phân công dạy lớp mẩu giáo lớn với 
tổng số cháu là 42 cháu, hầu hết trẻ trong lớp đều là con nông nghiệp nên đa phần 
phụ huynh chưa chú tâm đến việc học của con do vậy sự hiểu biết của trẻ rất 
nhiều hạn chế nhất là hoạt động âm nhạc.
 Qua khảo sát đầu năm, tôi đã tiến hành kiểm tra và khảo sát đối với trẻ 5- 6 
tuổi kết quả thu được như sau:
 * Hoạt động hát: 
 Sĩ số lớp: 42 cháu, Trẻ đạt: 18/42 tỷ lệ 43% , trẻ chưa đạt: 24/42 tỷ lệ 57%
 * Hoạt động vận động theo nhạc: Sĩ số lớp: 42 cháu, Trẻ đạt: 16/42, tỷ lệ: 
38% trẻ chưa đạt: 26/42 tỷ lệ 62%
 * Hoạt động nghe hát, nghe nhạc: 
 Sĩ số lớp: 42 cháu, Trẻ đạt: 15/ 42 tỷ lệ: 36%, trẻ chưa đạt: 27/42 tỷ lệ: 64%
 * Hoạt động biểu diễn văn nghệ: 
 Sĩ số lớp : 42 cháu, Trẻ đạt: 17/42 tỷ lệ: 40 %, trẻ chưa đạt 25/42 tỷ lệ: 60%
 Khi nghiên cứu đề tài này tôi cũng gặp một số thuận lợi và khó khăn sau:
 * Thuận lợi: 
 Được sự quan tâm giúp đỡ của Phòng giáo dục - đào tạo và sự giúp đỡ 
nhiệt tình của Ban giám hiệu nhà trường đả tạo điều kiện tốt nhất để bản thân 
thực hiện tốt nhiệm vụ.
 Trường, lớp được đầu tư đầy đủ trang thiết bị điện tử, CNTT, giúp tôi dễ 
dàng hơn trong việc chuyển tải kiến thức. Để tiết học trở nên sinh động, và dễ 
cuốn hút trẻ hơn.
 Ban giám hiệu nhà trường luôn đi sâu đi sát, tạo điều kiện thuận lợi cho lớp 
tôi có đủ phương tiện để chăm sóc và dạy trẻ như bồi dưỡng về chuyên môn 
nghiệp vụ, dự giờ, thao giảng và học hỏi bạn bè đồng nghiệp 
 Phụ huynh luôn quan tâm, ủng hộ cho các phong trào văn nghệ, hay hoạt 
động chung ở lớp, điều đó tạo cơ hội thuận lợi cho tôi xây dựng được những tiết 
học hay, chất lượng.
 * Khó khăn : 
 Khi tiến hành nghiên cứu và đi đến quyết định thực hiện đề tài này tôi đã 
gặp một số khó khăn:
 Cơ sở vật chất còn thiếu, phòng học chật hẹp chưa phong phú, chưa hấp dẫn 
trẻ. Các học liệu cho trẻ sử dụng trong hoạt động âm nhạc còn ít, chưa được 
phong phú đa dạng, củng ảnh hưởng phần nào đến chất lượng và hiệu quả của 
tiết học.
 Số trẻ đông vì thế gây khó khăn cho việc phân nhóm hoạt động. Khả năng 
âm nhạc của trẻ thì không đồng đều.
 Thời gian cho một hoạt động thì còn ít, trẻ ít có cơ hội được rèn luyện.
 Một số trẻ có bố mẹ làm nghề nông nên đối với việc học tập của trẻ chưa 
được quan tâm đúng mức, nhiều phụ huynh còn chưa nắm được những phuơng 
pháp chăm sóc giáo dục trẻ, nên việc phối hợp giữa cô giáo và gia đình chưa 
đem lại hiệu quả. trẻ sẽ có nhiều sáng tạo trong ca hát và trong các hoạt động khác, làm phong phú 
đời sống tinh thần.
 Trẻ hiểu về nội dung lời ca và tính chất giai điệu, qua bài hát thể hiện sắc 
thái: Mượt mà, nhẹ nhàng, rộn ràng.
 Trẻ sẽ hát và thực hiện các động tác minh họa như: Vươn cổ làm con gà 
gáy “ò ó o”, đưa hai tay vẫy tai giả làm cún con sủa: “ Gâu ! Gâu! Gâu!...”, đưa 
tay lên vuốt hai bên mép giả làm con mèo kêu: “ Meo Meo.Meo..”
 Dạy trẻ hát nhằm giúp trẻ biết cảm thụ và thể hiện qua giọng hát, nét mặt, 
cử chỉ, điệu bộ, minh họa.
 Để trẻ có được các kỷ năng đó trong quá trình dạy hát, đoạn nào trẻ hát chưa 
đúng, tôi hát lại trọn câu và hướng dẫn trẻ hát chính xác. Khi trẻ đã hát đúng tôi 
cho trẻ hát theo tổ, nhóm, cá nhân. Trong quá trình dạy hát tôi nên khuyến khích 
trẻ vừa hát vừa thể hiện cử chỉ, động tác minh họa như vỗ tay, nhún nhảy, lắc lư 
theo xúc cảm của trẻ. Trong quá trình trẻ ca hát tôi luôn luôn bao quát và sửa sai 
cho trẻ kịp thời.
 Đổi hình thức hát tổ, nhóm, luân phiên, nối tiếp để trẻ có dịp nghỉ ngơi, theo 
dõi, đánh giá hoặc biết hòa nhập đúng lúc với các bạn.
 Cần đổi tư thế ngồi hoặc đứng để trẻ đỡ chán và kết hợp với vận động nhẹ 
nhàng.
 VD: Khi hát bài “ Chú bộ đội” NVL: Hoàng Hà, cho trẻ làm động tác mang 
súng trên vai. Hay bài “Trống Cơm” DCQH Bắc Ninh cho trẻ đánh trống cơm...
 Tóm lại! để trẻ có kỷ năng ca hát trong giờ học tôi đã sử dụng biện pháp 
trực quan truyền cảm, biểu diễn bài hát trọn vẹn, hát đúng, hát hay, rõ lời, sẽ thu 
hút sự chú ý của trẻ tới hình tượng nghệ thuật của bài hát, tạo cho trẻ tri giác bài 
hát trọn vẹn, gợi lên sự hưởng ứng, cảm xúc, đồng cảm với hình tượng, lôi cuốn 
trẻ vào tâm trạng cảm xúc chung của bài hát bởi vì tính truyền cảm diễn xuất ở 
trẻ phụ thuộc vào diễn xuất mẫu của giáo viên. 
 Giáo viên sử dụng biện pháp luyện tập kết hợp với biện pháp dùng lời chỉ 
dẫn kỹ năng ca hát, tính chất cảm xúc của bài hát cho trẻ. Đặc điểm của trẻ mầm 
non là chưa biết chữ, do đó phương pháp dạy hát chung cho các lứa tuổi là dạy 
“truyền khẩu”. Đối với bài hát ngắn, trẻ đã được làm quen từ trước, trẻ sẽ hát 
theo cô liên tục cả bài, không dạy thuộc câu này mới sang câu khác làm gián 
đoạn tri giác. Dạy trẻ bằng âm thanh vang tự nhiện, để trẻ hát thoải mái, không 
bị ức chế hay căng thẳng giúp các cháu hát đúng hát hay. Tránh âm vực giọng 
hát cao quá hay thấp quá, bằng cách dịch giọng cho phù hợp khi kết hợp nhạc cụ 
để bảo vệ và phát triển giọng hát của trẻ. Giáo viên vừa hát bắt nhịp bằng tay để 
giữ tốc độ đều cho các cháu hát. Trong quá trình dạy hát, với kỹ năng hát du 
dương tạo âm ngân dài, cô có thể hát mẫu ngân dài kết hợp dùng tay đưa sang 
ngang làm động tác so sánh trực quan.
 Dạy trẻ phát âm ( nhã chữ) và giải nghĩa từ, giúp trẻ phân biệt từ đúng trong 
bài hát với từ trẻ hát nhầm kết hợp làm mẫu cách cấu tạo của từ đúng để trẻ bắt 
chước đặt môi lưỡi cho chính xác.
 Ví dụ: Câu hát “mẹ trồng cây trái ” trong bài “Cháu đi mẫu giáo” Nhạc và 
lời: Phạm Minh Tuấn. Trẻ hát chệch thành “cây chuối”. Đối với trẻ thơ, được hoạt động với âm nhạc thông qua các trò chơi là một 
biện pháp hữu hiệu nhất. Trò chơi đã trở thành phương tiện để đem đến cho trẻ 
các yếu tố diễn tả của nghệ thuật sinh động, nó có tác động mạnh mẽ và trẻ cảm 
thấy nhẹ nhàng, thoải mái hơn.
 Mỗi loại trò chơi đều có ý nghĩa giúp trẻ phát triển trí tuệ, tạo cho trẻ có 
những phản xạ nhanh, nhạy, có tác dụng trong việc củng cố và tiếp thu những 
nội dung giáo dục. Đặc biệt trò chơi âm nhạc còn rèn luyện cho trẻ tai nghe 
nhạc, củng cố ca hát, tạo cảm giác nhịp điệu, phát triển năng khiếu âm nhạc. Các 
yếu tố đó góp phần làm cho trẻ cảm thụ âm nhạc được tốt hơn.
 Chính vì vậy bản thân đã tìm tòi, sáng tác, cải biên một số trò chơi nhằm 
làm tăng thêm sự phong phú âm nhạc cho trẻ như:
 Trò chơi định hướng và phân biệt âm thanh: “ Tai ai tinh”. Trò chơi này sẽ 
giúp trẻ nghe âm thanh phát ra từ phía nào, trẻ có thể nhận biết được âm thanh 
của nhạc cụ nào đó hoặc nhận được một vài loại nhạc cụ khi nghe bản nhạc.
 Trò chơi làm quen với xướng âm như: “ Mi sol la”
 Trò chơi : “ Ai nhanh nhất”, “ Bao nhiêu người hát”, “ Đoán tên bài hát” 
Có tác dụng luyện phản xạ nhanh thông qua nghe âm thanh.
 Trò chơi minh họa nội dung bài hát: “ Bắt chước tiếng kêu của các con 
vật”.
 Với việc tổ chức các trò chơi trong giáo dục âm nhac sẽ giúp trẻ dể nhớ dể 
thuộc các bài hát, sự cảm thụ âm nhạc của trẻ được tốt hơn.
 2.2.4 Tạo sự hứng thú cho trẻ.
 Khi tổ chức hoạt động dạy hát tôi cho trẻ xem một số hình ảnh có nội dung 
liên quan đến bài sắp dạy và cho trẻ đoán tên bài hát tùy ý thích của trẻ.
 Ví dụ: khi dạy bài hát "Màu hoa" tôi cho trẻ xem một số hình ảnh về các 
loài hoa và cho trẻ nhận biết tên các loài hoa, sau đó cho trẻ đoán tên bài hát mà 
hôm nay chúng ta sẻ học. Làm như thế sẻ gây cho trẻ sự tò mò, hứng thú cho trẻ.
 Vận động theo nhạc là quá trình trẻ thực hành, trải nghiệm và cảm thụ nghệ 
thuật. Để quá trình vận động không bị đợn điệu, gây mệt mỏi và sự chán nản cho 
trẻ, tôi tổ chức cho trẻ thực hiện vận động dưới nhiều hình thức thi đua có lồng 
yếu tố vui chơi. 
 Ví dụ như: Khi cho trẻ thực hiện vận động theo tiết tấu phối hợp bài hát 
“Bọn mình là anh nghệ sĩ”, tôi tổ chức cuộc thi tài giữa các nhóm nghệ sĩ: Nhóm 
nghệ sĩ trống, nhóm nghệ sĩ đàn ghi ta...và thi đua giữa các tổ.
 Việc sử dụng hợp lý các dụng cụ âm nhạc trong quá trình trẻ vận động làm 
tăng hứng thú, phát huy tính tích cực vận động của trẻ, từ đó nâng cao hiệu quả 
của quá trình vận động.
 2.2.5. Ôn luyện mọi lúc, mọi nơi:
 * Giờ đón trẻ :
 Giờ đón trẻ là lúc cần tạo không khí vui vẻ, lôi cuốn trẻ đến trường, vì các 
cháu chưa tự giác, lúc này âm nhạc góp phần tác động rất lớn. Vì thế mà trong 
giờ đón trẻ tôi luôn tạo cho trẻ hứng thú khi đến trường bằng những biện pháp: 
Cho trẻ ngồi thành nhóm mở những bài hát mà tuần đó chúng ta thực hiện để 
cho trẻ làm quen trước, một phần để trẻ có sự hứng thú khi được nghe bài hát Để làm trang phục cho trẻ có thể dùng các loại giấy, bảng kính, ống hút, 
xốp màu, lá cây tạo nhiều kiểu trang phục lạ mắt.
 Những dụng cụ này một phần làm phong phú thêm các loại nhạc cụ, một 
phần các loại nhạc cụ này rất gần gũi với trẻ, trẻ có thể cảm nhận âm thanh một 
cách dễ dàng hơn.
 2.2.7. Sử dụng các loại trang phục gây hứng thú cho trẻ.
 Để tạo cho trẻ các trang phục biểu diễn hấp dẫn, bắt mắt, tôi dùng các trang 
phục làm từ ruy băng, giấy màu các loại, trang kim, phế liệuTôi và trẻ cùng 
nhau trang trí để làm trang phục kích thích trẻ tham gia hoạt động. Trẻ được mặc 
bộ quần áo do chính mình tham gia trang trí sẽ phấn khởi và hứng thú hơn với 
hoạt động âm nhạc.
 2.2.8. Chú ý rèn nề nếp, rèn kỹ năng và kích thích sự sáng tạo cho trẻ:
 Trẻ biết thực hiện theo hiệu lệnh, khẩu lệnh, biết chia nhóm, biết về hàng và 
tạo cho trẻ có cảm giác tự tin, mạnh dạn, nhanh nhẹn và linh hoạt qua việc trẻ 
lên biểu diễn.
 Rèn thêm cho trẻ một số động tác múa như: nhún chân, cuộn tay, lắc 
mông nhịp nhàng theo lời bài hát.
 Vận động và múa sáng tạo là cách làm trẻ vui thích để phát triển kỹ năng 
thể chất. Múa tạo cơ hội để trẻ giải tỏa năng lượng, kích thích trí tưởng tượng và 
phát huy tính sáng tạo. Múa sáng tạo bao gồm những cử động thân thể nhằm 
truyền đạt một nội dung hình ảnh (ví dụ một cơn gió), một ý tưởng (ví dụ một 
cuộc hành trình) hoặc một cảm giác (ví dụ sức mạnh).
 Tạo điều kiện cho trẻ tự thỏa thuận và tự chọn các vận động theo ý thích và 
sự sáng tạo của trẻ. Cô có thể dùng lời để khuyến khích, động viên trẻ thực hiện 
các hoạt động sáng tạo khác nhau mà không trùng với vận động của bạn.
 2.2.9. Thực hiện tốt công tác tuyên truyền với phụ huynh.
 Bản thân đã tuyên truyền với phụ huynh bằng nhiều hình thức:
 Thông qua các giờ đón, trả trẻ, các buổi họp phụ huynh tuyên truyền về khả 
năng nhận biết về âm nhạc của từng trẻ.
 Lên bảng tin về chương trình dạy theo chủ điểm và thay tin hàng tuần để 
phụ huynh biết và phối hợp với giáo viên rèn luyện thêm cho trẻ.
 Những trẻ có năng khiếu về âm nhạc tôi luôn tham mưu với phụ huynh để 
tạo điều kiện cho trẻ phát huy tài năng như: Cho trẻ tham gia các lớp học múa, 
học hát, học đàn.
 Những trẻ nào còn yếu tôi vận động phụ huynh mua thêm băng đĩa các bài 
hát về mẩu giáo để cho trẻ nghe và hát theo.
 Vận động phụ huynh hỗ trợ vật liệu mở như : Thùng giấy, lon sữa, bóng, 
chai nhựa, vải vụn, dụng cụ hoá trang... Để làm thêm những loại dụng cụ phục 
vụ cho môn học âm nhạc.
 *. Kết quả đạt được
 Qua kết quả khảo sát đầu năm và đến bây giờ lớp tôi đã đạt được những kết 
quả như sau: 
 * Hoạt động hát: 
 Sĩ số lớp : 42 cháu, Trẻ đạt: 42/42, tỷ lệ: 100%. trẻ chưa đạt: 0